Kad
Kad
m
m
Olaf
Lindert
Michał
Kucio
Piotr
Ogrodniczak
Dominik
Sieroń
Występowanie
Występowanie
:
:
pierwiastek rzadko występujący w przyrodzie
pierwiastek rzadko występujący w przyrodzie
-
-
najczęściej towarzyszy rudom cynku,
najczęściej towarzyszy rudom cynku,
ołowiu i miedzi
ołowiu i miedzi
-
-
najpoważniejsze źródło skażenia lokalnego
najpoważniejsze źródło skażenia lokalnego
kadmem (do 40 km) to przemysł metali
kadmem (do 40 km) to przemysł metali
nieżelaznych, zwłaszcza cynku ,ołowiu i miedzi
nieżelaznych, zwłaszcza cynku ,ołowiu i miedzi
oraz spalanie węgla i innych paliw kopalnych
oraz spalanie węgla i innych paliw kopalnych
-
-
duże znaczenie ma niewłaściwe
duże znaczenie ma niewłaściwe
składowanie i przetwarzanie zużytych ogniw
składowanie i przetwarzanie zużytych ogniw
akumulatorowych oraz stosowanie nawozów
akumulatorowych oraz stosowanie nawozów
fosfatowych (stwierdzono, że nawożenie roślin
fosfatowych (stwierdzono, że nawożenie roślin
superfosfatem bardzo zwiększa przyswajanie
superfosfatem bardzo zwiększa przyswajanie
kadmu przez rośliny)
kadmu przez rośliny)
1.
1.
Zastosowanie
Zastosowanie
-
-
światowa roczna produkcja kadmu wynosi ok
światowa roczna produkcja kadmu wynosi ok
20000t,
20000t,
-
-
metaliczny kadm znajduje zastosowanie w
metaliczny kadm znajduje zastosowanie w
produkcji stopów do sporządzania powłok ochronnych
produkcji stopów do sporządzania powłok ochronnych
(kadmowanie) i do produkcji akumulatorów, plastiku i
(kadmowanie) i do produkcji akumulatorów, plastiku i
tkanin syntetycznych
tkanin syntetycznych
-
-
siarczek kadmu CdS oraz selenek kadmu CdSe
siarczek kadmu CdS oraz selenek kadmu CdSe
stosuje się jako pigmenty do celów artystycznych
stosuje się jako pigmenty do celów artystycznych
(żółcień kadmowa, oranż kadmowy),
(żółcień kadmowa, oranż kadmowy),
-
-
wyrabia się z niego elektrody do ogniw niklowo-
wyrabia się z niego elektrody do ogniw niklowo-
kadmowych (baterie)
kadmowych (baterie)
-
-
znalazł także zastosowanie w reaktorach
znalazł także zastosowanie w reaktorach
atomowych jako materiał do pochłaniania neutronów,
atomowych jako materiał do pochłaniania neutronów,
-
-
wchodzi w skład łatwo topliwych stopów,
wchodzi w skład łatwo topliwych stopów,
-
-
stanowi dodatek zwiększający wytrzymałość
stanowi dodatek zwiększający wytrzymałość
miedzi, z której wyrabia się przewody telegraficzne,
miedzi, z której wyrabia się przewody telegraficzne,
telefoniczne i tramwajowe,
telefoniczne i tramwajowe,
w dentystyce wykorzystywany jako amalgamat kadmu
w dentystyce wykorzystywany jako amalgamat kadmu
do plombowania zębów,
do plombowania zębów,
Wpływ na organizmy
Wpływ na organizmy
żywe
żywe
-
-
duża ilość kadmu w glebie powoduje nie
duża ilość kadmu w glebie powoduje nie
zawiązywanie się kłosów i inne deformacje w
zawiązywanie się kłosów i inne deformacje w
rozwoju zbóż,
rozwoju zbóż,
-
-
analiza żywności pod względem zawartości
analiza żywności pod względem zawartości
kadmu wykazała jego największą zawartość w
kadmu wykazała jego największą zawartość w
warzywach liściastych, ziemniakach, zbożu i
warzywach liściastych, ziemniakach, zbożu i
kaszy. Natomiast owoce i napoje zawierają
kaszy. Natomiast owoce i napoje zawierają
najmniej kadmu spośród wszystkich grup
najmniej kadmu spośród wszystkich grup
żywności
żywności
-
-
większość spożywanego kadmu nie jest
większość spożywanego kadmu nie jest
przyswajana w przewodzie pokarmowym
przyswajana w przewodzie pokarmowym
(przyswajalność kadmu i innych szkodliwych
(przyswajalność kadmu i innych szkodliwych
metali ciężkich ogranicza selen) ale raz
metali ciężkich ogranicza selen) ale raz
przyswojony kadm kumuluje się w organizmie,
przyswojony kadm kumuluje się w organizmie,
osiągając po pewnym czasie poziom
osiągając po pewnym czasie poziom
toksyczności,
toksyczności,
-
-
wchłonięty do organizmu kadm ( przez
wchłonięty do organizmu kadm ( przez
przewód pokarmowy i częściowo oddechowy) tworzy
przewód pokarmowy i częściowo oddechowy) tworzy
kompleksy z białkami (np. małocząsteczkowa
kompleksy z białkami (np. małocząsteczkowa
metalotionina), z którymi jest łatwo transportowany,
metalotionina), z którymi jest łatwo transportowany,
a następnie deponowany
a następnie deponowany
głównie w nerkach i
głównie w nerkach i
wątrobie, zaburzając ich czynność,
wątrobie, zaburzając ich czynność,
również
również
przy
przy
niedoborze cynku dochodzi do gromadzenia się
niedoborze cynku dochodzi do gromadzenia się
kadmu w wątrobie i nerkach. Ponadto kadm
kadmu w wątrobie i nerkach. Ponadto kadm
gromadzi się w trzustce, jelitach, gruczołach oraz
gromadzi się w trzustce, jelitach, gruczołach oraz
płucach (ekspozycja zawodowa)
płucach (ekspozycja zawodowa)
-
-
narusza przemiany metaboliczne wapnia,
narusza przemiany metaboliczne wapnia,
magnezu, żelaza, cynku, miedzi i fosforu.
magnezu, żelaza, cynku, miedzi i fosforu.
Wypłukiwanie przez kadm wapnia ze szkieletu
Wypłukiwanie przez kadm wapnia ze szkieletu
powoduje deformację i łamanie się kości, a w innych
powoduje deformację i łamanie się kości, a w innych
narządach ich uszkodzenie i zaburzenia wszystkich
narządach ich uszkodzenie i zaburzenia wszystkich
funkcji regulacyjnych organizmu, w których
funkcji regulacyjnych organizmu, w których
niezbędny jest udział wapnia, magnezu lub innych
niezbędny jest udział wapnia, magnezu lub innych
biopierwiastków,
biopierwiastków,
-
-
bezpośrednio uszkadza komórki nerwowe,
bezpośrednio uszkadza komórki nerwowe,
hamuje uwalnianie acetylocholiny w ośrodkowym
hamuje uwalnianie acetylocholiny w ośrodkowym
układzie nerwowym oraz przyśpiesza jej rozkład
układzie nerwowym oraz przyśpiesza jej rozkład
(aktywuje cholinesterazę),
(aktywuje cholinesterazę),
-
-
zaburza syntezę enzymów trawiennych oraz
zaburza syntezę enzymów trawiennych oraz
syntezę i uwalnianie insuliny, której produkcja
syntezę i uwalnianie insuliny, której produkcja
wymaga obecności cynku. Dodatkowo wypiera cynk
wymaga obecności cynku. Dodatkowo wypiera cynk
ze ścian tętnic, zmniejsza ich elastyczność,
ze ścian tętnic, zmniejsza ich elastyczność,
przyśpiesza rozwój miażdżycy oraz prowadzi do
przyśpiesza rozwój miażdżycy oraz prowadzi do
nadciśnienia, stwierdzono też współdziałanie między
nadciśnienia, stwierdzono też współdziałanie między
kadmem, żelazem oraz miedzią,
kadmem, żelazem oraz miedzią,
-
-
jest inhibitorem fosfatazy oraz enzymów
jest inhibitorem fosfatazy oraz enzymów
zawierających grupy sulfhydrylowe, powoduje
zawierających grupy sulfhydrylowe, powoduje
zaburzenia w metabolizmie białek, zakłóca
zaburzenia w metabolizmie białek, zakłóca
przemianę witaminy B1.
przemianę witaminy B1.
-
-
zaburza czynność gruczołu krokowego u
zaburza czynność gruczołu krokowego u
mężczyzn, do tego powoduje zaburzenia wzrostu,
mężczyzn, do tego powoduje zaburzenia wzrostu,
niepłodność, nowotwory (upośledza zdolności
niepłodność, nowotwory (upośledza zdolności
naprawcze DNA), narośla skórne. Przyjmowanie tego
naprawcze DNA), narośla skórne. Przyjmowanie tego
pierwiastka w pożywieniu powoduje podrażnienie
pierwiastka w pożywieniu powoduje podrażnienie
błony śluzowej żołądka (wymioty i biegunki)
błony śluzowej żołądka (wymioty i biegunki)
-
-
działa rakotwórczo, teratogennie, embriotoksycznie.
działa rakotwórczo, teratogennie, embriotoksycznie.
Wady wrodzone występują najczęściej w obrębie głowy i
Wady wrodzone występują najczęściej w obrębie głowy i
kończyn (
kończyn (
wodogłowie, przepuklina mózgowa, brak
wodogłowie, przepuklina mózgowa, brak
niektórych kości lub narządów...). Może być przyczyną
niektórych kości lub narządów...). Może być przyczyną
porodów przedwczesnych i niższej masy urodzeniowej
porodów przedwczesnych i niższej masy urodzeniowej
noworodka.
noworodka.
-
-
posiada estrogeno-podobne działanie
posiada estrogeno-podobne działanie
-
-
dzienne pobieranie kadmu z pożywieniem (przez
dzienne pobieranie kadmu z pożywieniem (przez
dorosłego człowieka) kształtuje się na poziomie 64mg w
dorosłego człowieka) kształtuje się na poziomie 64mg w
Wielkiej Brytanii, 23 - 120 mg w Polsce oraz 150 mg w
Wielkiej Brytanii, 23 - 120 mg w Polsce oraz 150 mg w
skali świata, a dopuszczalna dawka wynosi 60 - 70mg na
skali świata, a dopuszczalna dawka wynosi 60 - 70mg na
dobę,
dobę,
-
-
zatrucie ostre:
zatrucie ostre:
główne objawy to suchość w gardle, ból głowy, duszności,
główne objawy to suchość w gardle, ból głowy, duszności,
niewydolność krążenia i podwyższona ciepłota ciała.
niewydolność krążenia i podwyższona ciepłota ciała.
-
-
zatrucie przewlekłe rozwija się powoli i przez
zatrucie przewlekłe rozwija się powoli i przez
pierwszy rok przebiega zwykle bezobjawowo. Dopiero po 5
pierwszy rok przebiega zwykle bezobjawowo. Dopiero po 5
latach pojawiają się bóle mięśniowo - stawowe, duszności,
latach pojawiają się bóle mięśniowo - stawowe, duszności,
uszkodzenia nerek, zmiany w płucach i układzie kostnym.
uszkodzenia nerek, zmiany w płucach i układzie kostnym.
-
-
stężenia (maksymalne dopuszczalne)
stężenia (maksymalne dopuszczalne)
powietrze - 100 mg/m3 (planowane jest obniżenie tej
powietrze - 100 mg/m3 (planowane jest obniżenie tej
normy do 1-5 mg/m3), woda - 5 ppm,
normy do 1-5 mg/m3), woda - 5 ppm,
DZIĘKUJEM
DZIĘKUJEM
Y
Y