kierowanie konfliktami (ordering of
internal conflict)
Cztery podstawowe funkcje formalnych
przywódców???
Cztery podstawowe funkcje formalnych
przywódców???
Wprowadzenie:
Wprowadzenie:
określenie misji organizacji
przyjęcie
rozwiązań
(w
tym
strukturalnych)
zapewniających
realizację
misji
organizacji
(institutional embodiment of purpose)
zapewnienie spójności organizacji i poparcia dla niej
(defending the organization’s integrity)
Konflikt jest czasem nieunikniony...
Wcześnie dostrzeżony i odpowiednio
potraktowany, może służyć integracji -
prof.
J.L.Grzelak
1. Istota konfliktu
2. Podmiot konfliktu
3. Przyczyny konfliktu
4. Fazy konfliktu
5. Pseudorozwiązania konfliktów
6. Detektory konfliktu
7. Pozytywne strony konfliktu
8. Test na style reakcji na konflikt
9. Techniki rozwiązywania konfliktu
10. Rady praktyczne
KONFLIKT
KONFLIKT
KONFLIKT - rozbieżność interesów lub przekonań stron, że
ich aktualne
dążenia nie mogą być realizowane równocześnie.
W potocznym rozumieniu konflikt to rywalizacja, konkurencja, protest, napięcie,
agresja, walka itp.
Leksykon PWN określa konflikt jako niezgodność, sprzeczność tendencji,
poglądów, interesów….., z czego wynika, że:
• w konflikcie biorą udział co najmniej dwie zależne od siebie osoby;
• początek konfliktu ma miejsce, kiedy jedna ze stron zauważa rozbieżność w celach,
zadaniach, wartościach swoich i drugiej osoby i napotyka opór z jej strony;
• specyficzne zachowania stron w stosunku do siebie, działające na zasadzie
sprzężenia zwrotnego;
• konflikt to emocje, wśród których na plan pierwszy wysuwa się agresja.
KONFLIKT
KONFLIKT
PODMIOT KONFLIKTU:
1. intrapersonalne,
2. interpersonalne,
3. intergrupowe,
4. między jednostką a grupą
Konflikty są:
› Nieuniknione,
› Potrzebne,
› Naturalne.
KONFLIKT
KONFLIKT
KONFLIKT
KONFLIKT
NA KONFLIKT SKŁADAJĄ SIĘ:
KONFLIKT
KONFLIKT
KONFLIKT
KONFLIKT
• Warunki obiektywne
• Procesy spostrzegania
• Procesy interpretowania
• Emocje
• Zachowanie
•
Poziom strukturalny
– konflikt istnieje
potencjalnie,
istnieją dwie lub więcej osób wzajemnie od
siebie zależnych;
•
Poziom psychologiczny
– konflikt
jest ukryty,
spostrzegane są różnice i zagrożenia istotnych potrzeb /
zasobów / wartości;
•
Poziom behawioralny
– konflikt staje się
jawny,
podejmuje się
działania, aby tę sytuację zmienić
KONFLIKT i jego poziomy
KONFLIKT i jego poziomy
Konflikt (sprzeczność,
zderzenie..)
Zachowania
(walka, ...)
Postawy (wrogość, ...)
Pozytywne aspekty
konfliktów
Negatywne aspekty
konfliktów
wzrost energii
stres
wzrost motywacji
poczucie zagrożenia (dezaprobata
społeczna)
wzrost zaufania
negatywne emocje, wzrost
nieufności
w kontaktach międzyludzkich
poczucie sprawiedliwości
agresja
krystalizacja celu
wycofanie z relacji
ulepszenie przepływu informacji oraz
przyrost wiedzy o możliwościach
rozwiązań
pogorszenie relacji i komunikacji
wyjaśnienie spornych kwestii, które
bez powstania sporu by się nie
ujawniły
utrata energii, którą można było
wykorzystać do realizacji zadań
poznanie sprzecznych argumentów
zantagonizowanych jednostek lub
grup
obniżenie efektywności i jakości
pracy,
ujawnienie nieracjonalnych
zachowań
Konsekwencje konfliktów interpersonalnych
KONFLIKT - OBLICZA
KONFLIKT - OBLICZA
Pozytywne aspekty konfliktów Negatywne aspekty
konfliktów
zmuszenie stron do refleksji nad
działaniem, a także do konkretnego
określenia swojej opinii
kompromitacja jednej ze stron
konfliktu
wzmocnienie spójności grupy,
wzrost satysfakcji z relacji, co nas
nie zabije to nas wzmocni
spadek morale, zniszczenie
współpracy jednostek i zespołów
(grup)
zmiana skostniałych struktur
(sprzyjają innowacjom)
pogłębienie dotychczasowych
różnic
między jednostkami i grupami
KONFLIKT - OBLICZA
KONFLIKT - OBLICZA
Faza drobnych napięć, kiedy mówimy, że „coś wisi
w powietrzu„
Wzajemna wrogość- narastają zarzuty, pojawiają się
negatywne oceny;
Kulminacja- rozładowanie napięcia; faza gwałtowna,
ale krótkotrwała;
Wyciszenie;
Porozumienie- konfrontacja stanowisk, rozpatrzenie
wzajemnych interesów.
KONFLIKT - DYNAMIKA
KONFLIKT -
DYNAMIKA
Stanisław Chełpa i Tomasz Witkowski „Psychologia
konfliktów„
1. Krystalizacja przesłanek
konfliktu
2. Utajona faza konfliktu
3. Mobilizacja stron
4. Eskalacja konfliktu
5. Krytyczna faza konfliktu
(wybuch)
6. Poszukiwanie metody
rozwiązania
7. Rozwiązanie konfliktu
KONFLIKT - DYNAMIKA
KONFLIKT -
DYNAMIKA
Stadium I
Nieujawnion
a
opozycja
Stadium I
Nieujawnion
a
opozycja
Stadium II
Rozpoznanie
i
personalizacj
a
Stadium II
Rozpoznanie
i
personalizacj
a
Stadium III
Zachowania
Stadium III
Zachowania
Stadium IV
Wyniki
Stadium IV
Wyniki
Warunki
poprzedzając
e:
• Komunikacja
• Struktura
• Zmienne
osobowe
Warunki
poprzedzając
e:
• Komunikacja
• Struktura
• Zmienne
osobowe
Konflikt
postrzegany
Konflikt
postrzegany
Konflikt
odczuwany
Konflikt
odczuwany
Konflikt
otwarty
•
Rywalizacja
•
Współpraca
• Ustępstwo
• Unikanie
•
Kompromis
• ……………
Wzrost
efektywnoś
ci
grupy
Spadek
efektywnoś
ci
grupy
Spadek
efektywnoś
ci
grupy
PRZEBIEG KONFLIKTU
PRZEBIEG KONFLIKTU
Poprzez kategorię konfliktu rozumiemy kwestie, na tle których najczęściej
wynikają konflikty.
Użytecznym narzędziem do określenia ogniska zapalnego jest tzw. koło konfliktów
KATEGORIE (ŹRÓDŁA) KONFLIKTÓW
KATEGORIE (ŹRÓDŁA) KONFLIKTÓW
Konflikt wartości:
Różnice religii, ideologii, tradycji
Wartości dnia codziennego (zwyczaje,
konwenanse)
Wartości związane z JA (tożsamość)
Konflikt relacji
Błędne spostrzeganie
Odwetowe
zachowania
Zła komunikacja
Silne emocje
Stereotypy
KATEGORIE (ŹRÓDŁA) KONFLIKTÓW
KATEGORIE (ŹRÓDŁA) KONFLIKTÓW
Niezależne czynniki zewnętrzne:
- niezwiązane bezpośrednio z otoczeniem podmiotu konfliktu,
np. wynikające z psychiki czy fizjologii
NIEPOTRZEBNY KONFLIKT:
Konflikt interesów:
• Interesy rzeczowe;
• Interesy proceduralne;
• Interesy psychologiczne.
KATEGORIE (ŹRÓDŁA) KONFLIKTÓW
KATEGORIE (ŹRÓDŁA) KONFLIKTÓW
Konflikt danych:
Brak informacji
Błędne zrozumienie danych
Różne sposoby interpretacji
danych
Różne procedury zbierania danych
Konflikt
strukturalny:
• Nierówna kontrola
zasobów;
• Nierówny rozkład sił;
• Rozmieszenie
przestrzenne;
• Ograniczenia czasowe;
• Odgrywane role.
PRAWDZIWY KONFLIKT:
KOŁO KONFLIKTU wg Moore’a
KOŁO KONFLIKTU wg Moore’a
POZYTYWNE STRONY KONFLIKTU:
Podejście tradycyjne
Szkodliwe
Należy ich unikać
Trzeba jak najszybciej eliminować
Źródłem są cudze błędy
Przeszkadzają w efektywnym
współdziałaniu
Podejście współczesne
Pożyteczne
Nieuniknione i nie należy ich powstrzymywać, ale
nimi kierować
Należy zawsze uważnie się przyglądać
Ich źródła są różnorodne
Zwiększają efektywność współdziałania
Walka ze stereotypami
Wypracowanie lepszych sposobów
komunikowania się
Daje możliwość poszerzenia samowiedzy
Po konstruktywnym rozwiązaniu, więzi między
partnerami wzrastają
Okazja do przyjrzenia się własnemu stylowi
komunikacji ( jakie błędy popełniam, co mogę
zmienić)
KONFLIKTY – jak je odbieramy?
KONFLIKTY – jak je odbieramy?
Konflikty przeważnie narastają stopniowo i charakteryzują się
różnym stopniem eskalacji. Przykład:
Pierwszy stopień: PROWOKACJA:
W czasie lekcji Marcin patrzy pogardliwie na swojego kolegę, a
tym samym prowokuje go. Robert nie wie, jak ma się bronić w
tej sytuacji. Być może tylko mu się wydawało, że Marcin dziwnie
się na niego patrzy? Robert grozi po tym Marcinowi, że go
pobije.
Drugi stopień: UTRATA TWARZY
Podczas lekcji wychowania fizycznego Marcin
niepostrzeżenie kopie Roberta w nogę. Robert odpycha
mocno Marcina. Nauczyciel nakrzyczał za to na Roberta i
obwinił go za tę sytuację.
STOPNIE DYNAMIKI ESKALACJI KONFLIKTÓW
STOPNIE DYNAMIKI ESKALACJI KONFLIKTÓW
Trzeci stopień: SZUKANIE SPRZYMIERZEŃCÓW
Teraz Robert szuka sprzymierzeńców w swojej grupie, ponieważ
nie może obronić się słowami. Marcin także szuka
sprzymierzeńców. Opowiada swoją wersję rodzicom.
Czwarty stopień: SIĘGANIE PO PRZEMOC FIZYCZNĄ
Robert zaczyna popychać i boksować Marcina. Natomiast Marcin
kopie Roberta w nogę w czasie meczu piłki nożnej.
Piąty stopień:
NISZCZENIE DRUGIEJ OSOBY -
nawet za cenę samozniszczenia
Robert ryzykuje wyrzucenie ze szkoły, aby zemścić się na
Marcinie. Idąc na skargę do dyrektora Marcin ryzykuje, że
zostanie pobity i odrzucony przez kolegów („kapuś”).
STOPNIE DYNAMIKI ESKALACJI KONFLIKTÓW
STOPNIE DYNAMIKI ESKALACJI KONFLIKTÓW
(Podaj przykłady nieporozumień np. małżeńskich)
Im na niższym stopniu jest
konflikt, tym łatwiej go
rozwiązać!!!!!
UWAGA
STOPNIE DYNAMIKI ESKALACJI KONFLIKTÓW
STOPNIE DYNAMIKI ESKALACJI KONFLIKTÓW
• ROZWIĄZANIE
– Wspólnie przyjęte porozumienie, które
umożliwia realizację interesów na
akceptowanym przez wszystkie strony
poziomie
KONFLIKT – efekt końcowy
KONFLIKT – efekt końcowy
• ROZSTRZYGNIĘCIE
– Przyznanie racji którejś ze stron przez
zewnętrznego arbitra. Orzeczenie, któremu
należy się podporządkować niezależnie od
tego w jakim stopniu się z nim zgadzamy
zaburza współpracę i komunikację
tworzy negatywne stereotypy
wywołuje trudne (negatywne) emocje
zaburza racjonalne myślenie i zawęża
spostrzeganie
tworzy solidarność grupową
skierowaną
przeciwko innym członkom grupy
KONFLIKT – koszty
KONFLIKT – koszty
ujawnia ważne sprawy do załatwienia
obnaża słabe punkty w strukturze
organizacji
może prowadzić do rozwoju osobistego
i organizacji
może przyczyniać się do integracji grupy
pobudza, przeciwdziała rutynie
daje nowe spojrzenie na problem.
KONFLIKT – zyski
KONFLIKT – zyski
Przykład: arachnofobia - leczy się pacjenta, narażając na widok
pająków. ŚWIADOMIE rzecz jasna, za jego zgodą. I w tym
"samoprzełamaniu" tkwi siła skuteczności. Dopóty pacjent nie
znajdzie w sobie dość motywacji do zmierzenia się z samym
sobą, dopóty jego lęk będzie miał się dobrze. Jeśli zaś odważy
się, zaczyna się od mało sugestywnych fotografii, a później
sukcesywnie wkracza się w świat realnych pajęczyn i ich tkaczy.
Slogan:
KONFLIKT – jak sobie z nim radzić?
KONFLIKT – jak sobie z nim radzić?
.
STUDNIA
DZIEDZINIEC - Przestrzeń zamknięta, intymna, bezpieczna, oświetlona… miejsce, gdzie
można odpocząć, zastanowić się ………………ograniczona ścianami postaw, sytuacji,
reakcji, skutków…..
- wiedza, woda
życia;
- opadające
konflikty
Znajdź się na tym
dziedzińcu lub
tkwić będziesz w
studni!!!
POSTAWY
SYTUACJE
REAKCJE
SKUTKI
Co dalej?
• walka?
• skrucha?
• ucieczka?
•
osobowość;
•
wychowanie
;
• tradycja;
• wiara;
• …………
• powodujące,
zmuszające
do zachowań;
•……………..
Zdolność lub jej brak w zakresie przewidywania skutków,
Zanim powiesz lub zrobisz, najpierw pomyśl!!!!!
Co się wydarzyło, już
nie da się odkręcić!!!
Na to już nie mamy wpływu!!!
DECYZJA
KOŁO KONFLIKTÓW
KOŁO KONFLIKTÓW
ZNIEKSZTAŁCENIA W POSTRZEGANIU ZACHOWAŃ
CHARAKTERYSTYCZNE DLA SYTUACJI KONFLIKTOWYCH
ZNIEKSZTAŁCENIA W POSTRZEGANIU ZACHOWAŃ
CHARAKTERYSTYCZNE DLA SYTUACJI KONFLIKTOWYCH
Lustrzane odbicie:
“ Myślę, że mam rację, a Ty nie. Ty myślisz, ze masz rację, a ja nie”.
Źdźbło i belka:
“Widzę Twoje podłe czyny wobec mnie, ale nie widzę swoich podłych
czynów wobec Ciebie”.
Podwójne normy:
“Nie masz prawa do tego, do czego ja mam prawo”.
Biegunowe myślenie:
“Wszystko co robię jest dobre, wszystko co Ty robisz jest złe”.
Samospełniające się proroctwo:
“Widzę w Tobie wrogie uczucia jakich się spodziewałem, nie widzę
dobrych. Podejmuję działania obronne, które u Ciebie wywołują większą
wrogość”.
Krokodyle łzy, ofiara……
ZNIEKSZTAŁCENIA W POSTRZEGANIU ZACHOWAŃ
CHARAKTERYSTYCZNE DLA SYTUACJI KONFLIKTOWYCH
ZNIEKSZTAŁCENIA W POSTRZEGANIU ZACHOWAŃ
CHARAKTERYSTYCZNE DLA SYTUACJI KONFLIKTOWYCH
Tendencyjność sądów
Rodzaje tendencyjności (Thompson, Nader, 2000; za: Deutsch,
Coleman):
Potrzeba uproszczenia konfliktu
Skłonność do spostrzegania przeciwstawnych sił
Spostrzeganie fałszywej dychotomii między rywalizacją i
współpracą
Sąd egocentryczny
Błędna percepcja kontroli
Atrybucje
Zniekształcenia komunikacji
Strony wzajemnie dystansują
Strony podkreślają własną odrębność
Strony wzajemnie prowokują się
Rywalizacja
Kontratak
Poddanie się
Zerwanie stosunków
ZNIEKSZTAŁCENIA W POSTRZEGANIU ZACHOWAŃ
CHARAKTERYSTYCZNE DLA SYTUACJI KONFLIKTOWYCH
ZNIEKSZTAŁCENIA W POSTRZEGANIU ZACHOWAŃ
CHARAKTERYSTYCZNE DLA SYTUACJI KONFLIKTOWYCH
BARIERY KOMUNIKACYJNE W KONFLIKCIE
BARIERY KOMUNIKACYJNE W KONFLIKCIE
Porównywanie
Przygotowywanie odpowiedzi
Niezgoda
Atak, krytyka
Oskarżanie
Wycieczki osobiste
Przekonanie o swojej racji
Grożenie
Wykluczanie kogoś z dyskusji
Kontakt
koncentracja na osobie i jej słowach,
pozostanie na swoim terytorium więc mniejsze ryzyko
eskalowania a większe, że partner usłyszy to co do niego
kierujemy,
dowartościowanie, ukazywanie szacunku i uwagi
potrzebom i problemom partnera;
Odreagowanie
mówienie o swoich irytacjach czy złości jest sposobem na
zmniejszenie napięcia,
uświadomienie, partnerowi tego jak jego zachowanie
wpływa na nas, nauka przyjmowania perspektyw innych
ludzi (wzbudzanie empatii i rozwijanie decentracji);
Współpraca
ludzie spodziewają się walki w sytuacjach trudnych inter
personalnie,
wykroczenie poza wyobrażenia dotyczące kontaktu są
pozytywną niespodzianką,
słuchając i otwarcie wypowiadając się od siebie
modelujemy innym jak rozmawiać;
Koncentracja
na meritum
rzeczowe podejście do problemu umożliwia analizę
sytuacji, aby wypracować wspólne rozwiązanie,
lepsze zrozumienie interesów, a tym samym większa
szansa na zaspokojenie (inne rozwiązania);
Poza definicyjne funkcje technik aktywnego słuchania
Poza definicyjne funkcje technik aktywnego słuchania
BARIERY KOMUNIKACYJNE… nadawanie i odbiór
BARIERY KOMUNIKACYJNE… nadawanie i odbiór
Zdefiniowanie sytuacji
konfliktowej
Określenie zaangażowanych
stron
Koło konfliktu
Poziom i rodzaj emocji
Zachowania osób w konflikcie
Analiza konsekwencji konfliktu
ANALIZA SYTUACJI KONFLIKTOWEJ
ANALIZA SYTUACJI KONFLIKTOWEJ
-
ODWLEKANIE - oczekiwanie na sprzyjające okoliczności - czasem bliżej
nie określone - które mogą sprzyjać rozwiązaniu problemu.
Często jednak takie odraczanie działania powoduje pogłębienie konfliktu
IGNOROWANIE - unikanie wymiany poglądów, pomijanie
milczeniem wspólnego problemu, odrzucanie argumentów strony przeciwnej.
DEPRECJONOWANIE - umowne pozbawienie wartości strony pozostającej
w konflikcie lub umniejszanie wartości przedmiotu sporu
REORIENTACJA - znalezienie ,,kozła ofiarnego", odwrócenie
uwagi od istoty problemu przez obarczenie odpowiedzialnością
jednej ze stron konfliktu bądź też stworzenie lub ujawnienie
wspólnego zagrożenia
PSEUDOROZWIĄZANIA KONFLIKTÓW
PSEUDOROZWIĄZANIA KONFLIKTÓW
SEPARACJA - fizyczne lub psychiczne usunięcie strony konfliktu
powodujące
jego wytłumienie, ale nie rozwiązanie.
WALKA - postrzeganie drugiej strony jako przeciwnika, którego
trzeba
zwyciężyć lub zniszczyć
ESKALACJA - (z łacińskiego scala – schody, stopnie), stopniowanie,
zwiększanie,
wzmaganie czegoś. W życiu społecznym i politycznym występuje w
kontekście
rosnących żądań społecznych, napięcia politycznego czy konfliktu
zbrojnego.
POKOJOWE WSPÓŁISTNIENIE - udawanie, że konflikt nie istnieje.
Nawet jeśli istnieje komunikacja interpersonalna, to jest ona
pozorna, wymuszona okolicznościami.
REZYGNACJA Z DĄŻEŃ
PSEUDOROZWIĄZANIA KONFLIKTÓW
PSEUDOROZWIĄZANIA KONFLIKTÓW
Losowanie – zdanie się na „los” i rachunek
prawdopodobieństwa…
Głosowanie – poddanie się woli większości.
KONSTRUKTYWNE ROZWIĄZYWANIE KONFLIKTÓW
Budowanie zaufania
Zadawanie pytań
Udzielanie informacji
Eksponowanie pozytywnych aspektów konfliktu
w negocjacjach i mediacjach
Wymiana informacji:
UWAGA: nie sam wynik jest najważniejszy dla stron konfliktu. Sam fakt
przystąpienia do negocjacji lub mediacji i trwania w nich, świadczy o motywacji
do znalezienia rozwiązania obecnej sytuacji. Zauważenie tego przez drugą
stronę zwiększa jej motywację do wypracowania porozumienia.
Nieporozumienie staje się wtedy szansą na zmianę, na zbudowanie dojrzalszej
relacji opartej na zaufaniu (zaangażowanie się w strukturę i
zależność między stronami). Dodatkowo, z mediacji i negocjacji
kooperatywnych wynika z reguły nowa wiedza związana ze sobą i innymi,
która, umożliwia identyfikację interesów, potrzeb i wartości, a w konsekwencji
sprzyja ujawnianiu potrzeb.
Procesy oparte na współpracy (
sytuacja idealna
) oraz rywalizacji
(sytuacja skrajna) wraz z rezultatami jakie przynoszą
(Deutsch).
Współpraca
Rywalizacja
Komunika
cja
Istnieje skuteczna komunikacja.
Członkowie grupy zgłaszają
pomysły, słuchacze są uważni i
uprzejmi wobec siebie, istnieje
akceptacja i uznanie dla
pomysłów. Członkowie grupy
mają mniejsze trudności w
komunikowaniu się z innymi lub
ze zrozumieniem ich.
Komunikacja jest osłabiona, w miarę
jak strony w konflikcie chcą zyskać
przewagę poprzez wprowadzanie
drugiej strony w błąd, wykorzystując
fałszywe obietnice, taktykę
pochlebstw i dezinformacji. Jest to
działanie ograniczone i postrzegane
jako daremne, ponieważ strony
w końcu zdają sobie sprawę, że nie
mogą wierzyć w uczciwość
i rzetelność przekazów.
Relacje
między
osobami
Życzliwość, pomoc i mniej
oporu wyraża się w dyskusjach.
Członkowie są również bardziej
zadowoleniu z grupy i jej
rozwiązań oraz pozostają pod
pozytywnym wrażeniem wkładu
innych. Ponadto członków grup
opartych na współpracy
charakteryzuje duże pragnienie
zyskania szacunku swoich
kolegów i podejmowanie wobec
nich zobowiązań.
Utrudnianie i brak życzliwości
prowadzi do wzajemnych postaw
negatywnych i wzajemnych
podejrzeń co do intencji.
Postrzeganie jednej osoby przez
drugą częściej skupia się na jej
negatywnych cechach przy
ignorowaniu cech pozytywnych.
Współpraca
Rywalizacja
Praca
Koordynacja wysiłków, podział
pracy, zorientowanie na
realizację celu,
zorganizowanie w dyskusji
oraz wysoka produktywność.
W grupach opartych na
współpracy (jeżeli zadanie
grupowe wymaga skutecznej
komunikacji, koordynacji
wysiłków, podziału pracy lub
dzielenia się zasobami)
widoczna jest koordynacja.
Strony procesu są niezdolne do podziału
pracy, powielają wzajemnie swoje
wysiłki w taki sposób, że stają się one
odbiciami lustrzanymi; jeżeli jednak
dzielą pracę, czują potrzebę
nieustannego sprawdzania, co robi
druga strona.
Zaufanie
i twórczo
ść
Zgadzanie się z pomysłami
innych i zasadniczego
podobieństwa przekonań i
wartości, a także zaufanie do
własnych pomysłów i wartości,
które inni przypisują tym
pomysłom są
charakterystyczne dla grup
opartych na współpracy.
Powtarzane doświadczenie niezgody
i krytyczne odrzucanie pomysłów
zmniejsza ufność do siebie i innych.
Procesy oparte na współpracy (
sytuacja idealna
) oraz rywalizacji
(sytuacja skrajna) wraz z rezultatami jakie przynoszą
(Deutsch).
Procesy oparte na współpracy (
sytuacja idealna
) oraz rywalizacji
(sytuacja skrajna) wraz z rezultatami jakie przynoszą
(Deutsch).
Podejście
do władzy
Rośnie chęć zwiększania
władzy innych (np. wiedzy,
umiejętności, zasobów itp.) w
celu osiągnięcia celów innych
osób.
W miarę jak możliwości
drugiej osoby rosną, ty także
jesteś wzmacniany, są one dla
ciebie taką samą wartością,
jak dla drugiej osoby.
Podobnie druga osoba bogaci
się twoim bogactwem
i korzysta z twoich
zwiększonych możliwości i
sił.
Strony konfliktu dążą do zwiększania
własnej siły i zmniejszenia siły innych.
Wzrost siły drugiej strony jest
postrzegany jako zagrożenie własnej
osoby.
Współpraca
Rywalizacja
Podejście
do
rozwiązywa
nia
konfliktu
Definiowanie sprzecznych
interesów jako wspólnego
problemu, który powinien
zostać rozwiązany wspólnym
wysiłkiem ułatwia
rozpoznanie słuszności
wzajemnych interesów i
konieczności poszukania
rozwiązania, które
odpowiadałoby potrzebom
wszystkich. Raczej zawęża,
niż rozszerza zakres
sprzecznych interesów. Próby
wpływania na drugą stronę
ograniczają się najczęściej do
procesu perswazji.
Proces rywalizacji jest podsycany przez
pogląd, że rozwiązanie konfliktu może
jedynie zostać narzucone przez jedną
stronę, co prowadzi do stosowania
taktyk wymuszeń (psychicznych i/lub
fizycznych). Charakterystyczna jest
tendencja do poszerzania zakresu
zagadnień w konflikcie, ponieważ każda
strona dąży do osiągnięcia większej
władzy i słuszności. Konflikt staje się
walką o władzę lub kwestią zasad
moralnych i nie ogranicza się już do
konkretnego zagadnienia w danym
miejscu i czasie. Sprawia to, że
ograniczona porażka może być mniej
akceptowalna i bardziej poniżająca niż
wspólna katastrofa.
Procesy oparte na współpracy (
sytuacja idealna
) oraz rywalizacji
(sytuacja skrajna) wraz z rezultatami jakie przynoszą
(Deutsch).
Współpraca
Rywalizacja
Dbając o interesy partnera
Dbając o
własne
interesy
Rezygnując
z
własnych
interesów
Nie
dbając
o
interesy
partnera
Walczą,
próbują
dominow
ać
Walczą,
próbują
dominow
ać
Unikają
konfliktu
Unikają
konfliktu
Dążą do
kompromis
u
Dążą do
kompromis
u
Starają się
rozwiązać
problem
Starają się
rozwiązać
problem
Poddają się
ulegają
Poddają się
ulegają
Strategie postępowania w sytuacjach
konfliktowych
Strategie postępowania w sytuacjach
konfliktowych
L
ę
k
s
p
o
łe
c
zn
y
Zgodliwość
D
C
E
B
A
O
ri
e
n
ta
c
ja
n
a
s
ie
b
ie
Orientacja na innych
D
C
E
B
A
A – unikanie
D – rywalizacja
B – dostosowanie
E – współpraca
C – kompromis
STYLE ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTÓW
STYLE ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTÓW
wygrał — przegrał
DOMINACJA
przegrał — wygrał
PODPORZĄDKOWANIE
przegrał —
przegrał
UNIKANIE
wygrał — wygrał
WSPÓŁPRACA
KOMPROMIS
KONSENSUS
CZTERY SPOSOBY ZAKOŃCZENIA KONFLIKTU
CZTERY SPOSOBY ZAKOŃCZENIA KONFLIKTU
ROZWIĄZYWANIE PROBLEMU METODĄ
„
WYGRAŁ – WYGRAŁ
”
Rozpoznanie i określenie problemu
Szukanie możliwych rozwiązań
Ocena rozwiązań
Podjęcie decyzji na drodze konsensusu
Wprowadzenie decyzji w życie
Ocena, jak rozwiązanie sprawdza się w życiu
FUNDAMENT ROZWIAZANIA
KONFLIKTU
TYPU „
WYGRAŁ – WYGRAŁ
”
1. Obie strony konfliktu muszą
wiedzieć, że takie rozwiązanie
jest możliwe.
2. Obie strony konfliktu muszą chcieć
takiego rozwiązania.
3. Obie strony konfliktu muszą
rozumieć,
że uczucia są przemijające.
1.Oddziel ludzi od problemu;
2.Zbuduj pozytywne nastawienie do partnera;
3.Szanuj partnera;
4.Słuchaj!!!
5.Skup się na interesach i rozwiązaniach - a nie
na poszukiwaniu winnych i okopywaniu się na
swoim stanowisku.
6.ZAWSZE bądź cierpliwy!
KONSTRUKTYWNA POSTAWA W KONFLIKCIE
KONSTRUKTYWNA POSTAWA W KONFLIKCIE
NARZĘDZIA KONSTRUKTYWNEGO
ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTÓW
NEGOCJACJE
MEDIACJA
ARBITRAŻ
M
a
le
je
k
o
n
tr
o
la
i
o
d
p
o
w
ie
d
zi
a
ln
o
ść
M
a
le
je
u
d
zi
a
ł t
rz
e
c
ie
j s
tr
o
n
y
M
A
N
Sposoby radzenia sobie z konfliktem bez poddawania się i
bezpośredniej walki
• jest to procedura radzenia sobie z konfliktem, do której
przystępują dobrowolnie zainteresowane strony,
• wybór rozwiązania należy do stron konfliktu,
• strony mają bezpośredni wpływ na procedurę rozwiązywania
konfliktu,
• uwaga negocjatora koncentruje się na wielu działaniach:
NEGOCJACJE
rozwiązywaniu problemu,
ustalaniu procedury,
utrzymywaniu
odpowiedniego klimatu
rozmów.
jest rozszerzeniem formuły negocjacji
• mediator jest osobą neutralną, niezainteresowaną bezpośrednio treścią
porozumienia, którą strony sporu zapraszają aby pomogła im prowadzić
rozmowy,
• rola mediatora zakłada m. in.: pośredniczenie w komunikacji, organizowanie
procesu prowadzenia rozmów, umożliwianie stronom emocjonalnego
odreagowania, a nawet bycie „kozłem ofiarnym”,
• w mediacji zostaje zachowana dobrowolność udziału (na wybór mediatora
musi zgodzić się każda ze stron, każda też może zażądać od niego
wycofania się),
• decyzje co do kształtu rozwiązania podejmują strony,
• strony sporu zachowują wpływ na ustalenie procedury (mediator nic
nie może zrobić bez akceptacji stron).
MEDIACJA
1. Kontakt ze stronami
2. Strategia mediacji
3. Analiza informacji
4. Szczegółowy plan mediacji
5. Zbudowanie zaufania i współpracy
6. Sesja mediacyjna
7. Definiowanie spraw i ustalenie dalszego
planu
8. Definiowanie ukrytych interesów
9. Opcje rozwiązań
10. Ocena możliwości rozwiązań
11. Przetarg końcowy
12. Formalne porozumienie
ETAPY MEDIACJI
• jest skuteczna, gdy w negocjacjach mamy do
czynienia
z więcej niż dwoma stronami;
• pozwala na oddzielenie problemu od procedury
jego
rozwiązania;
• facylitator jest neutralny i nieoceniający;
• odpowiada za to, by zostało znalezione
rozwiązanie, za
pomocą jak najlepszych metod;
• częściej używana przy grupowym podejmowaniu
decyzji;
F
FALICYTACJA*
koncyliacja prawn. pojednawstwo, sposób
polubownego załatwiania sporów
międzynarodowych z udziałem komisji
badawczych.
• jest procedurą, w której strony zrzekają się prawa do
decydowania o kształcie rozwiązania konfliktu,
• decydentem jest arbiter (czyli osoba niezaangażowana
w konflikt, bezstronna i będąca dla stron autorytetem
w dziedzinie, której spór dotyczy) lub przełożony,
• dobrowolność i możliwość podejmowania decyzji jest
ograniczona do zgody, co do przystąpienia do arbitrażu
i wyboru arbitra, lub przekazania sprawy spornej przełożonemu
albo do sądu.
ARBITRAŻ, DECYZJA
ADMINISTRACYJNA