1

Prawo celne i prawo

dewizowe

Zakres i przedmiot regulacji prawnych. Zasady

obrotu towarowego z zagranicą. Podstawowe

instytucje prawa celnego

Przedmiot regulacji

 Prawo celne

obrót towarowy

(każde przemieszczenie towaru przez

granicę, czyli przywóz, wywóz, tranzyt)

z zagranicą

(w

rozumieniu granicy między krajami członkowskimi UE a
krajami trzecimi)

 Prawo dewizowe
zasady -

obrotu dewizowego z zagranicą,

obrotu

wartościami

dewizowymi w kraju,

prowadzenia działalności kantorowej

oraz wynikające z tych zasad

obowiązki uczestników

obrotu

2

3

Regulacje celne Unii Europejskiej



Rozporządzenie Rady nr 2913/92

z dnia 12

października 1992 r. ustanawiające

Wspólnotowy

Kodeks Celny

;



Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady

(WE) nr 450/2008 z dnia 23 kwietnia 2008 r.

ustanawiające wspólnotowy kodeks celny

(zmodernizowany kodeks celny)



Rozporządzenie Komisji Nr 2545/93

z dnia 2 lipca

1993 r. wprowadzające

przepisy wykonawcze do

Wspólnotowego Kodeksu Celnego

;



Rozporządzenie Rady Nr 918/83

z dnia 28 marca 1983

r. ustanawiające

Wspólnotowy system zwolnień

celnych

;



Rozporządzenie Rady Nr 2658/87

z dnia 23 lipca 1987

r. w sprawie

nomenklatury towarowej i statystycznej

oraz w sprawie

Wspólnej Taryfy Celnej



Wspólnotowa Zintegrowana Taryfa Celna (TARIC)

;

4

Źródła prawa celnego w UE

•

Zewnętrzne

1.

GATT – Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu z 1947 r.

2.

Porozumienia WTO (Światowa Organizacja Handlu – Genewa
1995 r.)

- Porozumienie w sprawie wartości celnej
- Porozumienie TRIPS (Handlowe aspekty praw własności intelektualnej)
3. Konwencje WCO (Światowa Organizacja Celna – 1950 r.)
- Konwencja w sprawie upraszczania i harmonizacji procedur celnych z

Kyoto

- Konwencja w sprawie odprawy czasowej ze Stambułu
- Konwencja w sprawie zharmonizowego systemu opisu i kodowania

towarów

4.

Konwencje ECE (Europejska Komisja Gospodarcza)

- Konwencja TIR
- Konwencja w sprawie harmonizacji granicznych kontroli towarów
- Konwencja w sprawie kontenerów
- Konwencja w sprawie czasowego przywozu prywatnych pojazdów

drogowych

5

Źródła prawa celnego w UE

•

Wewnętrzne

1.

Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską – WE
(Rzym 1957r.)

2.

Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii
Atomowej –EWEA (Rzym 1957r.)

3.

Traktat o Unii Europejskiej (Maastricht 1992r.)

4.

Traktat Nicejski (Nicea 2001r.)

6

Krajowe regulacje celne

 Ustawa z 19.03.2004

Prawo celne

(Dz.U. Nr 68,

poz. 622 z 2004 r.)

zawiera m.in. regulacje dot. :



wprowadzania towarów na teren wspólnoty,



długu celnego,



postępowania w sprawach celnych,



postępowanie z towarami objętymi WPR,



statystyki obrotu wspólnotowego

z przepisami wykonawczymi

 Ustawa z 27.08.2009 r.

o Służbie Celnej

( Dz.U. Nr 168, poz. 1323 z 2009 r.)

zawiera m.in. regulacje dot.:



zadań organów celnych (właściwość rzeczowa)



uprawnień kontrolne



spraw organizacyjno-kadrowych

Regulacje dewizowe

1.

Ustawa z dnia 27.07.2002 r. Prawo dewizowe (Dz.U. nr

141,poz. 1178, zmiany: Dz.U. nr 228,poz. 2260 z 2003 r.,

Dz.U. nr 91,poz. 870 i Dz.U. nr 173,poz. 1808 z 2004 r., Dz.U.

nr 61, poz.410 z 2007 r., Dz.u. nr 228, poz.1506 z 2008 r.,

Dz.U. nr 18,poz.97 z 2009 r., Dz.U. nr 69,poz.589 z 2009 r.)

2.

Rozporządzenie MF z 20.04.2009 r. w sprawie ogólnych

zezwoleń dewizowych (Dz.U. nr 69, poz. 597 z 2009 r.);

3.

Rozporządzenie MF z 23.10.2009 r. w sprawie

przekazywania Narodowemu Bankowi Polskiemu danych

niezbędnych do sporządzania bilansu płatniczego oraz

międzynarodowej pozycji inwestycyjnej (Dz.U. nr 184,

poz.1437 z 2009 r.) ;

7

8

Wspólne

zasady w zakresie obrotu

towarowego:



Polityka handlowa

podobnie jak każde państwo, Wspólnota Europejska także
dzieli swoją politykę handlową na zewnętrzną i
wewnętrzną

•

Wewnętrzna polityka handlowa:

realizacja zasady swobody przepływu towarów (art.28-30
TWE)

•

System handlu zewnętrznego :

rozwiązania prawne dotyczące zasad handlu z państwami
spoza UE

9

Wewnętrzny obrót towarowy w UE

• Nabycie wewnątrzwspólnotowe

– przywóz

towarów z krajów Unii Europejskiej do Polski

• Dostawa wewnątrzwspólnotowa

– wywóz

towarów z Polski do krajów Unii Europejskiej

- brak kontroli celnej

-

obowiązek informowania o

dokonanym

obrocie

(deklaracje INTRASTAT)

10

System handlu zewnętrznego:

System ten opiera się na dwóch filarach:



Wspólnotowy Kodeks Celny

(ustawodawstwo celne UE)



uzupełniany przez krajowe przepisy celne



Wspólna Polityka Handlowa

(umowy

międzynarodowe oraz ustawodawstwo
ochraniające interes UE w zakresie polityki
gospodarczej)

Zasady obrotu towarowego z

zagranicą

1. Swobody obrotu towarowego z zagranicą

– wyjątek : ograniczenia podmiotowe i
przedmiotowe

2. Powszechności ceł w przywozie

– wyjątek :

towary wolne od cła z mocy prawa

3. Równości podmiotów uczestniczących w

obrocie towarowym z zagranicą

– wyjątek :

podmioty uprzywilejowane np. AEO

4. Jedności obrotu towarowego z zagranicą

11

12

Wspólnotowy Kodeks Celny

 Tytuł I – Przepisy ogólne Kodeksu celnego:

•

zakres terytorialny

•

podstawowe definicje – art. 4 WKC (status celny towarów, dług celny,

dłużnik, dozór i kontrola celna, zgłoszenie celne, zgłaszający)

•

przedstawicielstwo – art. 5



bezpośrednie



pośrednie

•

instytucja upoważnionego przedsiębiorcy (AEO) – art. 5a

•

wiążące informacje – art. 12



taryfową



o pochodzeniu



Tytuł II - Elementy na podstawie, których stosowane są

należności przywozowe lub wywozowe i inne środki

przewidziane w ramach obrotu towarami:

•

Taryfa celna i klasyfikacja taryfowa towarów (CN)

•

Pochodzenie towarów: niepreferencyjne i preferencyjne (reguły ustalania i

dokumentowanie)

•

Wartość celna

13

Wspólnotowy Kodeks Celny

 Tytuł III – Postanowienia odnoszące

się do towarów wprowadzanych na
obszar celny Wspólnoty do czasu
otrzymania przeznaczenia celnego;

•

wprowadzenie (uprawnione przejścia, dozór
celny)

•

przedstawienie towarów (deklaracja skrócona)

•

czasowe składowanie

(

terminy

: 45 dni

transport

morski

, 20 dni

inny; miejsce – magazyny celne

)

•

obowiązek nadania przeznaczenia

Wspólnotowy Kodeks Celny



Tytuł IV - Przeznaczenie celne:

1. Wprowadzenie towaru do wolnego obszaru celnego lub

składu wolnocłowego – art. 166 – 176 i art. 26 – 28 ust. Pr.
celne

2. Powrotny wywóz towaru

3. Zrzeczenie się towaru na rzecz Skarbu Państwa

art. 182,

art. 841 RWKC

4. Zniszczenie towaru

5. Objęcie towaru procedurą celną

14

15

Wspólnotowy Kodeks Celny



Tytuł IV - Przeznaczenie celne:

• Formy zgłoszenia towarów do procedury:
 pisemna

o procedura zwykła
o uproszczona

(zgłoszenie niekompletne, złożenie dokumentu

handlowego z wnioskiem o objęcie, wpis do rejestru)

 elektroniczna

(Celina, NCTS, ECS,

ICS

)



ustna

(ruch podróżnych)

 inna

czynność przewidziana przez przepisy

• Regulacje dotyczące poszczególnych przeznaczeń w tym

procedur celnych

16

Wspólnotowy Kodeks Celny



Tytuł IV – Przeznaczenia celne cd :

Procedury celne

1.

Dopuszczenie do obrotu

Dopuszczenie do obrotu

2. Tranzyt

2. Tranzyt

3. Skład celny

3. Skład celny

4. Uszlachetnianie czynne

4. Uszlachetnianie czynne

a)

system zawieszeń

b)

system ceł zwrotnych

5. Przetwarzanie pod kontrolą

5. Przetwarzanie pod kontrolą

6. Odprawa czasowa

6. Odprawa czasowa

a) z całkowitym zwolnieniem od cła

b) z częściowym zwolnieniem od cła

7. Uszlachetnianie bierne

7. Uszlachetnianie bierne

8.Wywóz

8.Wywóz

Procedury

Procedury

zawieszające

zawieszające

–

–

korzystanie może
być uzależnione
od złożenia
zabezpieczenia

Procedury

Procedury

gospodarcze

gospodarcze

–

korzystanie
uzależnione od
uzyskania
pozwolenia od
naczelnika
urzędu celnego

17

Wspólnotowy Kodeks Celny



Tytuł IV – Przeznaczenia celne cd :

Tytuł IV – Przeznaczenia celne cd :

Procedury celne

Procedury celne

1.

1.

Dopuszczenie do obrotu

Dopuszczenie do obrotu
(WKC art. 79-83, PW WKC art. 290-308d)

2.

2.

Tranzyt

Tranzyt (WKC
art. 91-97, PW WKC art. 340a-462a)

3.

3.

Skład celny

Skład celny (WKC
art. 98-113, PW WKC art. 524-535)

4.

4.

Uszlachetnianie czynne

Uszlachetnianie czynne (WKC
art. 114-129, PW WKC art. 536-550)

5.

5.

Przetwarzanie pod kontrolą

Przetwarzanie pod kontrolą
(WKC art. 130-136, PW WKC art. 551-552)

6.

6.

Odprawa czasowa

Odprawa czasowa
(WKC art. 137-144, PW WKC art. 553-584)

7.

7.

Uszlachetnianie bierne

Uszlachetnianie bierne
(WKC art. 145-160, PW WKC art. 585-592)

8.

8.

Wywóz

Wywóz
(WKC art. 161-162, PW

WKC art. 788-798)

18

Wspólnotowy Kodeks Celny

 Tytuł V – Towary wyprowadzane z obszaru

celnego Wspólnoty:

•

przepisy dotyczą jedynie kwestii opuszczenia przez towar
obszaru wspólnotowego.

 Tytuł VI – Operacje uprzywilejowane

•

Zwolnienia z należności celnych - Rozporządzenie Rady Nr
918/83

•

towary powracające – zwolnienie z należności celnych



wniosek osoby zainteresowanej



przywóz w terminie 3 lat ( możliwość przedłużenia)



dokumentowanie wywozu



przywóz w stanie niezmienionym

19

Wspólnotowy Kodeks Celny



Tytuł VII – Dług celny;

• Zabezpieczenie kwoty długu celnego
 Osoby zobowiązane do złożenia zabezpieczenia

(dłużnik lub

osoba mogąca się nim stać, osoby trzecie)

 Zabezpieczenie obligatoryjne

(tranzyt, zwolnienie towaru

dopuszczonego do obrotu przed uiszczeniem należności,
wstrzymanie wykonania decyzji od której złożono odwołanie)

 Zabezpieczenie fakultatywne

(procedury zawieszające z

wyjątkiem tranzytu)

 Zwolnienia z obowiązku zabezpieczenia

(wynikające z

przepisów i decyzji organów)

 Formy zabezpieczenia

(depozyt w gotówce i poręczenie – art.

193-195 WKC, inne formy – art. 857 PW WKC)

 Zwrot zabezpieczenia

(gdy dług wygaśnie lub nie będzie mógł

powstać, brak prawa do żądania odsetek)

20

Wspólnotowy Kodeks Celny

 Tytuł VII – Dług celny c.d. ;

• Powstanie długu celnego
 objęcie towaru procedurą dopuszczenia do obrotu i odprawy

czasowej z częściowym zwolnieniem od cła

(art. 201 WKC)

 nielegalne wprowadzenie

(art. 202 WKC)

 usunięcie towaru spod dozoru

(art. 203 WKC)

 niewykonanie obowiązku wynikającego z czasowego

składowania lub stosowania procedury, niewypełnienie
warunków dla objęcia procedurą lub zastosowania
obniżonych stawek celnych

(art. 204 WKC)

• Termin uiszczenia należności
 10 dni od dnia powiadomienia dłużnika
 możliwość odroczenia

( 30 dni, uzależnione od złożenia

zabezpieczenia, odsetki)

21

Wspólnotowy Kodeks Celny



Tytuł VIII – Odwołania;

• wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania

decyzji

• tryb postępowania odwoławczego określą państwa

członkowskie

(ordynacja podatkowa oraz krajowe przepisy

celne)

 Tytuł IX – Przepisy końcowe

22

adresy internetowe

• System zintegrowanej taryfy celnej ISZTAR

:

http://isztar.mf.gov.pl:7080/taryfa_celna/web/main_PL

• Zintegrowana Taryfa Wspólnot Europejskich

(TARIC):

http://europa.eu.int/comm/taxation_customs/dds/pl/home.
htm

• Ministerstwo Finansów

www.mf.gov.pl

• Służba Celna Rzeczpospolitej

www.mf.gov.pl/sluzba_celna



[e-mail]