Przemiany
aminokwasów w
biologicznie ważne,
wyspecjalizowane
produkty
Aleksy Adamus
Betaina
Jest organicznym osmolitem
akumulującym się w komórkach
nerkowych dla zbalansowania
hipertoniczności zewnątrzkomórkowej.
Ponadto działa jako chaperon stabilizujący
strukturę białek w warunkach
denaturujących. Służy też jako donor grup
metylowych podczas reakcji
przekształcania homocysteiny w
metioninę
.
Hormony
tarczycy
Sfingozyna
Osiemnastowęglowy, nienasycony
aminoalkohol z jednym wiązaniem
podwójnym. Pochodne sfingozyny -
sfingolipidy - są składnikami błon
komórkowych. Sfingozyna łącząc się z kw.
tłuszczowym daje ceramid, współbudujący
sfingomielinę.
Cholina
Wchodzi w skład niektórych
fosfolipidów, a w szczególności
lecytyny i sfingomieliny. Jest
syntetyzowana w bardzo
ograniczonym zakresie przez
organizm ludzki.
Tauryna
W przeciwieństwie do aminokwasów
biogennych nie posiada kwasowej
grupy karboksylowej, lecz sulfonową.
jest produktem końcowym degradacji
cysteiny.
Funkcje:
-Sprzęganie kwasów żółciowych przed
wydaleniem ich z wątroby. Tworzą się sole
kwasów żółciowych - kwas taurocholowy i
taurochenodeoksycholowy
-Działa jak transmiter metaboliczny i ma
dodatkowo efekt detoksykujący oraz
wzmacnia siłę skurczu serca.
-Pełni funkcje neuroprzekażnika. Jest m.in.
agonistą receptorów GABA.
Kreatyna (kwas β-
metyloguanidynooctowy )
Występuje głównie w mięśniach. Ulega
fosforylacji przy użyciu kinazy kreatynowej
przechodząc w fosfokreatynę, z której
powstaje kreatynina. Kreatyna jest stałym
składnikiem tkanki mięśniowej i odgrywa
zasadniczą rolę w przemianach
chemicznych powodujących skurcz
mięśniowy.
Aminy katecholowe
Adrenalina Noradrenalina
Dopamina
Kwas hipurowy
Związek ten jest
pochodną kwasu
benzoesowego i
glicyny. Występuje
w moczu jako
produkt
metabolizmu
przemian
związków
aromatycznych
np. kwasu
benzoesowego
Tlenek azotu (NO)
Pełni funkcję neuroprzekaźnika, czynnika
rozkurczającego mięśnie gładkie oraz
wazodylatora.
W organizmie tlenek azotu powstaje z
grupy guanidynowej z L-argininy w reakcji
katalizowanej przez kilka izoform enzymu
syntazy tlenku azotu (NOS). W reakcji
konieczna jest obecność tlenu
cząsteczkowego i kofaktorów: NADPH, FAD,
tetrahydrobiopteryny (BH4).