1

POWSZECHNA OBRONA

PRZECIWLOTNICZA

Zagadnienie

Sposoby wykonywania uderzeń przez

samoloty i śmigłowce.

2

Wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje ataku

obiektów:

• z lotu nurkowego

• z lotu poziomego

• z lotów wznoszących

Czynnikami wpływającymi na ich wybór jest

przede wszystkim rodzaj atakowanych

obiektów jak i przeznaczone do tego środki.

3

Atak z lotu nurkowego

Atak z lotu nurkowego należy do
często stosowanych w lotnictwie.
Charakteryzuje go dokładność.
Obiektem ataku są cele punktowe.
Wykonuje się go stosując zarówno
bomby lotnicze, jak i działka czy
pociski rakietowe. Ataki z lotu
nurkowego stosowano na dużą skalę
w czasie II wś.

4

• Atak z lotu nurkowego

c e l

p o c z ą t e k n u r k o w a n i a

k ą t n u r k o w a n ia

k ą t

c e l o w a n i a

w y s o k o ś ć

w e jś c i a

w l o t

n u r k o w y

w y s o k o ś ć

z r z u t u

b o m b y

t o r l o t u b o m b y

p u n k t z r z u t u b o m b y

i w y j ś c i a z lo t u

n u r k o w e g o

5

Atak z lotu poziomego należy do najprostszych sposobów

zwalczania celów naziemnych.

Zalety tego sposobu to:
- łatwość wykonania i możliwość zrzucenia bomb na

komendę prowadzącego grupy samolotów;

- możliwość zaskoczenia środków OPL oraz krótki czas

przebywania w ich strefie rażenia;

Wadami są:

- Utrudniona identyfikacja celu.
- Niezbyt dokładna celność bombardowania.

Bombardowanie z lotu poziomego stosuje się podczas

działania na duże cele powierzchniowe z użyciem takich

środków rażenia, jak np. bomby zapalające, bomby

kasetowe oraz bomby odłamkowe i burzące.

6

Atak z lotu poziomego

p u n k t z r z u t u

b o m b y

m i e j s c e s a m o l o t u w c h w i l i u p a d k u

b o m b y n a z i e m i ę

k ą t w y p r z e d z e n i a

l i n i a w y p r z e d z a n i a

c e l ( o b i e k t )

l i n i a c e l o w a n i a

t o r l o t u b o m b y

k ą t c e l o w a n i a

wy

so

ko

ść

bo

mb

ar

do

wa

nia

d o n o ś n o ś ć b o m b y p o o d e r w a n i u s i ę

o d s a m o l o t u

w y p r z e d z e n i e l i n i o w e b o m b y

d r o g a s a m o l o t u o d c h w i l i z r z u t u d o c h w i l i u p a d k u b o m b y

7

Atak z lotu wznoszącego

Atak z lotu wznoszącego polega na zrzuceniu bomb pod

kątami wznoszenia 45-60

o

, 90

o

, lub 110

o

. Stosuje się je z

zasady w przypadku stosowania broni jądrowej, jak również do

niszczenia obiektów silnie bronionych przez środki OPL.

•Do zalet tego sposobu bombardowania zaliczamy:

- możliwość skrytego podejścia do rejonu celu oraz

możliwość

zastosowania

manewru

przeciwartyleryjskiego (przeciwrakietowego);

Wady: zmniejszona celność i dość długi czas przebywania w

strefach ognia środków OPL przeciwnika.
Ten rodzaj bombardowania stosuje się na duże cele

powierzchniowe z użyciem bomb odłamkowo-burzących,

zapalających i bomb kasetowych.

8

Atak z lotu wznoszącego

5 0 0 - 2 0 0 0 m

 = 4 0 - 6 0

0

 = 9 0

0

 = 1 1 0

0

b

b

b

W

W

W

1 5 0 - 3 0 0 m

9

Wyżej wymienione sposoby ataku

analizujemy w celu określenia:
• głównego wysiłku OPL - na podstawie

najbardziej prawdopodobnych kierunków ataku;
• głównego wysiłku rozpoznania - na podstawie

najbardziej prawdopodobnych wysokości

nalotów;
• ugrupowania pododdziałów przeciwlotniczych

- na podstawie wielkości odstępów

bombardowania (rubieży wykonania zadania) i

najbardziej prawdopodobnych kierunków ataku.

10

Podstawowe zadania śmigłowców :
• walka z celami opancerzonymi,
• wsparcie ogniowe wojsk lądowych i
powietrzno - szturmowych,
• taktyczne rozpoznanie powietrzne,
• obezwładnienie środków OPL,
•niszczenie śmigłowców przeciwnika
na ziemi i w powietrzu

11

Podstawowymi celami uderzeń śmigłowców

bojowych mogą być :

• czołgi, BWP, transportery opancerzone,
• wyrzutnie przeciwpancernych pocisków

kierowanych,

• środki OPL /szczególnie rakietowe/,
• artyleria na SO,
• stanowiska dowodzenia,
• siła żywa

12

W celu wykonania zadania na głębokości

taktycznej, śmigłowce bojowe mogą

pokonywać naszą obronę przeciwlotniczą

na najsłabszych odcinkach, wykorzystując

granicznie małe wysokości, rzeźbę terenu,

wykonując loty następującymi technikami:
• na małej wysokości,
• przy ziemi,
• konturowe.

13

Podstawowymi sposobami działań
śmigłowców bojowych są :
• działania według wcześniej
opracowanych planów;
• działania na wezwanie z pola walki;
• działania z zasadzek;
• samodzielne poszukiwanie i
niszczenie celów.

14

Śmigłowce bojowe w ramach
realizowanych zadań stosują trzy
zasadnicze sposoby ataku:

• pozycji ogniowej
• z zawisu
• lotu poziomego

15

Atak z pozycji ogniowej wykonuje się całością sił

śmigłowcowego odwodu przeciwpancernego bądź

eskadrami.
Pozycje ogniowe wybiera się w obszarze

powietrznym ugrupowań wojsk własnych lub

wolnym od przeciwnika i poza praktycznym

zasięgiem jego środków OPL.
Przez "pozycję ogniową" śmigłowców bojowych

rozumie się miejsce w powietrzu na bardzo małej

wysokości, za naturalnymi lub sztucznymi

przeszkodami terenowymi, zapewniające dobrą

obserwację i możliwość prowadzenia ognia z

maksymalnych odległości, a jednocześnie

stwarzające dobre warunki maskowania.

16

17

Atak z zawisu stwarza dogodne warunki do

wykonywania uderzeń z maksymalnych

odległości, a czas przebywania śmigłowca w

zasięgu ognia przeciwnika zmniejsza się do

minimum.

Łączny czas ataku śmigłowca przy użyciu PPK

typu TOW i HOT może wynosić 35-50 s.
Śmigłowce bojowe z zasady wykonywać będą

zadania grupami ogniowymi w składzie 3-5

śmigłowców zabezpieczone rozpoznaniem

prowadzonym przez śmigłowce

wielozadaniowe.

18

19

Atak z lotu poziomego polega na tym, że

wyjście śmigłowca w nakazany rejon odbywa się

na możliwie małej wysokości z maksymalną

prędkością. Śmigłowiec w odległości do celu

przewyższającej nieco zasięg uzbrojenia

pokładowego zwiększa wysokość do momentu

ukazania się celu w polu widzenia załogi.
Załoga po wykryciu i rozpoznaniu celu odpala PPK

lub otwiera ogień z działek. W czasie lotu PPK do

celu załoga śmigłowca nie ma możliwości

wykonania jakiegokolwiek manewru, co zwiększa

groźbę narażenia śmigłowca na ogień środków

OPL.

20

WNIOSKI:

Sposób działania przeciwnika powietrznego zdeterminowany jest celem,

jaki będzie chciał osiągnąć przeciwnik, dysponowanym potencjałem ŚNP

oraz obiektami ataku. Czynniki te będą decydowały o stopniu zagrożenia

powietrznego pododdziałów w walce.
Teoretyczna znajomość wyżej wymienionych czynników pozwoli dokonać w

trakcie prowadzenia działań właściwej oceny zagrożenia ze strony ŚNP.

Wyciągnięte wnioski w czasie oceny przeciwnika powietrznego będą

niewątpliwie wpływać na realizację i wykonanie zadań bojowych przez

pododdziały w każdym rodzaju działań taktycznych, a także umożliwią

zachować żywotność własnych pododdziałów.
Duże znaczenie dla skuteczności prowadzenia rozpoznania ŚNP będzie miał

profil lotu samolotów i śmigłowców zarówno podczas pokonywania obrony

przeciwlotniczej jak i w czasie wykonywania ataku.
Najbardziej niedogodnym sposobem pokonania obrony przeciwlotniczej jest

na małych wysokościach, ponieważ zasięg wykrywania ulega znacznemu

zmniejszeniu.

21

Literatura

Marek ANDRUSZKIEWICZ,

Mirosław CIEĆKO, Jacek PAJĄK:

„Rozpoznanie przeciwnika

powietrznego w pododdziałach
przeciwlotniczych”