Triak i Diak

Triak

• Triak,

element półprzewodnikowy

należący do

rodziny

tyrystorów

. Ma pięciowarstwową strukturę

n-p-n-p-n, pod względem funkcjonalnym jest

odpowiednikiem dwóch tyrystorów połączonych

antyrównolegle (przeciwsobnie i równolegle).

• Triak ma trzy końcówki, 2 anody A1 i A2 (oznaczane

też MT1 i MT2) oraz bramkę G. Triaki stosowane są

w obwodach prądu zmiennego przewodzą prąd w

obu kierunkach, triak włączany jest prądem bramki,

wyłącza się gdy natężenie prądu jest równe zero.

Używane są jako łączniki dwukierunkowe,

przekaźniki oraz regulatory mocy.

Symbol Triaka

Dwa triaki i jeden tyrystor

Diak

• Diak (ang. DIode for Alternating Current (DIAC)) –

odmiana tyrystora, dwukierunkowy
półprzewodnikowy element wyzwalający, składający
się z dwóch połączonych antyrównolegle (równolegle
i przeciwsobnie) dynistorów. Diak przełącza się ze
stanu blokowania do stanu przewodzenia na ogół
przy napięciu około 30 V (w zależności od modelu –
napięcie to nie przekracza kilkuset woltów), typowa
wartość prądu przewodzenia nie przekracza
kiludziesięciu amperów. Używane są zazwyczaj w
układach wyzwalających triaki.

Diak

• Diak jest to dynistor symetryczny.

Zachowuje się tak jak dioda
przełączająca, różni się tylko tym, że
napięcie po załączeniu zmniejsza się o
stosunkowo małą wartość, nie zbliżając
się do zera.

• a) struktura, b) charakterystyka prądowo - napięciowa.

c) symbol graficzny diody "DIAK"

Zasada działania

• Zasadę działania diaka wyjaśnia się na

podstawie dwóch struktur
czterowarstwowych (p

2

n

2

p

1

n

1

i p

1

n

2

p

2

n

1

).

• Diaki wykorzystuje się do wytwarzania

impulsów załączających tyrystory, a w
układach sterujących spełniają one
funkcje szybkich przełączników,
reagujących na wartość chwilową
napięcia.

Symbol elektryczny diaka

Symbol elektryczny diaka

Koniec

Elementy

półprzewodnikowe

• Półprzewodniki to substancje krystaliczne, których konduktywność

(zwana też konduktancją właściwą) jest rzędu 10

-8

do 10

5

S/m

(simensa na metr), co plasuje jepomiędzy przewodnikami a
izolatorami. Wartość rezystancji półprzewodnika maleje wraz ze
wzrostem temperatury. Półprzewodnikami są także substancje o
paśmie zabronionym mniejszym niż 5 eV pomiedzy pasmem
walencyjnym a pasmem przewodzenia ( np. Si 1,1 eV , Ge 0,7 eV ).

W przemyśle elektronicznym najczęściej stosowanymi materiałami
półprzewodnikowymi są pierwiastki grupy IV, np. krzem, german
oraz związki pierwiastków: grup III i V (np. arsenek galu,
antymonek indu)lub II i VI. Materiały półprzewodnikowe są
wytwarzane w postaci monokryształu, w którym ich powłoki
walencyjne zachodzą na siebie.

cofnij

Tyrystor

• Tyrystor jest elementem półprzewodnikowym składającym się z 4

warstw w układzie p-n-p-n. Jest on wyposażony w 3 elektrody, z

których dwie są przyłączone do warstw skrajnych, a trzecia do jednej

z warstw środkowych. Elektrody przyłączone do warstw skrajnych

nazywa się katodą (K) i anodą (A), a elektroda przyłączona do warstwy

środkowej – bramką (G, od ang. gate – bramka).

Tyrystor przewodzi w kierunku od anody do katody. Jeżeli anoda ma

dodatnie napięcie względem katody, to złącza skrajne typu p-n są

spolaryzowane w kierunku przewodzenia, a złącze środkowe n-p w

kierunku zaporowym. Dopóki do bramki nie doprowadzi się napięcia,

dopóty tyrystor praktycznie nie przewodzi prądu . Doprowadzenie do

bramki dodatniego napięcia względem katody spowoduje przepływ

prądu bramkowego i właściwości zaporowe środkowego złącza

zanikają w ciągu kilku mikrosekund; moment ten nazywany bywa

"zapłonem" tyrystora (określenie to pochodzi z czasów, kiedy funkcję

tyrystorów pełniły lampy elektronowe – gazotrony, w których

przewodzenie objawiało się świeceniem zjonizowanego gazu.

cofnij