BLS

BLS

(Basic Life

(Basic Life

Support)

Support)

Nagłe Zatrzymanie

Nagłe Zatrzymanie

Krążenia

Krążenia

(NZK)

(NZK)

NZK - Jest to nagłe ustanie efektywnej czynności

NZK - Jest to nagłe ustanie efektywnej czynności

serca i ustaje oddychanie. Już ponad 4-minutowa

serca i ustaje oddychanie. Już ponad 4-minutowa

przerwa w dowozie tlenu (który płynie wraz z

przerwa w dowozie tlenu (który płynie wraz z

krwią)

do

mózgu

może

spowodować

krwią)

do

mózgu

może

spowodować

nieodwracalne zmiany w jego strukturze. Stąd

nieodwracalne zmiany w jego strukturze. Stąd

też tak ważne jest szybkie podjęcie akcji

też tak ważne jest szybkie podjęcie akcji

ratowniczej u osoby z zatrzymaniem krążenia i

ratowniczej u osoby z zatrzymaniem krążenia i

oddychania.

Ma

ona

na

celu

sztuczne

oddychania.

Ma

ona

na

celu

sztuczne

podtrzymywanie rytmicznego przepływu krwi

podtrzymywanie rytmicznego przepływu krwi

przez serce (a co za tym idzie także przez mózg)

przez serce (a co za tym idzie także przez mózg)

oraz wentylacji płuc (by nie dopuścić do

oraz wentylacji płuc (by nie dopuścić do

niedotlenienia mózgu).

niedotlenienia mózgu).

c.d. NZK

c.d. NZK

Do największej liczby nagłych zatrzymań

Do największej liczby nagłych zatrzymań

krążenia i zgonów z tego powodu zalicza się

krążenia i zgonów z tego powodu zalicza się

osoby z chorobami układu krążenia, które nie

osoby z chorobami układu krążenia, które nie

były wcześniej rozpoznane. Mniejsza liczba

były wcześniej rozpoznane. Mniejsza liczba

zgonów z przyczyn sercowo-krążeniowych

zgonów z przyczyn sercowo-krążeniowych

dotyczy osób w młodszym wieku, bez

dotyczy osób w młodszym wieku, bez

wcześniej przebytych chorób serca. Znaczna

wcześniej przebytych chorób serca. Znaczna

liczba zatrzymań krążenia następuje z powodu

liczba zatrzymań krążenia następuje z powodu

urazów, zarówno komunikacyjnych, jak i

urazów, zarówno komunikacyjnych, jak i

urazów w miejscu pracy i w domu. Kolejne

urazów w miejscu pracy i w domu. Kolejne

miejsca zajmują ostre i przewlekłe choroby

miejsca zajmują ostre i przewlekłe choroby

układu oddechowego, ośrodkowego układu

układu oddechowego, ośrodkowego układu

nerwowego i zatrucia

nerwowego i zatrucia

c.d. NZK

c.d. NZK

Przyczyny NZK ze strony układu krążenia to:

Przyczyny NZK ze strony układu krążenia to:



zaburzenia rytmu serca;

zaburzenia rytmu serca;



niewydolność krążenia (ostra, przewlekła);

niewydolność krążenia (ostra, przewlekła);



tętniak pourazowy (rozwarstwiający) aorty;

tętniak pourazowy (rozwarstwiający) aorty;



urazy dużych naczyń;

urazy dużych naczyń;



obrzęk płuc;

obrzęk płuc;



wstrząs kardiogenny;

wstrząs kardiogenny;



wstrząs hipowolemiczny (w tym szczególnie

wstrząs hipowolemiczny (w tym szczególnie

krwotoczny);

krwotoczny);



zaawansowane wady zastawkowe.

zaawansowane wady zastawkowe.

c.d. NZK

c.d. NZK

Przyczyny NZK ze strony układu

Przyczyny NZK ze strony układu

oddechowego to:

oddechowego to:



choroby obturacyjne;

choroby obturacyjne;



odma opłucnowa (szczególnie prężna);

odma opłucnowa (szczególnie prężna);



urazy klatki piersiowej;

urazy klatki piersiowej;



niedrożność dróg oddechowych;

niedrożność dróg oddechowych;



choroby miąższu płuc;

choroby miąższu płuc;



dychawica oskrzelowa ze stanem

dychawica oskrzelowa ze stanem

astmatycznym.

astmatycznym.

c.d. NZK

c.d. NZK

Przyczyny NZK ze strony ośrodkowego układu

Przyczyny NZK ze strony ośrodkowego układu

nerwowego to:

nerwowego to:



guzy mózgu;

guzy mózgu;



choroby metaboliczne przebiegające z ciężką

choroby metaboliczne przebiegające z ciężką

kwasicą i hiperwentylacją;

kwasicą i hiperwentylacją;



infekcje (zapalenia mózgu i opon rdzeniowo-

infekcje (zapalenia mózgu i opon rdzeniowo-

mózgowych);

mózgowych);



zatrucia (leki opioidowe, uspokajające,

zatrucia (leki opioidowe, uspokajające,

trucizny);

trucizny);



udary mózgu (krwotoczne i niedokrwienne);

udary mózgu (krwotoczne i niedokrwienne);



urazy mózgu z krwawieniem śródczaszkowym.

urazy mózgu z krwawieniem śródczaszkowym.

c.d. NZK

c.d. NZK

Do podstawowych kryteriów rozpoznania

Do podstawowych kryteriów rozpoznania

zatrzymania krążenia zalicza się:

zatrzymania krążenia zalicza się:



Utratę przytomności, która może pojawić się po

Utratę przytomności, która może pojawić się po

5-10 s od chwili ustania krążenia mózgowego;

5-10 s od chwili ustania krążenia mózgowego;



Brak tętna na dużych naczyniach (tętnice

Brak tętna na dużych naczyniach (tętnice

szyjne i udowe);

szyjne i udowe);



Brak oddechu lub tzw oddech szczątkowy;

Brak oddechu lub tzw oddech szczątkowy;



Szerokie nie reagujące na światło źrenice,

Szerokie nie reagujące na światło źrenice,

które są objawem cięzkiej depresji lub nawet

które są objawem cięzkiej depresji lub nawet

nieodwracalnego uszkodzenia kory mózgu;

nieodwracalnego uszkodzenia kory mózgu;



Linia izoelektryczna w zapisie EKG w

Linia izoelektryczna w zapisie EKG w

przypadku przyrządowego monitorowania.

przypadku przyrządowego monitorowania.

Podstawowe Czynności

Podstawowe Czynności

Ratownicze

Ratownicze

Czynności które należy podjąć w przypadku

Czynności które należy podjąć w przypadku

zatrzymania krążenia ściśle związane są z

zatrzymania krążenia ściśle związane są z

„Łańcuchem Przeżycia”

„Łańcuchem Przeżycia”

Podstawowe Czynności

Podstawowe Czynności

Ratownicze c.d.

Ratownicze c.d.

Pierwsze ogniwo

Pierwsze ogniwo

to wczesne rozpoznanie i szybkie

to wczesne rozpoznanie i szybkie

WEZWANIE POMOCY.

WEZWANIE POMOCY.

Drugie ogniwo

Drugie ogniwo

to WCZESNE ROZPOCZĘCIE

to WCZESNE ROZPOCZĘCIE

RESUSCYTACJI

krążeniowo

oddechowej

RESUSCYTACJI

krążeniowo

oddechowej

(czynności te często są określane skrótem BLS –

(czynności te często są określane skrótem BLS –

Basic Life Support, czyli podstawowe czynności

Basic Life Support, czyli podstawowe czynności

ratownicze).

Prowadząc

ją

zyskujesz

czas

ratownicze).

Prowadząc

ją

zyskujesz

czas

potrzebny do dostarczenia defibrylatora.

potrzebny do dostarczenia defibrylatora.

Trzecie ogniwo

Trzecie ogniwo

to WCZESNA DEFIBRYLACJA. Jest

to WCZESNA DEFIBRYLACJA. Jest

to jedyna interwencja która może przerwać

to jedyna interwencja która może przerwać

śmiertelnie groźne zaburzenia rytmu serca.

śmiertelnie groźne zaburzenia rytmu serca.

Czwarte

ogniwo

Czwarte

ogniwo

,

to

WCZESNA

OPIEKA

,

to

WCZESNA

OPIEKA

PORESUSCYTACYJNA - czyli to co nastąpi, kiedy

PORESUSCYTACYJNA - czyli to co nastąpi, kiedy

defibrylacja się uda.

defibrylacja się uda.

Podstawowe Czynności

Podstawowe Czynności

Ratownicze c.d.

Ratownicze c.d.

Opisany poniżej schemat postępowania jest

Opisany poniżej schemat postępowania jest

zgodny z wytycznymi ogłoszonymi przez

zgodny z wytycznymi ogłoszonymi przez

Europejską Radę Resuscytacji w 2005 roku.

Europejską Radę Resuscytacji w 2005 roku.

Resuscytacja krążeniowo oddechowa to

Resuscytacja krążeniowo oddechowa to

zespół czynności ratowniczych,

zespół czynności ratowniczych,

wykonywanych w celu niedopuszczenia do

wykonywanych w celu niedopuszczenia do

niedotlenienia najważniejszych narządów i

niedotlenienia najważniejszych narządów i

podtrzymania przy życiu ofiary nagłego

podtrzymania przy życiu ofiary nagłego

zatrzymania krążenia.

zatrzymania krążenia.

Schemat zabiegów

Schemat zabiegów

resuscytacyjnych u

resuscytacyjnych u

dorosłych

dorosłych

NIE REAGUJE

NIE REAGUJE

Zawołaj o pomoc

Zawołaj o pomoc

Udrożnij drogi oddechowe

Udrożnij drogi oddechowe

BRAK PRAWIDŁOWEGO ODDECHU

BRAK PRAWIDŁOWEGO ODDECHU

Zadzwoń pod numer 999 lub 112

Zadzwoń pod numer 999 lub 112

30 uciśnięć klatki piersiowej

30 uciśnięć klatki piersiowej

2 oddechy ratownicze

2 oddechy ratownicze

30 uciśnięć klatki piersiowej

30 uciśnięć klatki piersiowej

Schemat zabiegów

Schemat zabiegów

resuscytacyjnych u dorosłych

resuscytacyjnych u dorosłych

c.d.

c.d.

1.

1.

Upewnij się, że jesteś

Upewnij się, że jesteś

bezpieczny.

bezpieczny.

Rozejrzyj się

Rozejrzyj się

uważnie i upewnij, czy w

uważnie i upewnij, czy w

miejscu gdzie się znajdujesz

miejscu gdzie się znajdujesz

nie

grozi

Ci

żadne

nie

grozi

Ci

żadne

niebezpieczeństwo. Dopiero

niebezpieczeństwo. Dopiero

kiedy będziesz tego pewien

kiedy będziesz tego pewien

przystąp

do

dalszych

przystąp

do

dalszych

działań.

działań.

2.

2.

Sprawdź

czy

Sprawdź

czy

poszkodowany

reaguje.

poszkodowany

reaguje.

Klęknij

obok

Klęknij

obok

poszkodowanego, tak, by

poszkodowanego, tak, by

mógł Cię widzieć. Delikatnie

mógł Cię widzieć. Delikatnie

potrząśnij za ramię, zawołaj

potrząśnij za ramię, zawołaj

- spróbuj nawiązać z nim

- spróbuj nawiązać z nim

kontakt. Jeśli nie zareaguje

kontakt. Jeśli nie zareaguje

od

razu

w

jakikolwiek

od

razu

w

jakikolwiek

sposób – uznaj go za osobę

sposób – uznaj go za osobę

nieprzytomną

nieprzytomną

Schemat zabiegów

Schemat zabiegów

resuscytacyjnych u dorosłych

resuscytacyjnych u dorosłych

c.d.

c.d.

3.

3.

Zawołaj

o

pomoc.

Zawołaj

o

pomoc.

Zapewnij sobie pomoc

Zapewnij sobie pomoc

świadków

zdarzenia.

świadków

zdarzenia.

Jeśli otacza Cię tłum –

Jeśli otacza Cię tłum –

wskaż

jedną

osobę,

wskaż

jedną

osobę,

(najlepiej

najbardziej

(najlepiej

najbardziej

opanowaną) i poproś ją,

opanowaną) i poproś ją,

by się nie oddalała.

by się nie oddalała.

Jeśli jesteś sam krzyknij

Jeśli jesteś sam krzyknij

głośno o pomoc – być

głośno o pomoc – być

może

uda

Ci

się

może

uda

Ci

się

zwrócić na siebie czyjąś

zwrócić na siebie czyjąś

uwagę.

uwagę.

Schemat zabiegów

Schemat zabiegów

resuscytacyjnych u dorosłych

resuscytacyjnych u dorosłych

c.d.

c.d.

4.

4.

Sprawdź oddech.

Sprawdź oddech.

Aby to

Aby to

wykonać

musisz

udrożnić

wykonać

musisz

udrożnić

drogi

oddechowe.

Po

drogi

oddechowe.

Po

udrożnieniu

dróg

udrożnieniu

dróg

oddechowych zbliż policzek

oddechowych zbliż policzek

do

ust

poszkodowanego,

do

ust

poszkodowanego,

wzrok

skieruj

na

klatkę

wzrok

skieruj

na

klatkę

piersiową i przez nie więcej

piersiową i przez nie więcej

niż 10 sekund staraj się:

niż 10 sekund staraj się:

- poczuć oddech na policzku

- poczuć oddech na policzku

- usłyszeć szmer wydychanego

- usłyszeć szmer wydychanego

powietrza,

powietrza,

-

zobaczyć

ruchy

klatki

-

zobaczyć

ruchy

klatki

piersiowej.

piersiowej.

Jeśli przez 10 sekund nie

Jeśli przez 10 sekund nie

stwierdzisz co najmniej dwóch

stwierdzisz co najmniej dwóch

wyraźnych oddechów, uznaj,

wyraźnych oddechów, uznaj,

że

poszkodowany

nie

że

poszkodowany

nie

oddycha.

oddycha.

Schemat zabiegów

Schemat zabiegów

resuscytacyjnych u dorosłych

resuscytacyjnych u dorosłych

c.d.

c.d.

5.

5.

Wezwij pomoc

Wezwij pomoc

Poproś wcześniej wskazaną osobę lub sam

Poproś wcześniej wskazaną osobę lub sam

zadzwoń pod nr 999 lub 112 i powiadom,

zadzwoń pod nr 999 lub 112 i powiadom,

gdzie się znajdujesz, oraz o tym, że udzielasz

gdzie się znajdujesz, oraz o tym, że udzielasz

pomocy osobie nieprzytomnej, która nie

pomocy osobie nieprzytomnej, która nie

oddycha. Poczekaj, aż dyspozytor przyjmie

oddycha. Poczekaj, aż dyspozytor przyjmie

wezwanie, nigdy nie rozłączaj się pierwszy.

wezwanie, nigdy nie rozłączaj się pierwszy.

Jeśli wiesz, że w miejscu gdzie się znajdujesz

Jeśli wiesz, że w miejscu gdzie się znajdujesz

dostępny jest Automatyczny Defibrylator

dostępny jest Automatyczny Defibrylator

Zewnętrzny (AED) przynieś go niezwłocznie

Zewnętrzny (AED) przynieś go niezwłocznie

lub poproś o to kogoś innego, a sam prowadź

lub poproś o to kogoś innego, a sam prowadź

BLS aż dostarczą Ci urządzenie.

BLS aż dostarczą Ci urządzenie.

Schemat zabiegów

Schemat zabiegów

resuscytacyjnych u dorosłych

resuscytacyjnych u dorosłych

c.d.

c.d.

6.

6.

Wykonaj

30

uciśnięć

Wykonaj

30

uciśnięć

klatki piersiowej

klatki piersiowej

Połóż nasadę jednej dłoni na

Połóż nasadę jednej dłoni na

środku klatki piersiowej

środku klatki piersiowej

poszkodowanego,

drugą

poszkodowanego,

drugą

ułóż na niej i zaplatając

ułóż na niej i zaplatając

palce unieś je lekko do góry

palce unieś je lekko do góry

(dzięki temu precyzyjnie

(dzięki temu precyzyjnie

uciśniesz serce, które leży

uciśniesz serce, które leży

za

mostkiem).

Przenieś

za

mostkiem).

Przenieś

swój ciężar nad klatkę

swój ciężar nad klatkę

piersiową i wykonaj 30

piersiową i wykonaj 30

uciśnięć

mostka

na

uciśnięć

mostka

na

głębokość 2-4 cm. Uciskaj

głębokość 2-4 cm. Uciskaj

w tempie 100/min. Po

w tempie 100/min. Po

każdym uciśnięciu pozwól

każdym uciśnięciu pozwól

mostkowi

powrócić

do

mostkowi

powrócić

do

wcześniejszego położenia.

wcześniejszego położenia.

Schemat zabiegów

Schemat zabiegów

resuscytacyjnych u dorosłych

resuscytacyjnych u dorosłych

c.d.

c.d.

7.

7.

Wykonaj

2

oddechy

Wykonaj

2

oddechy

ratownicze.

ratownicze.

Po każdej serii 30 uciśnięć

Po każdej serii 30 uciśnięć

udrożnij

drogi

oddechowe,

udrożnij

drogi

oddechowe,

następnie zaciśnij palcami nos

następnie zaciśnij palcami nos

poszkodowanego,

obejmij

poszkodowanego,

obejmij

szczelnie jego usta swoimi i

szczelnie jego usta swoimi i

dwukrotnie

wdmuchnij

dwukrotnie

wdmuchnij

powietrze przez ok. 1 s. tak, by

powietrze przez ok. 1 s. tak, by

klatka piersiowa się uniosła.. Po

klatka piersiowa się uniosła.. Po

drugim oddechu niezwłocznie

drugim oddechu niezwłocznie

powróć do uciskania.Kontynuuj

powróć do uciskania.Kontynuuj

resuscytację do:

resuscytację do:

- powrotu samodzielnego oddechu,

- powrotu samodzielnego oddechu,

- przybycia służb ratowniczych,

- przybycia służb ratowniczych,

- wyczerpania Twoich sił lub

- wyczerpania Twoich sił lub

wystąpienia

jakiegoś

wystąpienia

jakiegoś

zagrożenia.

zagrożenia.

Pozycja bezpieczna

Pozycja bezpieczna

Jeśli u poszkodowanego

Jeśli u poszkodowanego

powrócił oddech ułóż

powrócił oddech ułóż

go w pozycji bocznej

go w pozycji bocznej

bezpiecznej.

bezpiecznej.

1.

1.

Kończynę

górną

Kończynę

górną

ratowanego

bliższą

ratowanego

bliższą

tobie ułóż w zgięciu

tobie ułóż w zgięciu

(kąt prosty) w stawie

(kąt prosty) w stawie

łokciowym po zgięciu

łokciowym po zgięciu

łokcia dłoń powinna

łokcia dłoń powinna

być skierowana ku

być skierowana ku

górze.

górze.

Pozycja bezpieczna

Pozycja bezpieczna

2.

2.

Przełóż dalsze

Przełóż dalsze

ramię ratowanego

ramię ratowanego

w poprzek jego

w poprzek jego

klatki piersiowej,

klatki piersiowej,

a gerzbiet jego

a gerzbiet jego

ręki przytrzymaj

ręki przytrzymaj

przy jego

przy jego

policzku.

policzku.

Pozycja bezpieczna

Pozycja bezpieczna

3.

3.

Drugą swoją ręką złap za

Drugą swoją ręką złap za

dalszą kończynę dolną tuż

dalszą kończynę dolną tuż

powyżej kolana i podciągnij

powyżej kolana i podciągnij

ją ku górze, nie odrywając

ją ku górze, nie odrywając

stopy

od

podłoża

stopy

od

podłoża

przytrzymując

dłoń

przytrzymując

dłoń

dociśniętą

do

policzka,

dociśniętą

do

policzka,

pociągnij za dalszą kończynę

pociągnij za dalszą kończynę

dolną tak, by ratowany

dolną tak, by ratowany

obrócił sie na bok w twoim

obrócił sie na bok w twoim

kierunku. Ułóż kończynę za

kierunku. Ułóż kończynę za

którą

przetaczałeś

którą

przetaczałeś

poszkodowanego

w

ten

poszkodowanego

w

ten

sposób aby zarówno staw

sposób aby zarówno staw

kolanowy jak i biodrowy były

kolanowy jak i biodrowy były

zgięte pod kątem prostym.

zgięte pod kątem prostym.

Pozycja bezpieczna

Pozycja bezpieczna

4.

4.

Odegnij głowę ratowanego ku tyłowi by

Odegnij głowę ratowanego ku tyłowi by

upewnić się że drogi oddechowe są drożne

upewnić się że drogi oddechowe są drożne

i gdy jest to konieczne ułóż rękę

i gdy jest to konieczne ułóż rękę

ratowanego pod policzkiem tak by

ratowanego pod policzkiem tak by

utrzymać głowę w odgięciu

utrzymać głowę w odgięciu

Schemat zabiegów

Schemat zabiegów

resuscytacyjnych u dzieci

resuscytacyjnych u dzieci

NIE REAGUJE?

NIE REAGUJE?

Wołaj o pomoc

Wołaj o pomoc

Udrożnij drogi oddechowe

Udrożnij drogi oddechowe

NIE ODDYCHA PRAWIDŁOWO?

NIE ODDYCHA PRAWIDŁOWO?

5 oddechów ratowniczych

5 oddechów ratowniczych

Nadal nie reaguje?

Nadal nie reaguje?

(brak oznak krążenia)

(brak oznak krążenia)

15 uciśnięć klatki piersiowej

15 uciśnięć klatki piersiowej

2 oddechy ratownicze

2 oddechy ratownicze

Schemat zabiegów

Schemat zabiegów

resuscytacyjnych u dzieci c.d.

resuscytacyjnych u dzieci c.d.

Po 1 minucie RKO

Po 1 minucie RKO

dzwonimy dopiero

dzwonimy dopiero

pod numer 999 lub

pod numer 999 lub

112. Uciski klatki

112. Uciski klatki

piersiowej dziecka

piersiowej dziecka

wykonujemy jedną

wykonujemy jedną

ręką.

ręką.

Schemat zabiegów

Schemat zabiegów

resuscytacyjnych u dzieci c.d.

resuscytacyjnych u dzieci c.d.

Uciski

klatki

Uciski

klatki

piersiowej

u

piersiowej

u

niemowląt

niemowląt

wykonujemy

wykonujemy

opuszkami dwóch

opuszkami dwóch

palców a oddechy

palców a oddechy

ratownicze

po

ratownicze

po

przez usta – usta

przez usta – usta

nos.

nos.