NIKOTYNA

PODSTAWOWE INFORMACJE

NA TEMAT NIKOTYNIZMU

NIKOTYNIZM

(fr. nicotinisme) med. społ. – nałóg palenia lub

żucia tytoniu albo zażywania tabaki, powodujący przewlekłe
(rzadziej ostre) zatrucie nikotyną (Słownik Wyrazów Obcych,
PWN, 2003).

Palenie tytoniu jest olbrzymim problemem społecznym,
będącym najczęstszą przyczyną przedwczesnej umieralności w
Polsce. Powoduje większą liczbę zgonów w Polsce niż picie
alkoholu, AIDS, samobójstwa, zabójstwa, urazy i zatrucia razem
wzięte. Każdego roku 100 tysięcy zgonów w Polsce ma
bezpośredni związek z paleniem tytoniu.

Codziennie w Polsce zaczyna palić około 500 nieletnich
dziewcząt
i chłopców, a rocznie jest ich ok. 180 tysięcy.

PODSTAWOWE INFORMACJE

NA TEMAT NIKOTYNIZMU

NIKOTYN
A

Nazwa chemiczna:
3-(1-metylo-2-pirolidyno)-pirydyna

Liść rośliny tytoniu

Nikotyna jest jednym ze składników dymu tytoniowego.

Palenie tytoniu prowadzi do uzależnienia i tolerancji na

nikotynę.

MECHANIZM UZALEŻNIENIA

Uzależnienie fizyczne – spowodowane znajdującą się
w papierosach nikotyną, kryterium uzależnienia jest
tolerancja
i zespół fizycznych objawów odstawienia. Tolerancja polega
na konieczności zwiększenia dawek używki w celu
utrzymania efektów jej działania na tym samym poziomie
(palimy coraz więcej papierosów lub coraz mocniejsze).

Uzależnienie psychiczne – polega na przymusie
zapalenia papierosa, w celu osiągnięcia przyjemności,
uczucia odprężenia.

Uzależnienie społeczne – polega na podporządkowaniu
się normom obowiązującym w danej grupie (np.
rówieśniczej) oraz naśladowaniu wzorów zachowań m.in.
palenia papierosów.

SKŁAD DYMU TYTONIOWEGO

Nikotyna – obkurcza ściany naczyń krwionośnych zwiększając
ciśnienie krwi; powoduje zaburzenia rytmu serca. Może być palona,
wdychana, żuta. Światowa Organizacja Zdrowia zaliczyła ją do
środków

trujących

i uzależniających.
Tlenek węgla – CO, czad, utrudnia transport tlenu przez
hemoglobinę, powodując niedotlenienie organów wewnętrznych.
Uszkodzeniu przez tlenek węgla w pierwszej kolejności ulega układ
sercowo-naczyniowy
i ośrodkowy układ nerwowy. Wypalenie jednego papierosa
zmniejsza o 8% ilość tlenu dostępnego dla tkanek.
Alkohole – aldehydy i ketony, które odpowiadają za aromat
papierosa, działają drażniąco na błony śluzowe, powodują kaszel,
obrzęk płuc.
Ciała smoliste - lepki, czarny osad składający się z tysięcy
związków chemicznych, który pozostaje w płucach palacza.
Nikotyna bardzo uzależnia, ale to ciała smoliste i inne substancje
chemiczne

zawarte

w papierosach powodują raka.
Metale ciężkie – w dymie tytoniowym znajduje się aż 19 metali
ciężkich. Większość z nich ma właściwości toksyczne i rakotwórcze.

SKUTKI ZDROWOTNE PALENIA

TYTONIU

Palenie tytoniu i/lub

wdychanie dymu tytoniowego

prowadzą do powstawania 14

różnych nowotworów

złośliwych oraz inne

schorzenia.

Palenie bierne

jest równie

szkodliwe, co palenie czynne i

wywołuje te same schorzenia. Z

biernym paleniem mamy do czynienia,

gdy osoba niepaląca jest narażona

mimowolnie na wdychanie dymu

tytoniowego.

Slajd nr

6

KORZYŚCI WYNIKAJĄCE

Z RZUCENIA PALENIA

Zdrowotne

w 20 minut – obniży się tętno, do normy powróci ciśnienie krwi
oraz czynność serca
w 8 godzin – podniesie się poziom tlenu we krwi, a zmniejszy się
poziom tlenku węgla
w 24 godziny – ryzyko ostrego zawału mięśnia sercowego
znacznie się zmniejszy
w 48 godzin – rozpoczyna się regeneracja zakończeń nerwowych,
powraca do normy zmysł smaku i węchu
od 2 tygodni do 3 miesięcy – układ krążenia ulega
wzmocnieniu, polepsza się kondycja fizyczna, wydolność płuc
wzrasta o 30%
od 1 do 9 miesięcy – ulegają zmniejszeniu kaszel, uczucie
niedrożności nosa, duszności i zmęczenia. Wzrasta ogólna energia
organizmu. Rozpoczyna się proces regeneracji organizmu

KORZYŚCI WYNIKAJĄCE

Z RZUCENIA PALENIA

po 1 roku – ryzyko zachorowania na chorobę
niedokrwienną serca zmniejsza się o połowę
po 5 latach – ryzyko zachorowania na raka płuca, raka
jamy ustnej, krtani, przełyku zmniejsza się o połowę. W
dużym stopniu zmniejsza się ryzyko wystąpienia udaru
mózgu
po 10 latach – ryzyko zachorowania na chorobę
niedokrwienną serca jest podobne jak u osoby nigdy nie
palącej. Ryzyko zachorowania na raka jamy ustnej, krtani,
przełyku, pęcherza moczowego i nerek nadal się
zmniejsza
po 15 latach – ryzyko zachorowania na raka płuca jest
podobne jak u osoby nigdy nie palącej

FAKTY I MITY NA TEMAT PALENIA

TYTONIU

Fakty

Paląc papierosy zwiększasz ryzyko wystąpienia zawału serca i
udaru mózgowego trzykrotnie.

Wypalenie każdego papierosa wiąże się z natychmiastowym
wzrostem ciśnienia tętniczego i przyspieszeniem akcji serca.

Nie ma "bezpiecznej" liczby wypalanych papierosów.

Papierosy mogą być źródłem impotencji u mężczyzn i zaburzeń
płodności
u kobiet.

Palenie papierosów jest w Polsce przyczyną co drugiego zgonu
mężczyzn w wieku 35-69 lat.

Paląc papierosy narażasz nie tylko siebie, ale również osoby z
Twojego najbliższego otoczenia.

Mity

Palę papierosy „light”. To mniej szkodliwe i dzięki temu jestem
zdrowszy.

Gdy palę, mniej się stresuję...

Jeden papieros mi nie zaszkodzi.

Nie potrafię żyć bez papierosa.

Papierosy mentolowe mniej szkodzą...

Palenie pozwala utrzymać wagę.

Organizm jest w stanie zniwelować szkodliwe działanie około 7
sztuk papierosów dziennie.

Palenie tzw. słomek jest mniej szkodliwe.

Nie można gwałtownie rzucać palenia.

FAKTY I MITY NA TEMAT PALENIA

TYTONIU

PRZEPISY PRAWNE DOTYCZĄCE

ZAKAZÓW PALENIA

Ramowa Konwencja Światowej Organizacji Zdrowia o Ograniczeniu
Użycia Tytoniu (Dz. U. z 2007 r. Nr 74 poz. 487) – ratyfikowana
przez

Polskę

w 2006 r.

Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed
następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z
1996 r. Nr 10 poz. 55).

Narodowy Program Zdrowia na lata 2007-2015.

Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu.
Cele
i zadania na lata 2008 – 2011.

Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 maja 2000 r.
w sprawie określenia zasad dopuszczalności używania wyrobów
tytoniowych na terenie obiektów podległych Ministrowi Obrony
Narodowej (Dz. U. z 2000 r. Nr 44 poz. 512).