Polegają na nieprawidłowym ułożeniu
głów żuchwy w maksymalnym
zaguzkowaniu zębów i w dotylnym
położeniu żuchwy.
Dla prawidłowego rozpoznania
zaburzeń zwarciowych konieczne jest
wykonanie rentgenogramów ssż dla
oceny ułożenia żuchwy w maksymalnym
zaguzkowaniu i w dotylnym położeniu.
W płaszczyźnie strzałkowej (Posselta)
można ocenić długość poślizgu
pomiędzy dotylnym położeniem
zwarciowym żuchwy a maksymalnym
zaguzkowaniem zębów, nachylenie
drogi poślizgu oraz ewentualne
przeszkody zwarciowe na drodze tego
poślizgu.
Za pomocą funkcjografu w płaszczyźnie
poziomej sklasyfikowało wiele zaburzeń
zwarcia centrycznego.
KLASA I: zaburzenia zwarcia
centrycznego bez bocznego
przemieszczenia maksymalnego
zaguzkowania zębów i dotylnego
położenia zwarciowego żuchwy.
KLASA II: zaburzenia zwarcia
centrycznego z bocznym
przemieszczeniem maksymalnego
zaguzkowania zębów z prawidłowym
lub przemieszczonym dotylnym
położeniem zwarciowym żuchwy.
Rokowanie w przypadku zaburzenia
zwarcia centrycznego I klasy jest lepsze
od II klasy.
W obrębie klasy I wyróżniamy:
Doprzednie przemieszczenie
maksymalnego zaguzkowania zębów na
skutem patologicznego wydłużenia się
poślizgu środkowego ku przodowi.
Przemieszczenie dotylnego położenia
zwarciowego żuchwy ku tyłowi na
skutek patologicznego wydłużenia
poślizgu środkowego ku tyłowi.
Równoczesne patologiczne wydłużenie
poślizgu środkowego do przodu i do
tyłu.
Przeszkody na drodze poślizgu
środkowego bez przemieszczenia
maksymalnego zaguzkowania zębów i
dotylnego położenia zwarciowego
żuchwy.
Dotylne przemieszczanie maksymalnego
zaguzkowania zębów połączone ze
zgodnością tego położenia z dotylnym
położeniem zwarciowym żuchwy.
W obrębie klasy II wyróżniamy:
Boczne przemieszczanie maksymalnego
zaguzkowania zębów połączone z
wewnątrzustną zgodnością tego
położenia z dotylnym położeniem
zwarciowym żuchwy.
Z dotylnym przemieszczeniem maksymalnego
zaguzkowania zębów.
Z bocznym przemieszczeniem maksymalnego
zaguzkowania zębów.
U chorych z dotylnym położeniem
zwarciowym zębów obserwuje się
charakterystyczne starcie centryczne zębów
umiejscowione na doprzednich stokach
guzków, na powierzchniach podniebiennych
zębów przednich i wargowych
powierzchniach zębów dolnych oraz
ekscentryczne starcie na brzegach siecznych
siekaczy.
Objawy dysfunkcji: przewlekłe bóle
głowy, trzaski odwrotne w ssż, objawy
trwałego zablokowania krążka
stawowego ssż.
U chorych z objawami dysfunkcji, u
których stwierdza się tyłozgryz
połączony z przechyleniem siekaczy
należy krytycznie oceniać zgodność
dotylnego położenia zwarciowego
żuchwy z maksymalnym
zaguzkowaniem.
Do jednostronnej utraty wysokości zwarcia
może dojść przy pełnych łukach zębowych,
jak np. w przypadku licznych wypełnień na
powierzchniach zwarciowych zębów
bocznych po chorej stronie lub w
przypadku ich jednostronnego starcia.
Braki pojedynczych zębów oraz
jednostronne braki skrzydłowe mogą być
przyczyną jednostronnego zmniejszenia
wysokości zwarcia
W przypadkach, w których boczne
przemieszczenie maksymalnego
zaguzkowania zębów pokrywa się z
dotylnym położeniem zwarciowym żuchwy,
stwierdza się zbyt silne kontakty w obrębie
zębów przednich, trzaski, długotrwałe bóle
po stronie zwężonej szpary stawowej.
- Poślizg środkowy wydłużony do przodu i
ku tyłowi,
-Poślizg środkowy z przeszkodami
zwaciowmi,
-poślizg doprzednio-boczny
Do objawów charakterystycznych dla
przeciążenia zębów przednich
spowodowanego patologicznym
doprzednim wydłużeniem poślizgu
środkowego żuchwy należy zaliczyć:
-uczucia mrowienia i przeciążenia zębów
przednich,
-wychylanie się zębów przednich przy
zaciskaniu w maksymalnym
zaguzkowaniu,
-odsłonięcie szyjek siekaczy ,zwłaszcza
górnych,
-powstanie lub powiększanie się
diastemy.
Dotylne wydłużenie poślizgu
środkowego żuchwy obserwuje się w
następujących przypadkach:
-u chorych z możliwością sprowokowania
odgłosu zgrzytania na drodze poślizgu
środkowego
-u chorych po leczeniu przodozgryzu.
Niejednakowe ułożenie głów żuchwy w
maksymalnym zaguzkowianiu zębów
powoduje nierównomierne obciążenie ssż
do którego należy bolesność dotykowa:
-mięśnia skrzydłowego bocznego
-przyczepu mięśnia skroniowego
-ssż
-ból głowy po stronie skroni.
Poślizg ten może być związany z nawykowym
zgrzytaniem, wychyleniem rozchwianiem,
wtórne diastemy zębów górnych po po
stronie w którą przemieszczanie jest
maksymalne zaguzkowanie zębów.
ZABURZENIA ZWARCIA
EKSCENTRYCZNEGO
CZYNNE- powodują nawykowe
zaciskanie zębów i zgrzytanie zebami
BIERNE- odchylenia od normy, które są
tolerowane przez pacjentów i nie
prowadzą do parafunkcji zwarciowych
W obrębie zebów bocznych mogą występować
3 rodzaje zaburzeń zwaracia ekscentrycznego:
-
mediotruzyjne przeszkody zwarciowe po
stronie balansującej podczas bocznych i
doprzednio-bocznych ruchów żuchwy
-
laterotruzyjne przeszkody zwarciowe po stronie
pracującej podczas bocznych i doprzednio-
bocznych ruchów żuchwy
-
protruzyjne przeszkody zwarciowe podczas
doprzedniego ruchu żuchwy
W rozpoznawaniu ekscentrycznych zaburzeń zwarcia
wyróznia się odchylenia od normy:
-
kontakty mediotruzyjne bez dyskluzji po stronie
pracującej(kontakty balansujące)
-
kontakty mediotruzyjne z dyskluzją po stronie pracującej
(kontakty hiperbalansujące)
-
kontakty laterotruzyjne w obrębie zebów trzonowych bez
dyskluzji pozostałych zębów po tej samej stronie
-
kontakty laterotruzyjne w obrębie zebów trzonocyh lub
przedtrzonowych z dyskluzją pozostałych zębów
-
kontakty protruzyjne bez dyskluzji zębów bocznych w
czasie prowadzenia siecznego
-
kontakty protruzyjne z dyskluzją zębów przednich w
czasie prowadzenia siecznego
-
jednostronny kontakt zebów trzonowych przy max.
wysunięciu zuchwy
NORMALNE ZWARCIE
EKSCENTRYCZNE- występuje tylko w
przypadkach z prawidłowym zgryzem i
z odpowiednio głębokim zachodzeniem
zębów przednich
ZAADAPTOWANE ZWARCIE
EKSCENTRYCZNE- odchylenia od
normy, które nie powodują objawów
dysfunkcji
Różnicowanie pomiędzy normalnych a
zaadoptowanym zwarciem jest istotne w
rozpoznawaniu i leczeniu zaburzeń
zwarcia u chorych.
Ustalenie, które z odchyleń od
normalnego zwarcia powodują objawy
dysfunkcji jest możliwe dzięki testom
zgrzytania i zaciskania, które są
podstawą celowanej analizy zwarcia.
CELOWANA ANALIZA
ZWARCIA
EKSCENTRYCZNEGO
Polega na znalezieniu tych odchyleń od
normy, które powodują parafunkcje
zwarciowe, tj. nawykowe zaciskanie zębów
i zgrzytanie zębami.
Test zaciskania
Polega na tym, że choremu poleca się
znalezienia takiego położenia żuchwy, w którym
starte pow. Brzegów siecznych siekaczy i
guzków siecznych kłów ścisle do siebie
przylegają. W tym parafunkcjonalnym
położeniu żuchwy chory powinien chory
powinien znaleść równoczesny kontakt w
obrębie zębów bocznych. Pozwala to na
znalezienie ekscentrycznych kontaktów w
obrębie zębów bocznych odpowiedzialnych za
nawykowe zaciskanie zębów i za patologiczne
ekscentryczne starcie zębów przednich.
Zastosowanie testu zaciskania jest zalecane:
-
w obecności ekscentrycznego starcia brzegów
siecznych siekaczy i guzków siecznych kłów
-
u chorych z ekscentrycznymi przeszkodami
zwarciowymi na zębach bocznych
powodującymi dyskluzję pozostałych zębów
-
w przypadkach, w których wywiad wskazuje na
nawyk zaciskania zębów
Test zgrzytania
Polega na zademonstrowaniu choremu
odgłosu zgrzytania. Dodatni test
zgrzytania rozpoznajemy wtedy, gdy
chory jest w stanie zademonstrować
odgłos zgrzytania. W przypadku
niemożności jego wywołania mówimy o
ujemnym teście zgrzytania.
Celem zastosowania testu zgrzytania jest:
-
obiektywne rozpoznanie tej funkcji
zgryzowej
-
ustalenie parafunkcjonalnego ruchu
zwarciowego, w czasie którego
wyzwalany jest odgłos zgrzytania
-
znalezienie przeszkody zwarciowej
powodującej odgłos zgrzytania
Wyróżniamy następujące rodzaje dodatniego
testu:
dodatni centryczny w przypadku gdy zgrzytanie
odbywa się na drodze poślizgu pomiędzy
dotylnym położeniem żuchwy a max.
zaguzkowaniem zebów
boczny jedno- lub obustronny test zgrzytania
doprzednio-boczny, jedno- lub obustronny test
zgrzytania
doprzedni dodatni test zgrzytania
ANALIZA PATOLOGICZNEGO
STARCIA ZĘBÓW W
ROZPOZNAWANIU ZABURZEŃ
ZWARCIA
Wyróżniamy centryczne i ekscentryczne
patologiczne starcie zębów.
Starcie może być umiejscowione na
zębach przednich i bocznych.
Może obejmować zęby, grupy zębów lub
całe łuki zębowe.
Rozpoznawanie centrycznego
starcia zębów
Umiejscowienie centrycznego starcia zębów
odpowiada ich wzajemnym kontaktow w
dotylnym położeniu zuchwy i max.
zaguzkowaniu zębów.
Analiza centrycznego starcia zębów jest
przydatna w dwóch rodzajach zaburzeń, tj.:
- w przypadku patologicznego poślizgu
centrycznego
- dotylnego przemieszczenia max.
zaguzkowania zębów
Analiza centrycznego starcia zębów ułatwia
rozpoznanie zaburzeń zwarcia centrycznego,
gdyż umożliwia:
prawidłowe umiejscowienie przedwczesnych
kontaktów zębów w dotylnym położeniu
zwarciowym żuchwy
ocenę kierunku i długości poślizgu
centrycznego żuchwy
rozpoznanie dotylnego przemieszczenia głów
żuchwy w max. zaguzkowaniu zębów
Rozpoznawanie
ekscentrycznego starcia
zębów
Umiejscowienie ekscentrycznego
starcia zębów odpowiada wzajemnym
ich kontaktom we wszystkich możliwych
położeniach i przy wszystkich
możliwych ruchach żuchwy,
odbywających się poza zwarciem
centrycznym.
W obrębie zębów przednich należy
wyróżnić dwa rodzaje starcia
ekscentrycznego:
Poziome starcie brzegów siecznych
siekaczy i guzków siecznych kłów
Pionowe starcie ich powierzchni
podniebiennych
Przyczyną poziomego starcia zębów przednich
mogą być:
nieprawidłowe kontakty zębów bocznych w
zwarciu ekscentrycznym
brak kontaktu grupowego w obrębie zębów
przednich przy prowadzeniu siecznym
zaburzenia zwarcia centrycznego z
przemieszczeniem głów żuchwy w max.
zaguzkowaniu zębów
Pionowe ekscentryczne starcie pow
podniebiennych zębów przednich jest
związane z nawykowym zgrzytaniem
zębami przy ekscentrycznych ruchach
żuchwy. Umiejscowienie tego starcia
odpowiada ściśle parafunkcjonalnym
ścieżkom zwarciowym, na których
odbywa się nawykowe zgrzytanie
zębami.
Umiejscowienie ekscentrycznego starcia w obrębie
zębów bocznych odpowiada ściśle umiejscowieniu
ekscentrycznych zaburzeń zwarcia:
patologiczne starcie ekscentryczne na guzkach
podniebiennych zębów górnych oraz policzkowych
zębów dolnych dowodzi, że istnieją przeszkody po
str balansującej
starcie ekscentryczne umiejscowione na guzkach
policzkowych zębów bocznych górnych i dolnych
wskazuje że przeszkody zwarciowe znajduja się po
stronie pracującej
umiejscowienie ekscentrycznego starcia na
doprzednich stokach guzków zębów górnych oraz
na odpowiednich stokach przyśrodkowych guzków
zębów dolnych wskazuje na istnienie przeszkód
przy doprzednim ruchu zwarciowym