Bańki

lekarskie

Leczenie za pomocą stawiania

baniek lub inaczej - terapia

próżniowa, to jedna z naturalnych

metod leczniczych, którymi

posługują się ludzie od

najdawniejszych czasów.

Nie ma chyba osoby, która nie

pamiętałaby zdrowotnego rytuału
stawiania baniek
ogniowych. Zapach denaturatu,
płomień, stukot szklanych baniek...

Później ciepłe, relaksujące zasysanie

skóry i charakterystyczne
„biedronkowy” wzór na plecach.

Tradycyjne bańki ogni
owe przechodzą już
raczej w niepamięć, a
na ich miejsce
wykorzystuje się
bardziej bezpieczne
pod kątem BHP –
bańki bezogniowe.

Istota i cel

Zarówno mechanizm jednych i drugich baniek

polega na wywołaniu przekrwienia tętniczo-żylnego
i pękaniu naczynek krwionośnych w skórze.
Uwolniona w ten sposób krew trafia do
tkanek organizmu i działa jako obce białko oraz jest
bodźcem do wytwarzania dużej ilości ciał
odpornościowych.

Podciśnienie w bańce uzyskuje się przez:

•

wprowadzenie do wnętrza bańki mniej więcej na
1s zapalonego kwacza

•

wypompowanie powietrza z bańki (bańki
bezogniowe)

Wskazania i

przeciwwskazania

Wskazaniem do zastosowania baniek są

choroby infekcyjne układu oddechowego, jak

np. zapalenia płuc, oskrzeli, zapalenia

górnych dróg oddechowych oraz

przeziębienia.

Należy pamiętać, ze nie wolno ich stosować

gdy cierpimy z powodu chorób

dermatologicznych – grzybiczych,

bakteryjnych, alergicznych, bliznach,

znamionach. Przeciwwskazaniem jest

również ciąża, choroby nowotworowe,

gruźlica, wyniszczenie organizmu,

zaburzenia hematologiczne (niedokrwistość,

hemofilie) i kruchość naczyń krwionośnych.

Miejsca stawiania

baniek

• Można je stawiać i na plecach i na klatce

piersiowej – rzędami w odstępach około

2-centymetrowych

• Nie umieszcza się ich na kręgosłupie,

łopatkach, okolicach nerek, mostku,

obojczykach, gruczołach i brodawkach

piersiowych, okolicach serca, żołądka i

głównych naczyń krwionośnych (linia

przebiegająca przez środek klatki piersiowej

i brzucha oraz okolice obojczyków).

Zadania i kompetencje

pielęgniarki

Za przygotowanie i wykonanie zabiegu

w całości odpowiada pielęgniarka.
Ponadto do jej zadań należy:

• zaplanowanie czasu wykonania
• sprawdzenie, czy chory miał w
przeszłości wykonywany zabieg,
jak reagował

Przygotowanie

pacjenta

• Poinformowanie o istocie, celu i przebiegu

zabiegu

• Uzgodnienie z pacjentem czasu wykonania

zabiegu

• Dobranie wygodnej pozycji, odpowiedniej dla

pacjenta i miejsce przystawiania baniek

• Zabezpieczenie włosów i ubrania chorego

przed uszkodzeniem i zniszczeniem

• Poinformowanie o konieczności przebywania

w łóżku po zabiegu przez 24h

Przygotowanie sprzętu

• bańki 20-40 sztuk ( wielkość i liczba zależą

od wieku pacjenta i zlecania lekarza)

• skażony 70% alkohol etylowy
• palnik, lampka spirytusowa lub świeczka
• 3-5 kwaczy (watotrzymaczy)
• wazelina i krem natłuszczający
• waciki, miska nerkowata, rękawiczki jałowe
• do zdjęcia baniek przygotować naczynie z

płynem odkażającym

Algorytm

•

Higienicznie umyj ręce

• przygotowanie pacjenta, sprzętu
• ustaw sprzęt na tacy przy łóżku pacjenta
• odsłoń miejsce przystawiania baniek
• zabezpiecz włosy pacjenta chustą lub ręcznikiem
• oceń miejsce przystawiania baniek, sprawdź czy

nie występują zmiany patologiczne np. brodawki,
krosty, przebarwienia, czy pacjent nie jest bardzo
wychudzony

• zapal palnik lub świeczkę
• namocz kwacz w 70% skażonym alkoholu

etylowym i odciśnij jego nadmiar o brzegi naczynia

• ujmij w rękę 1-2 bańki
• zapal kwacz od palnika
• ustaw bankę nad miejscem przystawienia
• włóż na 1s kwacz do bańki
• natychmiast przystaw bańkę, delikatnie

dociskając do skóry

• przystawiaj bańki w odległości ok. 2 cm jedna

od drugiej, w równych odstępach

• sprawdź, czy wszystkie się trzymają

( delikatnie porusz nimi)

• ponownie przystaw bańki, które odpadły
• przykryj pacjenta, zapewnij mu ciepło

bańka bezogniowa

bańki ogniowe

• sprawdź wygodę i samopoczucie pacjenta
• pozostaw przystawione bańki
- u dorosłego na okres ok. 20min
- u dziecka na okres ok. 10min
• zdejmij bańki, delikatnie uciskając skórę tuż przy

obrzeżu każdej z nich

• miejsce przystawiania baniek osusz delikatnie

ręcznikiem

• zapewnij pacjentowi wygodne ułożenie i ciepło
• przypomnij mu o konieczności przebywania w

pomieszczeniu zamkniętym przez okres 24h

• zabezpiecz używany sprzęt
• zdezynfekuj i umyj ręce
• udokumentuj wykonanie zabiegu w oddziałowym

zeszycie zleceń, indywidualnej dokumentacji pacjenta