Regulacja krążenia
Bartłomiej Gąsior
Kontrola krążenia krwi w
organizmie kontrolowana jest
za pomocą dwóch efektorów:
Mieśnie gładkie i komórki mięśniowe
gładkie w ścianach naczyń
krwionośnych
Mięsień sercowy
Maja one dwa ośrodki: sercowy i
naczynioruchowy
Ośrodek sercowy
Przyspieszenie częstości skurczów serca
prowadzi do zwiększenia pojemności
minutowej serca i do zwyżki ciśnienia
tętniczego w zbiorniku tętniczym (ośrodek
przyspieszający prace serca)
Zmniejszenie częstości skurczów daje
zazwyczaj zmniejszenie pojemności
minutowej serca i obniżenie ciśnienia
tętniczego w zbiorniku tętniczym (ośrodek
zmniejszający prace serca)
Ośrodek rdzeniowy
przyspieszający akcje
serca
Znajduje się w rogach bocznych Rdzenia
Kręgowego w cz. piersiowej w segmentach
Th1- Th5
Neurony ośrodka wysyłają impulsy do
serca we włóknach przedzwojowych do
zwojów pnia współczulnego i zwojów
współczulnych szyjnych
Komorki ze zwojów współczulnych do serca
przez włókna Cs- zazwojowe współczulne
Uwalniana jest noradrenalina
przyspieszająca akcje serca
Ośrodek zwalniający prace
serca
Znajduje się w Rdzeniu Przedłużonym i
stanowią go neurony należące do jadra
grzbietowego nerwu błędnego
Neurony jadra włóknami eferentnymi
biegną do serca w nerwach błędnych,
włóknami typu B i przywspółczulnymi
komórek zazwojowych znajdujących się w
sercu i zwalniają jego prace
Komorki zazwojowe wydzielają
acetylocholinę która działa spowalniająco
U człowieka ośrodek zwalniający prace
serca wykazuje stałą przewagę nad
przyspieszającym!
Wyłączenie obu ośrodków powoduje w
spoczynku wzrost częstotliwości skurczów
serca z 1,2 do 1,7Hz czyli z 72 do 100 na
minute
Oba ośrodki stanowią
drogę końcową wspólną
dla impulsacji biegnącej:
1)
Z kory mózgu i podwzgórza
2)
Z receptorów w układzie sercowo-
naczyniowym
z kory mózgu i podwzgórza biegną
impulsy nerwowe do ośrodków
sercowych za pośrednictwem neuronów
tworu siatkowatego
Zmiana częstości skurczów
następuje się pod
wpływem:
1)
Odruch Bainbridge'a- polega na
przyspieszeniu skurczów serca w
odpowiedzi na szybkie wypełnienie krwią
dużego zbiornika żylnego
2)
Odruch Bezolda-Jarischa- z
chemoreceptorów naczyń wieńcowych
serce zwalnia swoja prace wskutek
podrażnienia receptorów w naczyniach
wieńcowych przez weratrynę lub nikotynę
Ośrodek naczynioruchowy
Mięśnie gładkie naczyń oporowych zmieniają
naczyniowy opór przepływu krwi.
Skurcz mięśni zwiększa opór i zmniejsza
przepływ krwi z układu tętniczego do żylnego,
zwiększając ciśnienie tętnicze. Rozkurcz działa
przeciwnie .
Mechanizm ten kontrolowany ogólnie jest na
drodze nerwowej i humoralnej i miejscowo
na drodze autoodruchów i odruchów
aksonalnych
oraz miejscowych czynników humoralnych
naczyniozwężających i naczyniorozszerzających
Dzieli się na dwie czesci- presyjna i
depresyjna
Część presyjna ośrodka
Część presyjna ośrodka naczynioruchowego ma za
zadanie podnoszenie ciśnienia tętniczego.
Jej neurony znajdują się na dnie komory IV w
rdzeniu przedłużonym a ich aksony docierają do
neuronów współczulnych rogów bocznych rdzenia
kręgowego. Ich aksony jako włókna
naczyniozwężające kończą się na mięśniówce
gładkiej naczyń, uwalniają NA, a ta utrzymuje ją w
stałym napięciu.
Część presyjna pobudzana jest
przez:
Korę mozgu i układ limbiczny
Ośrodek oddechowy
Impulsy z baroreceptorów
chemoreceptorów i
mechanoreceptorowy
Część depresyjna osrodka
Część depresyjna ma za zadanie zwiększenie
odpływu krwi ze zbiornika tętniczego i obniżenie w
nim ciśnienia.
Jej neurony znajdują się obok presyjnego, bardziej
przyśrodkowo, a ich aksony także kończą się na tych
samych neuronach rogów bocznych rdzenia
kręgowego.
Uwalniają Ach, która hamuje aktywność neuronów
zmniejszając ich funkcję presyjną.
Prekapilary rozszerzają się, opór maleje, więcej krwi
odpływa do zbiornika żylnego, ciśnienie tętnicze
maleje.
Część depresyjna
pobudzana jest przez:
Impulsacje z baroreceptorów
Małą prężność CO2 w krwi
tętniczej
Odruchowa regulacja
czynności układu krążenia
polega na uruchamianiu odruchów przy
udziale typowego łuku odruchowego.
Rozpoczynają się one zawsze od pobudzenia
mechano- lub chemoreceptorów.
Początek łuków, czyli receptory, mogą się
znajdować w sercu lub w naczyniach.
Najważniejszym odruchem z serca jest
odruch Bainbridge’a.
Efekt odruchu sprowadza się do
składowej sercowej i
naczyniowej
.
Składowa sercowa polega na
odruchowym pobudzeniu włókien n.
błędnego i zwolnienie rytmu i
zmniejszeniu kurczliwości serca.
Składowa naczyniowa polega na
zahamowaniu tonicznej czynności
współczulnych włókien zwężających
naczynia.
Ostatecznym efektem jest zmniejszenie
tętniczego ciśnienia krwi.
Dziękuję za uwagę!