Archeologia lotnicza
Jest to gałąź archeologii
niedestrukcyjnej. Służy lokalizacji
nowych stanowisk, a także
dokumentacji, interpretacji i
śledzeniu zmian zachodzących na
odkrytych stanowiskach.
Najważniejszą techniką prospekcji
jest fotografia lotnicza.
Cele archeologii lotniczej:
• Odnalezienie i lokalizacja obiektów
• Badanie zasięgu stanowisk i środowiska
naturalnego wokół nich
• Monitorowanie stanu zachowania
obiektów
• Opracowanie planu prac
wykopaliskowych
• Dokumentowanie przebiegu procesu
wykopalisk archeologicznych
Krótka historia fotografii
lotniczej:
• 1906 – pierwsze zdjęcie archeologiczne
(Stonehenge)
• 1910 – sfotografowano Pompeje, a rok
później rzymskie miasto Ostię
• 1925 – prospekcja terenów limesu
rzymskiego w Syrii
• 1927 – fotografia konstrukcji z późnej
epoki brązu w szwajcarskim jeziorze
• 1929 – odkrycie w Meksyku ok. pół
tuzina stanowisk w dżungli.
P.H. Sharpe, Stonehenge
Józef Kostrzewski, osada w Rzucewie
Wojciech Kóčka, grodzisko
wczesnośredniowieczne w Kłecku
Szereg chat pomiędzy ulicami
poprzecznymi, Biskupin
Falochron, Biskupin
Grodzisko, Mieszków
Grodzisko wczesnośredniowieczne,
Żerków
Rodzaje zdjęć:
• Ukośne – aparat musi być umieszczony
pod kątem w stosunku do powierzchni
ziemi. Zdjęcia ukazują obiekty
archeologiczne.
• Pionowe – zdjęcie wykonane pod kątem
prostym w stosunku do powierzchni
ziemi. Służy do celów kartograficznych.
• Zdjęcia stereoskopowe – to
pokrywające się typy fotografii ukośnej i
poziomej. Umożliwiają obserwację
obszaru w trzech wymiarach.
Wyróżniki stanowisk
archeologicznych
Są to oznaki na powierzchni ziemi
powstałe wskutek obecności
stanowisk archeologicznych.
Obserwowane są tylko z pewnej
wysokości. Identyfikuje się trzy
główne kategorie wyróżników.
Wyróżniki cieniste
• Obecne, kiedy znajdujące się nisko
nad horyzontem słońce powoduje
powstawanie zjawiska długich cieni.
Wyróżniki śniegowe
• Powstawanie zasp na wypukłościach
terenowych, w zagłębieniach -
miejscach zacienionych śnieg
utrzymuje się dłużej
Wyróżniki
zalewowe
• Wody
powodziowe
wypełniają
zagłębienia
terenu. Przy
odpowiednim
poziomie mogą
się ukazać dawne
konstrukcje
Wyróżniki wegetacyjne
pozytywowe
• Ponad dawnymi zagłębieniami.
Rośliny bujniejsze, na wiosnę ich
kolor intensywniejszy
Wyróżniki wegetacyjne
negatywowe
• Na pozostałościach murów,
żwirowych drogach – zahamowują
wzrost roślin uprawnych, słabsze
zabarwienie
Wyróżniki wilgotnościowe
• Obiekt ukazany w wyniku różnic w
nawilgotnieniu gleby. Gleba paruje w
tym miejscu w innym tempie.
Wyróżniki glebowe
• Są to różnice w zabarwieniu gleby.
Powstają po orce – część zasypanego
obiektu, choć zniszczona, widoczna
na powierzchni.