TELEFON, INTERNET, PORADY W PRASIE

Zasady obowiązujące w trakcie

udzielania pomocy psychologicznej

na odległość



Psycholog ma pozytywny stosunek do klienta,

przejawia troskę, zainteresowanie i szacunek
do klienta:



1. zachowuje własną odrębność w kontakcie z

klientem, niezależnie od uczuć empatycznych;



2. przyzwala na rzeczywistą odrębność

osobie, której pomaga;



3. jasno przekazuje wszystkie konieczne

informacje dotyczące zasad udzielania
pomocy oraz swoich intencji;



4. jest zdolny do plastycznej zmiany

zachowania w zależności od potrzeb klienta.

Pomoc psychologiczna przez

telefon



Zasady przyjęte przez APA w roku 1995



Telefon może być używany w następujących

przypadkach:



1. informacje edukujące



2. gorąca linia dla osób z myślami

samobójczymi



3. krótka interwencja kryzysowa



4. działalność rozjemcza



Użycie telefonu do prowadzenia

systematycznej psychoterapii czy celów
diagnostycznych jest niedopuszczalne



Kontakt powinien być jednorazowy

Pytania, które należy stawiać w

przypadku udzielania pomocy

psychologicznej przez telefon



1. Czy ten rodzaj pomocy jest wystarczający

dla klienta, czy też należy skierować go do

psychologa udzielającego pomocy

bezpośrednio?



2. Czy jest możliwe adekwatne określenie

psychologicznej sytuacji klienta. Czy

psycholog jest świadomy ograniczeń w

diagnozie, sądach czy prognozach w trakcie

rozmowy przez telefon?



3. Czy obydwoje – klient i psycholog, są wolni

od zakłóceń komunikacji i uwagi oraz innych
oddziaływań w czasie kontaktu ?



4. Czy psycholog ma niezbędne

doświadczenie, trening i cechy
temperamentalne, niezbędne do udzielania
pomocy przez telefon ?



5. Czy psycholog ma wypracowany system

nagrywania i przechowywania nagrań rozmów

klientami oraz zasady udostępniania ich

klientom ?



6. Czy psycholog wie, jakie są oczekiwania

klienta wobec pomocy przez telefon ?



7. Czy psycholog wie, jakie są koszty

ponoszone przez klienta ?

Udzielanie pomocy psychologicznej

przez internet



Kontakt internetowy nie pozwala na zawarcie

kontraktu, ponieważ:



A. nieznane są oczekiwania klienta



B. brak poinformowanej zgody klienta



C. brak możliwości zachowania poufności



D. ograniczone możliwości ustalenia celu

interwencji

Poufność w internecie



Połączenie internetowe nie zapewnia ani

prywatności ani poufności, ponieważ:



A. każdy komunikat może zostać przeczytany

przez wielu ludzi



B. można zidentyfikować nazwisko i adres

użytkowników tej usługi



C. dane klienta mogą zostać wykorzystane

wbrew jego woli.

Obowiązki psychologa

udzielającego pomocy w internecie



Psycholog musi poinformować klienta, że:



- system pozwala na przechowywanie

wszystkich danych klienta;



- system nie zapewnia poufności i

prywatności;



- psycholog ma obowiązek ujawnić informacje,

jeżeli uzna, że klient stanowi zagrożenie dla
siebie lub innych osób.

Zagrożenia pomocy przez

internet



Brak kompetencji psychologów (nowa

metoda, brak systematycznych szkoleń):



- stosowanie tych samych metod, jak w

przypadku pomaganiu „twarzą w twarz”



- diagnozowanie



- udzielanie porad

Przykład



„Nie mogę uwolnić się od matki”



Dzień dobry,



Moje życie od śmierci starszego brata (zmarł 7 lat
temu) obraca się wokół mamy, a praktycznie
zaspokajaniu jej nieograniczonych względem mnie
potrzeb i wymagań. Mam już 24 lata i nadal nie mogę
się od niej uwolnić. Właśnie skończyłam studia i
uzyskałam licencjat. W związku z tym, że nie
dostałam się na studia dzienne, zaczęłam studiować
zaocznie. Mój tata zmarł 10 lat temu, więc dzięki
uzyskiwanej rencie, mogłam sobie na to pozwolić. I
tak po niedługim czasie poszłam do pracy.



Moja mama stwierdziła więc, a właściwie

zadecydowała, że będzie mi teraz zabierać te

pieniądze w ramach utrzymania. Niestety, na tym się

nie skończyło. Wiecznie pożycza (na wieczne

oddanie) ode mnie pieniądze, których mi też na

wszystko brakuje. Dzięki jej staraniom muszę wziąć

kredyt na kontynuowanie nauki. Praktycznie nie

uciekłam z domu dlatego, że mam 11-letniego brata,

którego nie chcę zostawić z mamą. Ona by albo

wszystko przepiła, albo wykończyłaby go psychicznie.

Wiecznie się truje i usiłuje popełnić samobójstwa,

których przyczyna tkwi we mnie. Właśnie jestem w

pracy i przed chwilą zadzwoniła do mnie, żeby



się ze mną pożegnać. Mam naprawdę wszystkiego dosyć. Brak
pieniędzy na studia – magisterskie – wieczne z nią kłopoty
odbijają się nie tylko na mojej pracy, ale i na całym życiu.
Praktycznie wiecznie mam ochotę płakać, a nawet
najdrobniejsza sprawa potrafi wyrwać mnie z równowagi, o ile
mogę o czymś podobnym wspomnieć w takiej sytuacji.



Proszę pomóżcie mi. Nie wiem co mam zrobić, jak z nią
rozmawiać. Staram się jej pomóc, rozmawiać, ale to nic nie
daje. Leczy się nawet u psychiatry już od pół roku, ale to też nie
przynosi efektów. Czuję się jakbym nie żyła… albo co najmniej
powoli i boleśnie umierała. Czy zbyt mało bólu przeżyłam, aby
mieć jeszcze gorzej. Wiem, że jestem silna, a przynajmniej się
staram, ale nie mogę odpowiadać za trzy osoby, nie jestem w
stanie, nie chcę i już nie potrafię. Co mam robić ? Joanna

Odpowiedź



Witaj Joanno,



Twoja matka stosuje wobec ciebie szantaż emocjonalny – stara
się Ciebie wykorzystać grożąc śmiercią, jeśli się jej nie
podporządkujesz. Nie powinnaś się temu poddawać – skoro
renta po ojcu jest Twoja, to nie musisz jej oddawać matce. Tak
samo z pożyczaniem pieniędzy. Rozumiem, że matka ma także
jakieś źródła dochodu (np. rentę po mężu). Powinnaś
wyprowadzić się z domu – nie ma co zostawać z matką. Wiem,
że troszczysz się o brata, ale czy to, ze jesteś blisko niego coś
zmienia? Czy matka i tak nie robi tego na co ma ochotę ?
Gdybyś sie wyprowadziła, paradoksalnie Twoja pozycja mogłaby
ulec wzmocnieniu i miałabyś większy wpływ na matkę.



Powinnaś porozmawiać z nią i powiedzieć jej, że Ty także bardzo
cierpisz po stracie brata, jest ci ciężko, ale ciężko pracujesz,



budujesz swoje szczęśliwe i niezależne życie. Twoja matka wciąga
Cię w bagno przeszłości i nie pozwala, żebyś się z niego
wydobyła.



Pamiętaj, nie jesteś odpowiedzialna ani za matkę, ani za brata.
Jesteś przede wszystkim odpowiedzialna ZA SIEBIE i jeśli
zapomnisz o tym, to Twoje życie potoczy się tak, jak życie Twojej
matki. Nie staraj się być ratownikiem całej rodziny – stań się
ratownikiem samej siebie. Nie pozwalaj aby matka Cie niszczyła !
Bądź z nią stanowcza. Skoro chce popełnić samobójstwo –
niech popełnia. Nikt nikogo jeszcze nie odwiódł od
samobójstwa, jeśli ktoś bardzo chce je popełnić.



Co do brata – myślę, że także dla niego pobyt w domu jest
destrukcyjny. Staraj się mu pomagać, ale najlepiej sama nie
będąc w domu – wówczas Twój głos i stanowcze zachowania będą



bardziej wysłuchiwane przez matkę. Będziesz w jej domu
gościem, który może w każdej chwili z niego wyjść. Nie
będziesz już skazana na jej humory. Podejrzewam, że to
także choć trochę zmieni jej zachowania.



Myślę, że dobrze zrobiłaby Ci psychoterapia lub DDA. Jeśli
Twoja matka nadużywa alkoholu, to może warto pochodzić
do grupy DDA – Dorosłe Dzieci Alkoholików.



Trzymaj się i pisz gdybyś miała dalsze pytania.



Jacek



www.swiatpsychologii.pl/listy

Granice kompetencji w trakcie

kontaktu przez internet



Możliwość błędu diagnostycznego, wynikający

z braku danych obserwacyjnych i krótkiego
czasu na rozpoznanie problemu – ryzyko
błędnej identyfikacji problemów klienta czy też
zlekceważenia patologii jest bardzo duże;



Klient jest bardziej niż w osobistym kontakcie

narażony na stratę i cierpienie.

Zasady etyczne obowiązujące w

przypadku usług psychologicznych

w internecie



Informacja o usługach musi być tak

skonstruowana aby klient wiedział, że:



A. Jest to metoda eksperymentalna i brak jest

danych na temat jej skuteczności;



B. Kontakt nie jest poufny;



C. Nie jest to relacja psychoterapeutyczna;



D. Kontakt powinien być jednorazowy !



Warto obejrzeć w internecie odpowiednie

strony

Zasady etyczne odpowiadania na

listy w prasie



1. Psycholog stara się zachować anonimowość

klienta.



2. Psycholog nie ma podstaw do stawiania

diagnozy.



3. Psycholog stara się aby żadna z jego opinii

nie została potraktowana jako osąd.



4. Psycholog przedstawia różne

możliwości a nie jedno najlepsze

rozwiązanie.

Przykład



List:



Ostatnio kilkakrotnie zauważyłam, że mój siedemnastoletni
syn wracał do domu pachnący piwem, chociaż zachowywał
się normalnie i nie był pijany. Na razie nie robiłam mu
żadnych uwag, nie mówiłam też mężowi w obawie, że zrobi
dzieciakowi awanturę.



Chłopak uczy się dobrze, nie ma z nim kłopotów
wychowawczych, nigdy nie zawiódł naszego zaufania. Nie
wiem, jak reagować jeśli się to powtórzy, czy powinnam go
zganić ?



Joanna

Odpowiedź



Powinna Pani nie tyle zganić, ile raczej szczerze z nim
porozmawiać.



Dobrze by było dowiedzieć się, gdzie, z kim, kiedy, a także
dlaczego pije piwo. Być może to, że parę razy pachniał piwem,
to jeszcze nie powód do niepokoju, lecz niekiedy taka sytuacja
bywa sygnałem dla rodziców, iż z dzieckiem zaczynają się
poważne kłopoty i wtedy konieczna jest ostrzejsza interwencja z
ich strony. Myślę, że gdy stworzy Pani atmosferę wzajemnego
zaufania, zwierzy się Pani. Trzeba dać chłopcu kilka przykładów,
choćby z sąsiedztwa, czym kończy się nadmierne picie. Wskazać
kogoś wiecznie podchmielonego, kto nie budzi swoja
osobą szacunku. Takie przykłady mogą działać odstraszająco.
Proszę też nie robić w domu tematu tabu za spraw alkoholu.
Wyjaśnić, że i on jest dla ludzi, ale w rozsądnych ilościach;
wypicie kieliszka wina lub



Szklanki piwa do obiadu nie jest niczym nagannym, byle
odbywało się w sposób kulturalny. Chodzi przecież o to, żeby
latorośl wzorce zachowań wyniosła z domu, a nie z ulicy.



Życie na gorąco – mgr Anna Karska



Radzi psycholog