JAK MALOWAĆ I ROZWIJAĆ

KREATYWNOŚĆ?

DR Agnieszka Kulik-Jęsiek

papwww.likely

.pl

Spis treści

1) Dlaczego wybrałam taką metodę malowania 10
palcami?
2) Geneza metody;
3) Odbiorcy;
4) Wartości terapeutyczne i diagnostyczne metody;
5) Zajęcia praktyczne: farba, miejsce pracy, technika

wykonania;

6) Rejestracja zachowania przez terapeutę;
7) Literatura.

zyski.n

et

Dlaczego ta metoda?

O metodzie słyszałam tylko raz i to jedynie kilka słów, ale od razu

bardzo mi się spodobała. Zaczęłam od razu szukać czegoś więcej na ten

temat. Uważam, że ta metoda nie jest nudna, ale kreatywna. Zawsze coś

można w niej zmienić, dodać od siebie, dopasować do konkretnego

dziecka. A nie ma sztywnych zasad, których trzeba przestrzegać w

określonej kolejności (jak np. w metodzie porannego kręgu).

Stawiamy dziecku minimalne wymagania. Dziecko uczestniczy w

ćwiczeniach a tak naprawdę jest to dla nich frajda i zupełnie inne

doświadczenie. Mimo że niektóre dzieci mogą podchodzić do tego zadania

z dystansem. Pozwalamy w ten sposób wypowiedzieć się za pomocą

malowania. Ta metoda nie jest nudna, ale bardzo kreatywna. Pierwsze

skrzypce gra dziecko, a nie terapeuta. Nauczyciel nie narzuca niczego,

tylko dziecko ustala co, w jaki sposób i jak długo chce malować. Fajne jest

to, że ta metoda jest dla wszystkich dzieci: z ADHD, zamkniętych, o

różnymi stopniach niepełnosprawności intelektualnej, z zaburzoną

sprawnością manualną itp.

Niestety nie miałam możliwości pracować tą metodą z dziećmi z

dysfunkcjami (jeszcze studiuję, nie pracuję), ale za to przetestowałam to

na zdrowych dzieciach (5 i 7 lat). Zabawa była naprawdę udana (ja też

uczestniczyłam). Nie przeprowadzałam tego w kontekście diagnozy, ale

jako forma zabawy. Warto było zobaczyć radość dzieci. Żałuję tylko, że nie

miałam wtedy aparatu przy sobie, bo do tej prezentacji byłyby

wykorzystane.

Jak to się wszystko zaczęło?

Twórczyni metody malowania palcami pedagog R. F.

Show - zastosowała ją po raz pierwszy w 1934 roku

w jednej ze szkół rzymskich.

Autorka zaobserwowała, ze malowanie dziesięcioma

palcami ma wiele wspólnego z naturalną

skłonnością

do "paćkania" się w substancjach o konsystencji

błota.

zdrowiedrnona

.pl

Odbiorcy

Odbiorcami tej metody mogą być już dzieci od 2

roku życia.

Począwszy od przedszkolaków przez dzieci klas w

podstawówce, gimnazjum, a także dla
licealistów będzie odpowiedni.

Zarówno można tą metodę stosować w:



klasach integracyjnych,



szkołach specjalnych,



dziennych ośrodkach pracy

http://www.focus.pl/

Wartości terapeutyczne metody

Pomaga ona dziecku:



w pokonywaniu lęków,



wzmacnianiu wiary we własne siły;



uwalnia od zahamowań,



pobudza ekspresję,



uwalnianie się od zahamowań,



wartości diagnostyczne:

ustosunkowanie się dziecka do

tworzywa, element czasu, element ruchu, zachowanie się wobec
kolorów.

pl.123rf.co

m

Stosunek do tworzywa

Obserwacja reakcji dziecka na zetknięcie się

z tworzywem - przygotowanymi farbami
sprowadza się na ogół do dwóch postaw:



postawy zachowania dystansu

(wiąże się z chęcią unikania wykonania zadania, Często przerywa

malowanie, wyraźnie widoczny jest u niego lek przed
„upapraniem się”, występuje ona u większości dzieci w pierwszym
zetknięciu się z malowaniem dziesięcioma palcami)

.



postawy zaangażowania

(postawa charakterystyczna po kolejnych seansach, maluje

wówczas nie tylko palcami, ale pomaga sobie ruchami całego
ciała, słowami i gestami wyraża entuzjazm bądź oburzenie)

zastosowanie.farby.ne

t.pl

Element czasu i ruchu

Obejmuje czas trwania startu do zajęć. Częstotliwość i

długość przerw w pracy.

Podczas malowania dzieci w różny sposób nakładają

farbę. Może to być:

- klepanie rozmazanej farby,
- podkładu z grubej warstwy, a następnie wykonanie w

nim rysunku,

- tworzenie kolein,
- wcieranie,
- tworzenie kropek.

bangla.

pl

Zachowanie się wobec kolorów

Obserwacja dziecka związania z zachowaniem się wobec

kolorów obejmuje trzy elementy:

1) wybór koloru oraz kolejność użycia kolorów
2) reakcja dziecka na kolor widziany na arkuszu
3) poprawianie położonego koloru.

Należy zwrócić uwagę na:



sposób nabierania farby /palce, cała dłoń/,



reakcji na zanurzenie ręki w miseczce z farbą,



kolejności użycia kolorów,



kierunku linii przy malowaniu, ciągłości, płynności, zakresu
linii, sposobu zapełniania płaszczyzny, reakcji mimicznych,
treści rzeczowej i emocjonalnej wytworu, sposobu
zakończenia malowania, treści historyjki na temat wytworu,
itp.

Praktyka

Przygotowanie do zajęć:
Metoda ta wymaga przygotowania farb i papieru.

Zaleca się stosowanie 6 podstawowych kolorów:



Niebieskiego

,



Czarnego,



Czerwonego

,



Brązowego

,



Zielonego

,



Żółtego,



Można uzupełnić o kolor: biały i

fioletowy

maktak.

pl

Farba



Naturalna,



„bezproblemowa” - nieuczulająca, nieszkodliwa np. po
zjedzeniu,



Gotowa lub własnoręcznie zrobiona,



Przepis na farbę:

Składniki: mydło (płatki mydlane), gliceryna, żelatyna

spożywcza, mąka ziemniaczana, barwniki spożywcze lub
naturalne

Mydło ścieramy na tarce, zalewamy wodą i gotujemy

w garnku. Do tego dodajemy kolejno glicerynę,
rozcieńczoną żelatynę spożywczą i krochmal z maki
ziemniaczanej, cały czas gotując i mieszając składniki.
Uzyskujemy w ten sposób konsystencję gęstego budyniu. Po
wystudzeniu masę dzielimy na porcje, do których dodajemy
barwniki.

Jakie barwniki naturalne?

Niebieski – wywar z gotowanej czerwonej

kapusty;

Czarny – barwnik spożywczy

Czerwony – wywar z gotowanych buraczków,

barszcz;

Brązowy – kakao, czekolada

Zielony – szpinak;

Żółty – curry, kurkuma

Przed rozpoczęciem przygotowywania farb i całej „zabawy” należy

przeprowadzić wywiad z rodzicami o uczuleniach dziecka!!!

farby powinny znajdować się

w miseczkach

o takiej wielkości, by

dziecko mogło swobodnie

włożyć w nie rękę;

można malować na białym

lub szarym papierze

pakunkowym, który

przytwierdza się do stolika;

w pobliżu umieszczamy

ręcznik z wodą.

mamamili.blogspot.c

om

mamamili.blogspot.c

om

Miejsce pracy

- Papier: malować można na białym lub szarym papierze

pakunkowym o rozmiarze 55 x 40cm;

- Papier zakłada się na stole (można na sztalugach);
- zapewniamy dziecku swobodę ułożenia arkusza pionowo lub

poziomo, a następnie przytwierdzamy arkusz pineskami;

- Stół: wysokość powinna odpowiadać wysokości dziecka i

znajdować się nieco powyżej poziomu jego łokci. Malując
dziecko może obchodzić stolik ze wszystkich stron, dlatego
nie należy go ustawiać przy ścianie, ogranicza to dziecku
dostęp do stolika;

- stół: najlepiej jeżeli jest pokryty tworzywem łatwym do

trzymania w czystości, na przykład linoleum.

- Powierzchnia stołu powinna być szersza niż wielkość arkusza

Miejsce pracy



Należy pamiętać, żeby uprzedzić i poinformować
rodziców, żeby dziecko było „stosownie ubrane”;



Zabezpieczamy podłogi, ściany, najlepiej całe
pomieszczenie folią malarską, ponieważ wena może
porwać „artystów”;



Modyfikując metodę, można przytwierdzić arkusze
papieru na ścianach;

folia-

producent.com.pl

dobra-

rada.pl

Technika wykonania

Instrukcja słowna nauczyciela (terapeuty)

"W tych miseczkach jest farba. Nie będziemy używali

pędzli, mamy przecież dziesięć palców - pięć na

jednej ręce i pięć na drugiej ręce, będziemy więc

malować palcami. Dziesięć palców to chyba więcej niż

jeden pędzel. Możesz malować, cokolwiek chcesz,

powiedz mi,

gdy obraz będzie skończony”.

Ja bym dodała jeszcze, że palce mamy nie tylko w ręce,

ale też w stopach ;)

pl.123rf.co

m

pl.123rf.co

m

Rejestrowanie zachowania przez terapeutę

(kwestionariusz)

W kwestionariuszu można zawrzeć punkty np.:



Zachowanie się dziecka przed przystąpieniem do pracy;



Wypowiedzi przy tworzeniu pracy;



Zachowania mimiczne i postawa ciała;



Zaangażowanie;



Techniki malowania: jak maluje, jakich kolorów używa;



Przerwy w pracy;



Oznajmia koniec pracy;



Opowiada o rysunku, podpisuje go, chwali się nim;



Chce jeszcze malować.

jeden seans może trwać od 2 do 40 minut (przeciętnie 20 do 30

min), w tym czasie dziecko wykonuje obrazek oraz odpowiada na
pytania dotyczące jego treści.

Zakończenie

Obrazki należy eksponować (przypiąć np. na tablicę), dając dowód

uznania pracy dziecka.

sp2-

usmiech.cba.pl

przedszkolenr2konstantynow.bl

ox.pl

Literatura

Bielicka I., Olechnowicz H., Ślusarska-Kowalska Z.(1964) „Malowanie

Dziesięcioma Palcami", Psychologia Wychowawcza Nr 2

Bielicka I., Olechnowicz H., Ślusarska-Kowalska Z.(1964) „O

klinicznym zastosowaniu Metody Malowania Dziesięcioma
Palcami", Psychologia Wychowawcza Nr 3

Kaja B., Zarys terapii dziecka, Bydgoszcz 1998.
http://www.rozbrykanajulka.pl/terapie/metoda-malowania-10-

palcami/