STYLE KIEROWANIA

CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA REALIZACJĘ CELÓW :

1. Wewnętrzna struktura, spoistość i normy grupy społecznej.

2. Cechy indywidualne członków grupy, ich wiedza teoretyczna i praktyczna oraz postawy,

3. Rodzaj i stopień trudności realizowanych zadań,

4. Czas w jakim zadania są realizowane,

5. Fizyczne i społeczne warunki działania,

6. Cechy osobowościowe kierownika,

7. Wiedza praktyczna i teoretyczna kierownika.

Styl kierowania jest to ogólny charakter działania kierownika ze względu na jego preferencje do stosowania określonych sposobów postępowania.

1. Styl autokratyczny - dyrektywny. Charakteryzuje się ostrym podziałem na kierujących i kierowanych oraz tym, że siła i władza skoncentrowane są u jednej osoby.

• Autokrata surowy : jest apodyktyczny (władczy), nikomu nie przekazuje nawet części swojej władzy, na ogół jest sprawiedliwy, karze za rzeczywiście popełnione błędy. W stosowaniu kar najczęściej stosuje karę najwyższą. Monopolizuje informacje i działa w myśl sztywnych, formalnych reguł. Między sobą a podwładnymi stwarza bardzo duży dystans „dystans zabezpieczenia” (podwładni mają trudności w poznaniu rzeczywistych kwalifikacji szefa). Przypisuje sobie władzę większą, niż przewidują przepisy i zwyczaje. Styl ten stosowany jest przez kierowników o określonych predyspozycjach psychicznych - bezwzględność oraz kierownicy zajmujący stanowiska bez wystarczających kwalifikacji.

• Autokrata życzliwy : chce dobrze dla podwładnych, ale to on decyduje, co jest dla nich dobre, nie pytając ich o zdanie. W większym stopniu stosuje nagrody. Często podkreśla, że każdy sukces podwładnych (nagrody, awanse), to efekt jego starań, wpływów i zabiegów - nieświadomie obniża wartość zawodową podwładnych.

• Autokrata nieudolny : jest despotyczny i nieobliczalny. Trudno przewidzieć, jak się zachowa. Ocena ludzi i realizacji zadań zależy od jego nastroju. Zdarza się, że awansuje lub nagradza ludzi, którzy na to nie zasłużyli. Wydaje wiele sprzecznych poleceń, przez co nie może skontrolować, czy wszystkie zostały wykonane. Często swoje niezadowolenie powstałe poza miejscem pracy wyładowuje na pierwszym napotkanym, ale podległym mu pracowniku. Hierarchia władzy chroni go przed agresywną reakcją niesprawiedliwie potraktowanego człowieka.

2. Styl demokratyczny - scalający, integracyjny.

Przyjmuje optymistyczny pogląd na człowieka, a podstawowym celem jest maksymalne i wszechstronne aktywizowanie podwładnych :

• Stwarza warunki (poprzez konsultacje) podwładnym do brania udziału w podejmowaniu decyzji.

• Dąży do akceptacji przez podwładnych projektowanych działań.

• Stwarza podwładnym warunki, by pracowali w sposób, który ich zdaniem jest najbardziej efektywny.

• Systematycznie informuje grupę o sprawach, które jej dotyczą.

• Przedstawia swoje plany i zamierzone działania.

• Dąży, by w różnych sprawach podwładni przedstawiali swoje stanowisko i odczucia.

• Nie stwarza sztucznie dystansu, powstaje on w wyniku autorytetu osobistego.

• Jeżeli istniej potrzeba, bierze czynny udział w pracy wraz z członkami zespołu.

DEMOKRATA

To współpracownik zajmujący stanowisko kierownicze w grupie, na pierwszy plan wysuwa się : wspólne działanie, wspólna kontrola, wspólne myślenie i inicjowanie (występowanie z pomysłami).

3. Styl liberalny - nieingerujący

(hasło francuskich liberałów : dajcie ludziom robić,

co im się podoba, pozwólcie zdarzeniom biec, jak biegną).

LIBERAŁ:

• Zachowuje się w sposób bierny : ogranicza się do wydawania poleceń.

• Nie jest zdolny do sprawowania władzy i kontroli.

• Nie ocenia, czasami komentuje działalność podwładnych (uwagi subiektywne, ujemne).

• Osobiście nie uczestniczy w pracach grupy.

Liberał przyjmuje rolę reprezentanta zespołu na zewnątrz, przy zupełnym braku zainteresowania działalnością zespołu.

Styl ten może przynosić efekty tylko w wyjątkowych sytuacjach :

• Gdy zespół jest nieliczny.

• Zespół stanowi całość.

• Grupa ma utrwalone, dodatnie normy.

STYLE PRZYWÓDCZE

1. Styl zorientowany na zadania : kierownik ściśle nadzoruje podwładnych w trakcie realizacji zadań, ustala sztywne normy pracy, zadania organizuje w najdrobniejszych szczegółach, wyznacza metodę pracy.

2. Styl zorientowany na pracowników : kierownik zachęca podwładnych do udziału w ustalaniu celów i podejmowaniu decyzji oraz pomaga w zapewnieniu wysokiej efektywności poprzez inspirowanie zaufania i szacunku.

Siatka kierownicza Blake`a i Moutona.

Określa skalę zachowań kierowniczych na podstawie różnych sposobów łączenia stylów. Każdy styl przedstawia się w skali ciągłej w przedziale od 1 do 9.

Renis Likert - model skuteczności kierowania

Na podstawie podstawowych stylów opracował czteropoziomowy model :

System 1 : - eksploatujący - autorytarny.

Wszystkie decyzje dotyczące pracy kierownicy podejmują sami, wykonanie nakazują podwładnym Sztywne normy i metody pracy opracowuje kierownik. Niezrealizowanie celów prowadzi do kar. Kierownik nie ma zaufania do podwładnych, którzy się go boją i uważają, że mają z nim niewiele wspólnego.

System 2 : protekcjonalny - autorytarny. Kierownik wydaje polecenia, podwładni mają określoną swobodę w komentowaniu i wykonywaniu zadań, jednak w ściśle określonych granicach i wg wyznaczonych procedur. Kierownik nagradza podwładnych realizujących lub przekraczających ustalone cele. Kierownik przyjmuje postawę protekcjonalną (wyniośle opiekuńczą, lekceważąco pobłażliwą), podwładni w postępowaniu z nim zachowują pewien dystans.

System 3 : konsultujący. Kierownik ustala cele i ogólne polecenia po omówieniu ich z podwładnymi. Podwładni decydują o sposobach wykonania zadań. W celu motywacji stosowane są raczej nagrody. Kierownik jest pewien, że podwładni dobrze wywiążą się ze swoich zadań, podwładni mogą większość spraw związanych ze swoją pracą omawiać z kierownikiem.

System 4 : uczestniczący. Jest systemem idealnym. Grupa ustala cele i podejmuje decyzje związane z pracą. Jeżeli kierownik oficjalnie podejmuje decyzje, to uwzględnia propozycje i opinie innych członków grupy. Cel lub decyzja podjęta grupowo mogą być odmienne od tych, które osobiście odpowiadają kierownikowi. Do motywowania, oprócz bodźców materialnych kierownik stosuje wzbudzanie poczucia własnej wartości i znaczenia podwładnych. Kontakty między kierownictwem i podwładnymi oparte na zaufaniu.

Wybór rodzaju stylu zależy od :

1. Sił tkwiących w kierowniku.

2. Cech podwładnych.

3. Sił sytuacji

SIATKA KIEROWNICZA

MAŁA TROSKA O LUDZI DUŻA	9	1.9								9.9
		8
		7
		6
		5					5.5
		4
		3
		2
		1	1.1								9.1
			1	2	3	4	5	6	7	8	9

MAŁA DUŻA

TROSKA O ZADANIA

1. kierowanie zubożone

1.9 kierowanie klubowe 9.1 kierowanie autorytarne 9.9 kierowanie zespołowe 5.5 kierowanie zrównoważone

---