Działanie adrenaliny,

Działanie adrenaliny,

noradrenaliny,

noradrenaliny,

serotoniny

serotoniny

Opracował: Marcin Leśniak

Opracował: Marcin Leśniak

serotonin
a

Serotonina

Serotonina

(5-hydroksytryptamina,

(5-hydroksytryptamina,

5-HT)

5-HT)

Jest aminą biogenną

Jest aminą biogenną

występującą

występującą

przede

przede

wszystkim w:

wszystkim w:



komórkach srebrochłonnych przewodu pokarmowego,

komórkach srebrochłonnych przewodu pokarmowego,



płytkach krwi,

płytkach krwi,



ośrodkowym układzie nerwowym.

ośrodkowym układzie nerwowym.

Działanie 5-HT

Działanie 5-HT

skurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych mózgu, nerek, płuc i

skurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych mózgu, nerek, płuc i

przewodu pokarmowego, rozszerzając naczynia krwionośne skóry i

przewodu pokarmowego, rozszerzając naczynia krwionośne skóry i

mięśni prążkowanych,

mięśni prążkowanych,

obniża ciśnienie tętnicze krwi,

obniża ciśnienie tętnicze krwi,

przyśpiesza perystaltykę jelita cienkiego, a hamuje perystaltykę jelita

przyśpiesza perystaltykę jelita cienkiego, a hamuje perystaltykę jelita

grubego i żołądka, zmniejszając wydzielanie soku żołądkowego

grubego i żołądka, zmniejszając wydzielanie soku żołądkowego

wywołane ACh i histaminą, a zwiększa wydzielanie śluzu żołądkowego,

wywołane ACh i histaminą, a zwiększa wydzielanie śluzu żołądkowego,

pobudza czuciowe zakończenia nerwowe wywołując ból,

pobudza czuciowe zakończenia nerwowe wywołując ból,

kurczy oskrzela u osób cierpiących na dychawicę oskrzelową,

kurczy oskrzela u osób cierpiących na dychawicę oskrzelową,

zwiększa uwalnianie NA i ACh z zakończeń nerwowych w sercu i

zwiększa uwalnianie NA i ACh z zakończeń nerwowych w sercu i

jelitach oraz uwalnianie katecholamin z rdzenia nadnerczy,

jelitach oraz uwalnianie katecholamin z rdzenia nadnerczy,

między neuronami 5-HT i NA występuje wzajemny antagonizm

między neuronami 5-HT i NA występuje wzajemny antagonizm

działania.

działania.

Jest neuroprzekaźnikiem w oun.

Jest neuroprzekaźnikiem w oun.

Leki przeciwserotoninowe

Leki przeciwserotoninowe

stosuje się w

stosuje się w

:

:



Migrenowych bólach głowy

Migrenowych bólach głowy

(działają na receptory

(działają na receptory

5-HT

5-HT

1

1

- pizotyfen, sumatryptan, cyproheptadyna,

- pizotyfen, sumatryptan, cyproheptadyna,

metysergid, oksetoron)

metysergid, oksetoron)



Jako leki przeciwwymiotne

Jako leki przeciwwymiotne

(działają na receptory

(działają na receptory

5-HT

5-HT

3

3

- ondansetron i tropisteron)

- ondansetron i tropisteron)



W leczeniu nadciśnienia tętniczego

W leczeniu nadciśnienia tętniczego

(działa na

(działa na

receptory 5-HT

receptory 5-HT

2

2

- ketanseryna)

- ketanseryna)

Działanie 5-HT

Działanie 5-HT



Odgrywa w organizmie rolę hormonu emocjonalnego

Odgrywa w organizmie rolę hormonu emocjonalnego

oraz wspólnie z NA jest realizatorem impulsów

oraz wspólnie z NA jest realizatorem impulsów

współczulnych

współczulnych



Jest wydzielana pod wpływem silnych bodźców

Jest wydzielana pod wpływem silnych bodźców

zmysłowych i związanych z nimi stanów

zmysłowych i związanych z nimi stanów

psychicznych

psychicznych



Adrenalina działa silnie, gwałtownie, lecz

Adrenalina działa silnie, gwałtownie, lecz

krótkotrwale

krótkotrwale



Adrenalina pobudza receptory

Adrenalina pobudza receptory

α

α

i

i

β

β

ADRENALINA

ADRENALINA



Układ krążenia:

Układ krążenia:

Adrenalina wywiera najsilniejsze działanie na

Adrenalina wywiera najsilniejsze działanie na

układ krążenia. W dużych dawkach zwęża

układ krążenia. W dużych dawkach zwęża

tętniczki, naczynia włosowate i drobne żyły.

tętniczki, naczynia włosowate i drobne żyły.

Najsilniej kurczy naczynia jamy brzusznej, skóry

Najsilniej kurczy naczynia jamy brzusznej, skóry

i nerek. W dawkach leczniczych nie wpływa na

i nerek. W dawkach leczniczych nie wpływa na

naczynia mózgu i mięśni prążkowanych, a

naczynia mózgu i mięśni prążkowanych, a

rozszerza naczynia wieńcowe. W małych

rozszerza naczynia wieńcowe. W małych

dawkach przeważa działanie rozszerzające

dawkach przeważa działanie rozszerzające

naczynia.

naczynia.

Działanie adrenaliny

Działanie adrenaliny

Adrenalina działa na mięsień sercowy pobudzając

Adrenalina działa na mięsień sercowy pobudzając

układ bodźcoprzewodzący. Powoduje

układ bodźcoprzewodzący. Powoduje

krótkotrwałe przyśpieszenie czynności serca, a

krótkotrwałe przyśpieszenie czynności serca, a

następnie zwolnienie wskutek odruchowego

następnie zwolnienie wskutek odruchowego

pobudzenia nerwu błędnego. Adrenalina

pobudzenia nerwu błędnego. Adrenalina

wzmacnia siłę skurczu mięśnia sercowego i

wzmacnia siłę skurczu mięśnia sercowego i

znacznie podwyższa ciśnienie krwi poprzez

znacznie podwyższa ciśnienie krwi poprzez

wzrost objętości minutowej.

wzrost objętości minutowej.

Działanie adrenaliny

Działanie adrenaliny



Układ krążenia:

Układ krążenia:

Najsilniejsze działanie ogólne A wywiera przy

Najsilniejsze działanie ogólne A wywiera przy

wprowadzeniu dożylnym. Wstrzyknięta

wprowadzeniu dożylnym. Wstrzyknięta

podskórnie kurczy naczynia, co utrudnia jej

podskórnie kurczy naczynia, co utrudnia jej

wchłonięcie do krwioobiegu. Podana razem ze

wchłonięcie do krwioobiegu. Podana razem ze

środkami znieczulającymi np. z lidokainą,

środkami znieczulającymi np. z lidokainą,

prokainą zwiększa i przedłuża działanie

prokainą zwiększa i przedłuża działanie

znieczulające. Czasami A stosuje się do

znieczulające. Czasami A stosuje się do

miejscowego hamowania krwawień

miejscowego hamowania krwawień



Układ krążenia:

Układ krążenia:

Działanie adrenaliny

Działanie adrenaliny

* Wywołuje wiele objawów charakterystycznych dla

* Wywołuje wiele objawów charakterystycznych dla

sympatykotonii

sympatykotonii

* Poraża mięśnie gładkie oskrzeli rozszerzając ich

* Poraża mięśnie gładkie oskrzeli rozszerzając ich

światło- przerywa napad dychawicy

światło- przerywa napad dychawicy

* Zmniejsza wydzielanie śluzu i soków trawiennych,

* Zmniejsza wydzielanie śluzu i soków trawiennych,

hamuje ruchy perystaltyczne, kurcząc

hamuje ruchy perystaltyczne, kurcząc

jednocześnie zwieracze

jednocześnie zwieracze

* Wzmaga metabolizm, przyśpiesza glikogenolizę,

* Wzmaga metabolizm, przyśpiesza glikogenolizę,

nasila lipolizę

nasila lipolizę

Działanie adrenaliny

Działanie adrenaliny



Inne narządy:

Inne narządy:



Działa głównie na receptor alfa (

Działa głównie na receptor alfa (

α

α

1

1

α

α

2

2

)

)



W odróżnieniu od adrenaliny nie pobudza układy

W odróżnieniu od adrenaliny nie pobudza układy

bodźcoprzewodzącego serca i nie przyśpiesza

bodźcoprzewodzącego serca i nie przyśpiesza

jego czynności, a nawet ją zwalnia

jego czynności, a nawet ją zwalnia



Powoduje bardzo znaczny skurcz naczyń

Powoduje bardzo znaczny skurcz naczyń

krwionośnych (z wyjątkiem naczyń wieńcowych),

krwionośnych (z wyjątkiem naczyń wieńcowych),

skutkiem jest wzrost ciśnienia krwi

skutkiem jest wzrost ciśnienia krwi



Wzrost ciśnienia po noradrenalinie jest zatem

Wzrost ciśnienia po noradrenalinie jest zatem

spowodowany wyłącznie jej działaniem

spowodowany wyłącznie jej działaniem

obwodowym na naczynia

obwodowym na naczynia

Działanie noradrenaliny

Działanie noradrenaliny

Wywiera jedynie nieznaczny wpływ na przemianę materii

Wywiera jedynie nieznaczny wpływ na przemianę materii

Zastosowanie:

Zastosowanie:

o

stosuje się w zapaściach naczyniowych i we

stosuje się w zapaściach naczyniowych i we

wstrząsach- w zapaści pochodzenia sercowego,

wstrząsach- w zapaści pochodzenia sercowego,

o

razem z lekami znieczulającymi w znieczuleniach

razem z lekami znieczulającymi w znieczuleniach

infiltracyjnych, w celu obkurczenia naczyń i

infiltracyjnych, w celu obkurczenia naczyń i

przedłużenia czasu działania środków

przedłużenia czasu działania środków

znieczulających miejscowo (obecnie rzadko)

znieczulających miejscowo (obecnie rzadko)

o

w stanach alergicznych- wstrząs anafilaktyczny

w stanach alergicznych- wstrząs anafilaktyczny

Działanie noradrenaliny

Działanie noradrenaliny