02.06.08
Spotykamy się o godz. 8.30 i 12.30

1h zajęć – zadania z INCOTERMS

Zaliczenie – test:
02.06.08 godz. 9.30 i 13.30

ROZLICZENIA

W HANDLU

ZAGRANICZNYM

• NIEUWARUNKOWANE FORMY ZAPŁATY

–

płatność gotówką,

–

czek,

–

weksel,

• UWARUNKOWANE FORMY PŁATNOŚCI

–

inkaso dokumentowe,

–

akredytywa dokumentowa,

Czek

•papier wartościowy zawierający w
swej treści polecenie wypłaty przez
bank określonej kwoty pieniężnej
okazicielowi czeku (lub osobie na nim
wskazanej).

-Konwencja Genewska 1931 r.

– system

konwencyjny vs anglosaski,

•Nie można wystawić czeku bez pokrycia

(w

Polsce do 2 lat pozbawienia wolności),

• powództwo cywilne i karne,

Czek

Strony:

• trasant - wystawca czeku – dla które bank

prowadzi rachunek bankowy, zawiera umowę z

bankiem, składa wzór podpisu, pieczęci firmy,

utrzymuje pokrycia na rachunku,

• trasat - płacący (zawsze bank),

• remitent - osoba uprawniona do żądania i

podjęcia wypłaty.

Schemat płatności czekiem

 
1. Wystawienie czeku przez trasanta.
2.Przedstawienie czeku do wykupu przez trasata
(bank wystawcy).
2a. Przekazanie (zbycie) czeku osobom trzecim.
2b. Zapłata
3.Potrącenie naleźności z rachunku bankowego
wystawcy.

 

Cechy zobowiązania

czekowego/wekslowego:

•abstrakcyjność – nie ma znaczenia czy istniało

zdarzenie będące podstawą wystawienia
czeku/weksla ani czy było zgodne z prawem,

•bezwarunkowość i pieniężny charakter,

•sformalizowanie dokumentu,

•samodzielność zobowiązania

poszczególnych dłużników czekowych i solidarna
odpowiedzialność dłużników czekowych

Funkcje czeku/weskla:

• rozliczeniowo-płatnicza, jako środek

płatniczy,

•obiegowa – możliwość przenoszenia

praw- ograniczona przez krótki okres realizacji

•gwarancyjna – zabezpieczenie przez

wszystkich podpisanych,

•kredytowa –(weksel, czek postdatowany)

– ograniczona j.w.

• refinansowa – j.w.

 

Czek postdatowany – data wystawienia
późniejsza niż wydania („wydanie przed
wystawieniem”):

Data wystawienia: 10.11 (ważny do 20.11)
Data wydania: 01.11

Wydłużamy okres ważności czeku jako
środka płatniczego

W chwili wydania wystawca nie musi

dysponować gotówką

Czek antydatowany – data wystawienia
wcześniejsza niż wydanie

Data wystawienia: 08.11 (ważny do 18.11)
Data wydania: 12.11

Skracamy okres ważności – płynność
rachunku

 

Elementy czeku:

• nazwa „czek” w języku w jakim go
wystawiono –

nie obowiązuje w systemie anglosaskim,

•polecenie bezwarunkowej zapłaty –

bez

jakichkolwiek zastrzeżeń,

•nazwisko osoby, która ma zapłacić
(trasata) –

oznaczenie oddziału banku

•oznaczenie miejsca płatności

(

w przypadku braku

osobnego oznaczenia za miejsce płatności uważa się miejsce
wymienione obok nazwy lub firmy trasata),

•oznaczenie miejsca i daty wystawienia
czeku,

•podpis wystawcy czeku (trasanta) -

czek, w

którym nie oznaczono miejsca wystawienia, uważa się za wystawiony
w miejscu podanym obok nazwiska wystawcy.

W praktyce, choć prawo

czekowe tego nie wymaga

czeki wystawia się

wyłącznie na formularzach

PODZIAŁ CZEKÓW

 

Ze względu na sposób realizacji praw
wierzyciela cz. dzielimy na:

•kasowy (gotówkowy) - stanowi dyspozycję
obciążenia rachunku wystawcy z jednoczesnym
wypłaceniem środków okazicielowi (czek na
okaziciela) lub osobie na nim wskazanej (imienny),
 

•rozrachunkowy – z klauzulą „tylko do
rozrachunku, przelać na rachunek,

•powstaje, gdy wystawca lub posiadacz czeku
zabroni wypełniania zobowiązań
pieniężnych z użyciem gotówki. Czek służy
jedynie do uznania rachunku bankowego
remitenta,

• Zmniejsza ryzyko. Przekaz na znane nam konto  

•rozrachunkowy gwarantowany -
realizowany jest bez względu na stan
rachunku wystawcy (na podstawie
umowy pomiędzy bankiem, a jego
klientem– kredyt),

• rozrachunkowy potwierdzony -
zawiera oświadczenie płatnika (banku),
że czek ma pokrycie na rachunku.

Pozostałe:

•Zakreślony – może być wypłacony tylko osobie
określonej na czeku – stali klienci, inne banki,

•in blanco - niepełny - czek wystawiony z
pominięciem pewnych istotnych elementów (zawiera
co najmniej podpis wystawcy), które muszą być
uzupełnione najpóźniej w momencie realizacji czeku,

•Postdatowany - z formalną datą wystawienia
późniejszą niż data wydania (kredyt kupiecki),

•antydatowany, bankierski, czek rekta,
 

Weksel jest papierem wartościowym,

w którym:

1. wystawca sam zobowiązuje się do

zapłaty określonej sumy pieniężnej,

2. albo poleca taką zapłatę osobie

trzeciej.

Konwencja Genewska 1931 r. – system konwencyjny vs anglosaski,

Kto jest kim w wekslu ?

• Trasant - wystawca weksla,
• Trasat - płatnik weksla,

• Remitent - osoba wskazana na wekslu, na której

rzecz lub zlecenie ma być wypłacona suma
wekslowa,

Weksel własny powinien zawierać:

•Nazwę „weksel” w tekście dokumentu, w języku
jego wystawienia,
•przyrzeczenie

bezwarunkowej

zapłaty

oznaczonej sumy pieniężnej – bezwarunkowe
przyrzeczenie
•oznaczenie terminu płatności - jeden,
• oznaczenie miejsca płatności (brak -za
okazaniem)
•oznaczenie osoby remitenta,
•oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla,
•własnoręczny podpis wystawcy weksla,
•w przypadku weksla ciągnionego niezbędne
jest dodanie do tych elementów oznaczenia
trasata (płatnika)
 
 
 
 
 
 

Weksel własny (sola):

 

•Jest papierem wartościowy, w którym
wystawca zobowiązuje się do zapłacenia w
oznaczonym terminie oznaczonej sumy
pieniężnej na rzecz lub na zlecenie
wymienionej w wekslu osoby,

•Wystawcą i zobowiazanym do zapłaty jest ta
sama osoba. Trasant = trasat.

•W handlu zagranicznym wystawcą weksla
własnego jest zobowiązany do zapłaty za
towar lub usługę importer.

Schemat płatności wekslem własnym

1.Importer (dłużnik) wystawia weksel własny,
2. Eksporter przedstawia weksel do zapłaty,
2a. Eksporter zbywa weksel (f. płatnicza, obiegowa)
3.Zapłata

Weksel trasowany:

•Wystawca, zwany trasantem, poleca innej
osobie, trasatowi, zapłacić w oznaczonym
terminie określoną sumę pieniężną na rzecz lub
na zlecenie wymienionej w wekslu osoby,
zwanej remitentem,

•W obrotach handlowych wystawcą weksla
trasowanego jest sprzedający/ (eksporter),
który poleca kupującemu (importerowi) lub
jego bankowi zapłatę określonej kwoty
pieniężnej,

•Weksel trasowany określa się mianem
traty lub weksla ciągnionego -„eksporter
ciągnie weksel na importera”.

Schemat płatności wekslem

trasowanym

Remitent

Wystawca

(trasant)

Kolejni posiadacze

(m..in. banki)

Kontrakt + dostawa

1.

2a.

Płatnik

(trasat)

2.

2.

istniejące

zobowiązanie

1. Wystawienie traty.
2. Przedstawienie traty do zapłaty.
2a. Zbycie (m.in. dyskonto) weksla

Akceptant – w wekslu trasowanym – osoba
(trasat) przyjmująca weksel do zapłaty.

Wystawienie traty nie powoduje automatycznego
stosunku prawnego pomiędzy trasatem a remitentem
– konieczna jest akceptacja trasata

Weksel własny – trasant = trasat

Weksel ciągniony – trasant = beneficjent

(eksporter)

- trasat = akceptant

(importer)

•Awalista - osoba, która dokonała
poręczenia za część lub całość
zobowiązania, w praktyce jest to bank – o
pierwszorzędnym standingu finansowym, który
strony ustalają w kontrakcie

•Awal - poręczenie,

•Awalant – ten za kogo poręczamy,

Terminy płatności weksla:

Prawo wekslowe określa cztery sposoby
określenia terminu płatności:

•weksel płatny za okazaniem (at

sight),

•weksel płatny w pewien czas po

okazaniu,

•weksel płatny w pewien czas po

dacie wystawienia,

•w oznaczonym dniu,

Weksel gwarancyjny

Wykorzystywany jest jako
zabezpieczenie pewnych przyszłych
roszczeń np. jako zabezpieczenie
bankowi spłaty zaciągniętego
kredytu.

Weksel taki jest dokumentem zawierającym co
najmniej podpis wystawcy lub akceptanta,

• Powstanie zobowiązania następuje dopiero w
momencie jego wypełnienia,

• Prawo wypełnienia przysługuje osobie, której
wręczono weksel w zamiarze zaciągnięcia
zobowiązania,

•Wypełnienie powinno nastąpić w wypadku, gdy
posiadacz został do tego upoważniony,

• Razem z wekslem in blanco pojawia tzw.
deklaracja wekslowa,

Do tego celu najczęściej wykorzystuje

się tzw. weksle in blanco:

Obrót wekslowy

 

•Pierwszym wierzycielem wekslowym jest remitent i
może on przenieść prawa do weksla na inną osobę,

•Dokonuje tego w formie ściśle okrślonej przez prawo
w postaci indosu na wekslu,

•Wystawca może wyłączyć obiegowy charakter
weksla przez zamieszczenie na wekslu zwrotu „nie na
zlecenie”, „imienny”, „bez prawa indosowania”.
Weksel taki staje się papierem wartościowym
imiennym rekta – weksel, - zmniejsza to jego
wiarygodność i chęć akceptowania jako środka
płatniczego.

•Osoba, która odstępuje swoje prawa do weksla
nazywa się indosantem, a osoba nabywająca te
prawa indosatariuszem,
 

 Ze względu na formę wyróźniamy indos:

•imienny (zupełny) - obok podpisu indosanta
określony jest indosatariusz, a także miejsce i
data sporządzenia indosu,

•in blanco jest to indos nie wymieniający

indosatariusza, a obejmujący najczęściej

jedynie podpis indosanta, może on być

umieszczony jedynie na drugiej stronie weksla

lub na tzw. przedłużku,
•na okaziciela, w którym zamiast nazwy lub
nazwiska indosatariusza pojawia się zwrot „na
okaziciela,

 

•Posiadacz weksla może ten weksel spieniężyć
przed terminem płatności w banku, czyli może
dokonać dyskonta weksla.

•W przypadku gdy dłużnik wekslowy odmawia
zapłaty możliwy jest regres. Posiadacz weksla
może dochodzić roszczeń od wszystkich
poprzedników wekslowych (indosantów, poręczycieli,
wystawcy) poprzez tzw. poszukiwanie zwrotne,

•Warunkiem koniecznym poszukiwania
zwrotnego, czyli zachowania regresu do
poprzedników wekslowych jest wykonany w
terminie protest wekslowy,

•Protest jest aktem publicznym, sporządzanym
przez notariusza w terminie przewidzianym
prawem np. niezapłacenie weksla w ciągu
dwóch dni powszednich przypadających po
terminie ważności.