Style kierowania cz.2
Sytuacyjne podejście do
przywództwa:
• Pogląd, że najodpowiedniejsza do
osiągnięcia celów organizacji metoda
kierowania może być różna w
zależności od sytuacji lub warunków
Sytuacyjny model Fiedlera
Teoria według której wysoka efektywność grupy
zależy od wzajemnego dostosowania stylu
współdziałania przywódcy z podwładnymi oraz od
stopnia w jakim sytuacja umożliwia mu
sprawowanie kontroli i wywieranie wpływu.
Koncepcja NLW:
Służy do określania stylu przywództwa, jest to
skala pomiaru za pomocą, której menedżer
opisuje osobę, z którą pracuje mu się najgorzej,
menedżerowie dokonują oceny, wysoka liczba
pkt. – zorientowany na pracownika, mała liczba
pkt. – na zadania
Fiedler wyodrębnił trzy kryteria sytuacyjne:
-stosunki miedzy przywódca a członkiem
grupy: stopień zaufania podwładnych do
przywódcy wiary i szacunku wobec niego
-struktura zadania: wysoki lub niski stopień
strukturyzacji zadań przydzielonych
pracownikom
-pozycja władzy: stopień w jakim przywódca
może wywierać wpłwy na takie zmienne
związane z władza jak przyjmowanie do
pracy, zwalnianie, nakładanie kar,
przyznawanie awansów i podwyżek
Model przywództwa wg
Fiedlera- typologia sytuacji
kierowniczych
Sytuacja
Kontakty
emocjonaln
e
kierownika
z grupą
Typy zadania
Zakres
władzy
kierowni
ka
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
Dobre
Dobre
Dobre
Dobre
Złe
Złe
Złe
Złe
Proste
Proste
Złożone
Złożone
Proste
Proste
Złożone
Złożone
Szeroki
Wąski
Szeroki
Wąski
Szeroki
Wąski
Szeroki
Wąski
• W sytuacjach I, II, III, VIII najlepsze efekty daje
przywództwo autokratyczne – czyli styl oparty na
narzucaniu z góry jednoosobowych decyzji bez
konsultacji z członkami grupy przywódca
sprawuje władzę samodzielnie
• sytuacjach IV, V, VI, VII najlepsze efekty daje
przywództwo demokratyczne-czyli styl oparty na
roli koordynującej przywódca doradza, sugeruje
decyzje członka grupy
• Zdaniem Fiedlera kierownik ma tylko jeden styl
przywództwa i nie może go zmienić w zależności
od sytuacji możliwa jest zmiana warunków i
dopasowanie ich do lidera albo zmiana lidera
Ewolucyjny model
przywództwa Herseya i
Blancharda
• Model przywództwa opisujący w jaki sposób
przywódca powinien dostosować swój styl
przywództwa w miarę rozwijania się
pragnienia osiągnięć u podwładnych
zwiększania ich doświadczenia, umiejętności
oraz chęci brania na siebie odpowiedzialności
• Twórcy tego modelu uważają że stosunki
miedzy pracownikiem a kierownikiem
przechodzą przez cztery fazy w miarę
rozwoju pracowników:
Ewolucyjny model
przywództwa c.d
• Styl dyrektywny: kiedy pracownik ma niski poziom
dojrzałości, komunikacje jednokierunkowa, lider definiuje
role podwładnych mówi kto, co, jak, kiedy, gdzie ma być
zrobione
• Styl perswazyjny: przy nieco wyższym poziomie
dojrzałości pracownika, wciąż większość decyzji podejmuje
lider, używa komunikacji dwustronnej by wyjaśnić i
przekonać do swoich pomysłów
• Styl partycypacyjny: gdy pracownik osiaga kolejny
poziom dojrzałości, wspólne podejmowanie decyzji w
komunikacji dwustronnej
• Styl delegacyjny: przy wysokim poziomie dojrzałości
pracownika lider pozwala podwładnym podążać ich własna
drogą deleguje odpowiedzialność za podjęcie decyzji i ich
wykonanie
Teoria ścieżki do celu- R.
House’a
• Zakłada on, że podstawowym zadaniem
przywódcy jest pomaganie swoim
ludziom w osiąganiu celów, nadanie
działaniom odpowiedniego kierunku i
zapewnienie spójności celów
podwładnych, grupy i organizacji.
Zadaniem lidera jest wskazanie drogi
zwolennikom by mogli osiągnąć cele oraz
pomóc w usuwaniu przeszkód na trasie
Wyróżniono cztery rodzaje
zachowań kierowniczych
• Lider bezpośredni- jasno informuje czego
oczekuje od podwładnych, wyznacza czas
wykonania zadania, oraz instrukcje jak je wykonać
• Lider partycypacyjny- konsultuje się z innymi
uczestnikami przed podjeciem decyzji
• Lider wspierający- jest przyjazny, wykazuje
zainteresowanie potrzebami podwładnych i
pomaga im
• Lider zorientowany na wyniki- wyznacza
trudne i motywujące cele oraz oczekuje, ze jego
ludzie będą starali się jak najlepiej wypełnić
zadanie
Style kierowania wg Vrooma i
Yettona
• Model przywództwa-uczestnictwa ma
pomagać kierownikom w
decydowaniu, kiedy i w jakim stopniu
powinni włączać pracowników do
rozwiązywania określonego problemu.
W modelu wyróżniono pięć stylów
przywództwa: od autorytarnych
(AI,AII), poprzez zaciąganie porady
(CI,CII) do pełni uczestniczących (GII)
• AI kierownik sam rozwiązuje problem lub podejmuje
decyzje, korzystając z informacji dostępnej w danym
czasie
• AII kierownik otrzymuje potrzebne informacje od
podwładnego ale sam podejmuje decyzję. Może ale
nie musi wyjaśnić podwładnym na czym polega
problem gdy pyta ich o informacje. Rola podwładnych
w podejmowaniu decyzji ogranicza się tylko do
dostarczania informacji
• CI kierownik omawia problem z podwładnymi,
wysłuchuje ich koncepcji i propozycji nie tworzy
jednak grupy pracowników i następnie sam podejmuje
decyzję, która nie musi uwzględniać zdania
pracowników
• CII kierownik dzieli się problemami z
podwładnymi jako grupą, uzyskuje ich
koncepcje i propozycje i podejmuje ostateczną
decyzje
• GII kierownik dzieli się problemem z
podwładnymi jako grupą. Wspólnie obmyślają
możliwe rozwiązania i dążą do jednomyślnego
rozwiązania. Kierownik nie usiłuje nakłonić
grupy do przyjęcia rozwiązania, które mu
najbardziej odpowiada, przyjmuje i wdraża to
rozwiązanie, które popiera cała grupa
Przywództwo charyzmatyczne
• Teoria według, której stronnicy, obserwując
pewne zachowania, przypisują im atrybuty
bohaterskich lub niezwykłych umiejętności
przywódczych
Cechy przywódców charyzmatycznych:
-
maja wyidealizowany cel, który chcą osiągnąć
-silnie angażują się w zadania i są gotowi do
ponoszenia dużego ryzyka, kosztów i
poświęceń
-są asertywni i pewni siebie
Przywództwo wizjonerskie
• Zdolność do stworzenia realistycznej, wiarygodnej
wizji przyszłości organizacji. Styl wizjonerski jest
przydatny w okresach kiedy organizacja musi
dokonać głębokich zmian w swojej praktyce
Cechy przywódców wizjonerskich:
- Posiada duża zdolność inspirowania i
mobilizowania podwładnych
-
Jego wiarygodność zagwarantowana jest przez
szczerość (musi sam wierzyć w swoją wizję) i
pewność siebie.
- Nie boi się konfrontacji z podwładnymi
Przywództwo transakcyjne
• Lider prowadzi nieustanną wymianę ze
swoimi podwładnymi. Dąży głównie do
osiągnięcia jak największej efektywności
używając władzy formalnej i nieformalnego
wpływu.
• Rozpoznaje, modyfikuje i spełnia potrzeby i
oczekiwania podwładnych oraz reaguje na
zmieniające się sytuacje, dzięki temu
zwiększa zaangażowanie podwładnych
• Przywódcy transakcyjni traktują formalne
nagrody i kary manipulują nimi w celu
uzyskania pożądanych warunków, które
wywołują pożądane zachowania
Typologie przywódców
transakcyjnych:
Przywódcy naturalni:
-dysponują wrodzonymi predyspozycjami
przywódczymi
-doskonalili swe umiejętności przywódcze świadomie
- mają samodyscyplinę potrzebna wybitnym przywódcą
Przywódcy ukształtowani :
- postrzegali wzorce przywództwa przez całe życie
- Doskonalili swe umiejętności przywódcze świadomie
- - maja samodyscyplinę wybitnym przywódcą
Przywódcy kształtujący się
- niedawno zatknęli się z wzorcami przywództwa
- uczą się umiejętności przywódczych
- Maja samodyscyplinę potrzebna dobrym przywódcą
Przywódcy potencjalni
- nie zetknęli się ze wzorcami lub stykali się z nimi w
niewielkim zakresie
- nie uczą się umiejętności przywódczych lub czynią
to w ograniczonym zakresie
- chcą stać się przywódcami
Psychoanalityczna klasyfikacja
liderów
Przywódca narcystyczny- nie dostrzega innych
ludzi, cechuje się niecierpliwością, sadzi, że jest tak
doskonały, że ludzie powinni go kochać z tego
powodu
Przywódca zaborczy- dąży do posiadania ludzi do
własnych celów, nie potrafi nad sobą zapanować,
zachowuje się agresywnie
Przywódca uwodzicielski- postrzega innych jako
istoty, które należy oczarować jest osoba o
histerycznej psychice, wybrzydza jest niezadowolony
Przywódca roztropny- jest osoba dojrzała panującą
nad popędami, życzliwy wobec ludzi, dba o rozwój
podwładnych
Przywództwo transformacyjne
• Polega na stawianiu podwładnym wyzwań,
inspirowaniu, wytyczaniu nowych celów i
angażowaniu ludzi w ich realizację
• Lider transformacyjny- pojawia się najczęściej
w momencie zagrożenia dla organizacji. Gdy
występuje konieczność zmian oferuje
uczestnikom firmy wizje , poczucie
przynależności, możliwość wpływania na
zmiany w swoim otoczeniu. W zamian
oczekuje zaangażowania, poświęcenia i
wysiłku.
Style kierowania wg firmy McBer:
• Styl nakazowy-
kierowanie zespołem w sposób
nakazowy jest najbardziej efektywne, gdy członkowie
zespołu nie są zdolni do podejmowania odpowiedzialności,
albo nie chcą jej podejmować
.
Osoba kierująca zespołem w sposób nakazowy:
- skłonna jest dokładnie definiować role swoich podwładnych i
współpracowników,
- dokładnie określać swoje oczekiwania wobec członków
zespołu -- przydziela szczegółowe zadania
- ,nie interesuje się osobistymi problemami swoich
podwładnych i współpracowników
- oczekuje od podwładnych realizacji formalnych wymagać i
ściśle je kontroluje
• Styl trenerski-
cechą stylu prawdziwie trenerskiego
jest koncentrowanie się na długofalowych celach i
aspiracjach pracownika.
Lider koncentruje się na osobistym rozwoju swoich
podwładnych
,
-poświęca dużo czasu na kontakty z nimi
-zachęca podwładnych do planowania z dużym
wyprzedzeniem swojego rozwoju
-pomaga im ułożyć realistyczny plan osiągnięcia swoich celów
-Wyznaczając pracownikowi ambitne zadania i tolerując
drobne potknięcia występujące w trakcie ich realizacji
rozwija w podwładnych inicjatywę i wiarę w siebie.
Styl demokratyczny
- włącza pracowników do podejmowania decyzji
-deleguje uprawnienia
-zachęca do uczestnictwa w decydowaniu o metodach i celach
pracy
-jednocześnie sam bierze udział w pracy wykonywanej przez grupę
-preferuje przede wszystkim nagrody ,kary stosuje w ostateczności
-mniejsza ilość wykonanej pracy, ale wyższa jakość
.
-dobre kontakty interpersonalne, częste przyjaźnie; styl jest b.
dobrze akceptowany.
Zaufanie-
wiara w prawość charakter i
zdolności drugiej osoby
Wymiary zaufania
-
prawość
:
odnosi się do uczciwości i
prawdomówności
-kompetencja: obejmuje wiedzę i umiejętności
techniczne oraz interpersonalne
-konsekwencja: wiarygodność i przewidywalność
oraz zdrowy osąd wykazywany przez dana osobę w
zajmowani się sytuacjami
-lojalność: skłonność do chronienia innej osoby i
ułatwienia jej zachowania twarzy
-otwartość: możność polegania ta tym, że dana
osoba mówi tylko cała prawdę
Trzy rodzaje zaufania:
• Zaufanie oparte na odstraszaniu: zaufanie
wynikające z obawy przed odwetem w razie
jego nadużycia
• Zaufanie oparte na wiedzy: występuje ono
wtedy gdy dostatecznie kogoś znasz, żeby móc
trafnie przewidywać jego działania
• Zaufanie oparte na utożsamianiu się z
drugą stroną: zaufanie oparte na
emocjonalnych związkach miedzy stronami,
istnieje dzięki temu, że obie strony wzajemnie
znają swoje zamiary, doceniają potrzeby i
pragnienia
Koniec