Przyrządy optyczne

mikroskop,

luneta astronomiczna,

lornetka

F

1

F

1

F

2

F

2

obiekty
w

okular

przedmiot

Schemat powstawania obrazu w
mikroskopie

Rysujemy
powstawanie obrazu
dawanego przez
pierwszą soczewkę

Można by go oglądać
okiem lub na ekranie,
ale tu pozwalamy
biec promieniom
dalej. Spośród wielu,
które skupiły się w
końcu strzałki
wybieramy inne niż
do tej pory i rysujemy
ich bieg.

A oko zobaczy obraz
taaki duży i do tego
odwrócony.

F

1

F

1

F

2

F

2

obiekty
w

okular

przedmiot

Schemat powstawania obrazu w
mikroskopie

Jeśli ktoś jest bardzo
dociekliwy, teraz,
kiedy już wiemy gdzie
powstały kolejne
obrazy, można
dorysować jak te
pierwsze promienie
biegły od początku do
końca.

F

1

F

1

F

2

F

2

Schemat powstawania obrazu w lunecie astronomicznej (która
odwraca obraz)

obiekty
w

okular

Rysowanie przebiega identycznie
jak w mikroskopie, z tą różnicą, że
przedmiot jest daleko, a ogniska
pierwszej i drugiej soczewki
pokrywają się na środku. Poza tym
ogniskowa okularu jest mniejsza
niż obiektywu, co decyduje o
wielkości powiększenia.

Widać, że obraz końcowy jest mniejszy od przedmiotu. To normalne w tym przyrządzie. Luneta daje
powiększenie kątowe, nie zwykłe. Porównajmy kąty widzenia.

OKO

Kąt widzenia obrazu końcowego jest dla oka umieszczonego zaraz za okularem większy niż widzenia
przedmiotu. Poza tym obserwator manipuluje tak okularem zmieniając minimalnie odstęp między
soczewkami, by obraz uzyskać w odległości dobrego widzenia, przez co nie tylko obraz zajmuje mu
przed oczami więcej miejsca, ale jest ostrzejszy.

K

ą

t

w

id

ze

n

ia

o

b

ra

zu

K

ą

t

w

id

ze

n

ia

p

rz

e

d

m

io

tu

obiektyw

okular (lupa)

przedmiot

obraz dawany przez
obiektyw

Obiektyw lunety zamienia
zarówno górę z dołem jak
i prawe z lewym. W sumie
obraca obraz o 180
stopni.

Dlatego w lornetce
umieszcza się dwa
pryzmaty, działające w
oparciu o całkowite
wewnętrzne odbicie jak
pary luster.

Zastanówmy się jak
widzielibyśmy czerwoną
pionową strzałkę na
wyjściu z układu
pryzmatów.

Promień niebieski biegnie
do nas wzdłuż osi
optycznej urządzenia.…

a czerwony równolegle do
niej od końca strzałki. Czy
dostrzegasz, który z
pryzmatów dokonał
zamiany ich położeń?

Tak samo analizujemy różową strzałkę.
Który z pryzmatów przywraca jej
właściwe położenie?

Okular działający jak lupa otrzymuje
promienie tak jakby obraz z obiektywu
był nieodwrócony

Lornetki są w istocie lunetami
astronomicznymi. Posiadają tylko jedno
udoskonalenie.

W rzeczywistej lornetce pryzmaty nie są ułożone poziomo i pionowo, są ponadto przyszlifowane przez co lepiej leży

ona w ręce. Bez względu na to obracają obraz tak jak powinny o 180 stopni.

Tu zostały one złożone.
Patrzymy przez nie jak przez
lunetę wprost na podobiznę
Hertza. Działają jak trzeba
odwracając ją o 180 stopni.

Większy pryzmat

mniejszy pryzmat

Copyright:

Wiesław Kruczała 2013