Wlewy kroplowe
Wlewy kroplowe
Cele, zasady postępowania
Cele, zasady postępowania
i niebezpieczeństwa
i niebezpieczeństwa
KROPLOWY WLEW DOŻYLNY
KROPLOWY WLEW DOŻYLNY
To dożylne podawanie metodą kroplową
To dożylne podawanie metodą kroplową
płynów nawadniających lub krwi,
płynów nawadniających lub krwi,
płynów krwiopochodnych,
płynów krwiopochodnych,
Płyny tą drogą podaje się, gdy pacjent
Płyny tą drogą podaje się, gdy pacjent
nie może przyjmować ich doustnie,
nie może przyjmować ich doustnie,
Stosuje się je w celu uzupełnienia
Stosuje się je w celu uzupełnienia
w organizmie wody, elektrolitów,
w organizmie wody, elektrolitów,
witamin, składników energetycznych,
witamin, składników energetycznych,
Czasami zachodzi konieczność podania
Czasami zachodzi konieczność podania
w kroplowym wlewie dożylnym leku np.
w kroplowym wlewie dożylnym leku np.
silnie działającego, który musi być
silnie działającego, który musi być
podany powoli i w dużym rozcieńczeniu,
podany powoli i w dużym rozcieńczeniu,
KROPLOWY WLEW DOŻYLNY
KROPLOWY WLEW DOŻYLNY
c.d.
c.d.
Rodzaj, ilość i szybkość przetaczania płynów
Rodzaj, ilość i szybkość przetaczania płynów
określa lekarz,
określa lekarz,
Ilość podawanych płynów zależy od stopnia
Ilość podawanych płynów zależy od stopnia
odwodnienia organizmu, tempa utraty płynów,
odwodnienia organizmu, tempa utraty płynów,
rodzaju zaburzeń występujących u chorego
rodzaju zaburzeń występujących u chorego
oraz wieku pacjenta,
oraz wieku pacjenta,
Należy pamiętać o tym, że zbyt szybkie
Należy pamiętać o tym, że zbyt szybkie
przetaczanie płynów może być niebezpieczne,
przetaczanie płynów może być niebezpieczne,
powodując - przewodnienie organizmu,
powodując - przewodnienie organizmu,
przeciążenie krążenia, obrzęk płuc,
przeciążenie krążenia, obrzęk płuc,
Podczas wykonywania kroplowego wlewu
Podczas wykonywania kroplowego wlewu
dożylnego zachodzi konieczność wnikliwej
dożylnego zachodzi konieczność wnikliwej
obserwacji pacjenta
obserwacji pacjenta
Obowiązujące zasady
Obowiązujące zasady
Przestrzeganie zasad postępowania
Przestrzeganie zasad postępowania
aseptycznego i antyseptycznego:
aseptycznego i antyseptycznego:
zdezynfekowanie miejsca wkłucia,
zdezynfekowanie miejsca wkłucia,
używanie jałowego sprzętu,
używanie jałowego sprzętu,
zachowanie jałowości leku,
zachowanie jałowości leku,
Wybranie dostępnej, dobrze widocznej żyły,
Wybranie dostępnej, dobrze widocznej żyły,
Sprawdzenie zgodności leku ze zleceniem,
Sprawdzenie zgodności leku ze zleceniem,
Przestrzeganie zleconej szybkości
Przestrzeganie zleconej szybkości
podawania leku,
podawania leku,
Lek przygotowuje i podaje ta sama osoba,
Lek przygotowuje i podaje ta sama osoba,
W trakcie trwania zabiegu obserwowanie
W trakcie trwania zabiegu obserwowanie
miejsca wkłucia i stanu pacjenta,
miejsca wkłucia i stanu pacjenta,
Udokumentowanie wykonania zabiegu
Udokumentowanie wykonania zabiegu
Niebezpieczeństwa leczenia
Niebezpieczeństwa leczenia
za pomocą wlewu dożylnego
za pomocą wlewu dożylnego
ZATOR POWIETRZNY
ZATOR POWIETRZNY
Jeżeli pętla przewodu do przetaczania leży podczas
Jeżeli pętla przewodu do przetaczania leży podczas
infuzji grawitacyjnej co najmniej 20 cm poniżej poziomu
infuzji grawitacyjnej co najmniej 20 cm poniżej poziomu
serca chorego, wejście powietrza do żyły jest z dużą
serca chorego, wejście powietrza do żyły jest z dużą
pewnością wykluczone.
pewnością wykluczone.
Niebezpieczeństwo zatoru powietrznego jest szczególnie
Niebezpieczeństwo zatoru powietrznego jest szczególnie
duże:
duże:
Gdy kroplówkę grawitacyjną podaje się jednocześnie z
Gdy kroplówkę grawitacyjną podaje się jednocześnie z
pompą infuzyjną. Jeśli pojemnik infuzyjny kroplówki
pompą infuzyjną. Jeśli pojemnik infuzyjny kroplówki
grawitacyjnej jest pusty może się zdarzyć, że przy
grawitacyjnej jest pusty może się zdarzyć, że przy
dobrym odpływie do żyły pacjenta, większym w
dobrym odpływie do żyły pacjenta, większym w
porównaniu z objętością przesuwu pompy, powietrze z
porównaniu z objętością przesuwu pompy, powietrze z
pojemnika dostanie się do żyły. Z tego powodu wspólny
pojemnika dostanie się do żyły. Z tego powodu wspólny
spływ obu infuzji powinien leżeć zdecydowanie (co
spływ obu infuzji powinien leżeć zdecydowanie (co
najmniej 20 cm) poniżej poziomu serca chorego.
najmniej 20 cm) poniżej poziomu serca chorego.
Przy zassaniu powietrza przez ujemne ciśnienie
Przy zassaniu powietrza przez ujemne ciśnienie
panujące
panujące
w dużych (centralnych) naczyniach żylnych (v.
w dużych (centralnych) naczyniach żylnych (v.
subclavia, v. jugularis). Niebezpieczeństwo to należy
subclavia, v. jugularis). Niebezpieczeństwo to należy
brać pod uwagę zwłaszcza podczas zmiany butelek lub
brać pod uwagę zwłaszcza podczas zmiany butelek lub
aparatów do przetaczania!
aparatów do przetaczania!
MIKROZATORY
MIKROZATORY
Spowodowane są wiórkami gumowymi
Spowodowane są wiórkami gumowymi
z korków zamykających butelki
z korków zamykających butelki
z płynami infuzyjnymi lub innymi
z płynami infuzyjnymi lub innymi
zanieczyszczeniami płynów
zanieczyszczeniami płynów
infuzyjnych.
infuzyjnych.
Dlatego nie wolno używać mętnych
Dlatego nie wolno używać mętnych
roztworów. Stosować należy,
roztworów. Stosować należy,
przynajmniej do przetaczania krwi
przynajmniej do przetaczania krwi
i płynów wielkocząsteczkowych lub
i płynów wielkocząsteczkowych lub
wysokostężonych, wyłącznie aparaty
wysokostężonych, wyłącznie aparaty
z wbudowanym mikrofiltrem.
z wbudowanym mikrofiltrem.
ZANIECZYSZCZENIA
ZANIECZYSZCZENIA
BAKTERYJNE
BAKTERYJNE
Wlewy dożylne, które z reguły podaje się przez dłuższy
Wlewy dożylne, które z reguły podaje się przez dłuższy
czas, stanowią potencjalne źródło zakażeń bakteryjnych.
czas, stanowią potencjalne źródło zakażeń bakteryjnych.
Możliwe następstwa to: zakrzepowe zapalenie żyły lub,
Możliwe następstwa to: zakrzepowe zapalenie żyły lub,
zwłaszcza u wymagających intensywnego nadzoru
zwłaszcza u wymagających intensywnego nadzoru
chorych z obniżoną odpornością - zagrażająca życiu
chorych z obniżoną odpornością - zagrażająca życiu
posocznica.
posocznica.
Częste źródła kontaminacji bakteryjnej (wg Daschnera):
Częste źródła kontaminacji bakteryjnej (wg Daschnera):
Nieodkażanie rąk,
Nieodkażanie rąk,
Niejałowe założenie kroplówki,
Niejałowe założenie kroplówki,
Stosowanie odpowietrzników bez filtra bakteryjnego,
Stosowanie odpowietrzników bez filtra bakteryjnego,
Dodawanie leków lub roztworów elektrolitów w sposób
Dodawanie leków lub roztworów elektrolitów w sposób
niejałowy,
niejałowy,
Wstrzyknięcia do łącznika lateksowego aparatu do
Wstrzyknięcia do łącznika lateksowego aparatu do
przetoczenia dokonane w sposób niejałowy,
przetoczenia dokonane w sposób niejałowy,
Rozłączanie przewodów w celu pomiaru ciśnienia żylnego,
Rozłączanie przewodów w celu pomiaru ciśnienia żylnego,
Rozłączanie przewodów w celu pobrania krwi do badań
Rozłączanie przewodów w celu pobrania krwi do badań
laboratoryjnych.
laboratoryjnych.
Zasady postępowania pozwalające
Zasady postępowania pozwalające
uniknąć kontaminacji bakteryjnej
uniknąć kontaminacji bakteryjnej
płynów infuzyjnych
płynów infuzyjnych
Odkażać dokładnie ręce przed każdym rękoczynem
Odkażać dokładnie ręce przed każdym rękoczynem
na układzie do przetaczania.
na układzie do przetaczania.
Przestrzegać ścisłej jałowości podczas podłączania
Przestrzegać ścisłej jałowości podczas podłączania
kroplówki.
kroplówki.
Dodawać do kroplówki leki i roztwory elektrolitów
Dodawać do kroplówki leki i roztwory elektrolitów
z zachowaniem warunków jałowości. Nakłuwać w
z zachowaniem warunków jałowości. Nakłuwać w
sposób jałowy korek gumowy przed podłączeniem
sposób jałowy korek gumowy przed podłączeniem
aparatu do przetoczenia.
aparatu do przetoczenia.
W żadnym przypadku nie wstrzykiwać później
W żadnym przypadku nie wstrzykiwać później
dodatkowych roztworów za pomocą igły do wiszącej
dodatkowych roztworów za pomocą igły do wiszącej
kroplówki!
kroplówki!
O ile to możliwe, poszczególne leki podawać przez
O ile to możliwe, poszczególne leki podawać przez
oddzielne wkłucia lub przez kranik trójdrożny, a nie
oddzielne wkłucia lub przez kranik trójdrożny, a nie
dodawać je do kroplówki.
dodawać je do kroplówki.
Zasady postępowania pozwalające
Zasady postępowania pozwalające
uniknąć kontaminacji bakteryjnej
uniknąć kontaminacji bakteryjnej
płynów infuzyjnych c.d.
płynów infuzyjnych c.d.
Płyny infuzyjne, do których dodano leki lub inne
Płyny infuzyjne, do których dodano leki lub inne
roztwory, zmienić najpóźniej po 12 godz.
roztwory, zmienić najpóźniej po 12 godz.
Cały aparat do przetaczania zmienić najpóźniej po
Cały aparat do przetaczania zmienić najpóźniej po
24 godz.
24 godz.
Podczas wymiany cewnika w żyle centralnej
Podczas wymiany cewnika w żyle centralnej
zmienić także aparat do przetaczania.
zmienić także aparat do przetaczania.
Krew do badań laboratoryjnych pobierać w miarę
Krew do badań laboratoryjnych pobierać w miarę
możliwości z oddzielnej żyły a nie z dostępu
możliwości z oddzielnej żyły a nie z dostępu
żylnego kroplówki.
żylnego kroplówki.
Do wkucia dożylnego, np. do krótkich wlewów,
Do wkucia dożylnego, np. do krótkich wlewów,
stosować kaniule metalowe, a nie plastikowe.
stosować kaniule metalowe, a nie plastikowe.
Niezgodność rożnych
Niezgodność rożnych
płynów infuzyjnych
płynów infuzyjnych
Szczególne niebezpieczeństwo podczas
Szczególne niebezpieczeństwo podczas
przygotowywania płynów infuzyjnych
przygotowywania płynów infuzyjnych
stwarza mieszanie niezgodnych roztworów.
stwarza mieszanie niezgodnych roztworów.
W razie mieszania rożnych roztworów w
W razie mieszania rożnych roztworów w
jednej kroplówce należy się w każdym
jednej kroplówce należy się w każdym
przypadku upewnić, ze przewidziane
przypadku upewnić, ze przewidziane
roztwory rzeczywiście są zgodne i nie
roztwory rzeczywiście są zgodne i nie
upośledzają. wzajemnie swojego działania.
upośledzają. wzajemnie swojego działania.
Zwrócić uwagę na zgodność roztworów
Zwrócić uwagę na zgodność roztworów
także
także
w przypadku podawania rożnych płynów
w przypadku podawania rożnych płynów
infuzyjnych przez kraniki wielodrożne.
infuzyjnych przez kraniki wielodrożne.
Mieszanie płynów we
Mieszanie płynów we
wlewach kroplowych
wlewach kroplowych
Problemem, któremu wciąż jeszcze nie przypisuje
Problemem, któremu wciąż jeszcze nie przypisuje
się właściwego znaczenia, jest wzajemne
się właściwego znaczenia, jest wzajemne
oddziaływanie leków w przypadku ich dodania do
oddziaływanie leków w przypadku ich dodania do
kroplówki.
kroplówki.
Zasadniczo można tu wyróżnić:
Zasadniczo można tu wyróżnić:
Mieszane wstrzykniecie. W tym wypadku rożne
Mieszane wstrzykniecie. W tym wypadku rożne
roztwory miesza się w jednej strzykawce i podaje w
roztwory miesza się w jednej strzykawce i podaje w
postaci jednego wstrzyknięcia. Stężenie dodanych
postaci jednego wstrzyknięcia. Stężenie dodanych
leków jest zazwyczaj duże, w pojedynczych
leków jest zazwyczaj duże, w pojedynczych
przypadkach może dojść do znacznych zmian pH
przypadkach może dojść do znacznych zmian pH
przy ograniczonej zdolności buforowej wskutek
przy ograniczonej zdolności buforowej wskutek
niewielkiej objętości.
niewielkiej objętości.
Mieszaną infuzją. Powstaje albo poprzez zmieszanie
Mieszaną infuzją. Powstaje albo poprzez zmieszanie
leków z całą objętością, płynu infuzyjnego, albo
leków z całą objętością, płynu infuzyjnego, albo
poprzez wstrzykniecie ich do przewodu infuzyjnego
poprzez wstrzykniecie ich do przewodu infuzyjnego
podawanej kroplówki.
podawanej kroplówki.
Mieszanie płynów we
Mieszanie płynów we
wlewach kroplowych
wlewach kroplowych
Roztwór mieszany. Kilka rożnych płynów miesza się
Roztwór mieszany. Kilka rożnych płynów miesza się
przed podaniem we wspólnym worku. W ten sposób
przed podaniem we wspólnym worku. W ten sposób
dodaje się bezpośrednio do płynu infuzyjnego np.
dodaje się bezpośrednio do płynu infuzyjnego np.
antybiotyki, środki przeciwbólowe, blokery
antybiotyki, środki przeciwbólowe, blokery
receptorów H2, insulinę i antykoagulanty, a
receptorów H2, insulinę i antykoagulanty, a
następnie tak zmieszany płyn podaje się pacjentowi
następnie tak zmieszany płyn podaje się pacjentowi
przez dłuższy okres.
przez dłuższy okres.
Niezgodności i interakcje
Niezgodności i interakcje
Niezgodności mają miejsce, gdy w mieszaninie leków
Niezgodności mają miejsce, gdy w mieszaninie leków
jeszcze przed podaniem jej pacjentowi dochodzi
jeszcze przed podaniem jej pacjentowi dochodzi
wskutek reakcji fizyczno-chemicznych do zmian,
wskutek reakcji fizyczno-chemicznych do zmian,
które czynią ją nieprzydatną do zastosowania.
które czynią ją nieprzydatną do zastosowania.
Natomiast o interakcjach mówi się w przypadku
Natomiast o interakcjach mówi się w przypadku
wzajemnego oddziaływania leków w ustroju i z
wzajemnego oddziaływania leków w ustroju i z
ustrojem po ich podaniu.
ustrojem po ich podaniu.
W celu uniknięcia niepożądanego
W celu uniknięcia niepożądanego
wzajemnego oddziaływania leków należy
wzajemnego oddziaływania leków należy
przestrzegać następujących zasad
przestrzegać następujących zasad
postępowania
postępowania
(zmodyfikowany wg C.E. Hipwella, 1986):
(zmodyfikowany wg C.E. Hipwella, 1986):
Jeśli to tylko możliwe, podawać leki oddzielnie.
Jeśli to tylko możliwe, podawać leki oddzielnie.
Unikać mieszanych wstrzyknięć i mieszanych
Unikać mieszanych wstrzyknięć i mieszanych
infuzji.
infuzji.
Przestrzegać koniecznie zaleceń producenta.
Przestrzegać koniecznie zaleceń producenta.
Nie używać roztworów z makroskopowo
Nie używać roztworów z makroskopowo
widocznymi zmianami. Z tego powodu do
widocznymi zmianami. Z tego powodu do
przygotowywania mieszanin nigdy nie stosować
przygotowywania mieszanin nigdy nie stosować
butelek plastikowych (gorsza przejrzystość).
butelek plastikowych (gorsza przejrzystość).
Unikać niepotrzebnie długiego kontaktu
Unikać niepotrzebnie długiego kontaktu
składników mieszaniny.
składników mieszaniny.
Nigdy nie mieszać roztworów różniących się
Nigdy nie mieszać roztworów różniących się
znacznie pod względem pH.
znacznie pod względem pH.
Stosować roztwory o prostym składzie.
Stosować roztwory o prostym składzie.
Unikać dodawania więcej niż jednego leku.
Unikać dodawania więcej niż jednego leku.
W celu uniknięcia niepożądanego
W celu uniknięcia niepożądanego
wzajemnego oddziaływania leków należy
wzajemnego oddziaływania leków należy
przestrzegać następujących zasad
przestrzegać następujących zasad
postępowania
postępowania
(zmodyfikowany wg C.E. Hipwella,
(zmodyfikowany wg C.E. Hipwella,
1986)c.d:
1986)c.d:
Zmieszać pierwszy dodawany lek z roztworem
Zmieszać pierwszy dodawany lek z roztworem
nośnikowym, zanim doda się następny.
nośnikowym, zanim doda się następny.
Przygotowana mieszaninę leków lub mieszana
Przygotowana mieszaninę leków lub mieszana
infuzje natychmiast podąć.
infuzje natychmiast podąć.
Niektóre leki ulegają tak silnej adsorpcji na
Niektóre leki ulegają tak silnej adsorpcji na
przewodach plastikowych (zwłaszcza PCV), ze
przewodach plastikowych (zwłaszcza PCV), ze
może dojść do obniżenia skuteczności o klinicznym
może dojść do obniżenia skuteczności o klinicznym
znaczeniu, np. klometiazol (Heminevrin),
znaczeniu, np. klometiazol (Heminevrin),
diazepam, heparyna, insulina, dwuazotan
diazepam, heparyna, insulina, dwuazotan
izosorbidu, lidokaina, nitrogliceryna.
izosorbidu, lidokaina, nitrogliceryna.
Niektóre leki należy chronić przed światłem, np.
Niektóre leki należy chronić przed światłem, np.
amfoterycynę B, kwas foliowy, kwas alfa-liponowy,
amfoterycynę B, kwas foliowy, kwas alfa-liponowy,
nifedypinę, nitroglicerynę, wit.B
nifedypinę, nitroglicerynę, wit.B
2
2
(ryboflawinę),
(ryboflawinę),
wit. B
wit. B
6
6
(pirydoksynę), wit. C (kwas askorbinowy).
(pirydoksynę), wit. C (kwas askorbinowy).
W celu uniknięcia niepożądanego
W celu uniknięcia niepożądanego
wzajemnego oddziaływania leków należy
wzajemnego oddziaływania leków należy
przestrzegać następujących zasad
przestrzegać następujących zasad
postępowania
postępowania
(zmodyfikowany wg C.E. Hipwella,
(zmodyfikowany wg C.E. Hipwella,
1986)c.d:
1986)c.d:
Do następujących roztworów tj.: krew, preparaty
Do następujących roztworów tj.: krew, preparaty
krwiopochodne, roztwory aminokwasów, emulsje
krwiopochodne, roztwory aminokwasów, emulsje
tłuszczowe, leki osmotycznie czynne, stężone
tłuszczowe, leki osmotycznie czynne, stężone
roztwory elektrolitów nie powinno się nigdy
roztwory elektrolitów nie powinno się nigdy
dodawać innych leków.
dodawać innych leków.
Jako roztwory nośnikowe nadają się np.:
Jako roztwory nośnikowe nadają się np.:
5% roztwór glukozy,
5% roztwór glukozy,
5% roztwór fruktozy,
5% roztwór fruktozy,
5% roztwór sorbitolu,
5% roztwór sorbitolu,
5% roztwór ksylitolu,
5% roztwór ksylitolu,
0,9% roztwór chlorku sodu,
0,9% roztwór chlorku sodu,
roztwór mleczanu sodowego Ringera.
roztwór mleczanu sodowego Ringera.
Niepożądane oddziaływania
Niepożądane oddziaływania
leków
leków
Leki - których często dotyczy niezgodność
Leki - których często dotyczy niezgodność
antybioty
antybioty
ki
ki
octan potasu
octan potasu
chlorowodorek
chlorowodorek
petydyny
petydyny
aminofilin
aminofilin
a
a
chlorek wapnia
chlorek wapnia
tiopental
tiopental
dobutami
dobutami
na
na
glukonian wapnia
glukonian wapnia
witamina B
witamina B
1
1
dopamina
dopamina
metylprednizolon
metylprednizolon
witamina B
witamina B
kompleks plus
kompleks plus
furosemid
furosemid
siarczan morfiny
siarczan morfiny
witamina C
witamina C
heparyna
heparyna
dwuwęglan sodu
dwuwęglan sodu
Budowa aparatu do
Budowa aparatu do
przetaczania
przetaczania
Komora (zbiornik) kroplowa (1),
Komora (zbiornik) kroplowa (1),
przewa
przewa
ż
ż
nie,
nie,
z mi
z mi
ę
ę
kkiego plastiku, zapobiega wej
kkiego plastiku, zapobiega wej
ś
ś
ciu
ciu
powietrza do uk
powietrza do uk
ł
ł
adu przewodów i pozwala na
adu przewodów i pozwala na
przybli
przybli
ż
ż
on
on
ą
ą
kontrol
kontrol
ę
ę
wielko
wielko
ś
ś
ci przep
ci przep
ł
ł
ywu.
ywu.
Kolec do przek
Kolec do przek
ł
ł
ucia (2),
ucia (2),
przewa
przewa
ż
ż
nie z
nie z
twardego plastiku, s
twardego plastiku, s
ł
ł
u
u
ż
ż
y do przek
y do przek
ł
ł
ucia korka
ucia korka
gumowego butelki infuzyjnej. Przez jego
gumowego butelki infuzyjnej. Przez jego
centralny kana
centralny kana
ł
ł
p
p
ł
ł
ynie roztwór infuzyjny do
ynie roztwór infuzyjny do
komory kroplowej.
komory kroplowej.
(1)
(2)
Budowa aparatu do
Budowa aparatu do
przetaczania – c.d.
przetaczania – c.d.
Odpowietrznik (3),
Odpowietrznik (3),
przewa
przewa
ż
ż
nie tworzy ca
nie tworzy ca
ł
ł
o
o
ść
ść
z
z
komor
komor
ą
ą
kroplow
kroplow
ą
ą
. Umo
. Umo
ż
ż
liwia wej
liwia wej
ś
ś
cie powietrza w
cie powietrza w
celu wyrównania ci
celu wyrównania ci
ś
ś
nie
nie
ń
ń
podczas infuzji (zw
podczas infuzji (zw
ł
ł
aszcza
aszcza
w butelkach szklanych). Filtr bakteryjny zapobiega
w butelkach szklanych). Filtr bakteryjny zapobiega
wnikni
wnikni
ę
ę
ciu drobnoustrojów z powietrza. Podczas
ciu drobnoustrojów z powietrza. Podczas
nak
nak
ł
ł
uwania butelki oraz podczas wlewu pod
uwania butelki oraz podczas wlewu pod
zwi
zwi
ę
ę
kszonym ci
kszonym ci
ś
ś
nieniem odpowietrznik mo
nieniem odpowietrznik mo
ż
ż
na
na
zamkn
zamkn
ąć
ąć
zatyczk
zatyczk
ą
ą
.
.
Wska
Wska
ź
ź
nik wype
nik wype
ł
ł
nienia (4),
nienia (4),
p
p
rzy wype
rzy wype
ł
ł
nionej
nionej
komorze kroplowej na oznaczonej w ten sposób
komorze kroplowej na oznaczonej w ten sposób
wysoko
wysoko
ś
ś
ci powinien znajdowa
ci powinien znajdowa
ć
ć
si
si
ę
ę
poziom p
poziom p
ł
ł
ynu.
ynu.
(3)
(4)
Budowa aparatu do
Budowa aparatu do
przetaczania c.d.
przetaczania c.d.
W niektórych aparatach do przetaczania komora
W niektórych aparatach do przetaczania komora
kroplowa zawiera
kroplowa zawiera
mikrofiltr (5),
mikrofiltr (5),
który zatrzymuje
który zatrzymuje
cz
cz
ą
ą
stki znajduj
stki znajduj
ą
ą
ce si
ce si
ę
ę
w roztworze infuzyjnym. Filtry
w roztworze infuzyjnym. Filtry
tego rodzaju zaleca si
tego rodzaju zaleca si
ę
ę
zw
zw
ł
ł
aszcza do przetaczania krwi i
aszcza do przetaczania krwi i
wielkocz
wielkocz
ą
ą
steczkowych preparatów osoczozast
steczkowych preparatów osoczozast
ę
ę
pczych,
pczych,
a tak
a tak
ż
ż
e roztworów mannitolu o wysokim st
e roztworów mannitolu o wysokim st
ęż
ęż
eniu.
eniu.
Regulator przep
Regulator przep
ł
ł
ywu (6),
ywu (6),
przewa
przewa
ż
ż
nie w postaci gi
nie w postaci gi
ę
ę
tkiej
tkiej
blaszki lub zacisku rolkowego. Umo
blaszki lub zacisku rolkowego. Umo
ż
ż
liwia ustawienie
liwia ustawienie
odpowiedniej liczby kropli, jest jednak cz
odpowiedniej liczby kropli, jest jednak cz
ę
ę
sto bardzo
sto bardzo
niedok
niedok
ł
ł
adny. W przypadku, gdy wymagana jest wysoka
adny. W przypadku, gdy wymagana jest wysoka
dok
dok
ł
ł
adno
adno
ść
ść
w dawkowaniu, zaleca si
w dawkowaniu, zaleca si
ę
ę
stosowanie
stosowanie
pompy infuzyjnej.
pompy infuzyjnej.
(5)
(6)
Budowa aparatu do
Budowa aparatu do
przetaczania c.d.
przetaczania c.d.
Łą
Łą
cznik lateksowy (7).
cznik lateksowy (7).
Umo
Umo
ż
ż
liwia podanie leków
liwia podanie leków
do uk
do uk
ł
ł
adu przewodów bez konieczno
adu przewodów bez konieczno
ś
ś
ci
ci
roz
roz
łą
łą
czenia po
czenia po
łą
łą
cze
cze
ń
ń
. Mo
. Mo
ż
ż
e sta
e sta
ć
ć
si
si
ę
ę
drog
drog
ą
ą
wnikni
wnikni
ę
ę
cia bakterii, zw
cia bakterii, zw
ł
ł
aszcza w razie
aszcza w razie
nieja
nieja
ł
ł
owego post
owego post
ę
ę
powania
powania
i dla tego powinien by
i dla tego powinien by
ć
ć
z regu
z regu
ł
ł
y zast
y zast
ę
ę
powany
powany
kranikiem wielodro
kranikiem wielodro
ż
ż
nym.
nym.
Nasadka (
Nasadka (
łą
łą
cznik) (8),
cznik) (8),
s
s
ł
ł
u
u
ż
ż
y do po
y do po
łą
łą
czenia
czenia
przewodu
przewodu
z dost
z dost
ę
ę
pem
pem
ż
ż
ylnym (np. centralnym cewnikiem
ylnym (np. centralnym cewnikiem
ż
ż
ylnym, motylkiem,
ylnym, motylkiem,
v
v
enflonem)
enflonem)
(7)
(8)
PRZYRZĄD DO PRZETACZANIA PŁYNÓW
PRZYRZĄD DO PRZETACZANIA PŁYNÓW
INFUZYJNYCH Z MOŻLIWOŚCIĄ
INFUZYJNYCH Z MOŻLIWOŚCIĄ
POMIARU OŚRODKOWEGO CIŚNIENIA
POMIARU OŚRODKOWEGO CIŚNIENIA
ŻYLNEGO
ŻYLNEGO
Pomiar ośrodkowego
Pomiar ośrodkowego
ciśnienia żylnego
ciśnienia żylnego
Jest to ciśnienie panujące w układzie górnej
Jest to ciśnienie panujące w układzie górnej
i dolnej żyły głównej.
i dolnej żyły głównej.
Daje ono informację, co do objętości
Daje ono informację, co do objętości
łożyska naczyniowego i pozwala wyciągnąć
łożyska naczyniowego i pozwala wyciągnąć
wnioski co do wydolności prawej komory
wnioski co do wydolności prawej komory
serca
serca
Podział płynów infuzyjnych
Składniki
Przykłady (nazwy handlowe )
Roztwory elektrolitów ( częściowo w połączeniu z węglowodanami )
Podział wg stężenia jonu Na + ( w mmo/l) jako najważniejszego kationu
Oznaczenia dodatkowe
*roztwór pełnoelektrolitowy Na+ > 120
* roztwór ⅔ elektrolitowy Na + 91 – 120
OP
* roztwór ½ elektrolitowy Na + 61- 90
H
* roztwór ⅓ elektrolitowy Na + < 60
B
Kationy : Na+, K +, Ca²+, Mg²+, cynk
Aniony: chlorkowy, octanowy,
mleczanowy, jabłczanowy, fosforanowy
Węglowodany: glukoza, ksylitol
Elomel, Janosteril
Nrmofundin, roztwór Ringera
Sterofundin, Totofundin
Roztwory węglowodanów ( częściowo łączone z elektrolitami : dodatkowe oznaczenie –
E ). Dodatkowe oznaczenie D ( dekstroza ) = G ( glukoza), L ( lewuloza ) = F
( fruktoza, S ( sorbitol ), X ( ksylitol )
glukoza, fruktoza, sorbitol, ksylitol
Glukosteril, GX pfrimmer
Emulsje tłuszczowe
Dodatkowe oznaczenia: LTC ( ang. long chain triglycerides = tłuszcze o długich
łańcuchach ),MCT (ang. medium hain triglycerides = tłuszcze o łańcuchach średniej
długości}
olej sojowy, lecytyna jaj, glicerol
fosfolipidy jaj,
Intralipid, Lipofundin
Nutrifundin
Roztwory aminokwasów
(częściowo łączone z węglowodanami i /lub elektrolitami)
aminokwasy, glukoza, ksylitol,
Na+, K+, Ca²+, Mg²+,
chlorek, octan, jabłczan, fosforan
Aminiofusion,
Aminoplasmal, aminomel
slavia, Intrafusin
Roztwory mieszane do odżywiania pozajelitowego
aminokwasy, glukoza, ksylitol,
Na+, K+, Ca²+, Mg²+, cynk, Clֿ,
octan,
jabłczan, fosforan
AKE, Aminomix
Combifusin,
salviamin
Osmo- i onkoterapia
mannitol, sorbitol, glicerol
roztwór mannitolu, Osmofundin
Płyny uzupełniające obietość {osoczozastępcze}, w zaburzeniach
mikrokrążenia
dekstran
preparaty żelatynowe
skrobia hydroksyetylowe
Longasterill, Rheofusin
Gelafundin, Haemaccel
Haemofusin, Plasmasteril
Preparaty osoczopochodne
albuminy
immunoglobuliny
albumina ludzka
Biseko, Humanserum
W zazwyczaj stosowanych komorach kroplowych pojedyncze
W zazwyczaj stosowanych komorach kroplowych pojedyncze
krople mają objętość 0,05 ml, co daje 20 kropli na mililitr.
krople mają objętość 0,05 ml, co daje 20 kropli na mililitr.
Jeśli znana jest objętość płynu infuzyjnego i przewidziany
Jeśli znana jest objętość płynu infuzyjnego i przewidziany
czas infuzji, można obliczyć liczbę kropli według wzoru:
czas infuzji, można obliczyć liczbę kropli według wzoru:
= liczba kropli / min
Przykład: krótki wlew 50 ml powinien trwać 30 min. Szybkość kroplówki
powinna wynosić
= 33 krople/min
Z kolei przy podanej liczbie kropli można obliczyć objętość przetaczanego
płynu:
= objętość infuzji
Przykład: wlew kroplowy podaję się w szybkością 55/min. Przez okres 2
godz. Przez ten czas przetoczy się 330 ml płynu
= 330 ml płynu infuzyjnego
Liczba kropli/min x czas infuzji w
min
20
55 x 120
20
50 x 20
30
Objętość infuzji w ml x
20
Czas infuzji w min
Podstawowe pojęcia
Podstawowe pojęcia
Często podaje się stężenie w procentach, np. 10 %
Często podaje się stężenie w procentach, np. 10 %
roztwór glukozy oznacza , że w 1 litrze
roztwór glukozy oznacza , że w 1 litrze
rozpuszczonych jest 100 gramów glukozy
rozpuszczonych jest 100 gramów glukozy
( 10% = 100 g / l).
( 10% = 100 g / l).
Osmolalność
Osmolalność
: liczba cząstek rozpuszczonych w molu
: liczba cząstek rozpuszczonych w molu
na kg wody. Jednostką osmolalności jest
na kg wody. Jednostką osmolalności jest
osmol / kg
osmol / kg
lub
lub
mosmol / kg.
mosmol / kg.
Osmolarność
Osmolarność
: liczba cząstek rozpuszczonych w molu
: liczba cząstek rozpuszczonych w molu
na litr wody. Jednostką jest
na litr wody. Jednostką jest
osmol / l
osmol / l
lub
lub
mosmol / l.
mosmol / l.
Osmolalność i osmolarność
Osmolalność i osmolarność
obejmują wszystkie
obejmują wszystkie
cząstki
cząstki
osmotycznie czynne
osmotycznie czynne
: są to wszystkie cząstki
: są to wszystkie cząstki
rozpuszczone
rozpuszczone
. Jednakże tylko silnie rozcieńczonych
. Jednakże tylko silnie rozcieńczonych
roztworach związki rozpuszczają się całkowicie.
roztworach związki rozpuszczają się całkowicie.
Część związku, która się rzeczywiście rozpuszcza,
Część związku, która się rzeczywiście rozpuszcza,
określona jest za pomocą czynnika osmotycznego g.
określona jest za pomocą czynnika osmotycznego g.
Czynnik g zależy od temperatury, stężenia i rodzaju
Czynnik g zależy od temperatury, stężenia i rodzaju
rozpuszczalnika
rozpuszczalnika
Podstawowe pojęcia
Podstawowe pojęcia
Jednostka osolalności ma dwie zalety: objętość
Jednostka osolalności ma dwie zalety: objętość
jest zależna od temperatury, masa zaś nie. Poza
jest zależna od temperatury, masa zaś nie. Poza
tym związki rozpuszczone same zajmują w
tym związki rozpuszczone same zajmują w
płynach ustrojowych względnie dużą objętość
płynach ustrojowych względnie dużą objętość
( np. 1l osocza zawiera 70 ml białek).
( np. 1l osocza zawiera 70 ml białek).
Często podaje się tylko osmolarność.
Często podaje się tylko osmolarność.
Normalne wartości osolalności osocza wynoszą
Normalne wartości osolalności osocza wynoszą
280 – 296 mosml/ kg.
280 – 296 mosml/ kg.
Roztwory do wlewów dzieli się w zależności od ich
Roztwory do wlewów dzieli się w zależności od ich
osmolalności na :
osmolalności na :
izotoniczne : 270 – 310 mosmol/kg,
izotoniczne : 270 – 310 mosmol/kg,
hipotoniczne : poniżej 270 mosmol/kg
hipotoniczne : poniżej 270 mosmol/kg
hipertoniczne : powyżej 310 mosmol/kg
hipertoniczne : powyżej 310 mosmol/kg
.
.
Roztwory wieloelektrolitowe z dodatkiem
Roztwory wieloelektrolitowe z dodatkiem
węglowodanów są przeważnie hipertoniczne.
węglowodanów są przeważnie hipertoniczne.
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę