Prawo patentowe
POJĘCIE PATENTU
Patent nie ma definicji ustawowej. Jego zakres przedmiotowy określają zastrzeżenia patentowe zawarte w opisie patentowy. Jest to dokument przyznający osobie fizycznej lub prawnej własność wynalazku i prawo wyłącznego z niego korzystania w sposób zarobkowy lub zawodowy na terytorium państwa, w którym udzielono patentu na określony czas.
W RP patent wydaje Urząd Patentowy na okres 20 lat, na wniosek autora patentu (od daty dokonania zgłoszenia).
Wyróżnia się:
a) patent główny - patent udzielony na wynalazek, który nie jest uzupełnieniem lub ulepszeniem innego wynalazku i który może być stosowany samoistnie,
b) patent dodatkowy - art. 30 - patent na ulepszenie lub uzupełnienie opatentowanego już wynalazku. Patent dodatkowy można uzyskać do już uzyskanego patentu dodatkowego.
Patent jest zbywalny i podlega dziedziczeniu. Nie udziela się go na wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym, na odmiany roślin, razy zwierząt, czysto biologiczne sposoby hodowli roślin i zwierząt, sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi.
WYNALAZEK PODLEGAJĄCY OPATENTOWANIU.
Zgodnie z art. 24 wynalazkiem podlegającym opatentowaniu jest wynalazek nowy, posiadający poziom wynalazczy i nadający się do przemysłowego stosowania. NOWY - to taki, który nie jest częścią stanu techniki, czyli częścią tego co przed datą, wg której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do powszechnej wiadomości w formie pisemnego lub ustnego opisu, bądź poprzez wystawienie, stosowanie lub ujawnienie w inny sposób - art. 25. Powyższe nie wyłącza możliwości opatentowania wynalazku będącego nowym zastosowaniem substancji stanowiącej część stanu techniki lub użycia takiej substancji do uzyskania wytworu mającego nowe zastosowanie. POZIOM WYNALAZCZY - to taki, gdy wynalazek w sposób oczywisty dla znawcy nie wynika ze stanu techniki - art. 26. NADAJĄCY SIĘ DO PRZEMYSŁOWEGO STOSOWANIA - to taki, który może być wykorzystywany w sposób techniczny w jakiejkolwiek działalności przemysłowej - art. 27. Aby wynalazek mógł być poddany opatentowaniu muszą zajść wszystkie trzy przesłanki jednocześnie.
TRZY RODZAJE PIERWSZEŃSTWA DO UZYSKANIA PATENTU
Mamy następujące rodzaje pierwszeństwa:
a) ZWYKŁE - pierwszeństwo do uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji oznacza się wg daty zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego w Urzędzie Patentowym. Zgłoszenie może być także przesłane telefaksem, a oryginał zgłoszenia musi być dostarczony w ciągu 30 dni od daty nadania. Jeżeli zgłoszenie przesłane telefaksem jest nieczytelne to za datę zgłoszenia przyjmuje się datę dostarczenia oryginału - art. 14. Pierwszeństwo do uzyskania patentu prawa ochronnego albo prawa z rejestracji przysługuje w RP wg daty pierwszego prawidłowego zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego w wskazanym państwie, jeżeli od tej daty zgłoszenie w Urzędzie Patentowym dokonane zostanie w terminie: - art. 14
- 12 miesięcy - w przypadku wynalazku i wzoru użytkowego,
- 6 miesięcy - w przypadku wzoru przemysłowego,
b) Z WYSTAWY - art. 16 - jeżeli wynalazek, wzór użytkowy lub wzór przemysłowy będący przedmiotem pierwszego prawidłowego zgłoszenia był wcześniej wystawiony na wystawie i korzystał od dnia wystawienia do dnia zgłoszenia z ochrony tymczasowej konwencji Paryskiej to pierwszeństwo do uzyskania patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji oznacza się wg daty wystawienia tego wynalazku, wzoru użytkowego, przemysłowego na wystawie.
c) KONWENCYJNE - art. 35 - jeżeli zgłaszający chce skorzystać z uprzedniego pierwszeństwa powinien w podaniu złożyć oświadczenie oraz dołączyć dowód potwierdzający, zgłoszenie wynalazku we wskazanym państwie lub wystawienie go na określonej wystawie. Dowód musi być złożony w ciągu 3 miesięcy od daty zgłoszenia. Późniejsze nie skutkuje przyznaniem pierwszeństwa. Jeżeli zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego, przemysłowego, dokonały niezależnie od siebie co najmniej dwie osoby, które korzystają z pierwszeństwa oznaczonego tą samą datą, to prawo do uzyskania patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji przysługuje każdej z tych osób - art. 18.
WYŁĄCZENIE SPOD OCHRONY PATENTOWEJ
Patentu zgodnie z art. 29 nie udziela się na:
a) wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami,
b) na odmiany roślin, razy zwierząt, czysto biologiczne sposoby hodowli roślin i zwierząt (za wyjątkiem mikrobiologicznych sposobów hodowli),
c) sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach (za wyjątkiem substancji lub mieszanin używanych w diagnostyce lub leczeniu).
CZAS TRWANIA PATENTU
Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym. PATENT jest zbywalny i podlega dziedziczeniu. Umowa o jego przeniesienie wymaga formy pisemnej, a jego przeniesienie staje się skuteczne z chwilą wpisu o przeniesieniu do rejestru patentowego - art. 67. Ponadto uprawniony może zakazać korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy lub może też w drodze umowy udzielić innej osobie upoważnienia do korzystania z jego wynalazku - na podstawie umowy licencyjnej - art. 66.
NADUŻYWANIE PATENTU
Prawo zabrania nadużywania prawa do patentu lub prawa wynikającego z licencji polegające na uniemożliwieniu korzystania z wynalazku przez osobę trzecią, a jest to konieczne do zaspokajania potrzeb rynku krajowego, wymaga tego interes publiczny, a wyrób jest dostępny społeczeństwu w niedostatecznej ilości, jakości lub po nadmiernie wysokich cenach.
Nie uważa się za nadużycie prawa uniemożliwianie korzystania z wynalazku przez osoby trzecie w okresie 3 lat od dnia udzielenia patentu.
WYCZERPANIE PATENTU
Patent wyczerpuje się w momencie chęci rozciągnięcia go (nie obejmuje) na działania dotyczące wyrobu wg wynalazku lub wytworzone wg niego jeżeli wyrób ten został uprzednio (zgodnie z prawem) wprowadzony do obrotu na terenie RP przez osobę uprawnioną bądź za jej zgodą - art. 70.