Układ

Układ

immunologiczny.

immunologiczny.

Wykonała:
Sylwia Leniek

Immunologia zajmuje się badaniem mechanizmów obronnych

organizmu.
Układ immunologiczny rozproszony jest po całym organizmie.
Największą i anatomicznie najważniejszą jego częścią jest układ
limfatyczny. Do narządów ośrodkowych układu immunologicznego
należą:

szpik kostny i grasica

, do narządów obwodowych:

węzły chłonne,

migdałki, śledziona i pojedyncze grudki chłonne

znajdujące się w wielu

miejscach organizmu. W szpiku kostnym (czerwonym)

zachodzi stały proces powstawania i różnicowania nowych komórek krwi

(

hemopoeza

). Grasica produkuje hormony modelujące czynności układu

immunologicznego.
Węzły chłonne są miejscem namnażania się nowych pokoleń
limfocytów i miejscem, w którym przebiega odpowiedź immunologiczna,
przede wszystkim ta o charakterze humoralnym. Migdałki w liczbie 6
zbudowane są z wielu grudek chłonnych przylegających do nabłonka
wyściełającego błonę śluzową jamy ustnej i gardła. Tworzą one wokół
jamy gardła tzw. Pierścień obronny. Ich funkcja podobna jest do funkcji
węzłów chłonnych. Są miejscem, w którym dochodzi do kontaktu
limfocytów i antygenów, głownie wprowadzonych do organizmu z
powietrzem lub pokarmem, są także miejscem powstawania nowych
generacji limfocytów oraz biorą udział w wytwarzaniu przeciwciał.
Śledziona jest narządem włączonym właściwie do krążenia krwi (

krwio-

limfatycznym

), ale zachodzi w niej powstawanie nowych generacji

limfocytów i wytwarzanie przeciwciał.

W reakcjach immunologicznych najważniejszą rolę odgrywają

krwinki białe – leukocyty. Posiadają one zdolność do
wykonywania aktywnych ruchów o charakterze pełzakowatym;
mogą np. opuszczać światło naczyń krwionośnych i wędrować
do otaczających tkanek.
Wyróżniamy następujące rodzaje leukocytów:
1. Granulocyty, posiadające w cytoplazmie liczne
ziarnistości. Dzielą się one na 3 populacje.

- Neutrofile, 

granulocyty obojętnochłonne

, stanowiące

ok..60-75% wszystkich lekocytów. Są to komórki w układzie
odpornościowym, które pełnią ważna rolę jeśli chodzi o
odpowiedź odpornościową przeciwko bakteriom i mają również
wpływ na inne patogeny.

Jedna komórka może strawić ok. 20

komórek bakteryjnych.

Neutrofil (żółta
komórka)
fagocytujący pałeczki
wąglika 

- Eonzynofile

granulocyty kwasochłonne,

stanowią ok. 2-

4% leukocytów, ich funkcją jest niszczenie obcych białek (np.
alergenów), są intensywnie produkowane przy zakażeniach
bakteryjnych i wirusowych oraz przy zarażeniu pasożytami
(np.. tasiemiec)

- Bazofile

granulocyty zasadochłonne,

stanowią około 0,5-

1% leukocytów, ich podstawową funkcją jest produkcja
heparyny zapobiegającej krzepnięciu krwi.

Eozynofil

wśród

erytrocytów -
zdjęcie
mikroskopowe.

Bazofil

wśród

erytrocytów - zdjęcie
mikroskopowe.

2. Agranulocyty - typ leukocytów nie zawierający

ziarnistości cytoplazmatycznych. Powstają w szpiku kostnym.
Zalicza się do nich

limfocyty

i

monocyty.

- Linfocyty – ok. 25-40% wszystkich leukocytów

Ze względu na funkcję limfocyty dzieli się na:

- limfocyty T- komórki układu

odpornościowego należące do limfocytów odpowiedzialne
za 

komórkową odpowiedź odpornościową.

Limfocyty T

wytwarzane są w czerwonym szpiku kostnym następnie
dojrzewają głównie w grasicy skąd przemieszczają się

do narządów limfatycznych oraz do krwi obwodowej.

Zdjęcie
limfocytu wykonane
skaningowym
mikroskopem
elektronowym.

- limfocyty B - komórki układu odpornościowego należące

do limfocytów odpowiedzialne za 

humoralną opowiedź

odpornościową

, czyli wytwarzanie przeciwciał . Limfocyty B

powstają w szpiku kostnym, a w przebiegu odpowiedzi
immunologicznej różnicują się w obwodowych narządach
limaftyczny w komórki plazmatyczne i komórki pamięci.

- Monocyty, zwane też

makrofagami

, stanowią ok.3-8%

wszystkich leukocytów. Są największymi białymi krwinkami,
posiadają zdolność do szybkiego ruchu pełzakowatego i
intensywnej fagocytozy. Każdy makrofag może strawić do 100
komórek bakterii. Biorą one także udział inicjowaniu i

przebiegu

reakcji immunologicznej z udziałem limfocytów

, m.in. umożliwiają

limfocytom rozpoznanie obcych antygenów, produkują także

interferon

, hamujący namnażanie się wiusów.

Monocyt wśród
erytrocytów –
zdjęcie
mikroskopowe.

Mechanizmy obronne organizmu, wykształcone w procesie ewolucji

można podzielić na:

- Odporność nieswoistą - jest wrodzona, uwarunkowana genetycznie.
Cechuje ją brak swoistości rozpoznania antygenu oraz pamięci o nim.
Związana jest z obecnością różnorodnych

 barier anatomicznych

i

fizjologicznych, z którymi współdziałają bariery biologiczne, chemiczne oraz
immunologiczne. Mechanizmy odporności nieswoistej są mniej precyzyjne,
ale reagują szybko, stanowiąc pierwszą linię obrony organizmu. Znajdujące
się w płynach ustrojowych i narządach limfatycznych komórki żerne w
sposób niespecyficzny niszczą drobnoustroje na drodze

fagocytozy

,

natomiast limfocyty zwane naturalnymi zabójcami 

zabijają komórki bez wcześniejszego kontaktu z antygenem na podstawie

obecności przeciwciał obecnych na komórkach, a skierowanych przeciwko
ich własnym antygenom. Na odporność nieswoistą składa się też
aktywność pewnych układów enzymatycznych we krwi, m.in. tzw. układ
dopełniacza, który funkcjonuje też w ramach odporności typu swoistego.

Obecne w organizmie bariery odgraniczają go od

środowiska zewnętrznego.

Barierami anatomicznymi, chroniącymi w sposób

mechaniczny, są

układ powłokowy

(np. skóra) oraz błony śluzowe

układów pokarmowego, oddechowego, moczowo-płciowego.

Barierami fizjologicznymi są np. odruch kaszlu, biegunka,

wymioty, łzawienie, także stan zapalny i podwyższenie

temperatury ciała.

Bariery chemiczne stanowią różne substancje niszczące

drobnoustroje w sposób nieswoisty. Należą do nich: lizozym

(białko zawarte w łzach, ślinie, śluzie), interferon (substancja

białkowa uwalniana przez makrofagi zarażone wirusem),

substancje nadające kwaśne pH w soku żołądkowym, łoju, pocie,

śluzie pochwy, ponadto kwas mlekowy .

Barierę biologiczną stanowi symbiotyczna flora bakteryjna

utrudniająca rozwój drobnoustrojów.

Barierą immunologiczną są

komórki fagocytarne

oraz

wymieniony

interferon.

- Odporność swoistą -  jest nabyta i stanowi drugą

linię obrony. W tego typu odporności odpowiedź

immunologiczna skierowana jest przeciwko określonemu

rodzajowi antygenu, co uwarunkowane jest

wcześniejszym kontaktem z tym antygenem i

wytworzeniem o nim pamięci immunologicznej.

Odporność swoista obejmuje odporność komórkową i

humoralną. W odporności tej współdziałają ze sobą

neutrofile, makrofagi, limfocyty B

 oraz

T

. Komórki te

powstają u większości kręgowców w szpiku kostnym,

przy czym

limfocyty T

nabywają potem swoją

specyficzność w grasicy, a

limfocyty B

 w szpiku kostnym.

Limfocyty Bi T

 mają w błonie komórkowej

charakterystyczne dla każdej z osobna grupy antygeny i

przeciwciała.