• Geofizyka i jej rola w naukach o Ziemi –

wprowadzenie

• Własności fizyczne minerałów i skał

• Przegląd metod geofizycznych

• Grawimetria

• Metody sejsmiczne

• Magnetyka

• Metody geoelektryczne

METODY SEJSMICZNE:

• Regionalne / głębokie badania sejsmiczne

• Badania sejsmiczne basenów osadowych

• Płytkie badania sejsmiczne

1. Płytka wysokorozdzielcza sejsmika refleksyjna w

ciągu ostatnich kilku lat stała się bardzo istotnym
narzędziem badawczym wykorzystywanym m.in. w:

• kartografii

• geologii inżynierskiej

• hydrogeologii

• ochronie środowiska

2. Stosowane techniki pomiarowe pozwalają na

uzyskanie cyfrowo zapisanych danych, które mogą
być

następnie

interpretowane

pomocą

zaawansowanych

systemów

interpretacyjnych

używanych do interpretacji danych naftowych

3. Wysokorozdzielcze pomiary sejsmiczne mogą być

wykonywane na lądzie i na wodzie (rzeki, zbiorniki
śródlądowe, otwarte morze)

4. Wysokoczęstotliwościowe źródła fal sejsmicznych i

odpowiednie systemy pomiarowe pozwalają na
osiągnięcie pionowej rozdzielczości rzędu

kilku –

kilkunastu metrów

przy zasięgu głębokościowym od

kilkunastu do kilkudziesięciu – kilkuset metrów

5. Pomiary mogą być prowadzone na lądzie, nawet

w trudnych warunkach, przy wykorzystaniu
niewielkich

mobilnych

wysokoczęstotliwościowych

źródeł

fal

sejsmicznych

6. Pomiary mogą być prowadzone na wodach

śródlądowych (rzeki, jeziora) przy pomocy
niewielkich, wysokoczęstotliwościowych źródeł fal
sejsmicznych

montowanych

niewielkich

łodziach.

PŁYTKIE BADANIA SEJSMICZNE:

• Wysad solny „Damasławek

• Struktury glacitektoniczne na Mazurach

• Rejon KGHM – złoża miedzi oraz węgle brunatne

• Badania na Bałtyku

• Badania na wodach śródlądowych (rzeki, jeziora)

• Rozpoznanie sejsmiczne wciętych pogrzebanych

dolin polodowcowych

PŁYTKIE BADANIA SEJSMICZNE:

• Wysad solny „Damasławek

• Struktury glacitektoniczne na Mazurach

• Rejon KGHM – złoża miedzi oraz węgle brunatne

• Badania na Bałtyku

• Badania na wodach śródlądowych (rzeki, jeziora)

• Rozpoznanie sejsmiczne wciętych pogrzebanych

dolin polodowcowych

• badania sejsmiczne stropu i nadkładu wysadu

solnego „Damasławek” zrealizowano na zlecenie
Państwowej Agencji Atomistyki;

• podsumowanie wyników: Krzywiec i in., 2000,

Geologiczno-geofizyczne

badania

stropu

nadkładu wysadu solnego Damasławek. Przegląd
Geologiczny, 48(11): 1005-1014.

• w nadkładzie wysadu solnego „Damasławek”

występują

utwory

kenozoiku

(paleogenu

neogenu), w tym pokłady węgla brunatnego

• profile sejsmiczne pomierzone ponad wysadem

„Damasławek” obrazują skomplikowaną budowę
geologiczną stropowych części wysadu (głównie
czapy gipsowej) oraz jego nadkładu.

PŁYTKIE BADANIA SEJSMICZNE:

• Wysad solny „Damasławek

• Struktury glacitektoniczne na Mazurach

• Rejon KGHM – złoża miedzi oraz węgle brunatne

• Badania na Bałtyku

• Badania na wodach śródlądowych (rzeki, jeziora)

• Rozpoznanie sejsmiczne wciętych pogrzebanych

dolin polodowcowych

• Strukturami glacitektonicznymi nazywamy szeroką

klasę deformacji tektonicznych powstałych w
związku z działalnością lodowców

• Na obszarze Polski struktury takie występują na

Warmii i Mazurach

• badania sejsmiczne struktur glacitektonicznych

wykonane w rejonie Orłowa miały charakter
eksperymentalny

• celem tych badań było określenie możliwości

wykorzystania płytkich wysokorozdzielczych badań
sejsmicznych do badań struktur glacitektonicznych
na obszarze Polski

• jako uzupełniające zrealizowano również badania

geoelektryczne

• badania geofizyczne skonfrontowane zostały z

danymi geologicznymi dostępnymi z szeregu
otworów

Podsumowanie badań geofizyczno – geologicznych
zrealizowanych w rejonie Orłowa zawarte zostało w
specjalnym monograficznym wydawnictwie:

Morawski W. (red.), 2004, Zastosowanie metod
geofizycznych do badań osadów kenozoicznych i
zaburzeń

glacitektonicznych

przykładzie

południowej Warmii. Prace Państwowego Instytutu
Geologicznego, CLXXX.

Wyniki wysokorozdzielczych badań sejsmicznych w rejonie
Orłowa dostarczyły bardzo wielu nowych informacji na temat
budowy geologicznej piętra kenozoicznego.

Udało się bardzo precyzyjnie udokumentować zasięg
deformacji glacitektonicznych, szczątkowo znanych do tej pory
z danych otworowych

Uzyskano również mocny argument, iż badania sejsmiczne
mogą być znakomitym narzędziem badawczym do tego
rodzaju płytkich badań geologicznych.

W przyszłości podobne prace mogą być prowadzone również
na potrzeby hydrogeologiczne, inżynierskie, etc.

PŁYTKIE BADANIA SEJSMICZNE:

• Wysad solny „Damasławek

• Struktury glacitektoniczne na Mazurach

• Rejon KGHM – złoża miedzi oraz węgle brunatne

• Badania na Bałtyku

• Badania na wodach śródlądowych (rzeki, jeziora)

• Rozpoznanie sejsmiczne wciętych pogrzebanych

dolin polodowcowych

• dane sejsmiczne na obszarze Lubin – Małomice

pomierzone zostały w 2001 r przez Geofizykę-Toruń
na zlecenie KGHM „Polska Miedź”

• wykonana w 2003 r przez zespół CBPM „CUPRUM” i

PIG reinterpretacja danych skoncentrowana była na
spągowej części utworów kenozoicznych oraz na
utworach permsko-mezozoicznych

• w południowej części złoża węgla brunatnego

Ścinawa-Głogów występuje kilka pokładów węgla
brunatnego, stanowiących kontynuację pokładów
złoża Ścinawa

• dane sejsmiczne na obszarze Lubin – Małomice

bardzo precyzyjnie zobrazowały stosunkowo płytko
występujące pokłady węgli brunatnych, pokazując
lateralne zasięgi poszczególnych pokładów węgli,
ich oboczne wyklinowywanie się, etc.

• uzyskane wyniki pokazały, że badania sejsmiczne

mogą

stanowić

znakomite

uzupełnienie

tradycyjnych (otworowych) metod rozpoznania złóż
węgli brunatnych

• optymalnym sposobem rozpoznania takich złóż

byłoby wykonywanie płytkich wysokorozdzielczych
pomiarów sejsmicznych w gęstej siatce profili
podłużnych i poprzecznych do rozciągłości złoża.

PŁYTKIE BADANIA SEJSMICZNA:

• Wysad solny „Damasławek

• Struktury glacitektoniczne na Mazurach

• Rejon KGHM – złoża miedzi oraz węgle brunatne

• Badania na Bałtyku

• Badania na wodach śródlądowych (rzeki, jeziora)

• Rozpoznanie sejsmiczne wciętych pogrzebanych

dolin polodowcowych

1. Celem badań sejsmicznych przeprowadzonych na obszarze

południowego Bałtyku było opracowanie podczwartorzędowej
mapy dna Bałtyku

2. Badania zrealizowane zostały przez Państwowy Instytut

Geologiczny

współpracy

Holenderską

Służbą

Geologiczną

3. Publikacje:

•

Kramarska R. (ed.), 1999, Mapa geologiczna dna Bałtyku bez
utworów

czwartorzędowych.

Państwowy

Instytut

Geologiczny, Warszawa.

•

Krzywiec P., Kramarska R., Zientara P., 2003, Strike-slip
tectonics within the SW Baltic Sea and its relationship to the
Mid-Polish Trough inversion – evidence from high-resolution
seismic data. Tectonophysics, 373: 93-105.

Dzięki pomierzeniu siatki wysokorozdzielczych

danych sejsmicznych udało się zidentyfikować
szereg obiektów geologicznych:

• górnokredowe progradujące utwory deltowe

związane z erozją unoszonego bloku Bornholmu

• wcięte

doliny

wypełnione

utworami

czwartorzędowymi

PŁYTKIE BADANIA SEJSMICZNE:

• Wysad solny „Damasławek

• Struktury glacitektoniczne na Mazurach

• Rejon KGHM – złoża miedzi oraz węgle brunatne

• Badania na Bałtyku

• Badania na wodach śródlądowych (rzeki, jeziora)

• Rozpoznanie sejsmiczne wciętych pogrzebanych

dolin polodowcowych

W 2000 roku zespół Państwowego Instytutu
Geologicznego we współpracy z pracownikami
uniwersytetu

Budapesztu

przeprowadził

rekonesansowe ultra-wysokorozdzielcze badania
sejsmiczne na Noteci oraz na Śniardwach.

Celem tych prac było określenie stosowalności
sejsmiki refleksyjnej do badań dotyczących
najpłytszych jeziornych i rzecznych utworów
czwartorzędowych i współczesnych.