CHOROBY PRZYTARCZYC

hyperkalcemia



Norma: 8,5-10,3 mg/dL (2,50,25

mmol/L)



< 11 mg/dL rzadko jest objawowa



11-14 mg/dL – zwykle objawowa



>14 mg/dL – zawsze objawowa

Objawy:



Niecharakterystyczne!!!!



Osłabienie



Zmęczenie



Zaburzenia koncentracji



Poliuria (objaw wczesny)



Zaburzenia pamięci świeżej



Depresja



Stupor



śpiączka

Objawy



Zwapnienia przerzutowe (keratopatia)



Nadciśnienie tętnicze



Skrócenie QT



Kamica nerkowa



Niewydolność nerek



Zapalenie trzustki



Choroba wrzodowa żołądka/dwunastnicy

(wrzód trawienny)



Dna lub pseudo-dna



odwodnienie

Przyczyny hyperkalcemii



Częste (łącznie 90% przypadków)



Pierwotna nadczynnośc przytarczyc
(sporadyczna, MEN I, MEN II)



Choroby nowotworowe



Miejscowa osteoliza (rak sutka, rak płuc)



Hyperkalcemia pochodzenia
endokrynnego PTHrP (białaczki)

Przyczyny hyperkalcemii



Rzadsze



Choroby endokrynne



Nadczynność tarczycy



Niewydolność nadnerczy



Leki



Tiazydy



Zatrucie witaminą A i D



Ziarnina



sarkoidoza



Inne



Unieruchomienie



odwodnienie

Pierwotna nadczynność
przytarczyc



Schorzenie przewlekłe, może przez
wiele lat przebiegać bezobjawowo



Częstość występowania: 1/1000



Przyczyny



Gruczolak (85%)



Przerost (15%)



Rak - sporadycznie

Choroby towarzyszące



Kamica nerkowa (64%
przypadków)



Osteitis fibrosa cystica (20%)



Choroba wrzodowa (12%)



Nadciśnienie tętnicze (6%)

Diagnostyka



Podwyższony poziom PTH



Utrzymująca się hyperkalcemia (po
wykluczeniu innych przyczyn)



Hypofosfatemia



Podwyższony poziom fosfatazy alkalicznej



Kamica nerkowa (fosforan wapnia)



Rtg dłoni: resorpcja podokostnowa paliczki
i kości śródręcza – bardzo
charakterystyczna

Leczenie



Jedyna skuteczna metoda – leczenie
operacyjne niezależnie od przyczyny,
także z zespołach MEN I i II



Czynnik kliniczny – doświadczony chirurg



Po skutecznej operacji hipokalcemia – zespół
„głodnych kości”



Nie ma skutecznej metody
farmakoterapii pierwotnej nadczynności
przytarczyc

Farmakoterapia



Nawodnienie



Diuretyki pętlowe



Bifosfoniany



Fosforany p.o.



Kalcytonina



Estrogeny



Sterydy



mitramycyna

CHOROBY METABOLICZNE

KOŚCI

OSTEOPOROZA



WZROST ŚMIERTELNOŚCI WŚRÓD
PACJENTÓW Z OSTEOPOROZĄ

Osteoporoza – zmiana
mikroarchitektury kości



Zmniejszona objętość kości (mniej

zmineralizowanej macierzy)



Zmniejszenie ilości beleczek kostnych i

połączeń pomiędzy nimi



Dotyczy całej kości, ale kość gąbczasta

jest bardziej dotknięta przez chorobę



W związku z tym wzrost częstości

złamań: trzony kręgów, dystalny odcinek

kości promieniowej, szyjka kości udowej

Czynniki ryzyka



Rasa kaukazka, azjaci



Drobna budowa ciała



Niedostateczne dobowe spożycie wapnia



Wczesna menopauza



Rodzinny wywiad w kierunku osteoporozy i

złamań osteoporotycznych



Leczenie sterydami kory nadnerczy



Nadużywanie alkoholu



Palenie tytoniu



Spoczynkowy tryb życia

Typy osteoporozy



Typ I – pomenopauzalna



Głównie kobiety 51-65 r.ż.



Złamania trzonów kręgów



Typ II – starcza



Kobiety i mężczyźni po 75 r.ż.



Złamania kości zbitej i gąbczastej

Zaburzenia endokrynne
związane z osteoporozą



Niedobór estrogenów



Zespół Cushinga



Nadczynność tarczycy



Pierwotna nadczynność
przytarczyc

Badania dodatkowe



Prawidłowy poziom: Ca, P,

fosfatazy zasadowej!



Rtg: - osteopenia, złamania, kręgi

rybie



Osteokalcyna – marker aktywności

osteoblastów



Hydroksyprolina, piridinolon,

dezoksypiridinolon – markery

resorpcji kostnej

Badania obrazkowe



Rtg



Densytometria



DEXA (dual photon
absorptiometry) – pomiar BMD,
złoty standard



Ilosciowe CT

Leczenie



Węglan wapnia



Witamina D



Estrogeny



Bifosfoniany (alendronian, risedronian,

ibandronian)



Kalcytonina



Flawony



PTH (teriparatyd)



Ranelinian strontu



SERM

Bifosfoniany



I generacja (alkilowane b.)– etidronian



Pierwszy niehormonalny środek
antyresorpcyjny



II generacja (aminobifosfoniany) –
alendronian



Grupa aminowa dodana do łańcucha
bocznego



Zwiększone działanie antyresorpcyjne