CYWILIZACJA ŁACIŃSKA

CYWILIZACJA ŁACIŃSKA



Polska, jako Naród, od tysiąclecia należy do

Polska, jako Naród, od tysiąclecia należy do

cywilizacji łacińskiej.

cywilizacji łacińskiej.

Jest to cywilizacja wyrosła

Jest to cywilizacja wyrosła

na bazie antycznego Rzymu ale ukształtowana

na bazie antycznego Rzymu ale ukształtowana

pod wpływem etyki Kościoła Katolickiego. Kościół

pod wpływem etyki Kościoła Katolickiego. Kościół

działa w wielu cywilizacjach i wszędzie

działa w wielu cywilizacjach i wszędzie

wychowuje ku określonym pojęciom

wychowuje ku określonym pojęciom

cywilizacyjnym. Ale przyjęcie katolicyzmu nie

cywilizacyjnym. Ale przyjęcie katolicyzmu nie

oznacza zaraz przyjęcia cywilizacji łacińskiej.

oznacza zaraz przyjęcia cywilizacji łacińskiej.

Tylko w przypadku cywilizacji sakralnych (np.

Tylko w przypadku cywilizacji sakralnych (np.

bramińska czy żydowska) nawrócenie na

bramińska czy żydowska) nawrócenie na

katolicyzm oznaczać musi pożegnanie się nie

katolicyzm oznaczać musi pożegnanie się nie

tylko z dotychczasową religią ale i z cywilizacją

tylko z dotychczasową religią ale i z cywilizacją

na niej zbudowaną. Dlatego takie jest ono trudne.

na niej zbudowaną. Dlatego takie jest ono trudne.

W innych cywilizacjach następuje inkulturacja.

W innych cywilizacjach następuje inkulturacja.



Każda cywilizacja ma swój własny

Każda cywilizacja ma swój własny

sposób na rozwój duchowy, materialny i

sposób na rozwój duchowy, materialny i

intelektualny.

intelektualny.

W cywilizacji łacińskiej

W cywilizacji łacińskiej

odbywa on się w oparciu o etykę

odbywa on się w oparciu o etykę

chrześcijańską. Dekalog obowiązuje zawsze i

chrześcijańską. Dekalog obowiązuje zawsze i

wszędzie, we wszystkich dziedzinach życia

wszędzie, we wszystkich dziedzinach życia

prywatnego i zbiorowego, również

prywatnego i zbiorowego, również

międzynarodowego. A więc i polityka nie jest

międzynarodowego. A więc i polityka nie jest

wolna od etyki. To nas różni od cywilizacji

wolna od etyki. To nas różni od cywilizacji

bizantyńskiej i turańskiej.

bizantyńskiej i turańskiej.



W cywilizacji łacińskiej źródłem prawa

W cywilizacji łacińskiej źródłem prawa

jest etyka.

jest etyka.

W dziejach cywilizacji łacińskiej

W dziejach cywilizacji łacińskiej

mamy stale rosnące wymogi etyczne i

mamy stale rosnące wymogi etyczne i

doskonalenie prawa w oparciu o nie. Nie

doskonalenie prawa w oparciu o nie. Nie

wszystko co etyczne zaraz musi być

wszystko co etyczne zaraz musi być

zapisane w prawie. Ale nowe prawa muszą

zapisane w prawie. Ale nowe prawa muszą

uwzględniać etykę. Każde pokolenie coś z

uwzględniać etykę. Każde pokolenie coś z

etyki przenosi do prawa. Gdy coś

etyki przenosi do prawa. Gdy coś

nieetycznego, już raz zakazanego prawem,

nieetycznego, już raz zakazanego prawem,

staje się dopuszczalne traktujemy to jako

staje się dopuszczalne traktujemy to jako

regres prawa, jako cofanie się w

regres prawa, jako cofanie się w

cywilizacyjnym rozwoju.

cywilizacyjnym rozwoju.



W cywilizacji łacińskiej jest dualizm

W cywilizacji łacińskiej jest dualizm

prawny.

prawny.

Występuje równocześnie prawo

Występuje równocześnie prawo

prywatne i publiczne. Pierwsze rozwijało się w

prywatne i publiczne. Pierwsze rozwijało się w

rodzie, drugie w grodzie. Żadne nie zostało

rodzie, drugie w grodzie. Żadne nie zostało

zupełnie wyparte przez drugie. Prawo prywatne

zupełnie wyparte przez drugie. Prawo prywatne

funkcjonuje w obyczajach rodzinnych, w

funkcjonuje w obyczajach rodzinnych, w

stowarzyszeniach, spółdzielniach, partiach

stowarzyszeniach, spółdzielniach, partiach

politycznych, cechach, izbach zawodowych itd.

politycznych, cechach, izbach zawodowych itd.

Państwo nie powinno się wtrącać do tych

Państwo nie powinno się wtrącać do tych

prywatnie pisanych statutów i regulaminów.

prywatnie pisanych statutów i regulaminów.

Wtrącanie się państwa oznacza wprowadzanie

Wtrącanie się państwa oznacza wprowadzanie

elementów obcych nam cywilizacji. Z drugiej

elementów obcych nam cywilizacji. Z drugiej

strony jest, za powszechną zgodą, prawo

strony jest, za powszechną zgodą, prawo

państwowe regulujące stosunki międzyludzkie,

państwowe regulujące stosunki międzyludzkie,

zapewniające bezpieczeństwo wewnętrzne i

zapewniające bezpieczeństwo wewnętrzne i

zewnętrzne.

zewnętrzne.



W cywilizacji łacińskiej relacja między

W cywilizacji łacińskiej relacja między

prawem, a wolnością

prawem, a wolnością

polega na tym, że

polega na tym, że

wolność jednego kończy się tam gdzie zaczyna

wolność jednego kończy się tam gdzie zaczyna

się prawo drugiego. Doktryna Pawła Włodkowica

się prawo drugiego. Doktryna Pawła Włodkowica

o prawie pogan wyrosła z tego sposobu

o prawie pogan wyrosła z tego sposobu

myślenia. Na tej zasadzie łączyliśmy się z Litwą.

myślenia. Na tej zasadzie łączyliśmy się z Litwą.



W cywilizacji łacińskiej obowiązuje

W cywilizacji łacińskiej obowiązuje

monogamia.

monogamia.

Tylko przy monogamii możliwa jest

Tylko przy monogamii możliwa jest

własność prywatna. Każdy związek małżeński

własność prywatna. Każdy związek małżeński

jest równocześnie powołaniem do życia nowej

jest równocześnie powołaniem do życia nowej

jednostki gospodarczej. Nowożeńcy przestają

jednostki gospodarczej. Nowożeńcy przestają

być cząstkami wspólnot majątkowych swoich

być cząstkami wspólnot majątkowych swoich

rodzin. Przy poligamii takie zmiany nie zachodzą.

rodzin. Przy poligamii takie zmiany nie zachodzą.

Własność jest rodowa, wspólna lub patriarchy.

Własność jest rodowa, wspólna lub patriarchy.



Siłą cywilizacji łacińskiej jest zdolność do

Siłą cywilizacji łacińskiej jest zdolność do

pracy organicznej,

pracy organicznej,

do samoorganizacji, do

do samoorganizacji, do

samonaprawiania się, do oddolnego działania.

samonaprawiania się, do oddolnego działania.

Stąd tak ważne dla tej cywilizacji jest życie

Stąd tak ważne dla tej cywilizacji jest życie

lokalne, samorządy, spółdzielnie, różnorakie

lokalne, samorządy, spółdzielnie, różnorakie

komitety, itd. Przy takich zdolnościach można

komitety, itd. Przy takich zdolnościach można

ograniczyć zadania państwa do minimum. W

ograniczyć zadania państwa do minimum. W

wojsku, w komunikacji, w polityce zagranicznej,

wojsku, w komunikacji, w polityce zagranicznej,

sterowanie centralne, odgórne, jest potrzebne,

sterowanie centralne, odgórne, jest potrzebne,

w innych dziedzinach przeszkadza.

w innych dziedzinach przeszkadza.



W myśleniu obowiązuje aposterioryzm, a

W myśleniu obowiązuje aposterioryzm, a

więc podejście empiryczne.

więc podejście empiryczne.

Daje to rozwój

Daje to rozwój

intelektualny. Odrzuca się biologizm czy

intelektualny. Odrzuca się biologizm czy

predeterminację jako pojęcia hamujące

predeterminację jako pojęcia hamujące

twórczość, rodzące bierność.

twórczość, rodzące bierność.



Tylko w cywilizacji łacińskiej wytworzyły

Tylko w cywilizacji łacińskiej wytworzyły

się narody

się narody

, jako swego rodzaju wielkie

, jako swego rodzaju wielkie

rodziny. Naród to związek duchowy,

rodziny. Naród to związek duchowy,

dobrowolny ale naturalny. Rodzi obowiązki i

dobrowolny ale naturalny. Rodzi obowiązki i

wspólne prawa. Jest ponadczasowy. Patriotyzm

wspólne prawa. Jest ponadczasowy. Patriotyzm

nie jest zagrożeniem dla sąsiednich narodów,

nie jest zagrożeniem dla sąsiednich narodów,

tak jak miłość rodziny nie jest zagrożeniem dla

tak jak miłość rodziny nie jest zagrożeniem dla

sąsiadów.

sąsiadów.



W cywilizacji łacińskiej jest najwyższe

W cywilizacji łacińskiej jest najwyższe

opanowanie czasu.

opanowanie czasu.

Czas traktuje się jako

Czas traktuje się jako

dobro, które trzeba szanować,

dobro, które trzeba szanować,

zagospodarowywać, oszczędzać. Istnieje więź

zagospodarowywać, oszczędzać. Istnieje więź

poprzez pokolenia, historyzm,

poprzez pokolenia, historyzm,

współodpowiedzialność za przeszłość i

współodpowiedzialność za przeszłość i

przyszłość.

przyszłość.