Plan badania położniczego 

 

 

• Ciąża 

• krowa   277 – 290 dni (280)
• owca    150 dni
• koza     150 dni
• świnia   114 dni (104 – 120) 

 

 

• Poród – wydalenie płodu z dróg rodnych 

dzięki skurczom mm. macicy

•  
• Mechanizm porodu

• Zwiastuny porodu

• Okresy porodu

• Indukcja porodu(Pg, glukokortykoidy) 

 

 



PLAN BADANIA



I.  WYWIAD – DANE O RODZĄCEJ 

SAMICY 



   



    1.wiek



    2.pierwiastka czy wieloródka



    3. przebieg poprzednic porodów



    4.data krycia (ostatnie/skuteczne)



    5.przebieg ciąży do chwili obecnej



    6. czas trwania i dotychczasowy przebieg     

porodu(niepokój, parcia, wody płodowe, charakter  

wypływu)



    7.dotychczasowa pomoc porodowa

 

 



II. OGÓLNE BADANIE RODZĄCEJ 

SAMICY

1. wiek, stan odżywienia, kondycja

2.stan  ogólny  samicy  –  skrócone  badanie  kliniczne 

(temp.,      tętno,  oddechy,  widoczne  błony  śluzowe, 

węzły                  chłonne),  stan  powłok  brzusznych, 

wyczuwalność   płodów,     inne objawy

 

 

III. SZCZEGÓŁOWE BADANIE 

POŁOŻNICZE

A. Zewnętrzne
1. 

oglądanie zewn. narządów płciowych, więzadeł 

szerokich miednicy, wymienia (obrzęk sromu, siara 

świadczą o zbliżającym się porodzie)(estrogeny, 

relaksyna)

2. 

rodzaj i ilość wypływu z dróg rodnych, obecność 

błon płodowych, części płodów lub innych tworów

3.

stosunek wielkości widzialnych części płodu do 

wymiarów i stopnia przygotowania zewn. dróg 

rodnych samicy

 

 

   B. Wewnętrzne

1.

 wielkość pochwy, stan jej ścian ze szczególnym 

uwzględnieniem śluzówki (ciągłość, wilgotność, elastyczność)

2.

 przygotowanie szyjki macicy i przyszyjkowej części macicy 

(stopień rozwarcia, uszkodzenia, zmiany w ułożeniu – skręt)

3.

 błony płodowe (grubość i charakter), wody płodowe (ilość i 

charakter) – zmiana zabarwienia, zmętnienie, obecność 

strzępków, cuchnące wody – obumarcie i rozkład gnilny 

4. 

płód



Położenie (situs), ułożenie (habitus), postawa (positio) – 

szukamy głowy, kończyn, klatki piersiowej, grzbietu, 

brzucha



Wielkość (względnie – dróg rodnych 



bezwzględnie – za duży bez względu na wielkość 

dróg rodnych np. krowy pokryte buhajem rasy 

mięsnej



Żywotność płodu

 

 



 IV.  WYBÓR METODY ROZWIĄZANIA    

PORODU



1. 

sterowanie akcją porodową (hormony)



2. 

pociąganie na siłę (pętla porodowa - trzoda)



3. 

korekcja ułożenia, położenia i postawy



4. 

cesarskie cięcie



5. 

fetotomia

 

 



V. BADANIE POPORODOWE



A. wewnętrzne



Kontrola stanu narządu rodnego (części płodu/drugi 

płód, łożysko, zaleganie wód płodowych, uszkodzenie 

dróg rodnych, stopień zwijania się macicy)



B.zewnętrzne



Kontrola stanu ogólnego samicy



VI. USTALENIE DALSZEGO 

POSTĘPOWANIA

 

 

CZĘSTOTLIWOŚĆ WYSTĘPOWANIA  

CIĘŻKICH PORODÓW U SAMIC 

ZWIERZĄT GOSPODARSKICH

– Krowa  3 – 7% 
– Owca   ok. 3%
– Koza    ok. 3%
– Locha   ok. 2 – 3% 

 

 

ZASADNICZE PRZYCZYNY CIĘŻKICH 

PORODÓW

• KROWA – niestosunek między wielkością 

płodu a przestronnością dróg rodnych

• MAŁE PRZEŻUWACZE – wklinowanie 

bliźniąt w drogi rodne

• ŚWINIE – wklinowanie płodów w drogi 

rodne

 

 

PRZESZKODY PORODOWE

– Ze strony matki

– Ze strony płodu

 

 

ZE STRONY MATKI

NIENORMALNE BÓLE PORODOWE
• Za słabe bóle porodowe

– Pierwotne osłabienie bólów porodowych
– Wtórne osłabienie bólów porodowych

• Za silne bóle porodowe

• Stany spastyczne macicy

 

 

ZE STRONY MATKI

WĄSKOŚĆ DRÓG RODNYCH

– Wąskość pochwy i sromu

– Wąskość kanału szyjki

– Wąskość miednicy (względna i 

bezwzględna)

 

 

Zaburzenia porodowe wskutek 

nieprawidłowych błon i wód 

płodowych

•

Przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego

•

Suchość dróg rodnych

 

 

ZE STRONY PŁODU

•

Zbyt duży płód (względnie, bezwzględnie)

•

Obumarły płód

•

Nieprawidłowe położenia 

•

Nieprawidłowe postawy

•

Nieprawidłowe ułożenia

 

 

POŁOŻENIE

• Położenie proste

– główkowe
– pośladkowe

• Położenie skośne

– główkowe
– pośladkowe

• Położenie poprzeczne

– poziome (brzuszkowe, grzbietowe)
– pionowe (brzuszkowe, grzbietowe)

 

 

POSTAWA

– Górna 

– Boczna
–  
– Dolna (w okresie rozwierania parcia i 

ruchy własne płodu powodują jego 

rotację) 

 

 

UŁOŻENIE

Nieprawidłowości dotyczące:
• główki

– zawinięcie główki na bok: lewy/prawy
– opadnięcie główki na przedpiersie z 

nastawieniem: 

czołowym/potylicznym/karkowym

– zawiniecie główki na grzbiet
– skręt główki

 

 

UŁOŻENIE

Nieprawidłowości dotyczące:
• kończyn przednich 

(przy położeniu prostym 

główkowym) 

– zagięcie kończyn w stawach pęcinowych 
– zagięcie kończyn w stawach 

nadgarstowych

– zagięcie kończyn w stawach łokciowych
– zagięcie kończyn w stawach barkowych
– nagłówkowe ułożenie kończyn przednich

 

 

UŁOŻENIE

Nieprawidłowości dotyczące:

• kończyn tylnych 

(przy położeniu prostym 

pośladkowym)

–

Zagięcie kończyn w stawach skokowych 

–

Zagięci kończyn w stawach biodrowych (zazwyczaj 

obustronne)

• ogona 

(przy położeniu prostym pośladkowym)

 

 

NASTĘPSTWA CIĘŻKIEGO 

PORODU

•

Uszkodzenie krocza

–

Całkowite

–

Częściowe

•

Rany pochwy i sromu

–

Cięte

–

Gniecione, z martwicą

•

Uszkodzenia szyjki macicy

•

Krwawienia i krwiaki

 

 

NASTĘPSTWA CIĘŻKIEGO 

PORODU c.d.

•

Zmiany położenia pęcherza moczowego z jego 

uszkodzeniem 

•

Wypadnięcie prostnicy

•

Uszkodzenie kanału kostnego

•

Przepukliny

•

Wypadnięcie pochwy i macicy