Jak skutecznie i

efektownie

się uczyć?

Przyczyny trudności w
nauce...



Uczniom brakuje wiedzy dotyczącej strategii

efektywnego uczenia się i zapamiętywania.



Brak satysfakcjonujących wyników w nauce pogłębia

spadek motywacji uczniów do nauki, co może

prowadzić do wtórnego utrwalania się ich trudności

szkolnych.



Dzieciom krystalizują się zainteresowania i ujawniają

zdolności, zatem uczenie się przedmiotu ulubionego

może być efektywniejsze, z niekorzyścią na rzecz

innego przedmiotu.



Nauczanie przedmiotowe to wielość przedmiotów

i wielość treści programowych. Uczniowie są

zdolni, ale nie mogą nauczyć się wszystkiego na 6.

Przyczyny trudności w
nauce...



Zajęcia dzieci obciążają – mało czasu na naukę.
Nauka wymaga systematyczności i czasu.



Brak umiejętności skutecznej organizacji procesu
uczenia się sprawia, że dzieci spędzają na nauce
dużo czasu w sposób nieefektywny, w rezultacie
mają poczucie, że uczyły się dużo, a i tak dostały
słaby stopień. Sytuacja taka jest niebezpieczna,
ponieważ utrwala w dzieciach przekonanie, ze
uczenie się nie ma sensu, bo i tak ze wszystkim
sobie nie poradzą albo nie zdążą. Takie przekonanie
stanowi czynnik wyraźnie obniżający motywację
dzieci do nauki.

Planowanie nauki



Planowanie polega na świadomym
rozłożeniu w czasie zadań, które mamy
do wykonania.



Dobry plan powinien uwzględniać wymagania, jakie
niosą ze sobą poszczególne zadania (materiały i
czas potrzebny do realizacji) oraz zdolności i
możliwości dziecka (czasowe, zdrowotne).



Planowanie pomaga lepiej wykorzystać czas, pod
warunkiem, że zachęcimy dzieci do jego
przestrzegania.

Planując warto pamiętać,
by...



Nie planować zbyt wielu czynności w

ciągu jednego dnia. Tego rodzaju plany

są niewykonalne.



Planować czas pracy „z nadwyżką” –

zawsze zaplanować trochę więcej

czasu na wykonanie danego zadania,

niż nam się wydaje, że jest potrzebne.

Unikniemy wtedy zbyt napiętego planu

niemożliwego do zrealizowania.

Jak zaplanować naukę?



Warto również uwzględnić fakt, że najwięcej

zapominamy zaraz po nauczeniu się czegoś. W

związku z tym dobrze jest powtarzać w domu

materiał z lekcji jak najszybciej po ich zakończeniu.



W ciągu pierwszej doby najwięcej nowego materiału

może zostać zapamiętane bądź zapomniane. Jeżeli

dziecko nie przejrzy notatek z lekcji w ciągu 24

godzin, to może zapomnieć 80% ich zawartości.

Po kilku dniach będzie musiało uczyć się tej lekcji

właściwie od nowa.



Planując odrabianie lekcji, warto również pamiętać,

że czynnikiem utrudniającym uczenie się jest

podobieństwo przerabianych tematów.

Czy wiesz, że ludzie
zapamiętują...

20% tego co przeczytali
30% tego co usłyszeli
40% tego co zobaczyli
50% tego co powiedzieli
60% tego co zrobili

Jednak gdy czytają,

widzą, mówią i robią

coś z daną

informacją, pamiętają

z tego 90%.

Odpowiednie stany do uczenia
się



Relaks



Zaangażowanie



Nawodnienie



Koncentracja



Poczucie sensu i celu



Zaciekawienie

Stany nie sprzyjające
uczeniu się



Nuda



Stres



Zmęczenie



Brak czasu



Głód



Brak celu



Odwodnienie



Lęk

Jak obudzić półkule?



Zachęć dziecko do robienia map myśli,

schematów, tabelek. W ten sposób

pobudzamy logiczną lewą półkulę, która

lubi gdy coś jest poszeregowane,

pogrupowane.



Najłatwiej zapamiętujemy informacje, gdy

je sobie pogrupujemy w jakieś kategorie,

tabele. Nasza pamięć daje się w ten sposób

trochę oszukać - bo myśli że wiadomości

do zapamiętania jest mniej niż naprawdę.

Mapa myśli

KONFLIKT

nieporozumienie

spór

kłótni
a

bijatyka

pogodzeni
e się

złe
emocj
e

żal

zazdrość

gniew

szukanie
rozwiązani
a

satysfakcja

Schematy

Tabele

Liryka

Tren
Elegia
Pieśń
Fraszka
Hymn

Epika

Powieść
Opowiadanie
Nowela
Bajka
Epopeja

Kategorie

R

N

W

NW

C

Skoncentruj się....



Najważniejszym czynnikiem

wpływającym na łatwość przyswajania

informacji jest koncentracja. Bez

umiejętności skupienia się żadna z

powyższych czynności nie przyniesie

wymaganych rezultatów.



Czynniki negatywnie wpływające na

koncentrację można podzielić na

zewnętrzne i wewnętrzne.

Skoncentruj się...



Do zewnętrznych czynników zaliczamy: złe
oświetlenie, złą temperaturę, zgiełk za oknem,
rozpraszające przedmioty, radio, TV, telefon, impreza
w pokoju obok a nawet zbyt wygodny fotel lub
nieodpowiedni klimat miejsca, w którym się
przebywa.



Do wewnętrznych: złe samopoczucie, brak
motywacji, przemęczenie psychiczne i
nieodpowiednie zaplanowanie czasu nauki.



O ile na czynniki wewnętrzne wpływu przeważnie nie
mamy to czynniki zewnętrzne raczej można
wyeliminować.

Przed nauką



Zanim dziecko usiądzie do nauki, ważne,

aby jego umysł był do niej pozytywnie

przygotowany i nastawiony.



Np. jeżeli dziecko ma zacząć uczyć się o 18,

to warto żeby już kilkanaście minut

wcześniej, kończąc inne zajęcia, przemyślało

czego zamierza się uczyć, co było zadane.

To pozwoli zaoszczędzić czas na tak zwaną

rozgrzewkę i organizację pracy.



Umysł będzie bardziej gotowy na czekającą

go aktywność.

Co warto zrobić?

Przejrzeć całość, zdecydować co

zapamiętać, a co ominąć za

pierwszym razem.

Metoda indukcji



Łatwiej przyjmować, uczyć się czegoś, o
czym mamy ogólne pojęcie, ogólne
informacje.



Przeciwieństwo – moment, kiedy
zaczynamy coś robić i nie wiemy ile tego
jest, czego się spodziewać, co nas
czeka, gdzie skończyć, jakie to ma
odniesienie do całości.

Prawa rządzące pamięcią:



Podczas uczenia się należy

stosować prawa, którymi rządzi się

pamięć.

Zrozumienie – jeśli coś jest
zrozumiane, jest o wiele
łatwiejsze do zapamiętania



To bardzo silne narzędzie wspomagające

zapamiętywanie. Dzięki niemu można

odtworzyć i zapamiętać o wiele więcej

informacji niż gdyby chcieć je zapamiętać

bez zrozumienia – „wykuć na blaszkę”.



To czynnik, który pomaga również

odbudować zapomnianą informację bo w

zrozumianej zasadzie zawarty jest sposób

dotarcia do niej lub jej zrekonstruowania –

ciąg przyczynowo-skutkowy.

Co można zrobić żeby coś
zrozumieć



Rozrysowanie sytuacji – daje
pełniejszy obraz zasad i połączeń
między informacjami, zasadami.
Warto robić wykresy, diagramy,
szkice, połączenia logiczne.



Warto poszukać przykładu
ilustrującego koncept.

Parafraza



To przekształcanie naukowych,

skomplikowanych twierdzeń w proste

zdania, „na chłopski rozum”

np. pierwsze prawo Josta: jeżeli dwa

skojarzenia mają jednakową siłę, ale

różny wiek (tzn. są przypominane w

jednakowym stopniu, ale powstały w

różnym czasie), to z upływem czasu siła

starszego skojarzenia będzie słabła

wolniej.

To samo, prościej:



Jeżeli uczymy się dwóch rzeczy ,
ale jednej najpierw i potem drugiej,
powtarzając obie, lepiej
zapamiętamy tę pierwszą rzecz.

Częstotliwość



Łatwiej zapamiętać informację, z którą
często mamy kontakt. Dzięki temu tak
trwale pamiętamy adres domu, numery
PIN.

To samo dotyczy nauki. Coś, co jest

często powtarzane zapamiętuje się o
wiele lepiej i na dłużej niż np. po
jednorazowym wielkim wkuwaniu bez
powtórek.

Ważność



To naturalne, że lepiej będziemy pamiętać

informacje, które są dla nas ważne.

To prawo jest ponad wszystkimi innymi.

Sprawia, że nawet nie stosując innych praw,

nadal można osiągnąć wysokie wyniki.

Stąd właśnie biorą się geniusze, którzy

poświęcili całą swoją moc umysłową

pracując nad jednym tematem- szczególnie

dla nich ważnym i interesującym.

Śmieszność, żywość,
przesada



W pierwszej kolejności są zapamiętywane
zazwyczaj elementy wyróżniające się od
innych, można to wykorzystać.



Trafnie śmieszny rysunek, kawał
ilustrujący uczoną zasadę, śmieszne
wydarzenie, anegdota zapadają o wiele
lepiej w pamięć niż ponure, suche
informacje.

Otoczenie



Wpływa dwojako na zapamiętywanie:



Negatywnie, gdy przeszkadza w

zapamiętywaniu, kiedy ucząc się

dziecko ogląda tv, słucha muzyki,

rozmawia.



Pozytywnie – pamięć otoczenia zostaje

razem z zapamiętaną informacją. Mając

problemy z odtworzeniem informacji

jakiej dziecko się uczyło, warto

przypomnieć sobie otoczenie, kontekst,

skojarzenie. To powinno pomóc.

Początek (efekt
pierwszeństwa)



Lepiej zapamiętywane są
informacje podawane na początku
okresu przeznaczonego na uczenie
się, niż w środku tego okresu.



Początek lepiej utrwala się w
pamięci niż środek.

Koniec (efekt świeżości)



Informacje podawane na końcu
danego odcinka są lepiej
zapamiętywane niż w jego
środku.

Rysunki



Książka przepełniona rysunkami,
ilustracjami w porównaniu z taką, w
której jest sam tekst jest o wiele
bardziej efektywniejsza.



Zatem robiąc notatki warto używać jak
najwięcej rysunków, kolorów, ilustracji,
schematów. To o wiele skuteczniejsze
niż zalewanie kartki ciągiem
nieczytelnego pisma.

Skojarzenia i związek



Twoje dziecko lepiej zapamięta słowa,
fakty, informacje kojarząc je z innymi.



Pojedyncze, odosobnione informacje,
które nie tworzą żadnych skojarzeń są
trudne do zapamiętania.



Dlatego zamiast mechanicznie
powtarzać jakieś słowa, o wiele lepiej
jest zapamiętywać te słowa,
wyobrażając je sobie.

Zrób przerwę!



Uczenie się rozłożone w czasie daje
lepsze rezultaty!



Informacje zapamiętywane na
początku i na końcu nauki są lepiej
zapamiętywane. Dzięki częstym
przerwom w nauce Twoje dziecko
ma o wiele więcej takich początków
i końców.

Zrób przerwę!



Dzięki przerwom w nauce Twoje
dziecko zapamięta lepiej
wynikające z podziału krótsze
partie materiału.



Każda z nich zostanie zrozumiana
i przyswojona lepiej, na
bazie lepiej zapamiętanej
poprzedniej.

Zrób przerwę!



Warto wiedzieć, że ilość i jakość
przyswojonego materiału rośnie w
czasie przerwy, a nie spada, jakby to
mogło się wydawać.



Tuż po przerwaniu nauki, mózg zaczyna
„porządkować” zapamiętane
informacje na poziomie
podświadomym. Po przerwie wiemy
więcej niż bez robienia przerwy.

Warto zmienić przedmiot



Ucząc się żmudnie tego samego
przedmiotu, może pojawić się „zjawisko
nasycenia”, polegające na obniżaniu
się zainteresowania, gdy długo i
intensywnie czymś się zajmujemy, co
wyraźnie obniża uzyskiwane efekty.



Mózg nie przyswaja łatwo tego samego
materiału godzina po godzinie.

Powtórki



Powtórka powinna wypaść na drugi
dzień po nauce, następna po kilku
dniach.



Warto użyć tego, czego się akurat
nauczyło, używanie jest jak cement,
silnie wiąże nowe informacje w pamięci.



Zachęć dziecko, żeby wyjaśniło Ci dany
punkt lub żeby sobie wyobraziło, że
komuś to wyjaśnia.