Badanie słuchu

Badanie słuchu

u dzieci

u dzieci



Mózg odbiera sygnały mowy od 4 m. ż. płodowego

Mózg odbiera sygnały mowy od 4 m. ż. płodowego



Natężenie głosu, tembr, jego barwa oddziałują na

Natężenie głosu, tembr, jego barwa oddziałują na

noworodka już od pierwszych godzin życia

noworodka już od pierwszych godzin życia



Brak bodźców słuchowych w okresie między 6 m. ż. a 2 r. ż.

Brak bodźców słuchowych w okresie między 6 m. ż. a 2 r. ż.

– okres fizjologicznego rozwoju mowy – wywiera duży

– okres fizjologicznego rozwoju mowy – wywiera duży

wpływ na jej rozwój.

wpływ na jej rozwój.



W zależności od wieku dziecka, dojrzałości, współpracy

W zależności od wieku dziecka, dojrzałości, współpracy

dobieramy odpowiedni panel badań

dobieramy odpowiedni panel badań

Metody subiektywne

Metody subiektywne

1.

1.

Audiometria behawioralna obserwacyjna

Audiometria behawioralna obserwacyjna

2.

2.

Audiometria behawioralna wzmocniona bodźcem

Audiometria behawioralna wzmocniona bodźcem

wzrokowym

wzrokowym

3.

3.

Audiometria uwarunkowanej odpowiedzi lokalizacyjnej

Audiometria uwarunkowanej odpowiedzi lokalizacyjnej

4.

4.

Audiometria zabawowa

Audiometria zabawowa

5.

5.

Badanie akumetryczne

Badanie akumetryczne

6.

6.

Audiometria mowy

Audiometria mowy

Audiometria behawioralna

Audiometria behawioralna

obserwacyjna

obserwacyjna

(BOA – Behavioral Observational

(BOA – Behavioral Observational

Audiometetry)

Audiometetry)



Obserwacja reakcji na proste bodźce dźwiękowe

Obserwacja reakcji na proste bodźce dźwiękowe



„

„

Wskaźnik zachowań słuchowych” – określa spodziewane

Wskaźnik zachowań słuchowych” – określa spodziewane

reakcje na dźwięki w odpowiednim przedziale czasowym

reakcje na dźwięki w odpowiednim przedziale czasowym



Wiek kalendarzowy jest często nieadekwatny do wieku

Wiek kalendarzowy jest często nieadekwatny do wieku

rozwojowego (wcześniactwo) a reakcje dziecka

rozwojowego (wcześniactwo) a reakcje dziecka

odzwierciedlają wiek rozwojowy

odzwierciedlają wiek rozwojowy



Wiek 0-4 miesiące

Wiek 0-4 miesiące

– idealnie w śnie fizjol.; bodziec 70dB,

– idealnie w śnie fizjol.; bodziec 70dB,

klaskanie ok. 1 m od głowy, zabawki i instrumenty

klaskanie ok. 1 m od głowy, zabawki i instrumenty

muzyczne o różnym natężeniu i częstotliwości; badana jest

muzyczne o różnym natężeniu i częstotliwości; badana jest

reakcja na bodziec akustyczny – typową reakcją jest

reakcja na bodziec akustyczny – typową reakcją jest

przebudzenie dziecka, mruganie oczami, ruch głową w

przebudzenie dziecka, mruganie oczami, ruch głową w

kierunku bodźca, odruch Moro (zanika po 4 m. ż.); próg

kierunku bodźca, odruch Moro (zanika po 4 m. ż.); próg

przebudzenia ze snu płytkiego – 50dB, z głębokiego – 70dB.

przebudzenia ze snu płytkiego – 50dB, z głębokiego – 70dB.



Wiek 4-9 miesięcy

Wiek 4-9 miesięcy

– im młodsze dziecko tym mniejszy udział

– im młodsze dziecko tym mniejszy udział

OUN w reakcji na dźwięki; powyżej 24 m. ż. pełna mielinizacja

OUN w reakcji na dźwięki; powyżej 24 m. ż. pełna mielinizacja

OUN

OUN



Wraz z wiekiem obniżane jest natężenie bodźca – 45-50dB

Wraz z wiekiem obniżane jest natężenie bodźca – 45-50dB



Badający pokazuje zabawkę na wprost oczu dziecka,

Badający pokazuje zabawkę na wprost oczu dziecka,

jednoczesne z boku głowy włączany jest bodziec dźwiękowy –

jednoczesne z boku głowy włączany jest bodziec dźwiękowy –

prawidłową reakcją jest wyraźny skręt głowy, próba lokalizacji

prawidłową reakcją jest wyraźny skręt głowy, próba lokalizacji

bodźców dźwiękowych; można zaobserwować próbę lokalizacji z

bodźców dźwiękowych; można zaobserwować próbę lokalizacji z

dołu

dołu



Wiek 9-24 miesiące

Wiek 9-24 miesiące

– bodźce 25-30dB, próba lokalizacji ze

– bodźce 25-30dB, próba lokalizacji ze

wszystkich kierunków i płaszczyzn

wszystkich kierunków i płaszczyzn



Tony modulowane i reakcja na mowę są lepsze od zabawek

Tony modulowane i reakcja na mowę są lepsze od zabawek



Test Ewinga – najprostszy test skryningowy najbardziej znany –

Test Ewinga – najprostszy test skryningowy najbardziej znany –

niemowlę odwraca się aby zlokalizować bodziec dźwiękowy

niemowlę odwraca się aby zlokalizować bodziec dźwiękowy

(dzwoneczki 35-45dB) dobiegający z tyłu z odległości 1 m. Druga

(dzwoneczki 35-45dB) dobiegający z tyłu z odległości 1 m. Druga

osoba z przodu ocenia reakcje dziecka (6-7 m. ż.)

osoba z przodu ocenia reakcje dziecka (6-7 m. ż.)

Audiometria wzmocniona bodźcem

Audiometria wzmocniona bodźcem

dźwiękowym

dźwiękowym

(VRA – Visual Reinforcement

(VRA – Visual Reinforcement

Audiometry)

Audiometry)



Opiera się na skojarzeniu bodźca dźwiękowego z bodźcem

Opiera się na skojarzeniu bodźca dźwiękowego z bodźcem

wzrokowym.

wzrokowym.



Uczymy dziecko kojarzyć bodziec – podświetlona zabawka,

Uczymy dziecko kojarzyć bodziec – podświetlona zabawka,

obrazek nie widoczna bez włączenia świtała

obrazek nie widoczna bez włączenia świtała



Lokalizacja zabawki jest boczna, warunkująca skręt głowy do

Lokalizacja zabawki jest boczna, warunkująca skręt głowy do

boku.

boku.



Najczęściej 30dB i 500 Hz

Najczęściej 30dB i 500 Hz



Gdy dziecko odwróci głowę podświetlana jest zabawka. Po

Gdy dziecko odwróci głowę podświetlana jest zabawka. Po

kilku powtórzeniach wyzwala się reakcja warunkowa, co

kilku powtórzeniach wyzwala się reakcja warunkowa, co

pozwala wykonać badanie

pozwala wykonać badanie



Reguła

Reguła

down by tens and up by five

down by tens and up by five

– gdy dziecko reaguje

– gdy dziecko reaguje

pewnie na dźwięk, jego natężenie obniżane jest o 10 dB i

pewnie na dźwięk, jego natężenie obniżane jest o 10 dB i

ponownie emitowane. Gdy dziecko przestaje reagować,

ponownie emitowane. Gdy dziecko przestaje reagować,

natężenie zwiększane jest o 5 dB do ponownej reakcji

natężenie zwiększane jest o 5 dB do ponownej reakcji

Audiometria uwarunkowanej odpowiedzi

Audiometria uwarunkowanej odpowiedzi

lokalizacyjnej

lokalizacyjnej

(COR - Conditioned Orienting Responsy

(COR - Conditioned Orienting Responsy



Podobnie jak VRA

Podobnie jak VRA



Dwa głośniki po obu stronach dziecka

Dwa głośniki po obu stronach dziecka



Dziecko stara się zlokalizować źródło dźwięku

Dziecko stara się zlokalizować źródło dźwięku



Wynik uzyskany jest z wolnego pola, określając głównie

Wynik uzyskany jest z wolnego pola, określając głównie

ucho lepiej słyszące

ucho lepiej słyszące

Audiometria zabawowa

Audiometria zabawowa



Dziecko za pomocą znanych zabawek, po

Dziecko za pomocą znanych zabawek, po

usłyszeniu dźwięku wykonuje proste czynności –

usłyszeniu dźwięku wykonuje proste czynności –

wkładanie klocków do wiaderka, kolorowe

wkładanie klocków do wiaderka, kolorowe

pierścienie na rdzeń, „gra” komputerowa do

pierścienie na rdzeń, „gra” komputerowa do

zabawy

zabawy



Przed badaniem uczy się dziecko zasad zabawy

Przed badaniem uczy się dziecko zasad zabawy



Zawsze metoda zstępująca – od wyższego tonu aby

Zawsze metoda zstępująca – od wyższego tonu aby

pacjent wiedział co ma słyszeć (od 40dB/1000Hz –

pacjent wiedział co ma słyszeć (od 40dB/1000Hz –

70dB/1000 zależnie od wielkości ubytku)

70dB/1000 zależnie od wielkości ubytku)



Badający stara się uzyskać progowe wartości

Badający stara się uzyskać progowe wartości

słuchu

słuchu

Badanie akumetryczne

Badanie akumetryczne



Szeptem i mową

Szeptem i mową



U dzieci starszych współpracujących

U dzieci starszych współpracujących



Zestawy słów o odpowiednich proporcjach dla tonów

Zestawy słów o odpowiednich proporcjach dla tonów

niskich i wysokich

niskich i wysokich



Listy słów Borowskiej-Gaertig i Potyrały (dzieci w wieku 6-

Listy słów Borowskiej-Gaertig i Potyrały (dzieci w wieku 6-

12 lat)

12 lat)



Badanie akumetryczne może wskazywać na lokalizację

Badanie akumetryczne może wskazywać na lokalizację

niedosłuchu

niedosłuchu



Odbiorczy

Odbiorczy

– różnica między krzywą kostną i powietrzną

– różnica między krzywą kostną i powietrzną

jest równa-mniejsza od 15dB; mała różnica między

jest równa-mniejsza od 15dB; mała różnica między

słyszalnością szeptu i mowy; lepiej słyszalne słowa z

słyszalnością szeptu i mowy; lepiej słyszalne słowa z

przewagą tonów wysokich; zamkniecie p.s.z. nie powoduje

przewagą tonów wysokich; zamkniecie p.s.z. nie powoduje

pogorszenia słuchu

pogorszenia słuchu



Przewodzeniowy

Przewodzeniowy

– różnica 15-40 dB (rezerwa ślimakowa);

– różnica 15-40 dB (rezerwa ślimakowa);

szept jest gorzej słyszalny niż mowa, lepiej słyszalne słowa

szept jest gorzej słyszalny niż mowa, lepiej słyszalne słowa

z przewagą niskich tonów; zatkanie p.s.z. pogarsza

z przewagą niskich tonów; zatkanie p.s.z. pogarsza

słyszenie.

słyszenie.

Audiometria mowy

Audiometria mowy



Od 2 r. ż.

Od 2 r. ż.



Musi znać pewien zasób słów

Musi znać pewien zasób słów



Określa się progi:

Określa się progi:

-

próg wykrywania mowy

próg wykrywania mowy

– najniższe natężenie przy

– najniższe natężenie przy

którym badany dostrzega lub uświadamia sobie w 50%

którym badany dostrzega lub uświadamia sobie w 50%

obecność sygnału mowy, nie rozumiejąc jego treści

obecność sygnału mowy, nie rozumiejąc jego treści

-

próg rozumienia mowy

próg rozumienia mowy

– najmniejsze natężenia sygnału

– najmniejsze natężenia sygnału

mowy, przy którym badany poprawnie powtarza lub

mowy, przy którym badany poprawnie powtarza lub

identyfikuje 50% składowych tekstu – zależy od struktury

identyfikuje 50% składowych tekstu – zależy od struktury

sygnału (słowa, zdania), pojawia się przy wzroście

sygnału (słowa, zdania), pojawia się przy wzroście

natężenia od 8-9 dB ponad próg wykrywania mowy

natężenia od 8-9 dB ponad próg wykrywania mowy



Próg rozróżniania

Próg rozróżniania

(dyskryminacji mowy) – minimalne

(dyskryminacji mowy) – minimalne

natężenia, przy którym osiągnięto 100% identyfikacji tekstu

natężenia, przy którym osiągnięto 100% identyfikacji tekstu



Stopień rozróżnienia

Stopień rozróżnienia

(dyskryminacji) – maksymalny

(dyskryminacji) – maksymalny

odsetek poprawnie odebranych sygnałów

odsetek poprawnie odebranych sygnałów



Ubytek rozróżniania

Ubytek rozróżniania

(dyskryminacji) – różnica między

(dyskryminacji) – różnica między

100% zrozumieniem a osiągniętym progiem dyskryminacji

100% zrozumieniem a osiągniętym progiem dyskryminacji



Szerokość krzywej artykulacyjnej

Szerokość krzywej artykulacyjnej

– rozpiętość (w dB)

– rozpiętość (w dB)

między progiem wykrywani mowy a progiem różnicowania

między progiem wykrywani mowy a progiem różnicowania



Próg nieprzyjemnego słyszenia

Próg nieprzyjemnego słyszenia

(poziom dyskomfortu

(poziom dyskomfortu

głośności)

głośności)



Próg komfortowego poziomu głośności

Próg komfortowego poziomu głośności

(badany odbiera

(badany odbiera

mowę w sposób dla niego najbardziej przyjemny)

mowę w sposób dla niego najbardziej przyjemny)



Listy słowne dla poszczególnych grup wiekowych

Listy słowne dla poszczególnych grup wiekowych



Audiogram mowy przedstawiony za pomocą krzywej

Audiogram mowy przedstawiony za pomocą krzywej

słownej, obrazuje zależność odsetka zrozumiałości

słownej, obrazuje zależność odsetka zrozumiałości

materiału testowego (oś rzędnych) w odniesieniu do

materiału testowego (oś rzędnych) w odniesieniu do

natężenia (oś odciętych)

natężenia (oś odciętych)



Wielkość ubytku słuchu określa natężenie (w dB) progu

Wielkość ubytku słuchu określa natężenie (w dB) progu

rozumienia mowy odniesione do krzywej wzorcowej

rozumienia mowy odniesione do krzywej wzorcowej

otrzymanej u osób z normalnym słuchem

otrzymanej u osób z normalnym słuchem



Topodiagnostyka uszkodzeń drogi słuchowej

Topodiagnostyka uszkodzeń drogi słuchowej



Dobór aparatów słuchowych

Dobór aparatów słuchowych

Audiometria tonalna

Audiometria tonalna



Powyżej 4 r. ż

Powyżej 4 r. ż



Wzajemny stosunek krzywej powietrznej i kostnej pozwala

Wzajemny stosunek krzywej powietrznej i kostnej pozwala

na różnicowanie typu niedosłuchu

na różnicowanie typu niedosłuchu

Stopnie niedosłuchu

Stopnie niedosłuchu

1.

1.

Słuch prawidłowy – do 20 dB

Słuch prawidłowy – do 20 dB

2.

2.

Lekki ubytek słuchu – do 40 dB

Lekki ubytek słuchu – do 40 dB

3.

3.

Średni ubytek słuchu – od 45 do 65 dB

Średni ubytek słuchu – od 45 do 65 dB

4.

4.

Głęboki ubytek słuchu – 70-85 dB

Głęboki ubytek słuchu – 70-85 dB

5.

5.

Resztki słuchu - > 90dB dla częstotliwości > 2000Hz

Resztki słuchu - > 90dB dla częstotliwości > 2000Hz

Metody obiektywne

Metody obiektywne



Audiometria impedacyjna

Audiometria impedacyjna



Otoemisja akustyczna

Otoemisja akustyczna



Słuchowe potencjały wywołane z pnia mózgu

Słuchowe potencjały wywołane z pnia mózgu



Testy

Testy

:

:

-

wyznaczanie podatności p.s.z. i ucha środkowego (w

wyznaczanie podatności p.s.z. i ucha środkowego (w

mililitrach)

mililitrach)

-

obliczanie wartości impedancji akustycznej układu

obliczanie wartości impedancji akustycznej układu

przewodzącego (w omach akustycznych 2000=0,5 cm

przewodzącego (w omach akustycznych 2000=0,5 cm

3

3

)

)

-

graficzna rejestracja zmian tej impedancji w funkcji zmian

graficzna rejestracja zmian tej impedancji w funkcji zmian

ciśnienia w p.s.z. – w postaci krzywej tympanometrycznej

ciśnienia w p.s.z. – w postaci krzywej tympanometrycznej

-

badanie progu odruchu mięśni wewnątrzusznych (w dB)

badanie progu odruchu mięśni wewnątrzusznych (w dB)

-

testowanie funkcji motorycznej n. V (bodźcami

testowanie funkcji motorycznej n. V (bodźcami

nieakustycznymi)

nieakustycznymi)

-

próby różnicujące pochodzenie niedosłuchu – ślimakowe lub

próby różnicujące pochodzenie niedosłuchu – ślimakowe lub

pozaślimakowe (test zanikania odruchu m. strzemiączkowego)

pozaślimakowe (test zanikania odruchu m. strzemiączkowego)

-

badanie drożności trąbki słuchowej (test Williamsa, test

badanie drożności trąbki słuchowej (test Williamsa, test

Toynbeego)

Toynbeego)

-

wyznaczanie progu słyszenia

wyznaczanie progu słyszenia

Tympanometria

Tympanometria



Podstawowe badanie audiologiczne do oceny stanu

Podstawowe badanie audiologiczne do oceny stanu

czynnościowego ucha środkowego oraz wczesnego

czynnościowego ucha środkowego oraz wczesnego

wykrywania niedosłuchów o typie przewodzeniowym

wykrywania niedosłuchów o typie przewodzeniowym

słuchowych

słuchowych



Obiektywnie potwierdza m.in. obecność płynu w jamie

Obiektywnie potwierdza m.in. obecność płynu w jamie

bębenkowej, dysfunkcję trąbki słuchowej, dyslokacji kosteczek

bębenkowej, dysfunkcję trąbki słuchowej, dyslokacji kosteczek



Nie jest rekomendowana u dzieci poniżej 6 m. ż. – zbyt wiotka

Nie jest rekomendowana u dzieci poniżej 6 m. ż. – zbyt wiotka

ściana chrzęstna p.s.z.

ściana chrzęstna p.s.z.



Z technicznego punktu widzenia jest oceną podatności ucha

Z technicznego punktu widzenia jest oceną podatności ucha

środkowego w zależności od zmian ciśnienia powietrza w p.s.z.

środkowego w zależności od zmian ciśnienia powietrza w p.s.z.

- 400 mm H

- 400 mm H

2

2

(+/- 200)

(+/- 200)



Stopniowe zmiany ciśnienia w p.s.z. powodują zmiany

Stopniowe zmiany ciśnienia w p.s.z. powodują zmiany

podatności błony bębenkowej, rejestrowane pośrednio poprzez

podatności błony bębenkowej, rejestrowane pośrednio poprzez

pomiary natężenia tonu próbnego

pomiary natężenia tonu próbnego

Odruch z m. strzemiączkowego

Odruch z m. strzemiączkowego



Droga odruchu (łuk odruchowy) ipsilateralna – a) narząd

Droga odruchu (łuk odruchowy) ipsilateralna – a) narząd

Cortiego, b) zwój spiralny, c) n. ślimakowy, d) jadra n.

Cortiego, b) zwój spiralny, c) n. ślimakowy, d) jadra n.

ślimakowego, e) jądra oliwki górnej, f) włókna skrzyżowane,

ślimakowego, e) jądra oliwki górnej, f) włókna skrzyżowane,

g) jądro ruchowe n. VII, h) n. VII, i) n. strzemiączkowy

g) jądro ruchowe n. VII, h) n. VII, i) n. strzemiączkowy



Jest obustronny

Jest obustronny



Próg odruchu określany jest jako najmniejsze natężenie tony

Próg odruchu określany jest jako najmniejsze natężenie tony

próbnego, przy którym rejestruje się skurcz m.

próbnego, przy którym rejestruje się skurcz m.

strzemiączkowego – u osób prawidłowo słyszących 70-100

strzemiączkowego – u osób prawidłowo słyszących 70-100

dB

dB



Wynik rejestrowany w formie graficznej dla 0,5-4 kHz

Wynik rejestrowany w formie graficznej dla 0,5-4 kHz



Może być badany ipsi- lub kontrlateralnie

Może być badany ipsi- lub kontrlateralnie



Obecność odruchu jest wykładnikiem prawidłowego

Obecność odruchu jest wykładnikiem prawidłowego

funkcjonowania elementów składowych jego drogi

funkcjonowania elementów składowych jego drogi



Odruch może być obecny pomimo niewielkiego lub

Odruch może być obecny pomimo niewielkiego lub

średniego niedosłuchu pochodzenia ślimakowego

średniego niedosłuchu pochodzenia ślimakowego



Jeśli odległość między progiem słuchu a progiem

Jeśli odległość między progiem słuchu a progiem

odruchu z m. strzemiączkowego jest < 60 dB, wskazuje

odruchu z m. strzemiączkowego jest < 60 dB, wskazuje

to na uszkodzenie o lokalizacji ślimakowej i jest

to na uszkodzenie o lokalizacji ślimakowej i jest

obiektywnym wskaźnikiem objawu wyrównania

obiektywnym wskaźnikiem objawu wyrównania

głośności (objaw Metza)

głośności (objaw Metza)



Jest nieobecny przy tympanogarmie typu B – płyn w

Jest nieobecny przy tympanogarmie typu B – płyn w

jamie bębenkowej i inne uszkodzenia przewodzeniowe

jamie bębenkowej i inne uszkodzenia przewodzeniowe



Okres utajenia 10-20ms

Okres utajenia 10-20ms



Czas trwania i zanikanie – nerwiaki n. VIII powodują

Czas trwania i zanikanie – nerwiaki n. VIII powodują

nadmiernie szybkie zmęczenie m. strzemiączkowego

nadmiernie szybkie zmęczenie m. strzemiączkowego



Symetria – asymetria w uszkodzeniach

Symetria – asymetria w uszkodzeniach

pozaślimakowych n. VIII

pozaślimakowych n. VIII



Topodiagnostyka uszkodzeń n. VII

Topodiagnostyka uszkodzeń n. VII

Otoemisja akustyczna (OAE)

Otoemisja akustyczna (OAE)



D. Kemp 1997

D. Kemp 1997



Odzwierciedlają aktywne procesy w ślimaku, związane z

Odzwierciedlają aktywne procesy w ślimaku, związane z

elektroruchowymi właściwościami komórek słuchowych

elektroruchowymi właściwościami komórek słuchowych

zewnętrznych. Część energii przetwarzanej przez te

zewnętrznych. Część energii przetwarzanej przez te

komórki jest przenoszona mechanicznie przez ucho

komórki jest przenoszona mechanicznie przez ucho

środkowe do błony bębenkowej

środkowe do błony bębenkowej



Mierzą funkcję komórek słuchowych zewnętrznych

Mierzą funkcję komórek słuchowych zewnętrznych



Podział otoemisji oparty jest o mechanizmy ich generacji

Podział otoemisji oparty jest o mechanizmy ich generacji



Otoemisje spontaniczne (SOAE) – samoistnie bez

Otoemisje spontaniczne (SOAE) – samoistnie bez

stymulacji ucha

stymulacji ucha



Otoemisje wywołane (EOAE) – odpowiedź na bodziec

Otoemisje wywołane (EOAE) – odpowiedź na bodziec

akustyczny

akustyczny

-

wywołane trzaskiem (CEOAE)

wywołane trzaskiem (CEOAE)

-

otoemisje produktów zniekształceń nieliniowych (DPOAE)

otoemisje produktów zniekształceń nieliniowych (DPOAE)

SOAE

SOAE



Wąskopasmowe sygnały generowane przez ślimak

Wąskopasmowe sygnały generowane przez ślimak



Powstają gdy energia wytwarzana w ślimaku jako produkt

Powstają gdy energia wytwarzana w ślimaku jako produkt

procesów aktywnych, ulega wielokrotnym odbiciom pomiędzy

procesów aktywnych, ulega wielokrotnym odbiciom pomiędzy

miejscem z nieregularnym rozkładem komórek słuchowych

miejscem z nieregularnym rozkładem komórek słuchowych

zewnętrznych na błonie podstawnej oraz strzemiączkiem,

zewnętrznych na błonie podstawnej oraz strzemiączkiem,

tworząc falę stojącą.

tworząc falę stojącą.



40-90% zdrowych uszu

40-90% zdrowych uszu



Nie zależy od płci

Nie zależy od płci



Najczęściej u noworodków i niemowlaków – maleje z wiekiem

Najczęściej u noworodków i niemowlaków – maleje z wiekiem



2,5 – 5 kHz dzieci, 1-2 kHz dorośli

2,5 – 5 kHz dzieci, 1-2 kHz dorośli



Znikoma wartość kliniczna

Znikoma wartość kliniczna



Ich obecność w badanym uchu pozwala na założenie z dużym

Ich obecność w badanym uchu pozwala na założenie z dużym

prawdopodobieństwem, że średni próg słuchu w audiometrii

prawdopodobieństwem, że średni próg słuchu w audiometrii

tonalnej nie przekracza 20 dB.

tonalnej nie przekracza 20 dB.

CEOAE

CEOAE



We wszystkich zdrowych uszach (prawie – próg słuchu

We wszystkich zdrowych uszach (prawie – próg słuchu

>20dB w zakresie 0,25 – 8kHz w 99%)

>20dB w zakresie 0,25 – 8kHz w 99%)



Wywołane trzaskiem lub krótkim bodźcem

Wywołane trzaskiem lub krótkim bodźcem

wąskopasmowym

wąskopasmowym



Rejestrowane głównie w rejonie 500 – 4000 Hz

Rejestrowane głównie w rejonie 500 – 4000 Hz



Zanika przy ubytku słuchu >30 dB

Zanika przy ubytku słuchu >30 dB



Nie występują (99%) gdy próg słuchu >40dB w

Nie występują (99%) gdy próg słuchu >40dB w

zakresie 0,25 – 8kHz

zakresie 0,25 – 8kHz



Spadek poziomu sygnału z wiekiem

Spadek poziomu sygnału z wiekiem



Obecność wskazuje na integralność funkcji komórek

Obecność wskazuje na integralność funkcji komórek

słuchowych zewnętrznych w średnich

słuchowych zewnętrznych w średnich

częstotliwościach

częstotliwościach

DPOAE

DPOAE



Wzmacniacz liniowy

Wzmacniacz liniowy

– sygnał wyjściowy = iloczyn amplitudy

– sygnał wyjściowy = iloczyn amplitudy

sygnału wejściowego i współczynnika wzmocnienia (2 tony

sygnału wejściowego i współczynnika wzmocnienia (2 tony

f

f

1

1

i f

i f

2

2

wejściowe i 2 tony f

wejściowe i 2 tony f

1

1

i f

i f

2

2

w widmie na wyjściu).

w widmie na wyjściu).



Ślimak to

Ślimak to

wzmacniacz nieliniowy

wzmacniacz nieliniowy

– kształt i amplituda

– kształt i amplituda

sygnału wyjściowego różnią się od wejściowego.

sygnału wyjściowego różnią się od wejściowego.



2 różne tony (2 słuchawki) f

2 różne tony (2 słuchawki) f

1

1

i f

i f

2

2

pierwotne na wejściu – na

pierwotne na wejściu – na

wyjściu

wyjściu

f

f

1

1

i f

i f

2

2

oraz

oraz

inne sygnały będące w określonym związku z

inne sygnały będące w określonym związku z

sygnałami f

sygnałami f

1

1

i f

i f

2

2

, które nazywamy „zniekształceniami

, które nazywamy „zniekształceniami

nieliniowymi” (2*f

nieliniowymi” (2*f

1

1

-f

-f

2

2

i 2*f

i 2*f

2

2

-f

-f

1

1

) i które rejestrujemy w p.s.z

) i które rejestrujemy w p.s.z

jako sygnał DPOAE o określonej amplitudzie i fazie.

jako sygnał DPOAE o określonej amplitudzie i fazie.



Zniekształcenia są generowane w obszarze błony

Zniekształcenia są generowane w obszarze błony

podstawnej, który jest pobudzany przez oba tony pierwotne,

podstawnej, który jest pobudzany przez oba tony pierwotne,

przy czym największe nakładanie się pobudzeń występuje w

przy czym największe nakładanie się pobudzeń występuje w

pobliżu miejsca odpowiadającemu częstotliwości f

pobliżu miejsca odpowiadającemu częstotliwości f

2

2

.

.



Poziom sygnału DPOAE waha się wraz ze zmianą

Poziom sygnału DPOAE waha się wraz ze zmianą

częstotliwości tonów pierwotnych

częstotliwości tonów pierwotnych



Dla noworodków występuje typowy spadek poziomu

Dla noworodków występuje typowy spadek poziomu

PDOAE w rejonie 2-5 kHz w porównaniu z zakresem

PDOAE w rejonie 2-5 kHz w porównaniu z zakresem

niższych i wyższych częstotliwości

niższych i wyższych częstotliwości



Poziom sygnału DPOAE zmniejsza się lub zanika całkowicie

Poziom sygnału DPOAE zmniejsza się lub zanika całkowicie

poniżej poziomu tła w przypadku ubytków czuciowo-

poniżej poziomu tła w przypadku ubytków czuciowo-

nerwowym; próg słuchu >50dB (0,25-8 kHz) w 99% nie

nerwowym; próg słuchu >50dB (0,25-8 kHz) w 99% nie

jest wykrywalny.

jest wykrywalny.



Próg słuchu >20dB (0,25-8kHz) obecny w 95%

Próg słuchu >20dB (0,25-8kHz) obecny w 95%



Tympanogram typu C i max. ciśnienia od -100 do -200 daPa

Tympanogram typu C i max. ciśnienia od -100 do -200 daPa

– zmniejszenie sygnału EOAE

– zmniejszenie sygnału EOAE



Tympanogram typu B i max. ciśnienie > -250 daPa – sygnał

Tympanogram typu B i max. ciśnienie > -250 daPa – sygnał

EOAE jest niewykrywalny, nawet w przypadku prawidłowej

EOAE jest niewykrywalny, nawet w przypadku prawidłowej

funkcji ślimaka

funkcji ślimaka



Testy EOAE mogą być wykonywane u dzieci z założonymi

Testy EOAE mogą być wykonywane u dzieci z założonymi

drenami wentylacyjnymi – wyniki zbliżone do

drenami wentylacyjnymi – wyniki zbliżone do

prawidłowych lub wzrost poziomów CEOAE w zakresie

prawidłowych lub wzrost poziomów CEOAE w zakresie

niskich częstotliwości i brak energii CEOAE > 4 kHz

niskich częstotliwości i brak energii CEOAE > 4 kHz

Cechy testów

Cechy testów



Nieinwazyjność

Nieinwazyjność



Obiektywizm

Obiektywizm



Szybkość i łatwość wykonania

Szybkość i łatwość wykonania

Zastosowanie kliniczne otoemisji

Zastosowanie kliniczne otoemisji



badanie przesiewowe słuchu

badanie przesiewowe słuchu



topodiagnostyka uszkodzeń słuchu

topodiagnostyka uszkodzeń słuchu



monitorowanie uszkodzeń słuchu spowodowanych hałasem

monitorowanie uszkodzeń słuchu spowodowanych hałasem



monitorowanie ototoksyczności leków

monitorowanie ototoksyczności leków



wykrywanie głuchoty czynnościowej oraz symulacji

wykrywanie głuchoty czynnościowej oraz symulacji

niedosłuchu

niedosłuchu



diagnostyka szumów usznych

diagnostyka szumów usznych



monitorowanie funkcji ślimaka w operacjach

monitorowanie funkcji ślimaka w operacjach

neurootologicznych

neurootologicznych

ABR

ABR

(

(

auditory brain responses

auditory brain responses

)

)



1967 – Shomer i Feinmesser – jako część zapisu ECoG

1967 – Shomer i Feinmesser – jako część zapisu ECoG



1971 – Jewett i Williston – systematyczne badania u ludzi

1971 – Jewett i Williston – systematyczne badania u ludzi



Wyraz aktywności elektrycznej nerwu słuchowego i wyższych

Wyraz aktywności elektrycznej nerwu słuchowego i wyższych

pięter drogi słuchowej, która powstaje w wyniku stymulacji

pięter drogi słuchowej, która powstaje w wyniku stymulacji

akustycznej

akustycznej



Badanie elektrofizjologicznie = czynnościowe – ocenia

Badanie elektrofizjologicznie = czynnościowe – ocenia

oddzielnie funkcje poszczególnych odcinków drogi słuchowej

oddzielnie funkcje poszczególnych odcinków drogi słuchowej

(badanie audiometryczne = psychoakustyczne – angażuje

(badanie audiometryczne = psychoakustyczne – angażuje

cały układ słuchowy)

cały układ słuchowy)



Bodziec standardowy typu trzask

Bodziec standardowy typu trzask



Zestaw pomiarowy (elektrody + stymulator + wzmacniacz z

Zestaw pomiarowy (elektrody + stymulator + wzmacniacz z

filtrami + procesor sygnałowy + komputer – obróbka

filtrami + procesor sygnałowy + komputer – obróbka

matematyczna i statystyczna oraz wizualizacja i wydruk

matematyczna i statystyczna oraz wizualizacja i wydruk

wyników)

wyników)



Nie ma ograniczeń wiekowych

Nie ma ograniczeń wiekowych



Do 1 r. ż. w stanie snu fizjologicznego

Do 1 r. ż. w stanie snu fizjologicznego



> 1 r. ż. w stanie czuwania lub indukowane

> 1 r. ż. w stanie czuwania lub indukowane

farmakologicznie

farmakologicznie



Czas trwania badania ok. 30 min.

Czas trwania badania ok. 30 min.



Badanie ABR nie zastępuje badania

Badanie ABR nie zastępuje badania

behawioralnego lub audiometrycznego – zasada

behawioralnego lub audiometrycznego – zasada

cross-checking

cross-checking

!

!



Ocena progu słuchu (rekonstrukcja audiogramu)

Ocena progu słuchu (rekonstrukcja audiogramu)



Wczesna diagnostyka zaburzeń typu

Wczesna diagnostyka zaburzeń typu

pozaślimakowego – nerwiak n. VIII, guz kąta

pozaślimakowego – nerwiak n. VIII, guz kąta

mostowo-móżdżkowego, proces

mostowo-móżdżkowego, proces

demielinizacyjny, neuropatia słuchowa,

demielinizacyjny, neuropatia słuchowa,

zaburzenia metaboliczne i naczyniowe

zaburzenia metaboliczne i naczyniowe

Zapisu ABR

Zapisu ABR



Fale

Fale

-

-

I – część dystalna n. VIII

I – część dystalna n. VIII

-

II – część proksymalna n. VIII

II – część proksymalna n. VIII

-

III – jądra ślimakowe

III – jądra ślimakowe

-

IV – jądra zespołu oliwki górnej

IV – jądra zespołu oliwki górnej

-

V – jądra wstęgi bocznej

V – jądra wstęgi bocznej

-

VI – wzgórki dolne

VI – wzgórki dolne



Próg fali V

Próg fali V

– obiektywna ocena progu słyszenia; polega na

– obiektywna ocena progu słyszenia; polega na

wyznaczeniu najmniejszej intensywności bodźca, przy

wyznaczeniu najmniejszej intensywności bodźca, przy

której w odpowiedzi widoczna jest fala V.

której w odpowiedzi widoczna jest fala V.

Wartość progu fali V traktuje się w praktyce jako

Wartość progu fali V traktuje się w praktyce jako

równoważne wartościom progu słyszenia wyznaczonym w

równoważne wartościom progu słyszenia wyznaczonym w

badaniu audiometrycznym.

badaniu audiometrycznym.

Różnice pomiędzy progiem fali V i progiem

Różnice pomiędzy progiem fali V i progiem

audiometrycznym nie przekraczają 10 dB

audiometrycznym nie przekraczają 10 dB

Badania przesiewowe

Badania przesiewowe



Badania przesiewowe można lub należy wykonać

Badania przesiewowe można lub należy wykonać

w odniesieniu do schorzeń spełniających kryteria:

w odniesieniu do schorzeń spełniających kryteria:

-

częstość występowania schorzenia jest znaczna

częstość występowania schorzenia jest znaczna

-

nie wykrycie schorzenia niesie istotne

nie wykrycie schorzenia niesie istotne

konsekwencje

konsekwencje

-

w przypadku wykrycia schorzenia istnieją

w przypadku wykrycia schorzenia istnieją

efektywne metody terapeutyczne i rehabilitacyjne

efektywne metody terapeutyczne i rehabilitacyjne

-

korzyści z wykrycia i terapii > nakłady na

korzyści z wykrycia i terapii > nakłady na

badania, terapię i rehabilitację

badania, terapię i rehabilitację

-

wysoka czułość i powtarzalność metod i procedur

wysoka czułość i powtarzalność metod i procedur

przesiewowych oraz ich akceptacja przez

przesiewowych oraz ich akceptacja przez

badanych

badanych



Wczesne wykrycie zaburzeń słuchu u małych dzieci

Wczesne wykrycie zaburzeń słuchu u małych dzieci



Rozpoczęcie rehabilitacji zaburzeń słuchu < 6 m. ż., daje

Rozpoczęcie rehabilitacji zaburzeń słuchu < 6 m. ż., daje

lepsze efekty rozwoju języka i mowy niż > 6 m. ż.

lepsze efekty rozwoju języka i mowy niż > 6 m. ż.



2 modele:

2 modele:

-

dla dzieci z grupy ryzyka

dla dzieci z grupy ryzyka

-

model powszechny

model powszechny

Badania przesiewowe w oparciu o kwestionariusz wysokiego

Badania przesiewowe w oparciu o kwestionariusz wysokiego

ryzyka uszkodzenia słuchu pozwalają wykryć zaledwie ok.

ryzyka uszkodzenia słuchu pozwalają wykryć zaledwie ok.

50 % dzieci z wrodzonymi zaburzeniami słuchu

50 % dzieci z wrodzonymi zaburzeniami słuchu

Częstość występowania czynników ryzyka w okresie

Częstość występowania czynników ryzyka w okresie

noworodkowym wynosi do 6 do 8%

noworodkowym wynosi do 6 do 8%

Czynniki ryzyka uszkodzenia słuchu u

Czynniki ryzyka uszkodzenia słuchu u

noworodków

noworodków

1.

1.

Obciążający wywiad rodzinny (podłoże genetyczne)

Obciążający wywiad rodzinny (podłoże genetyczne)

2.

2.

Zakażenia TORCH u matki w okresie ciąży i dziecka

Zakażenia TORCH u matki w okresie ciąży i dziecka

3.

3.

Nieprawidłowości w budowie ucha lub twarzoczaszki

Nieprawidłowości w budowie ucha lub twarzoczaszki

4.

4.

Wysoki poziom bilirubiny wymagający transfuzji

Wysoki poziom bilirubiny wymagający transfuzji

wymiennej

wymiennej

5.

5.

Niska waga urodzeniowa <1500g

Niska waga urodzeniowa <1500g

6.

6.

Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

7.

7.

Niski Apgar: 0-3 pkt w 5 min.; 0-6 pkt w 10 min.

Niski Apgar: 0-3 pkt w 5 min.; 0-6 pkt w 10 min.

8.

8.

Niewydolność krążeniowo-oddechowa (intubacja > 10 dni)

Niewydolność krążeniowo-oddechowa (intubacja > 10 dni)

9.

9.

Leki ototoksyczne (aminoglikozydy, diuretyki pętlowe)

Leki ototoksyczne (aminoglikozydy, diuretyki pętlowe)

10.

10.

Obecność cech związanych z zespołami genetycznymi,

Obecność cech związanych z zespołami genetycznymi,

które mogą współistnieć z odbiorczym lub

które mogą współistnieć z odbiorczym lub

przewodzeniowym zaburzeniem słuchu

przewodzeniowym zaburzeniem słuchu



Jedynie programy powszechnych badań przesiewowych w

Jedynie programy powszechnych badań przesiewowych w

połączeniu z oceną obecności czynników ryzyka i

połączeniu z oceną obecności czynników ryzyka i

badaniami kontrolnymi słuchu u dzieci, które należą

badaniami kontrolnymi słuchu u dzieci, które należą

wykazują obecność przynajmniej jednego czynnika dają

wykazują obecność przynajmniej jednego czynnika dają

możliwość wykrycia większości wrodzonych zaburzeń

możliwość wykrycia większości wrodzonych zaburzeń

słuchu.

słuchu.



W pierwszych 3 m. ż. ok. 70% dzieci z niedosłuchem i ok..

W pierwszych 3 m. ż. ok. 70% dzieci z niedosłuchem i ok..

90% w pierwszych 5 m. ż.

90% w pierwszych 5 m. ż.



W krajach bez powszechnego programu przesiewowego –

W krajach bez powszechnego programu przesiewowego –

niedosłuch wykrywa się w wieku 18-24 miesięcy

niedosłuch wykrywa się w wieku 18-24 miesięcy



Metoda otoemisji akustycznej

Metoda otoemisji akustycznej



Metoda ABR

Metoda ABR



U wcześniaków > 31-33 tyg. po zapłodnieniu

U wcześniaków > 31-33 tyg. po zapłodnieniu



U noworodków urodzonych w terminie nie powinno się

U noworodków urodzonych w terminie nie powinno się

wykonywać badania < 36-48 godz. po urodzeniu –

wykonywać badania < 36-48 godz. po urodzeniu –

pozostałości wód płodowych p. s. z. dają wynik fałszywie +

pozostałości wód płodowych p. s. z. dają wynik fałszywie +



Badanie wielostopniowe – w 2-3 dobie życia (I badanie –

Badanie wielostopniowe – w 2-3 dobie życia (I badanie –

CEAOE, II badanie – DPOAE lub I – DPOAE a II – ABR)

CEAOE, II badanie – DPOAE lub I – DPOAE a II – ABR)



Nieprawidłowy wynik badania dwustopniowego nakazuje

Nieprawidłowy wynik badania dwustopniowego nakazuje

wykonanie kompleksowego badania audiologicznego w

wykonanie kompleksowego badania audiologicznego w

czasie pierwszych 3 miesięcy życia, z włączeniem badania

czasie pierwszych 3 miesięcy życia, z włączeniem badania

ABR

ABR



Prawidłowy wynik badania EOAE pozwala z dużym

Prawidłowy wynik badania EOAE pozwala z dużym

prawdopodobieństwem przyjąć że funkcjonowanie części

prawdopodobieństwem przyjąć że funkcjonowanie części

obwodowej narządu słuchu jest prawidłowe

obwodowej narządu słuchu jest prawidłowe



Test EOAE nie daje jednak żadnych informacji o możliwości

Test EOAE nie daje jednak żadnych informacji o możliwości

wystąpienia uszkodzenia pozaślimakowego lub patologii

wystąpienia uszkodzenia pozaślimakowego lub patologii

związanej z właściwościami komórek słuchowych

związanej z właściwościami komórek słuchowych

wewnętrznych – nazwa „badanie przesiewowe słuchu” w

wewnętrznych – nazwa „badanie przesiewowe słuchu” w

odniesieniu do EOAE nie jest w pełni prawidłowa

odniesieniu do EOAE nie jest w pełni prawidłowa



W większości przypadków ubytki słuchu są spowodowane

W większości przypadków ubytki słuchu są spowodowane

nieprawidłowym funkcjonowaniem komórek słuchowych

nieprawidłowym funkcjonowaniem komórek słuchowych

zewnętrznych – dlatego EOAE jest przydatna do celów

zewnętrznych – dlatego EOAE jest przydatna do celów

przesiewowych.

przesiewowych.