Alergia na
materiały
protetyczne
Lek.med. Paulina Korczyńska
Lek.med. Paulina Korczyńska
Klinika Chorób Wewnętrznych Astmy i Alergii
Klinika Chorób Wewnętrznych Astmy i Alergii
Alergia na materiały
protetyczne - objawy
1. Ostry odczyn
1. Ostry odczyn
lokalny/uogólniony
lokalny/uogólniony
(typ I reakcji alergicznej)
(typ I reakcji alergicznej)
-Obrzęk,rumień,świąd ;
-Obrzęk,rumień,świąd ;
-Odczyn obrzękowo-pokrzywkowy
-Odczyn obrzękowo-pokrzywkowy
2.Przewlekły odczyn alergiczny
2.Przewlekły odczyn alergiczny
- zmiany w miejscu kontaktu mat.prot.
- zmiany w miejscu kontaktu mat.prot.
z błoną śluzową j.ustnej
z błoną śluzową j.ustnej
(rumień,
(rumień,
obrzęk,nadżerki,pęcherzki,grudki,
obrzęk,nadżerki,pęcherzki,grudki,
bąble, pieczenie,świąd,
bąble, pieczenie,świąd,
odczyn limfocytowo-makrofagowy
odczyn limfocytowo-makrofagowy
lub eozynofilowy)
lub eozynofilowy)
- zmiany w bezpośrednim sąsiedztwie
- zmiany w bezpośrednim sąsiedztwie
Materiały protetyczne
najczęściej uczulające
•
Żywice metakrylowe
Żywice metakrylowe
•
Monomer akrylu
Monomer akrylu
•
Stabilizatory mas akrylowych (hydrochinon)
Stabilizatory mas akrylowych (hydrochinon)
•
Katalizatory polimeryzacji (nadtlenek
Katalizatory polimeryzacji (nadtlenek
benzoilu)
benzoilu)
•
Plastyfikatory
Plastyfikatory
•
Barwniki
Barwniki
•
Eugenol
Eugenol
•
Metale
Metale
( kobalt, nikiel,chrom,stopy,amalgamat,metale
( kobalt, nikiel,chrom,stopy,amalgamat,metale
szlachene)
szlachene)
•
Masy wyciskowe
Masy wyciskowe
Żywice protetyczne
Stomatitis acrylica allergica-
Stomatitis acrylica allergica-
uczulenie na tworzywa akrylowe- najczęściej
uczulenie na tworzywa akrylowe- najczęściej
wywołują przewlekłe odczyny alergiczne
wywołują przewlekłe odczyny alergiczne
Rodzaj
żywicy
Występowa
nie
Czynnik
uczulają
cy
Często
ść
alergii
Objawy
Żywice
metakrylowe
(obróbka
cieplna)
Protezy, zęby hydrochin
on
0,5%
Rumień,
obrzęk
Żywice
metakrylowe
(obróbka
zimna)
Czasowe
korony
i mosty
hydrochin
on
?
Rumień,
obrzęk
Żywice
etylenowe
Czasowe
korony
i mosty
Methyl
p-toluen
0,1%
Świąd,
pieczenie
warg i brody
Alergia kontaktowa na
żywice
•
Jest najczęstszą alergią na materiały
Jest najczęstszą alergią na materiały
protetyczne
protetyczne
•
Objawy miejscowe
-rumień, świąd, obrzęk w miejscu kontaktu z
-rumień, świąd, obrzęk w miejscu kontaktu z
materiałem protetycznym lub w
materiałem protetycznym lub w
bezpośrednim z nim sąsiedztwie, uporczywe
bezpośrednim z nim sąsiedztwie, uporczywe
pieczenie warg i języka,wygładzenie
pieczenie warg i języka,wygładzenie
brodawek lub ich przerost
brodawek lub ich przerost
-stany zapalne i świąd jamy ustnej
-stany zapalne i świąd jamy ustnej
-stany zapalne dziąseł,warg,języka
-stany zapalne dziąseł,warg,języka
-wyprysk na twarzy i szyi
-wyprysk na twarzy i szyi
Powikłania
Powikłania
- Rumieniowe zapalenie jamy ust
- Rumieniowe zapalenie jamy ust
-Pęknięcia kącików ust
-Pęknięcia kącików ust
-Zmiany wypryskowe skóry wokół warg
-Zmiany wypryskowe skóry wokół warg
Alergia na Monomer
Akrylu
•
Alergizacja
Alergizacja
•
Uszkodzenie błony śluzowej (rumień poza granicą protezy!!!)
Uszkodzenie błony śluzowej (rumień poza granicą protezy!!!)
•
Wywołuje zawodową alergię kontaktową dłoni techników
Wywołuje zawodową alergię kontaktową dłoni techników
dentystycznych pracujących z ciastem akrylowym
dentystycznych pracujących z ciastem akrylowym
•
Akrylanowe uzupełnienia protetyczne ruchome mogą powodować
Akrylanowe uzupełnienia protetyczne ruchome mogą powodować
wystąpienie:
wystąpienie:
–
–
rumienia alergicznego,
rumienia alergicznego,
–
–
zmian zapalno–zanikowych błony śluzowej jamy ustnej,
zmian zapalno–zanikowych błony śluzowej jamy ustnej,
–
–
zmian o charakterze rozrostowym,
zmian o charakterze rozrostowym,
–
–
owrzodzeń odleżynowych
owrzodzeń odleżynowych
Zmiany te często powikłane są zakażeniem grzybiczym i/lub bakteryjnym.
Zmiany te często powikłane są zakażeniem grzybiczym i/lub bakteryjnym.
Często są to infekcje o charakterze przewlekłym i nawracającym.
Często są to infekcje o charakterze przewlekłym i nawracającym.
Wówczas w leczeniu uwzględnij stosowanie
Wówczas w leczeniu uwzględnij stosowanie
chlorheksydyny.
chlorheksydyny.
Badania diagnostyczne
•
Testy skórne kontaktowe
Testy skórne kontaktowe
z gotowym
z gotowym
materiałem protetycznym i jego
materiałem protetycznym i jego
składnikami
składnikami
•
Testy naśluzówkowe
Testy naśluzówkowe
•
Badanie
Badanie
cytologiczne rozmazu
cytologiczne rozmazu
ze
ze
zmienionej bł.śluzowej (eozyofile, bazofile
zmienionej bł.śluzowej (eozyofile, bazofile
– podłoże alergiczne)
– podłoże alergiczne)
Różnicowanie
•
Odczyn z podrażnienia
Odczyn z podrażnienia
( ujemne testy
( ujemne testy
kontaktowe)
kontaktowe)
•
Odczyn toksyczny
Odczyn toksyczny
( w zmianie lokalnej dominuje złuszczenie,
( w zmianie lokalnej dominuje złuszczenie,
rogowacenie, pękanie )
rogowacenie, pękanie )
•
Infekcje lokalne
Infekcje lokalne
•
Kontaktowa alergia na pokarmy
Kontaktowa alergia na pokarmy
(wywiad, testy skórne,testy eliminacyjo-
(wywiad, testy skórne,testy eliminacyjo-
ekspozycyjne z pokarmami)
ekspozycyjne z pokarmami)
•
Reakcje psychogenne
Reakcje psychogenne
Leczenie
•
Usunięcie czynika uczulającego
Usunięcie czynika uczulającego
•
Wygojenie
Wygojenie
zmian w jamie ustnej
zmian w jamie ustnej
•
Leki p-histaminowe
Leki p-histaminowe
•
Areozole sterydowe lokalnie
Areozole sterydowe lokalnie
•
Usunięcie monomeru resztkowego z
Usunięcie monomeru resztkowego z
tworzywa przez polimeryzację
tworzywa przez polimeryzację
(naświetlanie UV / powtórna
(naświetlanie UV / powtórna
polimeryzacja protezy w kąpieli wodnej w
polimeryzacja protezy w kąpieli wodnej w
r-r nadmanganianu potasu,wody
r-r nadmanganianu potasu,wody
utlenionej lub chloraminy
utlenionej lub chloraminy
•
Wymiana materiału protetycznego-
Wymiana materiału protetycznego-
testowanie kontaktowe nowych
testowanie kontaktowe nowych
substancji!
substancji!
•
Alergia na hydrochinon –
rozważ użycie żywic etylenowych
•
Alergia na nikiel - nie stosuj
metali!!!
Zwłaszcza chromu i kobaltu!!!
Tytanowe protezy
•
Tytan
Tytan
kilkakrotnie niższe
kilkakrotnie niższe
niż tradycyjne materiały
niż tradycyjne materiały
protetyczne
protetyczne
przewodnictwo cieplne
przewodnictwo cieplne
(osoba z protezą
(osoba z protezą
tytanową nie odczuwa bólu podczas spożywania
tytanową nie odczuwa bólu podczas spożywania
gorących i zimnych posiłków)
gorących i zimnych posiłków)
•
Lżejsze od metalowych
Lżejsze od metalowych
, np. wykonanych ze złota
, np. wykonanych ze złota
(mają czterokrotnie mniejszy ciężar właściwy).
(mają czterokrotnie mniejszy ciężar właściwy).
•
Duża twardość, wytrzymałość mechaniczna oraz
Duża twardość, wytrzymałość mechaniczna oraz
trwałość
trwałość
.
.
•
Tytan nie wywołuje - w przeciwieństwie do innych
Tytan nie wywołuje - w przeciwieństwie do innych
materiałów - reakcji alergicznych i jest odporny
materiałów - reakcji alergicznych i jest odporny
na korozję
na korozję
.
.
Tlenek tytanu, który wykorzystuje się do
Tlenek tytanu, który wykorzystuje się do
wytwarzania protez, jest substancją nieaktywną i
wytwarzania protez, jest substancją nieaktywną i
zapobiegającą występowaniu reakcji
zapobiegającą występowaniu reakcji
elektrochemicznych.
elektrochemicznych.
Burning Mouth
Syndrome
•
Zespół pieczenia jamy ustnej
(BMS) jest przewlekłym
zespołem bólowym występującym najczęściej u kobiet
w średnim i starszym wieku, u których stwierdza się
zmiany w stężeniu estrogenów i zaburzenia natury
psychologicznej.
•
Jest on najczęściej definiowany przez dwie
charakterystyczne cechy kliniczne:
(1)
triadę objawów: nieustępujący ból lub pieczenie
błony śluzowej jamy ustnej, zaburzenie smaku i
kserostomię
oraz
(2)
brak uchwytnych klinicznie zmian na błonie
śluzowej jamy ustnej.
•
Ważną rolę w etiologii BMS mogą odgrywać
zaburzenia natury psychologicznej lub psychicznej.
BMS
Pieczenie jest związane zwykle z innymi dolegliwościami
miejscowymi:
parestezje (kłucie, drętwienie, mrowienie),
zaburzenia smaku, uczucie suchości jamy ustnej oraz
nadwrażliwość
na pokarmy słone,kwaśne lub gorzkie
.
Pieczenie dotyczy najczęściej języka
(głównie koniuszka języka,
a także części bocznych i powierzchni grzbietowej).
Inne umiejscowienie dolegliwości, w kolejności występowania
to:
wargi, błona śluzowa policzków, podniebienie, gardło,
górne i dolne podłoże protetyczne oraz dno jamy ustnej .
Przyczyny BMS
Leczenie BMS
Stany zapalne przyzębia, nieżytowe zapalenie jamy
ustnej lub zaniedbania higieniczne-
leczenie higienizacyjne i przeciwzapalne:
-
instruktaż higieny jamy ustnej
,
-
profesjonalne zabiegi skalingu
nad− i poddziąsłowego,
-
zabiegi kiretażu i wygładzenia powierzchni korzeniowych
,
-
chirurgiczne zabiegi na przyzębiu
,
-
leczenie ubytków próchnicowych
-
sanacja jamy ustnej
-miejscowe
środki przeciwbakteryjne i przeciwzapalne a
także w
razie konieczności przeciwgrzybicze
BMS a alergia
1.Alergie, szczególnie na konserwanty stosowane w
przemyśle
spożywczym i kosmetycznym
(glikol propylenowy, kwas jarzębinowy, aldehyd
cynamonowy,
kwas nikotynowy)
2.Alergie kontaktowe na materiały stosowane w
stomatologii
(monomer metylmetakrylatu, chlorek kobaltu, rtęć,
siarczan niklu,
eugenol, formaldehyd)
Leczenie
•
wymiana protez akrylowych na np. protezy nylonowe
•
leki przeciwhistaminowe
•
rozważyć wymianę wypełnień amalgamatowych i
metalowych stałych uzupełnień protetycznych
Stosuj produkty bezpieczne dla pacjentów!
Jednoskładnikowy materiał na płyty protez (pasta) ,
pozbawiony monomeru metylometakrylanu oraz
nadtlenku benzoilu.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ