WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA
/Intellectual Property – IP/
PRAWA AUTORSKIE
I PRAWA POKREWNE
/Copyrights/
↓
wynik twórczości
artystycznej, literackiej,
naukowej
WŁASNOŚĆ
PRZEMYSŁOWA
/Industrial Property/
↓
wynik twórczości mającej
praktyczne zastosowanie w
działalności gospodarczej
(produkcyjnej, usługowej,
handlowej)
Prawa na dobrach własności
intelektualnej
Prawa autorskie
i prawa pokrewne
Prawa na dobrach
własności przemysłowej
•
wyłączne i
bezwzględne
•
wyłączne i
bezwzględne
•
o charakterze
osobistym i
majątkowym
•
o charakterze
majątkowym
•
powstają z mocy
samego prawa z chwilą
stworzenia utworu
•
powstają na podstawie
decyzji administracyjnej
organu państwowego
lub międzynarodowego
•
są ograniczone
czasowo (z wyjątkiem
praw osobistych)
•
są ograniczone
czasowo (z wyjątkiem
oznaczenia
geograficznego)
Ograniczenie czasowe ochrony
IP
Autorskie prawa
majątkowe
gasną z upływem 70 lat od
śmierci twórcy lub daty
pierwszego
rozpowszechnienia
utworu
Patent na wynalazek
20 lat od daty dokon.zgłosz.
Prawo z rejestracji wzoru
przemysłowego
25 lat od daty dokon.zgłosz.
Prawo ochronne na wzór
użytkowy
10 lat od daty dokon.zgłosz.
Prawo ochronne na znak
towarowy
10 lat od daty dokon.zgłosz.
Prawo z rejestracji na
oznaczenie geograficzne
bezterminowe
Dobra własności
przemysłowej
rozwiązania
• wynalazki
• wzory użytkowe
• wzory
przemysłowe
• topografie
układów
scalonych
oznaczenia
• znaki towarowe
• oznaczenia
geograficzne
Zasada kumulatywnej
ochrony
• np. oznaczenie geograficzne –
chronione prawem ochronnym z
rejestracji i równocześnie chronione
na podstawie ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji,
• np. opakowanie – może być chronione
jako wzór przemysłowy oraz jako znak
towarowy przestrzenny, a także jako
utwór
wyjątki od zasady kumulacji:
• identyczne rozwiązanie nie może być
chronione jako wynalazek i jako wzór
przemysłowy
• to samo oznaczenie nie może być
chronione jako znak towarowy i jako
oznaczenie geograficzne
URZĄD PATENTOWY
RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ
powstał 28 grudnia 1918 r.
10 listopada 1919 r. Polska przystąpiła do Konwencji Paryskiej
o ochronie własności przemysłowej, włączając się do współpracy
międzynarodowej w tej dziedzinie. 11 kwietnia 1924 r. dokonano
pierwszej rejestracji znaku towarowego, a 24 kwietnia tego roku
udzielony został pierwszy patent.
Urząd Patentowy RP realizuje swoje podstawowe zadania w
zakresie:
udzielania ochrony prawnej na przedmioty własności
przemysłowej,
gromadzenia i udostępniania dokumentacji i literatury
patentowej
współtworzenia i popularyzowania zasad ochrony własności
przemysłowej.
PRZEDMIOTY OCHRONY
WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ
REJESTROWANE PRZEZ Urząd
Patentowy RP
• Wynalazki
• Wzory użytkowe
• Znaki towarowe
• Międzynarodowe znaki towarowe
• Wzory przemysłowe
• Wzory zdobnicze
• Oznaczenia geograficzne
• Topografie układów scalonych
Nabycie praw do dóbr własności
przemysłowej stwierdza stosowny
dokument:
- dokument patentowy
(wynalazek)
- świadectwo ochronne
(wzór
użytkowy, znak towarowy)
- świadectwo rejestracji
(znak
towarowy)
Zasada pierwszeństwa
Udzielanie praw wyłącznych opiera się
na zasadzie pierwszeństwa
prior tempore potior iure
/przyznanie ochrony następuje na
rzecz tego podmiotu, który pierwszy
dokonał zgłoszenia do ochrony – data
pierwszeństwa/
Cechy praw wyłącznych na
dobrach własności
przemysłowej:
• wyłączne korzystanie (używanie) w
sposób zarobkowy lub zawodowy z
chronionego dobra
• ustawowe ograniczenia monopolu
podmiotów uprawnionych (art. 155
PWP)
• mają bezwzględny charakter i są
skuteczne erga omnes
c.d. Cechy praw wyłącznych na
dobrach własności
przemysłowej:
• mogą być przedmiotem obrotu
prawnego (zbywane i dziedziczone)
• są prawami ograniczonymi czasowo (z
wyjątkiem oznaczenia geograficznego)
• są prawami o skuteczności
ograniczonej terytorialnie – udzielona
ochrona zawsze ogranicza się do
pewnego terytorium
Wspólnotowe znaki
towarowe
mogą być rejestrowane w:
• Urzędzie Harmonizacji Rynku
Wewnętrznego w Alicante (OHIM)
–
są chronione na całym terytorium UE
• Biurze Międzynarodowym Światowej
Organizacji Własności Intelektualnej
(WIPO) w Genewie
za pośrednictwem
krajowego Urzędu Patentowego – są
chronione w 184 państwach
członkowskich WIPO
Wynalazki (art. 24 PWP)
Patenty są udzielane - bez względu na
dziedzinę techniki - na wynalazki, które są
●nowe, ●posiadają poziom wynalazczy i
●nadają się do przemysłowego stosowania.
• nowy
-jeśli nie jest on częścią stanu techniki
• posiadający poziom wynalazczy
- jeżeli
wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w
sposób oczywisty, ze stanu techniki.
• nadający się do przemysłowego
stosowania
- jeżeli według wynalazku może
być uzyskiwany wytwór lub wykorzystany
sposób, w rozumieniu technicznym, w
jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie
wykluczając rolnictwa.
Nie udziela się patentów
na:
(art. 29 PWP)
• wynalazki, których wykorzystanie byłoby
sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi
obyczajami
;
nie uważa się za sprzeczne z
porządkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko
dlatego, że jest zabronione przez prawo;
• odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto
biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt;
nie dotyczy to mikrobiologicznych sposobów hodowli
ani wytworów uzyskiwanych takimi sposobami;
• sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami
chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz
sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub
zwierzętach; nie dotyczy to produktów, a w
szczególności substancji lub mieszanin stosowanych w
diagnostyce lub leczeniu.
Za wynalazki nie uważa się w
szczególności (art. 28 PWP):
• odkryć, teorii naukowych i metod
matematycznych;
• wytworów o charakterze jedynie estetycznym;
• planów, zasad i metod dotyczących działalności
umysłowej lub gospodarczej oraz gier;
• wytworów, których niemożliwość wykorzystania
może być wykazana w świetle powszechnie
przyjętych i uznanych zasad nauki;
• programów do maszyn cyfrowych;
• przedstawienia informacji.
Wzór użytkowy (art. 94
PWP)
●nowe i ●użyteczne rozwiązanie o
●charakterze technicznym,
dotyczące kształtu, budowy lub
zestawienia przedmiotu o trwałej
postaci.
Wzór uważa się za rozwiązanie użyteczne,
jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu
mającego praktyczne znaczenie przy
wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów
(art. 94 ust. 2 PWP).
Cechy wzoru użytkowego
• Nowy
– nowe rozwiązanie w skali światowej
• Użyteczny
– uzyskanie użytecznego,
praktycznego rezultatu
• Techniczny charakter
– umożliwia
odróżnienie wzorów użytkowych od wzorów
przemysłowych
• Nie jest wymagany poziom wynalazczy
–
podlegają ochronie nawet wówczas gdy dla
znawcy wynikają w sposób oczywisty
• Tylko przedmiot o trwałej postaci –
nie
mogą to być np. technologie, nowe leki
Wzór przemysłowy
(art. 102 PWP)
Wzory przemysłowe
Wzór zegarka Swatch System siedzeń TRAX
Wzory przemysłowe
Znak towarowy (art. 120
PWP)
Rodzaje znaków
towarowych
słowno-graficzny
graficzny
Rodzaje znaków
towarowych
dźwiękowy
przestrzenno-słowno-
graficzny
Znak towarowy
przestrzenny
Znaki towarowe
sieci franchisingowych
Czy każdy znak towarowy
może uzyskać ochronę?
Najważniejszym warunkiem uzyskania
ochrony w UPRP jest odróżniający się
charakter znaku oraz możliwość jego
przedstawienia w sposób graficzny.
/tzw. zdolność ochronna znaku
towarowego/
Przepisy PWP zakazują m.in.
udzielania praw ochronnych na
- oznaczenia rodzajowe (KRZESŁO),
- znaki opisowe (SŁODKA, NAJLEPSZY,
KLASYCZNY, INNOWACYJNY)
- znak, który jest identyczny lub
podobny do zarejestrowanego
oznaczenia geograficznego
(Champagne)
Oznaczenia geograficzne
Oznaczenia geograficzne
oznaczenia słowne odnoszące się
bezpośrednio do nazwy miejsca,
regionu, kraju, które identyfikują
towar jako pochodzący z tego terenu,
jeśli określona jakość, dobra opinia lub
inne cechy towaru są przypisywane
przede wszystkim pochodzeniu
geograficznemu tego towaru.
oznaczenia geograficzne w
OHIM
Ochrona ograniczona jest do produktów
wymienionych w aneksach do Traktatu o
utworzeniu Wspólnoty Europejskiej i do
rozporządzenia Rady UE z 20.03.2006 r.
- wniosek do KE o wpis na listę
- Komisja publikuje wnioski
- 6 m-cy na protestowanie przez kraje UE
- wpis rozpoczyna ochronę
Orzeczenie Trybunału
Sprawiedliwości z 1999 r.
Dokonujące oceny nazwy serów
„Gorgonzola” i „Cambozola”
- fonetyczne i optyczne podobieństwo
wskazuje na naruszenie praw
ochronnych
Wyrok SW w Gdańsku z
1996 r.
Dotyczące użycia przez polskich producentów
alkoholu oznaczenia
„Rob Roy” dla whisky
- korzystanie z nazwiska narodowego
bohatera Szkocji z napisami w j. angielskim
stanowi oszukańcze użycie oznaczenia
geograficznego (fałszywe oznaczenie) i jest
czynem nieuczciwej konkurencji
nota copyrightowa
©
znak towarowy zarejestrowany
®
trade mark
TM
service mark
SM