Pomoc i wsparcie rodziny patologicznej

WYKŁAD 7

SYSTEM POMOCY OSOBOM

UZALEŻNIONYM OD NARKOTYKÓW

TELEFONY ZAUFANIA

0 801 199 990

Ogólnopolski Telefon Zaufania dla Narkomanów

0 800 12 02 89

Infolinia Stowarzyszenia KARAN

0 801 109 696

Infolinia Pogotowia Makowego Towarzystwo Powrót z U

UZALEŻNIENIE OD NARKOTYKÓW

to objaw

zaburzeń całego systemu rodzinnego

dlatego

- leczy się osobę uzależnioną

- i jej rodzinę

Formy pomocy osobom uzależnionym:



działania prewencyjne – kluby, świetlice – socjoterapia,



placówki pierwszego kontaktu

- punkty konsultacyjne,
- poradnie leczenia uzależnień,



placówki stacjonarne

- ośrodki o programach krótkoterminowych (3 – 6 m.),
- o programach długoterminowych (12 – 18 m.)



oddziały dzienne,



programy postrehabilitacyjne,



programy redukcji szkód.

Kryterium doboru formy pomocy:

-

stopień uzależnienia w momencie podjęcia leczenia

-

rodzaj substancji uzależniającej

-

skuteczność podejmowanych wcześniej prób leczenia



pacjent w fazie eksperymentowania

- poradnia



pacjent na progu uzależnienia

- szansa na ośrodek ambulatoryjny (poradnia)
- ewentualnie ośrodek stacjonarny



pacjent uzależniony w stopniu znacznym

- detoksykacja
- ośrodek stacjonarny

Leczenie ambulatoryjne (w poradni)

Leczenie stacjonarne (w ośrodku)

Leczenie ambulatoryjne (w poradni)

Szansa na skuteczną pomoc ambulatoryjną:
osoby używające:



marihuany,



amfetaminy,



extasy,



halucynogenów (LSD, grzybów),



łączących krzyżowo te substancje.

Brak szansy na skuteczną pomoc ambulatoryjną:
osoby używające:



heroiny

(chyba że czas brania nie przekroczył 2 miesięcy)

Leczenie ambulatoryjne



pierwsze 2 – 3 spotkania: diagnoza sytuacji osobistej i
rodzinnej, oraz omówienie i zatwierdzenie kontraktu
terapeutycznego



pacjent spotyka się z terapeutą 2 razy w tygodniu,



rodzice spotykają się co 2 lub 3 tygodnie,



wspólna sesja terapeutyczna 1 raz w miesiącu,



czas trwania: od 9 miesięcy do 1 roku,



pacjent utrzymuje abstynencję,



po utrwaleniu abstynencji – pacjent podejmuje terapię

grupową,

Diagnoza sytuacji osobistej i rodzinnej

Rozbudowany wywiad:



historia używania narkotyków,



historia leczenia klienta,



sytuacja życiowa (praca, nauka, czas wolny),



sytuacja rodzinna,



historia uzależnienia w rodzinie pacjenta,



funkcjonowanie w relacjach społecznych,



sfera prawna,



sfera seksualna,



doświadczenia przemocy (w rodzinie, szkole, grupie
rówieśniczej),



rozwój psychofizyczny.

Omówienie i zatwierdzenie kontraktu terapeutycznego



ze strony pacjenta:

zobowiązanie do
abstynencji, regularnego uczestniczenia w spotkaniach,

podjęcia terapii grupowej



ze strony rodziców:

zobowiązanie do
regularnego uczestniczenia w spotkaniach,
podjęcia kolejnych etapów oddziaływań terapeutycznych



ze strony terapeuty:

zobowiązanie do
koordynowania obu procesów terapeutycznych,
kontaktu w sytuacjach trudnych,

MODEL LECZENIA

SUBSTYTUCYJNEGO

ZASTĘPCZA KURACJA METADONOWA

METADON



Wynaleziony - 1937 r. (niemieccy naukowcy)

lek usypiający przy operacjach,
lek przeciwbólowy (kilkakrotnie silniejszy od morfiny)



W czasie II wojny światowej stosowany w armii

amerykańskiej jako środek przeciwbólowy i znieczulający,
kilkakrotnie silniejszy w działaniu od morfiny.



W 1947 r. trafił do amerykańskich aptek.



1990r. zastosowany po raz pierwszy jako lek substytucyjny

przez Instytut Psychiatrii i Neurologii.

Obecnie – działa kilkanaście poradni podających Metadon.

ZASTĘPCZA KURACJA METADONOWA



do leczenia narkomanów opiatowych (heroina, morfina)



jako alternatywa wobec innych nieskutecznych metod



gdy utrzymanie pełnej abstynencji jest nieosiagalne,



cel - dostarczenie kontrolowanej ilości narkotyków,

- zwiększenie szansy przeżycia, izolacja od środowiska
narkotykowego
- powrót do społeczeństwa,
- zmniejszenie ryzyka zachowań przestępczych,

Realizacja terapii



rozpoznanie uzależnienia od heroiny,



3 nieskuteczne próby leczenia klasycznego,



wiek powyżej 21 lat (w praktyce 25 – 30 lat),



wyrażenie zgody na kontrole obecności narkotyków we krwi



3 pozytywne wyniki (na obecność narkotyków)

– eliminują z terapii,



Metadon podawany codziennie w postaci syropu

na terenie poradni,
Na początku bada się tzw. „nasycenie”
ilość środka różnicuje się w zależności od reakcji organizmu,
Stabilny poziom Metadonu osiąga się po kilku dniach,



Optymalny czas kuracji: 2 – 3 lata ale nie określa się czasu,



po 2 - 3 latach – skuteczność 50 %,



zarzut: niektórzy pacjenci skazani są na METADON do końca

życia, ma dłuższą reakcję odstawienną od samej heroiny

Korzyści:



usuwa głód narkotyczny,



blokuje efekt euforyczny i narkotyków

(nie są już tak atrakcyjne)



blokuje efekt bólu przy braku lub zmniejszonej ilości

narkotyków,



nie pojawia się efekt tolerancji – ta sama dawka przez

cały czas kuracji,



podawany doustnie, tylko raz na dzień



nie prowadzi do efektów toksycznych, nie uszkadza

narządów, nie obniża poziomu inteligencji.



gdy pacjent nie potrzebuje narkotyków,

traci kontakty ze społeczności narkomańską,
funkcjonuje w „zdrowym” społeczeństwie,



redukcja zachowań kryminalnych,

Leczenie stacjonarne (w ośrodku)



Ośrodki o programie krótkoterminowym (3 – 6 miesięcy)



Ośrodki o programie długoterminowym (12 – 18 miesięcy)

Zanim pacjent trafi do ośrodka:



Wstępne przygotowanie, przed przyjęciem do ośrodka

- w poradni, punkcie konsultacyjnym,



Detoksykacja

- w szpitalu,



Leczenie w ośrodku stacjonarnym,

Przyjęcie do ośrodka:



kontrola „trzeźwości”, testy na obecność narkotyków we krwi,



kontrola ciała, ubrań,



odebranie przedmiotów przywołujących wspomnienia związane

z braniem narkotyków,



wywiad dotyczący motywacji podjęcia leczenia,



w przypadku dzieci niezbędna jest obecność rodziców,

i zobowiązanie się ich do współpracy z terapeutą w placówce,



wywiad z pacjentem (i rodzicami),



zapoznanie pacjenta z warunkami uczestnictwa w terapii,



społeczność przyjęciowa – weryfikacja szczerości, intencji

i motywacji do podjęcia leczenia przez przedstawicieli
społeczności będących na różnych etapach leczenia,



wybór opiekuna ze społeczności

Organizacja cyklu terapeutycznego

4 etapy:



Etap I- próbny



Etap II – motywacyjny



Etap 3 – przejściowy



Etap 4 - zewnętrzny

Etap I- próbny - pierwszy miesiąc



wdrażanie do przestrzegania regulaminu,



nawiązywanie kontaktu z grupą,



wykonywanie zleconej pracy na rzecz społeczności,



uczestniczenie w spotkaniach społeczności, obowiązek

wypowiadania się na nich,



otrzymywanie wsparcia od społeczności,



weryfikacja postawy wobec leczenia się, ocena tej postawy

przez terapeutów i społeczność,



objawy fizjologiczne związane z abstynencją,



brak jeszcze odczuwalnych korzyści i satysfakcji z abstynencji,



motywująco działa: strach przed degradacją społeczną

i zagrożenie życia,



pomyślny przebieg tego etapu – gdy pacjent podejmie

decyzję o kontynuacji leczenia.

Etap II – od 3 do 6 miesięcy
wzmocnienie motywacji do leczenia, budowanie wglądu

w przyczyny uzależnienia, poprawa relacji z rodziną



adaptacja w ośrodku,



formułowanie kontraktu terapeutycznego,



zatwierdzenie indywidualnego programu leczenia,



podejmowanie funkcji w społeczności (

pobudkowy, kwiatkowy)



nabywanie praw i przywilejów

np. prawo do:
- uczestnictwa w głosowaniu na „społecznościach”,
- słuchania muzyki,
- samodzielnego robienia kawy, herbaty,
- samodzielnego poruszania się po najbliższej okolicy,



rozliczanie się przed społecznością terapeutyczna

z realizowanych zadań, otrzymywanie informacji zwrotnych

Etap 3 - przejściowy – od 3 do 4 miesięcy
adaptacja do środowiska zewnętrznego
przemiana wewnętrzna w obszarze wielu postaw i zachowań



kontynuacja terapii indywidualnej,

koncentracja na problemach osobistych,



terapia rodzinna,



przepustki do domu,



organizacja miejsca zamieszkania, nauki, pracy,



pełnienie ważnych funkcji w społeczności: gospodarz

domu, kierownik pracy, prezes grupy,



pełnienie opieki nad młodszymi stażem,

Następuje konfrontacja z realiami poza murami ośrodka



spotkanie z kolegami z subkultury narkomańskiej,



przebywanie w środowisku, w którym pacjent przyjmował

narkotyki,



przestrzeganie norm przyswojonych w ośrodku,

bez kontroli zewnętrznej,



spotkanie z członkami rodziny, i nieuzależnionymi

kolegami,

Analiza doświadczeń spoza ośrodka na spotkaniach
społeczności.

Etap 4 - zewnętrzny – od 2 do 3 miesięcy
samodzielne życie bez narkotyków



wyprowadzenie się z ośrodka lub przeprowadzenie do

części hostelowej,



podjęcie nauki lub pracy,



usamodzielnienie się materialne,



umocnienie kontaktów społecznych poza ośrodkiem,



kontakty z terapeutą,



regularny udział w spotkaniach społeczności,



wspieranie leczenia pacjentów młodszych stażem.



czerpanie korzyści z życia bez narkotyków,



lub porażka w konfrontacji z rzeczywistością,