Ontogeneza siły
3.06.21
2
„Siłę człowieka można określić jako zdolność do
pokonania oporu zewnętrznego lub
przeciwdziałania mu kosztem wysiłku
mięśniowego”
Def. według Zaciorskiego (1979)
Heyward (1997) definiuje siłę jako zdolność
grupy mięśni do wyzwolenia maksymalnej siły
skurczu podczas pojedynczego
przeciwdziałania oporowi.
3.06.21
3
Obserwacje zmienności ontogenetycznej
zdolności siłowych są utrudnione wielością
postaci tych zdolności (siła statyczna, siła
dynamiczna, siła względna, siła bezwzględna
itd.) oraz stosowanych metod badawczych
(dynamometry, platformy tensometryczne,
testy motoryczne).
Wyniki badań zmienności ontogenetycznej w
zakresie zdolności siłowych, prowadzonych
przez różnych autorów, zestawił E. Mleczko
(1996).
3.06.21
4
W ontogenezie wyróżniamy okresy:
noworodkowy i niemowlęcy,
poniemowlęcy i przedszkolny,
młodszy szkolny,
pokwitania i młodzieńczy,
dorosły i dojrzały,
starości.
3.06.21
5
3.06.21
6
W zakresie siły dynamicznej mięśni, szczególnie
w czasie ruchów przy dużej prędkości
zmienność ontogenetyczna kształtuje się
specyficznie. Jest to związane z mniejszą
procentową zawartością włókien
szybkokurczliwych u dzieci. Nie mają one
jeszcze w pełni wykształconych mechanizmów
nerwowych odpowiedzialnych za aktywację
motoneuronów oraz słabo wykształcone
mechanizmy przekazujące bodźce z tkanki
nerwowej do mięśni.
3.06.21
7
3.06.21
8
9
Siła względna = Siła absolutna / Ciężar
ciała
lub
Siła względna = Siła absolutna / LBM
3.06.21
10
Przebieg krzywych pokazuje, że:
1. W całym okresie ontogenezy przewagę mają
osobnicy płci męskiej.
2. U chłopców okres progresywny rozwoju
bezwzględnej siły mięśniowej trwa dłużej, a
szczyt następuje około 20 – 25 roku życia, u
dziewcząt około 18 – 20 roku życia.
3. Przyrost siły jest szybki w okresie
progresywnym, a gwałtowny u chłopców w
okresie pokwitania.
3.06.21
11
Przebieg krzywych pokazuje, że:
4. Spadek siły mięśniowej jest dość łagodny w
próbach siły statycznej, a wyraźnie i
systematycznie postępuje w próbach
dynamicznych (rzut piłką lekarską )
5. Siła względna osiąga u dziewcząt swój szczyt
wyjątkowo wcześnie, bo już około 8 – 9 roku
życia, kiedy u mężczyzn około 21 – 22 roku
życia.
6. Po osiągnięciu wartości maksymalnej siła
względna spada systematycznie, w dość
podobnym tempie u kobiet i u mężczyzn w
całym analizowanym okresie ontogenezy.
3.06.21
12
Siła mięśniowa narasta znacznie dłużej w
odniesieniu do tych zespołów
mięśniowych, które są systematycznie
aktywizowane. Przykładowo siła mięśni
ręki narasta u obu płci aż do 45 roku
życia.
W dużych grupach mięśniowych, np. w
sile mięśni barków regres u mężczyzn i
kobiet następuje około 22 – 27 roku życia.
13
Relatywny spadek siły jest w
wieku między 62 a 82 rokiem
życia niemal analogiczny u
kobiet i mężczyzn oraz wynosi
odpowiednio od około 70% (62
lata) do 50% (82 lata)
(100% - wynik
dynamometrycznego ścisku
ręki w wieku 22 lat)
14
Literatura:
1. Wiesław Osiński – Antropomotoryka