Zaburzenia hemostazy (uzupełnienie wykładu) Buziaki dla Izy...:***
Niedokrwistości
Preparaty krwiopochodne i krwiozastępcze
Leki stosowane w skazach krwotocznych
Leki działające miejscowo
Leki działające na naczynia krwionośne
Leki w skazach płytkowych
Leki w skazach osoczowych
Leki stosowane miejscowo
Epinefryna
Woda utleniona
Tanina
Trombina, gastrotrombina
Prep. żelatynowe: spongostan
Prep. okycelulozowe: oxycel, surgicel
Leki stosowane w skazach naczyniowych
Leki działające na naczynia
glikokortykosteroidy
kwas askorbinowy
etamsylat
dobesylan wapnia
rutozyd
trokserutyna
Leki stosowane w skazach krwotocznych płytkowych
Glikokortykosteroidy
Cyklofosfamid, azatiopryna
Winkrystyna, winblastyna
Immunoglobuliny
Splenektomia
Koncentraty płytek krwi
Leki stosowane w skazach osoczowych
Preparaty osoczowych czynników krzepnięcia
Wazopresyna i jej analogi (desmopresyna,lipresyna)
Witamina K
Leki zmniejszające krzepliwość krwi Buziaki dla Izy...:***
Heparyny
Doustne leki przeciwzakrzepowe
Leki defibrynujące
Leki hamujące czynność płytek krwi
Leki zmniejszające krzepliwość krwi
Heparyna tradycyjna (HMWH)
Działanie pośrednie przez ATIII inaktywacja trombiny, cz.Xa, XIIa, XIa, IXa, VIIa, plazminy, urokinazy
Stosowana doraźnie i profilaktycznie w zakrzepach żylnych, tętniczych,wewnątrz sercowych
Kontrola APTT (2razy pow. normy)
powikłania-krwawienia, objawy alergiczne, małopłytkowość
Leki zmniejszające krzepliwość krwi
Doustne leki przeciwzakrzepowe
Antagoniści witaminy K Acenokumarol
Warfaryna
Synteza nieaktywnych czynników krzepnięcia II, VII, IX, X
Profilaktyka zakrzepowo-zatorowa
Kontrola leczenia INR i PT
Leki zmniejszające krzepliwość krwi
Leki defibrynujące
Ankrod batroksobina
Zawierają enzymy rozkładające fibrynogen (powstają nieprawidłowe monomery fibryny, łatwo trawione przez plazminę)
Leki hamujące czynność płytek
Hamowanie agregacji płytek przez hamowanie cyklooksygenazy
Kwas acetylosalicylowy (1 mg/kg/d)
wskazania: świeży zawał serca, CH.N.S., prewencja udaru mózgu
Mechanizm działania
Hamowanie COX-1 co prowadzi do zmniejszonej syntezy tromboxanu TXA, prostacykliny
małe ilości ASA 30-70mg (nieodwracalna inhibicja COX trwająca do końca życia płytki, prostacyklina syntetyzowana ponownie przez komórki śródbłonka)
Leki hamujące czynność płytek Buziaki dla Izy...:***
(poch. pirydyny)
tiklopidyna klopidogrel
Hamowanie agregacji płytek przez blokowanie receptorów dla ADP (w konsekwencji zmniejszona aktywacja glikoproteiny GPIIb/IIIa)
Tiklopidyna u 5%pacjentów powoduje neutropenię
Klopidogrel działa silniej nie daje objawów neutropeni
Abciximab- przeciwciała monoklonalne
Hamowanie agregacji płytek przez blokowanie glikoprotein płytkowych GPIIb/IIIa
Leki wpływające na fibrynolizę
Leki trombolityczne
Leki hamujące fibrynolizę
Leki trombolityczne
I generacja
Streptokinaza
Urokinaza
II generacja
Tkankowy aktywator plazminogenu (t-PA)
Prourokinaza
Acylowany kompleks strptokinaza-plazminogen
SK - plazminogen
↓
plazminogen _→ plazmina → inaktywacja przez antyplazminę
→ fibrynoliza
Leki trombolityczne
Wskazania:
Zawał serca
Zatorowość płucna
Zakrzepica żylna
Leczenie krótkotrwałe, kontynuacja heparyną, antykoagulantami p.o.
Przeciwwskazania
Skaza krwotoczna
Udar mózgu
Ciężkie nadciśnienie
Operacja w ciągu 2-u tygodni
Ciąża , Miesiączka
choroba wrzodowa
Powikłania-krwawienia (leki ham. fibrynolizę)
Stany przebiegające Buziaki dla Izy...:***
ze zwiększoną fibrynolizą
Przedawkowanie l. fibrynolitycznych
Operacje na naczyniach, prostacie, wątrobie, p.p.
DIC
Postępowanie: leki hamujce fibrynolizę
Leki hamujące fibrynolizę
Kwas aminokapronowy
inhibitor aktywatorów plazminogenu
hamuje patologiczną fibrynolizę i zwiększa stabilizację skrzepu
p.o., i.v.
działania niepożądane - osłabienie i bóle mięśni, martwica mięśni, diureza osmotyczna
Kwas traneksamowy
działa silniej i jest lepiej tolerowany
Aprotynina
hamuje fibrynolizę i układ krzepnięcia
Wskazania:
DIC z wtórnym uczynnieniem fibrynolizy
podawana i.v.
Niedokrwistości
Rodzaje niedokrwistości
Hipochromiczna, mikrocytowa- komórki małe, niski poziom hemoglobiny, niedobór żelaza
Makrocytowa- duże komórki, zmniejszona liczba, niedobór kwasu foliowego i witaminy B12
Normocytowa normochromiczna- zmniejszona liczba prawidłowych komórek obniżona odpowiedź na erytropoetynę
NIEDOKRWISTOŚĆ Z NIEDOBORU ŻELAZA
Obrót Fe: 1 mg / dobę
Niedobór Fe: - ↑ zapotrzebowania
- ↓ dowóz
- ↓ wchłanianie
- ↑ utrata
NIEDOKRWISTOŚĆ Z NIEDOBORU ŻELAZA
Żelazo niezbędne do syntezy hemoglobiny, mioglobiny i innych enzymów
Fe+3 ulega przejściu w Fe+2 w p.p. aby ulec wchłonięciu
w osoczu nośnikiem Fe jest transferyna
żelazo magazynowane jest w komórkach
w formie rozpuszczalnej ferrytyny
w formie nierozpuszczlnej hemosyderyny
NIEDOKRWISTOŚĆ Z NIEDOBORU ŻELAZA- leczenie Buziaki dla Izy...:***
Dawkowanie Fe:
100 - 200 mg / d dla dorosłych
4,5 - 6 mg /d/kg dla dzieci
przez 2 - 3 m-ce w celu wyrównania niedoborów, następnie
przez 3 - 6 m-cy w celu uzupełnienia rezerw tkankowych
Toksyczność żelaza
Toksyczność ostra
-martwicze zapalenie błony śluzowej żolądka
-krwotoki do przewodu pokarmowego
-ostra niewydolność krążenia
postępowani: desferroksamina
NIEDOKRWISTOŚĆ Z NIEDOBORU ŻELAZA
Preparaty:
Ascofer - drag. (glukonian żelazawy)
Hemofer - drag. (siarczan żelazawy)
Hemofer - sol. (chlorek żelazawy)
Falvit - (siarczan żelazawy)
NIEDOKRWISTOŚCI MEGALOBLASTYCZNE
Przyczyna: niedobór wit. B12 i kwasu foliowego
Wit.B12 i kwas foliowy są niezbędne do syntezy DNA i proliferacji komórki
Niedobór wit B12 daje dodatkowo powikłania neurologiczne
NIEDOKRWISTOŚCI MEGALOBLASTYCZNE
NIEDOBÓR VIT. B12: - ↓ dowóz
- choroba Addisona-Biermera
- choroby jelit
-po gastrektomii
Dawkowanie: 100 - 1000 μg / d przez 10-14 dni,
a następnie 1 x w m-cu i.m.
Do wchłaniania wit.B12 niezbędny jest czynnik wew. (if)
NIEDOKRWISTOŚCI MEGALOBLASTYCZNE
NIEDOBÓR KW. FOLIOWEGO:
Uboga dieta, u kobiet w ciąży, wcześniaków leczenie fenytoiną, metotrexatem,
Dawkowanie: 10-45 mg / d p.o.
Hemopoetyczne czynniki wzrostu
Erytropoetyna- stymuluje rozwój lini erytrocytarnej
Wskazania:
-przewlekła niewydolność nerek
-AIDS (przy przewlwkłym leczeniu zidowudyną)
-przewlwkłe choroby o podłożu zapalnym
-choroby nowotworowe
-wcześniaki
Erytropoetyna Buziaki dla Izy...:***
Preparat Epoietin iv, sc,
Powikłania:
-objawy grypopodobne
-nadcisnienie
-deficyt żelaza
Preparaty krwiopochodne
KREW PEŁNA (KP)
WSKAZANIA:
Masywne krwawienia z utratą > 25 % objętości krwi krążącej
Transfuzja wymienna u noworodków (krew przechowywana nie dłużej niż 5 dni)
DAWKOWANIE:
Dorośli: 1 j. krwi powoduje wzrost Hb o ok. 10 g/l, a Ht o ok. 3-4 %
Dzieci: 8 ml/kg m.c. zwiększa poziom Hb o ok. 10 g/l
CZAS PRZETOCZENIA 1 JEDNOSTKI NIE POWINIEN PRZEKRACZAĆ 4 GODZIN
KONCENTRAT KRWINEK CZERWONYCH (KKCz)
WSKAZANIA:
Leczenie niedokrwistości u chorych normowolemicznych, u których konieczne jest jedynie zwiększenie zdolności przenoszenia tlenu oraz zwiększenie liczby erytrocytów
KKCz może być stosowany do transfuzji wymiennych u noworodków (przechowywany nie dłużej niż 5 dni)
DAWKOWANIE:
Przetoczenie 1 j. KKCz powoduje taki sam wzrost Hb i Ht jak przetoczenie 1 j. KP
CZAS PRZETOCZENIA 1 JEDNOSTKI NIE POWINIEN PRZEKRACZAĆ 4 GODZIN
KONCENTRAT KRWINEK CZERWONYCH PRZEMYWANYCH
WSKAZANIA:
Chorzy z nawracającymi lub ciężkimi powikłaniami alergicznymi po przetoczeniu KKCz lub KP
Chorzy z nocną napadową hemoglobinurią
DAWKOWANIE:
Przetoczenie 1 j. KKCzP powoduje mniejszy wzrost Hb i Ht niż przetoczenie 1 j. KKCz, ponieważ część krwinek ulega zniszczeniu w trakcie przemywania.
KKCzP ZAWIERA OKOŁO 5 x 108 LEUKOCYTÓW, WIĘC ICH STOSOWANIE NIE ZAPOBIEGA ALLOIMMUNIZACJI
UBOGOLEUKOCYTARNY KONCENTRAT KRWINEK CZERWONYCH
WSKAZANIA:
Chorzy z powtarzającymi się gorączkami po przetoczeniu KKCz
Zapobiegawczo u wybranych wielokrotnych biorców preparatów krwi i kandydatów do przeszczepu szpiku
KONCENTRAT KRWINEK PŁYTKOWYCH (KKP) Buziaki dla Izy...:***
WSKAZANIA:
Małopłytkowość spowodowana niedostatecznym wytwarzaniem płytek krwi
Małopłytkowość z rozcieńczenia (zwykle po przetoczeniu 15-20 j. KKCz)
Małopłytkowość spowodowana zwiększonym niszczeniem płytek
Nieprawidłowości funkcji płytek
WSKAZANIEM DO STOSOWANIA KKP JEST STAN CHOREGO A NIE LICZBA PŁYTEK
DAWKOWANIE:
Dorośli: 6-8 j. KKP
Dzieci: 1 j. / kg m.c.
KONCENTRAT KRWINEK PŁYTKOWYCH (KKP)
otrzymywany metodą aferezy
WSKAZANIA:
Chorzy z małopłytkowością wymagający przewlekłego leczenia KKP lub tacy, którzy wytworzyli p/ciała przeciwko HLA lub HPA
ILOŚĆ PRZETACZANA JEDNORAZOWO ODPOWIADA 5 j. PREPARATU OTRZYMYWANEGO PRZEZ WIROWANIE
UBOGOLEUKOCYTARNY KONCENTRAT KRWINEK PŁYTKOWYCH
WSKAZANIA:
Chorzy u których przewiduje się długotrwałe leczenie preparatami krwi
KONCENTRATY LEUKOCYTARNE
WSKAZANIA:
Neutropenia poniżej 0.5 x 109 /l
Gorączka w przebiegu posocznicy bakteryjnej (przede wszystkim Gram (-)) utrzymującej się przez 24-48 h, nie odpowiadającej na leczenie właściwymi antybiotykami
Hipoplazja linii białokrwinkowej szpiku
DAWKOWANIE:
Przed przetoczeniem należy wykonać próbę krzyżową; leczenie powinno trwać przez co najmniej 4 kolejne dni.
OSOCZE ŚWIEŻO MROŻONE (FFP)
WSKAZANIA:
Chorzy krwawiący z jednoczesnymi niedoborami wielu czynników krzepnięcia w przebiegu chorób wątroby, DIC oraz z zaburzeniami krzepnięcia wywołanymi masywnym przetoczeniem krwi lub innych płynów
Chorzy z wrodzonymi niedoborami czynników krzepnięcia, dla których brak jest odpowiednich koncentratów tych czynników
Natychmiastowe odwrócenie działania doustnych antykoagulantów
Chorzy z plamicą zakrzepową małopłytkową (TTP)
Należy stosować FFP zgodne w układzie ABO.
KRIOPRECYPITAT Buziaki dla Izy...:***
WSKAZANIA:
Niedobory czynników krzepnięcia: VIII, vWF, fibrynogenu, fibrynektyny, XIII
Zgodne w układzie ABO
KONCENTRAT CZYNNIKA VIII
WSKAZANIA:
Hemofilia A z umiarkowanym lub ciężkim niedoborem cz. VIII
DAWKOWANIE:
Dawka cz. VIII (j.) = [PV (ml) x (A-B)] / 100
gdzie: A - oczekiwany poziom cz. VIII
B - obecny poziom cz. VIII
PV - objętość osocza ( PV = 40 ml/kg x m.c.)
OKRES PÓŁTRWANIA CZYNNIKA VIII W KRĄŻENIU BIORCY WYNOSI 12 GODZ.
KONCENTRAT CZYNNIKA IX
WSKAZANIA:
Hemofilia B z umiarkowanym lub ciężkim niedoborem cz. IX
Niedobory czynnika VII lub X
DAWKOWANIE: jw.
OKRES PÓŁTRWANIA CZYNNIKA IX W KRĄŻENIU BIORCY WYNOSI 24 - 32 GODZ.
Koncentrat czynnika IX - cz. IX i śladowe ilości cz. II, VII, X
ALBUMINY
WSKAZANIA:
Hipowolemia i niedobiałczenie, a szczególnie wstrząs hipowolemiczny (krwotoczny lub septyczny)
Lecznicza plazmafereza
Hipoalbuminemia w przebiegu niewyrównanej niewydolności wątroby, nie poddającej się leczeniu farmakologicznemu
Oparzenia
DAWKOWANIE:
Należy osiągnąć poziom białka całk. w osoczu > 52 g/l
ROZTWÓR 5 % JEST IZOOSMOTYCZNY I IZOONKOTYCZNY Z OSOCZEM; ROZTWORY 20 % I 25 % SĄ ODPOWIEDNIO BARDZIEJ STĘŻONE
IMMUNOGLOBULINY
WSKAZANIA:
Profilaktycznie w zapobieganiu zakażeniom wtórnym (swoiste IgG, IgM, IgA) - preparaty i.m. (IMIG)
Leczenie pierwotnych i wtórnych zespołów niewydolności immunologicznej (tylko IgG) - preparaty i.v. (IVIG)
Chorzy z niedoborami o podłożu immunologicznym - ITP, kolagenozy, krążący antykoagulant cz. VIII i inne
OKRES PÓŁTRWANIA PREPARATÓW Ig W KRĄŻENIU BIORCY WYNOSI 18 - 32 DNI
Preparaty krwiozastępcze Buziaki dla Izy...:***
KRYSTALIODY
ELEKTROLITY: 1. 0,9 % NaCl
2. PWE
3. Płyn Ringera
GLUKOZA
KOLOIDY
DEXTRAN
6 % i 10 % dextran 40
6 % dextran 70
6 % dextran 110 (Dextraven 110)
Izoonkotyczny z osoczem jest 3,5 % dextran 70 oraz 2,5 % dextran 40
Zdolność wiązania wody wynosi 20 - 25 ml / 1 g dextranu
Właściwości:
↑ obj. Osocza krążącego
polepszenie przepływu krwi
działanie p/zakrzepowe
DEXTRAN
Wskazania:
Dextran 70 - ostra hipowolemia niezależnie od przyczyny
- profilaktyka wstrząsu
- zapobieganie powikłaniom zatorowo- zakrzepowym
- wczesna zakrzepica żył głębokich i zakrzepy
tętnicze
- operacje naczyniowe
- ostra hemoliza wewnątrznaczyniowa
DEXTRAN
Dextran 40 zaburzenia przepływu krwi w mikrokrążeniu
Przeciwwskazania:
nadwrażliwość na dextran
skaza krwotoczna
ciężka niewydolność krążenia i nerek z oligurią lub anurią
1