• Zaburzenia hemostazy
(uzupełnienie wykładu)
• Niedokrwistości
• Preparaty krwiopochodne i
krwiozastępcze
Leki stosowane w skazach
krwotocznych
• Leki działające miejscowo
• Leki działające na naczynia
krwionośne
• Leki w skazach płytkowych
• Leki w skazach osoczowych
•
Leki stosowane miejscowo
• Epinefryna
• Woda utleniona
• Tanina
• Trombina, gastrotrombina
• Prep. żelatynowe: spongostan
• Prep. okycelulozowe: oxycel, surgicel
Leki stosowane w skazach
naczyniowych
Leki działające na naczynia
– glikokortykosteroidy
– kwas askorbinowy
– etamsylat
– dobesylan wapnia
– rutozyd
– trokserutyna
Leki stosowane w skazach
krwotocznych płytkowych
• Glikokortykosteroidy
• Cyklofosfamid, azatiopryna
• Winkrystyna, winblastyna
• Immunoglobuliny
• Splenektomia
• Koncentraty płytek krwi
Leki stosowane w skazach
osoczowych
• Preparaty osoczowych czynników
krzepnięcia
• Wazopresyna i jej analogi
(desmopresyna,lipresyna)
• Witamina K
Leki zmniejszające krzepliwość
krwi
• Heparyny
• Doustne leki przeciwzakrzepowe
• Leki defibrynujące
• Leki hamujące czynność płytek krwi
Leki zmniejszające krzepliwość
krwi
Heparyna tradycyjna (HMWH)
• Działanie pośrednie przez ATIII inaktywacja
trombiny, cz.Xa, XIIa, XIa, IXa, VIIa,
plazminy, urokinazy
• Stosowana doraźnie i profilaktycznie w
zakrzepach żylnych, tętniczych,wewnątrz
sercowych
• Kontrola APTT (2razy pow. normy)
• powikłania-krwawienia, objawy alergiczne,
małopłytkowość
Leki zmniejszające krzepliwość
krwi
Doustne leki przeciwzakrzepowe
Antagoniści witaminy K Acenokumarol
Warfaryna
• Synteza nieaktywnych czynników
krzepnięcia II, VII, IX, X
• Profilaktyka zakrzepowo-zatorowa
• Kontrola leczenia INR i PT
Leki zmniejszające krzepliwość
krwi
Leki defibrynujące
Ankrod batroksobina
Zawierają enzymy rozkładające
fibrynogen (powstają nieprawidłowe
monomery fibryny, łatwo trawione
przez plazminę)
Leki hamujące czynność płytek
Hamowanie agregacji płytek przez
hamowanie cyklooksygenazy
• Kwas acetylosalicylowy (1
mg/kg/d)
wskazania: świeży zawał serca,
CH.N.S., prewencja udaru mózgu
Kwas acetylosalicylowy
• Mechanizm działania
Hamowanie COX-1 co prowadzi do
zmniejszonej syntezy tromboxanu
TXA, prostacykliny
małe ilości ASA 30-70mg (nieodwracalna
inhibicja COX trwająca do końca życia
płytki, prostacyklina syntetyzowana
ponownie przez komórki śródbłonka
)
Leki hamujące czynność płytek
(poch. pirydyny)
tiklopidyna klopidogrel
Hamowanie agregacji płytek przez blokowanie
receptorów dla ADP (w konsekwencji
zmniejszona aktywacja glikoproteiny GPIIb/IIIa)
Tiklopidyna u 5%pacjentów powoduje
neutropenię
Klopidogrel działa silniej nie daje objawów
neutropeni
Leki hamujące czynność płytek
Abciximab- przeciwciała
monoklonalne
Hamowanie agregacji płytek przez
blokowanie glikoprotein płytkowych
GPIIb/IIIa
Leki wpływające na
fibrynolizę
• Leki trombolityczne
• Leki hamujące fibrynolizę
Leki trombolityczne
I generacja
• Streptokinaza
• Urokinaza
II generacja
• Tkankowy aktywator plazminogenu (t-
PA)
• Prourokinaza
• Acylowany kompleks strptokinaza-
plazminogen
SK – plazminogen
plazminogen plazmina
inaktywacja przez antyplazminę
fibrynoliza
Leki trombolityczne
Wskazania:
• Zawał serca
• Zatorowość płucna
• Zakrzepica żylna
Leczenie krótkotrwałe, kontynuacja
heparyną, antykoagulantami p.o.
Leki trombolityczne
Przeciwwskazania
• Skaza krwotoczna
• Udar mózgu
• Ciężkie nadciśnienie
• Operacja w ciągu 2-u tygodni
• Ciąża
• choroba wrzodowa
• Miesiączka
Powikłania-krwawienia (leki ham. fibrynolizę)
Stany przebiegające
ze zwiększoną fibrynolizą
• Przedawkowanie l. fibrynolitycznych
• Operacje na naczyniach, prostacie,
wątrobie, p.p.
• DIC
Postępowanie: leki hamujce
fibrynolizę
Leki hamujące fibrynolizę
• Kwas aminokapronowy
– inhibitor aktywatorów plazminogenu
– hamuje patologiczną fibrynolizę i
zwiększa stabilizację skrzepu
– p.o., i.v.
– działania niepożądane - osłabienie i bóle
mięśni, martwica mięśni, diureza
osmotyczna
Leki hamujące fibrynolizę
• Kwas traneksamowy
działa silniej i jest lepiej tolerowany
Leki hamujące fibrynolizę
• Aprotynina
hamuje fibrynolizę i układ krzepnięcia
Wskazania:
DIC z wtórnym uczynnieniem fibrynolizy
podawana i.v.
Niedokrwistości
Rodzaje niedokrwistości
• Hipochromiczna, mikrocytowa- komórki
małe, niski poziom hemoglobiny,
niedobór żelaza
• Makrocytowa- duże komórki,
zmniejszona liczba, niedobór kwasu
foliowego i witaminy B
12
• Normocytowa normochromiczna-
zmniejszona liczba prawidłowych
komórek obniżona odpowiedź na
erytropoetynę
NIEDOKRWISTOŚĆ Z NIEDOBORU ŻELAZA
• Obrót Fe: 1 mg / dobę
• Niedobór Fe: - zapotrzebowania
• - dowóz
• - wchłanianie
• - utrata
NIEDOKRWISTOŚĆ Z NIEDOBORU
ŻELAZA
•Żelazo niezbędne do syntezy hemoglobiny,
mioglobiny i innych enzymów
• Fe
+3
ulega przejściu w Fe
+2
w p.p. aby ulec
wchłonięciu
•w osoczu nośnikiem Fe jest transferyna
•żelazo magazynowane jest w komórkach
w formie rozpuszczalnej ferrytyny
w formie nierozpuszczlnej hemosyderyny
NIEDOKRWISTOŚĆ Z NIEDOBORU
ŻELAZA- leczenie
Dawkowanie Fe:
100 – 200 mg / d dla dorosłych
4,5 – 6 mg /d/kg dla dzieci
przez 2 – 3 m-ce w celu wyrównania
niedoborów, następnie
przez 3 – 6 m-cy w celu
uzupełnienia rezerw tkankowych
Toksyczność żelaza
Toksyczność ostra
-martwicze zapalenie błony
śluzowej żolądka
-krwotoki do przewodu
pokarmowego
-ostra niewydolność krążenia
postępowani: desferroksamina
NIEDOKRWISTOŚĆ Z NIEDOBORU ŻELAZA
• Preparaty:
• Ascofer – drag. (glukonian żelazawy)
• Hemofer – drag. (siarczan
żelazawy)
• Hemofer – sol. (chlorek żelazawy)
• Falvit – (siarczan żelazawy)
NIEDOKRWISTOŚCI
MEGALOBLASTYCZNE
Przyczyna: niedobór wit. B
12
i kwasu
foliowego
Wit.B
12
i kwas foliowy są niezbędne do
syntezy DNA i proliferacji komórki
Niedobór wit B
12
daje dodatkowo
powikłania neurologiczne
NIEDOKRWISTOŚCI
MEGALOBLASTYCZNE
NIEDOBÓR VIT. B
12
: - dowóz
- choroba Addisona-Biermera
- choroby jelit
-po gastrektomii
Dawkowanie: 100 – 1000 g / d przez 10-14 dni,
a następnie 1 x w m-cu i.m.
Do wchłaniania wit.B
12
niezbędny jest czynnik wew.
(if)
NIEDOKRWISTOŚCI
MEGALOBLASTYCZNE
NIEDOBÓR KW. FOLIOWEGO:
Uboga dieta, u kobiet w ciąży,
wcześniaków leczenie fenytoiną,
metotrexatem,
Dawkowanie: 10-45 mg / d p.o.
Hemopoetyczne czynniki
wzrostu
Erytropoetyna- stymuluje rozwój lini
erytrocytarnej
Wskazania:
-przewlekła niewydolność nerek
-AIDS (przy przewlwkłym leczeniu
zidowudyną)
-przewlwkłe choroby o podłożu zapalnym
-choroby nowotworowe
-wcześniaki
Erytropoetyna
• Preparat Epoietin iv, sc,
• Powikłania:
-objawy grypopodobne
-nadcisnienie
-deficyt żelaza
Preparaty
krwiopochodne
KREW PEŁNA (KP)
• WASKAZANIA:
• Masywne krwawienia z utratą > 25 %
objętości krwi krążącej
• Transfuzja wymienna u noworodków
(krew przechowywana nie dłużej niż
5 dni)
KREW PEŁNA (KP)
• DAWKOWANIE:
• Dorośli: 1 j. krwi powoduje wzrost Hb
o ok. 10 g/l, a Ht o ok. 3-4 %
• Dzieci: 8 ml/kg m.c. zwiększa poziom
Hb o ok. 10 g/l
• CZAS PRZETOCZENIA 1 JEDNOSTKI
NIE POWINIEN PRZEKRACZAĆ 4
GODZIN
KONCENTRAT KRWINEK
CZERWONYCH (KKCz)
• WSKAZANIA:
• Leczenie niedokrwistości u chorych
normowolemicznych, u których
konieczne jest jedynie zwiększenie
zdolności przenoszenia tlenu oraz
zwiększenie liczby erytrocytów
• KKCz może być stosowany do transfuzji
wymiennych u noworodków
(przechowywany nie dłużej niż 5 dni)
KONCENTRAT KRWINEK
CZERWONYCH (KKCz)
• DAWKOWANIE:
• Przetoczenie 1 j. KKCz powoduje taki
sam wzrost Hb i Ht jak przetoczenie 1
j. KP
CZAS PRZETOCZENIA 1 JEDNOSTKI
NIE POWINIEN PRZEKRACZAĆ 4
GODZIN
KONCENTRAT KRWINEK CZERWONYCH
PRZEMYWANYCH
• WSKAZANIA:
• Chorzy z nawracającymi lub ciężkimi
powikłaniami alergicznymi po
przetoczeniu KKCz lub KP
• Chorzy z nocną napadową
hemoglobinurią
KONCENTRAT KRWINEK
CZERWONYCH PRZEMYWANYCH
DAWKOWANIE:
• Przetoczenie 1 j. KKCzP powoduje mniejszy
wzrost Hb i Ht niż przetoczenie 1 j. KKCz,
ponieważ część krwinek ulega zniszczeniu
w trakcie przemywania.
• KKCzP ZAWIERA OKOŁO 5 x 108
LEUKOCYTÓW, WIĘC ICH STOSOWANIE
NIE ZAPOBIEGA ALLOIMMUNIZACJI
UBOGOLEUKOCYTARNY KONCENTRAT
KRWINEK CZERWONYCH
WSKAZANIA:
• Chorzy z powtarzającymi się
gorączkami po przetoczeniu KKCz
• Zapobiegawczo u wybranych
wielokrotnych biorców preparatów
krwi i kandydatów do przeszczepu
szpiku
KONCENTRAT KRWINEK
PŁYTKOWYCH (KKP)
WSKAZANIA:
• Małopłytkowość spowodowana
niedostatecznym wytwarzaniem płytek krwi
• Małopłytkowość z rozcieńczenia (zwykle po
przetoczeniu 15-20 j. KKCz)
• Małopłytkowość spowodowana
zwiększonym niszczeniem płytek
• Nieprawidłowości funkcji płytek
WSKAZANIEM DO STOSOWANIA KKP JEST
STAN CHOREGO A NIE LICZBA PŁYTEK
KONCENTRAT KRWINEK
PŁYTKOWYCH (KKP)
DAWKOWANIE:
• Dorośli: 6-8 j. KKP
• Dzieci: 1 j. / kg m.c.
KONCENTRAT KRWINEK PŁYTKOWYCH (KKP)
otrzymywany metodą aferezy
WSKAZANIA:
• Chorzy z małopłytkowością
wymagający przewlekłego leczenia
KKP lub tacy, którzy wytworzyli
p/ciała przeciwko HLA lub HPA
• ILOŚĆ PRZETACZANA JEDNORAZOWO
ODPOWIADA 5 j. PREPARATU OTRZYMYWANEGO
PRZEZ WIROWANIE
UBOGOLEUKOCYTARNY KONCENTRAT
KRWINEK PŁYTKOWYCH
WSKAZANIA:
• Chorzy u których przewiduje się
długotrwałe leczenie preparatami
krwi
KONCENTRATY LEUKOCYTARNE
WSKAZANIA:
• Neutropenia poniżej 0.5 x 109 /l
• Gorączka w przebiegu posocznicy bakteryjnej (przede
wszystkim Gram (-)) utrzymującej się przez 24-48 h,
nie odpowiadającej na leczenie właściwymi
antybiotykami
• Hipoplazja linii białokrwinkowej szpiku
DAWKOWANIE:
• Przed przetoczeniem należy wykonać próbę krzyżową;
leczenie powinno trwać przez co najmniej 4 kolejne
dni.
OSOCZE ŚWIEŻO MROŻONE (FFP)
• WSKAZANIA:
• Chorzy krwawiący z jednoczesnymi niedoborami
wielu czynników krzepnięcia w przebiegu chorób
wątroby, DIC oraz z zaburzeniami krzepnięcia
wywołanymi masywnym przetoczeniem krwi lub
innych płynów
• Chorzy z wrodzonymi niedoborami czynników
krzepnięcia, dla których brak jest odpowiednich
koncentratów tych czynników
• Natychmiastowe odwrócenie działania doustnych
antykoagulantów
• Chorzy z plamicą zakrzepową małopłytkową (TTP)
• Należy stosować FFP zgodne w układzie ABO.
KRIOPRECYPITAT
WSKAZANIA:
• Niedobory czynników krzepnięcia:
VIII, vWF, fibrynogenu, fibrynektyny,
XIII
Zgodne w układzie ABO
KONCENTRAT CZYNNIKA VIII
WSKAZANIA:
• Hemofilia A z umiarkowanym lub ciężkim
niedoborem cz. VIII
DAWKOWANIE:
Dawka cz. VIII (j.) = [PV (ml) x (A-B)] / 100
gdzie: A – oczekiwany poziom cz. VIII
B – obecny poziom cz. VIII
PV – objętość osocza ( PV = 40 ml/kg
x m.c.)
OKRES PÓŁTRWANIA CZYNNIKA VIII W
KRĄŻENIU BIORCY WYNOSI 12 GODZ.
KONCENTRAT CZYNNIKA IX
WSKAZANIA:
Hemofilia B z umiarkowanym lub ciężkim
niedoborem cz. IX
Niedobory czynnika VII lub X
DAWKOWANIE: jw.
OKRES PÓŁTRWANIA CZYNNIKA IX W
KRĄŻENIU BIORCY WYNOSI 24 - 32 GODZ.
Koncentrat czynnika IX – cz. IX i śladowe ilości
cz. II, VII, X
ALBUMINY
WSKAZANIA:
Hipowolemia i niedobiałczenie, a szczególnie wstrząs
hipowolemiczny (krwotoczny lub septyczny)
Lecznicza plazmafereza
Hipoalbuminemia w przebiegu niewyrównanej
niewydolności wątroby, nie poddającej się leczeniu
farmakologicznemu
Oparzenia
DAWKOWANIE:
Należy osiągnąć poziom białka całk. w osoczu > 52 g/l
ROZTWÓR 5 % JEST IZOOSMOTYCZNY I
IZOONKOTYCZNY Z OSOCZEM; ROZTWORY 20 %
I 25 % SĄ ODPOWIEDNIO BARDZIEJ STĘŻONE
IMMUNOGLOBULINY
• WSKAZANIA:
• Profilaktycznie w zapobieganiu zakażeniom
wtórnym (swoiste IgG, IgM, IgA) – preparaty i.m.
(IMIG)
• Leczenie pierwotnych i wtórnych zespołów
niewydolności immunologicznej (tylko IgG) –
preparaty i.v. (IVIG)
• Chorzy z niedoborami o podłożu
immunologicznym – ITP, kolagenozy, krążący
antykoagulant cz. VIII i inne
• OKRES PÓŁTRWANIA PREPARATÓW Ig W
KRĄŻENIU BIORCY WYNOSI 18 – 32 DNI
Preparaty krwiozastępcze
KRYSTALIODY
ELEKTROLITY: 1. 0,9 % NaCl
2. PWE
3. Płyn Ringera
GLUKOZA
KOLOIDY
DEXTRAN
6 % i 10 % dextran 40
6 % dextran 70
6 % dextran 110 (Dextraven 110)
Izoonkotyczny z osoczem jest 3,5 % dextran 70 oraz
2,5 % dextran 40
Zdolność wiązania wody wynosi 20 – 25 ml / 1 g
dextranu
Właściwości:
obj. Osocza krążącego
polepszenie przepływu krwi
działanie p/zakrzepowe
DEXTRAN
Wskazania:
Dextran 70 - ostra hipowolemia niezależnie od
przyczyny
- profilaktyka wstrząsu
- zapobieganie powikłaniom zatorowo-
zakrzepowym
- wczesna zakrzepica żył głębokich i
zakrzepy
tętnicze
- operacje naczyniowe
- ostra hemoliza wewnątrznaczyniowa
DEXTRAN
Dextran 40 zaburzenia przepływu krwi
w mikrokrążeniu
Przeciwwskazania:
nadwrażliwość na dextran
skaza krwotoczna
ciężka niewydolność krążenia i nerek z
oligurią lub anurią