NAŁOGOWA OSOBOWOŚĆ
NASZYCH CZASÓW

mgr Anna Siedlecka

UZALEŻNIENIE wg ICD-10



Kompleks zjawisk fizjologicznych,
behawioralnych i poznawczych,
wśród których przyjmowanie
substancji lub grupy substancji
dominuje nad innymi zachowaniami,
które miały poprzednio dla pacjenta
większą wartość

By zdiagnozować uzależnienie należy
zidentyfikować przynajmniej trzy cechy lub objawy
występujące u osoby w ciągu ostatniego roku
spośród sześciu takich jak:



silne pragnienie przyjmowania substancji albo

poczucie przymusu jej przyjmowania;



trudności kontrolowania zachowania związanego z

przyjmowaniem substancji, jego rozpoczęcia,

zakończenia lub ilości;



fizjologiczne objawy stanu odstawienia;



stwierdzenie tolerancji czyli w celu wywołania

skutków powodowanych poprzednio przez mniejsze

dawki, potrzebna są dawki coraz większe;



narastające zaniedbywanie alternatywnych źródeł

przyjemności lub zainteresowań;



przyjmowanie substancji pomimo wyraźnych

dowodów szkodliwych następstw.

Zaburzenia psychiczne i zaburzenia

zachowania spowodowane używaniem

substancji psychoaktywnych (F10-F19)



F10 – spowodowane używaniem alkoholu;



F11 – ...opiatów;



F12 – …kanabinoli;



F13 – …leków uspokajających i nasennych;



F14 – …kokainy;



F15 – …innych substancji stymulujących;



F16 – …substancji halucynogennych;



F17 – …paleniem tytoniu;



F18 – …lotnych rozpuszczalników;



F19 – kilku substancji lub używaniem innych

substancji psychoaktywnych

F 1x.0 – OSTRE ZATRUCIE



F1x.00 – niepowikłane (objawy o różnym

nasileniu zależne od dawki);



F1x.01 – z urazem lub innym uszkodzeniem ciała;



F1x.02 – z innymi powikłaniami medycznymi (np.

wymioty krwią lub zakrztuszenie wymiocinami);



F1x.03 – z majaczeniem;



F1x.05 – ze śpiączką;



F1x.06 – z drgawkami;



F10.07 – zatrucie (upicie patologiczne)

F1x.1 – UŻYWANIE
SZKODLIWE



Używanie substancji spowodowało szkody
somatyczne lub psychologiczne;



Charakter tych szkód jest jasno określony;



Wzorzec używania utrzymywał się
minimum przez miesiąc (do 12 miesięcy);



Zaburzenie nie spełnia kryteriów innego
zaburzenia psychicznego

F1X.2 – ZESPÓŁ
UZALEŻNIENIA



F1x.20 – aktualne utrzymywanie abstynencji



F1x.21 – aktualne utrzymywanie abstynencji, ale

w środowisku ochraniającym



F1x.22 – aktualne w nadzorowanym programie

podtrzymującym lub substytucyjnym



F1x.24 – aktywne uzależnienie (F1x.241 – bez

cech somatycznych, F1x.242 – z cechami

somatycznymi)



F1x.25 – używanie ciągłe;



F1x.26 – używanie okresowe

ALKOHOL



Związek organiczny, pochodny
węglowodorów;



Rodzaje: metanol, etanol, propanol i in.;



Do celów spożywczych wykorzystuje się
jedynie alkohol etylowy. Spożycie innych
substancji z tej grupy, np. metanolu
(rozpuszczalnik przemysłowy, denaturat)
może spowodować groźne następstwa tj.
utratę wzroku i słuchu, a nawet śmierć.

SPOŻYCIE ALKOHOLU W
POLSCE



Według danych PARPA rejestrowane

spożycie alkoholu (w przeliczeniu

na 100% alkohol) na jednego

mieszkańca Polski wynosiło:



2001 – 6,6 litra



2003 – 7,8 litra



2006 – 8,8 litra



2010 – 10 litrów

3 najczęściej spotykane

grupy powodów picia:



„ucieczkowe” – w celu zapomnienia
o kłopotach, zredukowania napięcia,
poprawy nastroju, odprężenia się;



„społeczne” – dla towarzystwa, z
okazji;



„w poszukiwaniu przyjemności” –
dla smaku lub dla „zdrowotności”

PODŁOŻE UZALEŻNIENIA
OD ALKOHOLU (F.10.2)



Uwarunkowania genetyczne;



Czynniki psychologiczne;



Uwarunkowania środowiskowe

PRZEBIEG ZATRUCIA W

ZALEŻNOŚCI OD STĘŻENIA

ALKOHOLU WE KRWI



Stężenie 0,3-0,5 promila:



Subiektywna poprawa nastroju,
zwiększona pewność siebie. Nieznaczne
zaburzenia równowagi, euforia i
obniżenie krytycyzmu, upośledzenie
koordynacji wzrokowo-ruchowej, a
także zaburzenia widzenia.



Stężenie 0,5 – 0,7 promila:



Zaburzenia sprawności ruchowej,
niezauważalne osłabienie refleksu,
nadmierna pobudliwość i gadatliwość,
obniżenie samokontroli oraz błędna
ocena własnych możliwości
(kierowcy!)



Stężenie 0,7 – 2,0 promila:



Zaburzenia równowagi, sprawności i

koordynacji wzrokowo-ruchowej,

obniżenie progu bólu, spadek

sprawności intelektualnej (błędne

wyciągane wniosków), opóźnienie

czasu reakcji, drażliwość, zachowania

agresywne, pobudzenie seksualne,

wzrost ciśnienia krwi i przyspieszenie

akcji serca



Stężenie 2,0 – 3,0 promila:



Zaburzenia mowy (bełkot), wyraźne

spowolnienie i zaburzenia równowagi

(chód na szerokiej podstawie, chwianie,

przewracanie), wzmożona senność,

znacznie obniżona zdolność do kontroli

własnych zachowań (w większości

przypadków – niemożliwe jest

samodzielne działanie i wykonywanie

skoordynowanych ruchów)



Stężenie 3,0 – 4,0 promila:



Spadek ciśnienia krwi, obniżenie
ciepłoty ciała, osłabienie lub zanik
odruchów fizjologicznych oraz
głębokie zaburzenia świadomości
prowadzące do śpiączki.



Stężenie powyżej 4,0 promili:



Głęboka śpiączka, zaburzenia
czynności ośrodka oddechowego i
naczyniowo-ruchowego, możliwość
porażenia tych ośrodków przez
alkohol. STAN ZAGROŻENIA ŻYCIA!

UPICIE PATOLOGICZNE
(F10.07)



Nietypowa reakcja na alkohol (najczęściej na niewielką

dawkę);



Przemijająca i krótkotrwała choroba psychiczna;



Może wystąpić w dwóch postaciach: jedna z nich ma cechy

padaczki, w drugiej zaś dominują objawy wytwórcze

(urojenia, omamy, iluzje);



Stan ten może utrzymywać się przez kilkanaście godzin;



Osoba nie sprawia wrażenia nietrzeźwej, a jego zachowanie

jest wynikiem omamów, którym towarzyszy silny lęk.



Zachowuje się na ogół agresywne czego skutkiem sa czyny

karalne;



Upicie patologiczne kończy się nagle tzw. snem terminalnym

i pozostawia po sobie niepamięć przeżyć i wydarzeń

JAK ZIDENTYFIKOWAĆ OSOBĘ
Z PROBLEMEM
ALKOHOLOWYM?



WYGLĄD – obrzęki twarzy, rozszerzenie
naczyń skórnych, pajączki, przekrwienie
spojówek, drżenie rąk, czasem całego ciała



Podczas ROZMOWY osoba pijąca
problemowo jest często rozdrażniona i
zdenerwowana, kiedy pojawia się temat
picia. Przyjmuje postawę obronną,
niechętnie udziela informacji, niektóre
fakty stara się bagatelizować, inne zataić



OBSERWACJA zachowania podczas

rozmowy o piciu – spuszczanie wzroku,

pojawianie się rumieńca, odwracanie

głowy, nerwowe ruchy, zmiana rytmu

oddychania



W WYWIADZIE uzyskiwanym od osoby z

problemem alkoholowym zawarte są

informacje o:



Osłabieniu i nadmiernej męczliwości;



Przewlekłych bólach głowy;



Częstych infekcjach górnych dróg

oddechowych;



Podatności na urazy oraz częstym

uleganiu wypadkom;



Powtarzających się wizytach u lekarzy z
trudnymi do zdiagnozowania dolegliwościami
tj. bóle w jamie brzusznej i klatce piersiowej,
zaburzenia żołądkowo-jelitowe (utrata
apetytu, nudności, wymioty, biegunki);



Braku wcześniejszych efektów w leczeniu
takich chorób jak nadciśnienie czy zapalenie
trzustki;



Zaburzeniach miesiączkowych i bólach
miednicy (u kobiet);



Leczeniu z powodu chorób wenerycznych;



Częstych staraniach o zwolnienia lekarskie;



Powtarzających się nieobecnościach w pracy;



Konfliktach z prawem.



Podczas BADANIA LEKARSKIEGO stwierdza

się często:



Zapach świeżego lub przetrawionego

alkoholu;



Zły stan higieny jamy ustnej;



Rozpulchnione dziąsła;



Ciepłą i wilgotną skórę;



Blizny, sińce, czasem trądzik;



Powiększoną i bolesną na ucisk wątrobę;



Przyspieszone tętno;



Zaburzenia rytmu serca;



Podwyższone ciśnienie krwi;



Niedożywienie (spowodowane nieprawidłową

dietą lub zaburzeniami wchłaniania)

PSYCHOLOGICZNE
MECHANIZMY
UZALEŻNIENIA



Nałogowa regulacja emocji;



Mechanizm iluzji i zaprzeczania;



Rozdwojenie i rozproszenia JA

System nałogowego

regulowania emocji



Alkohol – podstawowe źródło przeżyć



Jedynym pozytywnym przeżyciem staje się

ulga w cierpieniu



Odporność na cierpienie obniża się



Alkohol – podstawowy środek uzyskania

ulgi w cierpieniu



Coraz silniejsze przekonanie o konieczności

picia. Skrajne uczucia (lęk i ukojenie oraz

przygnębienie i pobudzenie)



Bezpośrednia i zamierzona manipulacja

uczuciami za pomocą alkoholu

Mechanizm iluzji i
zaprzeczania



Uzależniony zniekształca poznawczo

rzeczywistość by przetrwać;



Obrony: racjonalizowanie,

minimalizowanie, obwinianie,

koloryzowanie wspomnień



Tworzy iluzoryczny system przekonań,

kieruje się „nałogową logiką” (to nie

ja, to nie było tak, problemy znikają

jeśli się o nich nie myśli);

Rozdwojenie i rozproszenie
JA



Struktury JA (poczucie kompetencji,
sensu życia, tożsamości, własnej
wartości) zostają uszkodzone



Rozdwojenie JA – tylko dwa stany: mocy
(po alkoholu) i niemocy (na trzeźwo)



Rozproszenie JA – próżnia psychiczna
(brak trwałych wartości, które
koordynują funkcjonowanie JA)

Fazy uzależnienia od
alkoholu



Wstępna (przedalkoholicza,
objawowa, faza picia towarzyskiego)



Ostrzegawcza (zwiastunowa,
zapowiadająca)



Krytyczna (ostra, krzyżowa)



Chroniczna (przewlekła)

Objawy fazy wstępnej



Picie towarzyskie przy okazji przyjęć
i uroczystości



Picie dla przyjemności



Picie dla poprawy nastroju

Objawy fazy ostrzegawczej



Szukanie i tworzenie okazji do picia



Początki regularnego picia



Upijanie się w sytuacjach towarzyskich



Urywanie się filmu (palimpsesty)



Klinowanie, usuwanie kaca za pomocą alkoholu



Wzrost tolerancji na alkohol



Okresowe kłopoty z pamięcią po wypiciu



Picie w ukryciu, samotności

Objawy fazy krytycznej



Wyrzuty sumienia i poczucie winy



Poczucie konieczności wypicia przed południem



Zaniedbywanie rodziny i konflikty małżeńskie



Oszukiwanie związane z piciem



Utrata zainteresowań nie związanych z piciem



Obojętność w stosunku do jedzenia,
nieregularność odżywiania



Produkowanie usprawiedliwień i alibi dla
dalszego picia

Objawy fazy krytycznej -
cd



Nieudane próby kontrolowanego picia



Zachowania agresywne i konflikty z

zasadami prawa i porządku



Nasilenie się zaburzeń z pamięcią



Zaniedbywanie wyglądu zewnętrznego



Napięcie, drżenie i przymus porannego picia



Picie ciągami z okresami powstrzymywania

się od alkoholu dla poprawy zdrowia



Pogorszenie się stanu fizycznego



Zaburzenia popędu seksualnego

Objawy fazy chronicznej



Obniżenie się tolerancji na alkohol



Okresy długotrwałego upijania się



Picie stało się jedyna ważną sprawą w życiu



Załamanie moralne, degradacja zawodowa i społeczna



Rozpad więzi rodzinnych



Poczucie skrajnej bezradności i odizolowania od świata



Stany lękowe i obsesyjne picie



Otępienie alkoholowe



Psychozy alkoholowe i delirium



Padaczka alkoholowa



Marskość wątroby, polineuropatie



Krańcowe załamanie się funkcji organizmu

WZORCE
PATOLOGICZNEGO
SPOŻYWANIA ALKOHOLU



Regularne codzienne spożywanie
dużych ilości alkoholu;



Regularne ciężkie picie sobotnio-
niedzielne;



Długie okresy trzeźwości przeplatane
„ciągami” trwającymi przez kolejne
dni, tygodni a nawet miesiące

TYPY ALKOHOLIZMU WG

CLONINGERA



TYP I – uwarunkowany środowiskowo –

uzależnienie ujawnia się na ogół po 25 r. ż.,

jego rozwój jest szybszy, zazwyczaj rozwija

się u kobiet i osób neurotycznych ze

skłonnościami do depresji. U krewnych

rzadko występuje uzależnienie.

Charakteryzuje się „ciągami”

przeplatanymi długimi okresami

abstynencji. Częściej spotykany jest tu

krytycyzm wobec choroby.

TYPY ALKOHOLIZMU WG

CLONINGERA



TYP II – związany jest głównie z płcią

męską, uzależnienie charakteryzuje się

wcześniejszym pojawianiem (przed 25

r.ż.), wysokim stopniem przenoszenia

genetycznego z rodzica na dziecko oraz

niewielkimi wpływami środowiskowymi.

Częste zachowania aspołeczne. Brak

krytycyzmu. Rozwój uzależnienia trwa

dłużej niż w typie I. Rzadziej i później

występują powikłania psychiatryczne.

Uzależnienie a zdrowie

Obszar działania

alkoholu

Problem zdrowotny

Układ nerwowy

polineuropatie, problemy ze wzrokiem,
poszerzenie układu komorowego,
obkurczenie mózgu, otępienie, „padaczka
alkoholowa”

Układ

pokarmowy

przewlekłe stany zapalne błon śluzowych,
zaburzenia perystaltyki i wchłaniania,

stłuszczenie, zapalenie, zwłóknienie i
marskość wątroby, rak wątroby i trzustki,
zapalenie trzustki

Układ krążenia

nadciśnienie, kardiomiopatie, arytmie, udary
i inne choroby naczyń mózgowych,
zaburzenia hematologiczne

Układ

oddechowy

nowotwory jamy ustnej, krtani, tchawicy,

przewlekłe zapalenie błony śluzowej
tchawicy i oskrzeli

Układ moczowy

niewydolność nerek, wzrost stężenia
kwasu moczowego we krwi prowadzący

do dny moczanowej

Układ wydzielania

wewnętrznego

nieprawidłowe wydzielanie hormonów, u
mężczyzn – powiększenie gruczołów
piersiowych, zanik jąder, zmiana typu

owłosienia; u kobiet – zanik jajników,
maskulinizacja, zaburzenia potencji,
cykle bezowulacyjne, bezpłodność

Układ

odpornościowy

zwiększona wrażliwość na choroby

zakaźne, zapalenie płuc, gruźlicę, raka
(limfocyty nie produkują przeciwciał)

Zmiany skórne i

choroby

przenoszone drogą
płciową

przebarwienia i pajączkowate znamiona
naczyniowe, przekrwienie twarzy,

zapalenie spojówek, obrzęki, choroby
weneryczne, HIV/AIDS

Powikłania psychiatryczne



Majaczenia alkoholowe – (delirium tremens)



Ostra halucynoza (omamica)



Przewlekła halucynoza



Paranoja alkoholowa (zespół Otella,

alkoholowy obłęd zazdrości, obłęd opilczy)



Psychoza Korsakowa (alkoholowy zespół

amnestyczny, zespół Wernickego-Korsakowa)



Depresje, schizofrenia, choroba afektywna

dwubiegunowa

Zespół abstynencyjny
(F10.3)



Spowodowany obniżeniem poziomu alkoholu we krwi

po nagłym odstawieniu



Objawy ze strony układu pokarmowego (brak

łaknienia, wymioty, biegunki), krążenia (tachykardia,

zaburzenia rytmu, podwyższone ciśnienie krwi),

wegetatywnego (wzmożona potliwość, rozszerzone

źrenice, suchość śluzówek jamy ustnej).



Objawy „grypowe” – złe samopoczucie, osłabienie,

temperatura, bóle mięśni, bóle głowy, drżenia rąk

(czasem całego ciała).



Nadpobudliwość, niepokój, lęk, obniżenie nastroju,

zaburzenia snu;



Objawy podobne do nerwicowych, stąd pomyłki

diagnostyczne (leczenie środkami uspokajającymi

pogłębia uzależnienie)

PODWÓJNA DIAGNOZA czyli

uzależnienie + inne zaburzenia

psychiczne



Ok. 30-50% osób chorych psychicznie

nadużywa substancji psychoaktywnych



50% osób uzależnionych cierpi na

zaburzenia psychiczne



Uzależnienie współwystępuje najczęściej

z zaburzeniami nastroju (z chorobą

afektywną, depresją), nerwicą,

zaburzeniami osobowości, z

zaburzeniami organicznymi oraz ze

schizofrenią

Uzależnienie a
funkcjonowanie społeczno
– rodzinne



Wypadnięcie z dotychczasowych ról

społecznych (pracownika, męża, ojca)



Zjawiska związane z rodziną – przemoc

domowa, „znęty”, zubożenie, zadłużenie,

bieda, zaniedbania wobec dzieci, rozpad

więzi



Współuzależnienie



Syndrom DDA



Problemy związane z bezpieczeństwem

(np. nietrzeźwi kierowcy)

INTERWENCJE czyli zamiast

terapii dla osób jeszcze nie

uzależnionych



Cel – ograniczenie picia (stwierdzono, że

interwencje mogą obniżyć wskaźnik umieralności

wśród osób pijących problemowo o 25%)



Interwencję przeprowadza lekarz/terapeuta;



Obejmuje: ocenę aktualnego spożycia alkoholu,

przekazanie informacji nt. szkodliwości oraz

zestawienie problemów zdrowotnych, jakie

wystąpiły/mogą wystąpić jako skutek dalszego

picia, przekazanie materiałów edukacyjnych,

ulotek z adresami placówek leczniczych.



WAŻNE! Nie omawiać stwierdzonych problemów

w kategoriach moralnych, ale medycznych!

INTERWENCJE czyli zamiast
terapii dla osób jeszcze nie
uzależnionych



Inna forma – „metoda interwencji”

angażująca rodzinę i bliskich polega na

spotkaniu w życzliwej atmosferze i

przedstawieniu faktów dotyczących

zachowań danej osoby po spożyciu

alkoholu (w trakcie interwencji osoba ta

musi być trzeźwa).



Celem są konkretne ustalenia dotyczące

przyszłości (termin, miejsce

ewentualnego leczenia, grupa wsparcia)

PICIE KONTROLOWANE

CZY ABSTYNENCJA?



Dla osób pijących szkodliwie – trening
powściągliwości, umiarkowanego picia;



Dla osób uzależnionych – leczenie
odwykowe;



ODZYSKANIE KONTROLI NAD PICIEM
PRZEZ OSOBĘ UZALEŻNIONĄ OD
ALKOHOLU JEST NIEMOŻLIWE!!!

MOTYWOWANIE DO
ZMIANY



CEL: podjęcie przez uzależnionego decyzji o

leczeniu;



W jaki sposób to osiągnąć?



Przekazując wiedzę na temat problemów

związanych z piciem alkoholu



Zaniepokojenie go tą wiedzą;



Wytworzenie w nim gotowości do zmian a

jednocześnie pomoc w odbudowaniu

poczucia własnej wartości oraz poczucia

szacunku do samego siebie

FAZY MOTYWOWANIA DO

ZMIANY



Uzyskiwania „wyciągania na światło

dzienne” faktów z życia rozmówcy;



Informowania go o medycznych,

psychologicznych, duchowych i

społecznych konsekwencjach picia na

podstawie tego, co wcześniej

powiedział;



Negocjacji warunków, celów i planów

leczenia.

SKĄD OPÓR PRZED PODJĘCIEM

LECZENIA ODWYKOWEGO?



Osoba boi się stygmatyzacji;



Uważa, że problem nie jest poważny;



Jest przekonana, że poradzi sobie sama;



Nie wyobraża sobie mówienia o swoich

problemach na forum grupy;



Ma negatywny stosunek do leczenia, choć

często nie wie na czym ono polega;



Obiektywne przyczyny (odległość, obowiązki)

Terapia uzależnień



Główne cele: CAŁKOWITA ABSTYNENCJA
oraz podniesienie jakości życia (w
sferach tj. życie emocjonalne, rodzinne,
zawodowe, duchowe, zdrowie fizyczne)



Ponadto: zmiana zachowań, wiedza z
zakresu uzależnienia (np. jak radzić
sobie z „głodem alkoholowym”, z
nawrotami?)

Rodzaje terapii
uzależnienia:



Farmakoterapia



Psychoterapia (w Polsce: terapia

strategiczno –strukturalna na bazie

Modelu Minessota oraz doświadczeń

Anonimowych Alkoholików)



Skuteczność – bez względu na rodzaj

terapii 3 na 10 uzależnionych

utrzymuje pełną abstynencję w 12

miesięcy po zakończeniu leczenia

CELE REALIZOWANE W

TRAKCIE TERAPII UZALEŻNIEŃ



(1) Uzyskanie obszernej wiedzy na temat:



działania substancji, objawów uzależnienia od niej,



związku między używaniem substancji a

negatywnymi zjawiskami zdrowotnymi,

rodzinnymi, zawodowymi, prawnymi;



zaburzeń przebiegu procesów myślowych (np.

wyciąganie błędnych wniosków, fałszywy obraz

życia z alkoholem);



konieczności naprawienie szkód spowodowanych

piciem;



konieczności przejęcia osobistej odpowiedzialności

za proces zdrowienia jako warunku jego

skuteczności

CELE REALIZOWANE W

TRAKCIE TERAPII UZALEŻNIEŃ



(2) weryfikacja motywów podjęcia

leczenia polegająca na:



Przestawieniu zewnętrznej motywacji

do zaprzestania picia (dla żony,

dzieci) na motywację wewnętrzną

(dla siebie, dla własnego dobra);



Rozbudowaniu i pogłębieniu

motywacji wewnętrznej

CELE REALIZOWANE W

TRAKCIE TERAPII UZALEŻNIEŃ



(3) uporządkowanie sfery życia uczuciowego

poprzez:



Naukę rozpoznawania, nazywania i adekwatnego

wyrażania własnych uczuć;



Uzyskanie świadomości, że niektóre stany

emocjonalne (np. wstyd, poczucie winy)

pogarszają samopoczucie i mogą pociągać za

sobą nawrót;



Uświadomienie, że osłabione/zerwane bliskie

relacje z innymi wpływają niekorzystnie na proces

zdrowienia (poprzez nieprawidłową komunikację z

nimi)

CELE REALIZOWANE W

TRAKCIE TERAPII UZALEŻNIEŃ



(4) uporządkowanie sfery życia duchowego

poprzez:



Weryfikację własnego systemu wartości;



Uzyskanie świadomości, że krzywdy wyrządzone

innym są w istotnym stopniu związane z chorobą;



Uzyskanie nadziei, że możliwe jest trzeźwe życie;



Budowę pozytywnej wizji samego siebie oraz

swojego dalszego życia na trzeźwo;



Znalezienie kogoś/czegoś silniejszego od siebie,

kto/co będzie wspierało proces zdrowienia

CELE REALIZOWANE W

TRAKCIE TERAPII UZALEŻNIEŃ



(5) zweryfikowanie swoich zachowań poprzez:



Znalezienie zależności między piciem alkoholu

a własnymi zachowaniami;



Uświadomienie sobie, że niektóre zachowania

pociągają za sobą picie;



Uświadomienie, że do zaprzestania picia

konieczna jest modyfikacja niektórych

zachowań i nauka nowych;



Zmianę kontroli zachowań związanych z

piciem z zewnętrznej (rodzina, praca) na

własną (samokontrola)

CELE REALIZOWANE W

TRAKCIE TERAPII UZALEŻNIEŃ



(6) uporządkowanie relacji społecznych, tzn.



Nabycie umiejętności niezbędnych do lepszego

rozumienia samego siebie i swojego funkcjonowania

oraz lepszego komunikowania się z innymi;



Przebudowa dotychczasowych relacji z innymi;



Budowa nowych związków z ludźmi, którzy nie

nadużywają alkoholu;



Nabycie umiejętności korzystania w procesie

zdrowienia z pomocy innych ludzi, m.in.

profesjonalistów, trzeźwych alkoholików;



Nabycie umiejętności umożliwiających

rozpoznawanie sytuacji zagrażających powrotem do

picia

CELE REALIZOWANE W

TRAKCIE TERAPII UZALEŻNIEŃ



(7) zaspokojenie potrzeb w zakresie
zdrowia fizycznego:



kontynuacja leczenia zmian
somatycznych;



Odzyskanie sprawności fizycznej;



Nauka prowadzenia racjonalnego trybu
życia (praca, odpoczynek, właściwe
odżywianie, sen)

PROCES ZDROWIENIA - zmiana

stosunku do picia alkoholu w różnych

okresach terapii



1. okres negacji (zaprzeczania) „Nie jestem

alkoholikiem, jestem zdrowy! Moje problemy

nie mają żadnego związku z moim piciem”



2. okres wątpliwości (wahania) „Może

ograniczyć picie? Może z tym piciem coś jest

nie tak? Jestem chory?”



3. okres przebudzenia „Chyba jestem

alkoholikiem, bo moje picie różni się od picia

innych ludzi. Może warto przestać pić?”



4. okres kapitulacji – „Jestem chory,

nie mogę pić. Staram się nie pić, bo

jestem alkoholikiem”



5. okres przystosowawczy – „Nie czuję

się chory kiedy nie piję. Nie piję, bo

bez alkoholu żyje mi się lepiej.”



6. okres postępującego zdrowienia -

„Chcę nie pić – mój wybór. Nie piję,

chociaż mógłbym.”

Ochrona przed nawrotem



Program HALT (H - hungry, A – angry, L –
lonely, T – tired);



Lista własnych sygnałów ostrzegawczych i
systematyczne porównywanie ich ze swoim
stanem;



Włączenie bliskich do wychwytywania
sygnałów;



Wykaz konkretnych działań w przypadku
pojawienia się któregokolwiek z sygnałów;



Dbanie o rozwój i doskonalenie nowych
sposobów życia w trzeźwości

ZAGADNIENIA PRAWNE



Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i

przeciwdziałaniu alkoholizmowi:



Leczenie odwykowe jest bezpłatne

(dotyczy to osób uzależnionych i ich

rodzin)



Poddanie się leczeniu jest dobrowolne, ale

w niektórych sytuacjach sąd może wydać

zobowiązanie do poddania się leczeniu

(rozkład życia rodzinnego, demoralizacja

nieletnich, systematyczne zakłócanie

porządku publicznego)

ZAGADNIENIA PRAWNE



Ustawa o ochronie zdrowia
psychicznego:



Leczenie odwykowe wbrew woli może
mieć miejsce wówczas, jeśli osoba
uzależniona z powodu swej choroby
zagraża bezpośrednio własnemu życiu
lub zdrowiu i życiu innych

„Osobowość nałogowa”



Specyficzne cechy, które

predysponują do bycia

alkoholikiem (przyczyna)



impulsywność,

podwyższony poziom

nonkonformizmu,

towarzyskość,

podwyższony poziom

lęku i depresji, niska

samoocenę oraz oznaki

nieprzystosowania

społecznego



Cechy, których osoba

nabędzie w trakcie

uzależniania się (efekt)



niedojrzałość

emocjonalna, niska

odporność na frustrację,

nadmierna zależność,

trudności w wyrażaniu

uczuć, wysoki poziom

lęku, poczucie izolacji,

niska samoocena, cechy

osobowości

antyspołecznej

UZALEŻNIENIE =



KAŻDY CZŁOWIEK +



PREDYSPONUJĄCE CECHY JEGO
OSOBOWOŚCI +



ALKOHOL/NARKOTYK +



SPRZYJAJĄCE OKOLICZNOŚCI