KADM, 1.Lekarski, III rok, Chirurgia, Choroby wewnętrzne

Zagrożenie pożarowe: Metal, niepalny. Zagrożeniem są duże koncentracje pyłów.

Zagrożenie toksykologiczne: Substancja trująca. Objawami zatrucia jest przede wszystkim nieżyt żołądkowo-jelitowy, bóle głowy i mięśni, objawy uszkodzenia nerek, wątroby.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Kadm działa toksycznie na żywe organizmy. W wodzie ulega akumulacji w osadach.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego pyłem kadmu środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.

Zatrucie inhalacyjne:
1.		W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie lub podać tlen - najlepiej, jeśli tego dokona osoba przeszkolona.
2.		Zapewnić pomoc lekarską.
Zatrucie doustne:
1.		W razie zatrucia doustnego przepłukać usta wodą, dać do wypicia 2-3 szklanki wody i skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Podać osobie przytomnej środki wymiotne, o ile nie upłynęło zbyt wiele czasu od momentu zatrucia. Natychmiast przepłukać żołądek wodą.
2.		Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.
Skażenie oczu:
1.		Przemyć skażone oczy strumieniem letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach.
2.		Zapewnić pomoc okulisty.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem.
2.	W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:	Pyły kadmu ulegają zapaleniu pod wpływem ognia lub działania wysokiej temperatury. Szczególnym zagrożeniem jest wzbijający się pył.
Środki gaśnicze:	Stosować środki odpowiadające naturze pożaru.
Zalecenia szczegółowe:	Mały pożar gasić gaśnicą śniegową (CO₂) lub proszkową (ABC albo BC), duży pożar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody. Uwaga: Unikać wzbijania się pyłu.
Środki ochrony strażaków:	Kombinezony ochronne, niezależne aparaty oddechowe. Pył strącać rozproszonymi strumieniami wody lub piany.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się większej ilości kadmu do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażenia środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze. Unikać wzbijania się pyłu.
Środki ochrony osobistej:	Unikać kontaktu z uwalniającym się kadmem. Stosować ubrania ochronne z tkanin powlekanych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych przed pyłem. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2).
Zalecenia szczegółowe:	Wzbijający się pył strącać rozproszoną wodą lub pianą. Rozsypaną substancję ostrożnie, mechanicznie zebrać do szczelnego pojemnika. Zebrać również skażoną glebę.
Zabezpieczenie środowiska:	Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie.

7. OBCHODZENIE SIĘ Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Magazynowanie:

W oryginalnych, właściwie oznakowanych, dokładnie zamkniętych opakowaniach, w magazynie substancji trujących wyposażonym w instalację wentylacyjną, z dala od żywności, paszy i napojów, w oddzieleniu od silnych substancji utleniających i konfliktowych. Przechowywać w pomieszczeniach suchych i chłodnych. Pomieszczenia muszą być pod stałą kontrolą i zamykane oraz odpowiednio oznaczone. Opakowaniami są beczki stalowe, butelki szklane lub plastikowe.

Zapobieganie zatruciom:

Podczas stosowania kadmu nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z kadmem, unikać wdychania pyłów, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, w warunkach jak dla materiałów trujących, poza zasięgiem dzieci. Po wykonanej pracy dokładnie zmyć powierzchnię ciała.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania kadmu. Sprawna wentylacja.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy:

NDS - 0,01 mg/m³,

NDSCh - nie zostało ustalone.

Ochrony osobiste

Drogi oddechowe:	Maski ochronne z filtrami pyłów P2.
Ręce:	Rękawice ochronne z tworzywa sztucznego.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie.
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Inne informacje:	Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z kadmem. Nie wdychać pyłów. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Natychmiast usuwać wszelkie rozsypy kadmu.

Polskie Normy Ochronne:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi kadmu.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa atomowa: 112,41 g/mol
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach, inne: Kadm jest pierwiastkiem przejściowym należącym do rodziny 2B (cynkowce). W warunkach normalnych jest srebrzystobiałym metalem o przyjemnym wyglądzie i właściwościach fizycznych i chemicznych podobnych do cynku. Kowalny i ciągliwy.
9.3	Gęstość: 8,642 g/cm³ (20oC)
9.4	Temperatura topnienia: 320,9oC
9.5	Temperatura wrzenia: 767^oC
9.6	Inne: Kadm rzadko występuje w postaci samodzielnego minerału, a często z rudami cynkowymi. Występuje w niewielkich ilościach w węglu i olejach mineralnych. Kadm jest używany głównie do wytwarzania antykorozyjnych powłok ochronnych na wyrobach stalowych (zabroniono stosowania kadmu w wyrobach przeznaczonych do kontaktowania się z żywnością), stopów łatwo topliwych, do wyrobu lutowia, stopów łożyskowych i drukarskich oraz stosowanych w elektrotechnice stopów z miedzią. Czysty kadm jest używany do wyrobu zasadowych akumulatorów kadmowo-niklowych i kadmowo-żelazowych. W technice jądrowej kadm jest wykorzystywany jako moderator do regulowania pracy reaktorów jądrowych.
9.7	Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Kadm nie rozpuszcza się w wodzie i rozpuszczalnikach organicznych. Rozpuszcza się w kwasie azotowym.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie, spożycie, kontakt ze skórą.

Informacja ogólna: Kadm po wchłonięciu, zarówno przez drogi oddechowe, jak i przewód pokarmowy, wnika do krwi, gdzie, łącząc się z czerwonymi krwinkami, tworzy trwałe połączenia z małocząsteczkowym białkiem tioneiną, tworząc metalotioneiny. Poprzez hamujący wpływ na czynności wielu enzymów dochodzi do zaburzeń procesu utleniania tkankowego oraz przemiany fosfolipidów. Następnie kadm gromadzi się w nerkach, wątrobie, trzustce, gruczole tarczowym, szpiku i mózgu. Objawami zatrucia jest przede wszystkim nieżyt żołądkowo-jelitowy, bóle głowy i mięśni, objawy uszkodzenia nerek, wątroby. Przyczyną śmierci najczęściej bywa ostra niewydolność krążenia. Ponadto kadm jest uznaną prawnie substancją rakotwórczą. Kadm jest toksyczny dla całego organizmu. Po ciężkim zatruciu może nastąpić zgon.

Dane toksykologiczne:

LD_{50(doustnie, szczur)} = 225 mg/kg.

Ocena działania rakotwórczego:

IARC - Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem

Dowód działania u zwierząt doświadczalnych - wystarczający.

Dowód działania u ludzi - ograniczony.

Ocena ogólna - prawdopodobnie rakotwórczy dla ludzi (grupa 2A).

Polska - substancja prawdopodobnie rakotwórcza wg rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 11 września 1996 r. CZĘŚĆ II Wykaz czynników prawdopodobnie rakotwórczych dla ludzi.

Działanie miejscowe:

Wdychanie pyłów: Następstwem tego narażenia na pył kadmu jest obrzęk płuc wraz z odoskrzelowym zapaleniem płuc. W zatruciach doustnych występują nudności, wymioty, biegunka, ból głowy, bóle mięśniowe, ślinotok, bóle brzucha, wstrząs, ospałość (letarg), trudności w oddychaniu, kaszel z bólem w klatce piersiowej, uszkodzenie wątroby i niewydolność nerek. W cięższych przypadkach - oddech staje się krótszy i pojawia się pienista ślina (obrzęk płuc). Objawy te mogą wystąpić po 4 do 6 godzinach po narażeniu. Pojawi się niedomoga nerek i wątroby.

Spożycie: Następstwami są nudności, wymioty, biegunka, ból głowy. Po 2-3 dniach po narażeniu może powstać niedomoga nerek i wątroby.

Kontakt ze skórą: Może pojawić się podrażnienie i rumień.

Kontakt z oczami: Może pojawić się silne podrażnienie, zaczerwienienie i ból.

Rokowania:

Przy doustnym przyjęciu dużych dawek kadmu indywidualna odporność na truciznę jest bardzo różna. Dochodzi do trwałego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego Występuje nadmierne rogowacenie skóry mogące wykazywać tendencje do zrakowacenia.

Zapobieganie:

Ze względu na zagrożenie nowotworowe nie można ustalić dla kadmu i jego związków stężeń niewątpliwie dopuszczalnych. Konieczne jest stosowanie urządzeń odpylających. Pracownicy powinni być przeszkoleni w zakresie higieny i uświadomieni o grożącym niebezpieczeństwie. Konieczna jest stała kontrola lekarska.

Zgodnie z Rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC