Rachunkowo

ść

finansowa

dr Agata Kocia

Katedra Bankowo

ści,

Finansów

Rachunkowości

Podstawowe informacje



Konsultacje: wtorek godz. 10 sala

301



Email:

akocia@wne.uw.edu.pl



Podręcznik: “Rachunkowość

finansowa

w teorii i praktyce”

autorstwa E. Kalwasińska, D.

Maciejowska, Warszawa, 2008 - część

I: Podstawy Rachunkowości

System rejestracji

zdarzeń

gospodarczych (roz.

5.1 i 5.2)

Zdarzenie gospodarcze



Fakt, który jest:



udokumentowany



wyrażony w mierniku pieniężnym



wywiera wpływ na aktywa, pasywa lub

wyniki działalności jednostki gospodarczej



Podlega rejestracji w księgach

rachunkowych



Zdarzenie gospodarcze równoznaczne

z operacją gospodarczą

Klasyfikacj

zdarzeń

gospodarczych



Zdarzenia bilansowe: zdarzenia

wywierające wpływ na zasoby

majątkowe

i źródła ich pochodzenia



Zdarzenia wynikowe: zdarzenia

wywierające wpływ na wynik

finansowy jednostki

Podział zdarzeń bilansowych

(1)



Zdarzenia wywierające wpływ tylko na

aktywa bilansu, bez zmiany sumy

bilansowej:

A + Z – Z = P



Jeden ze składników aktywów ulegnie

zwiększeniu o jakąś kwotę, a drugi ze

składników ulegnie zmniejszeniu o tę

samą kwotę



Przykład: wpłacono gotówkę z kasy na

rachunek bankowy w kwocie 4 000,-

Podział zdarzeń bilansowych

(2)



Zdarzenia wywierające wpływ tylko na

pasywa bilansu, bez zmiany sumy

bilansowej:

A = P + Z – Z



Jeden ze składników pasywów ulega

zwiększeniu o jakąś kwotę, a drugi

ulega zmniejszeniu o tę samą kwotę



Przykład: zasilono z kapitału

zapasowego Zakładowy Fundusz

Świadczeń Socjalnych na kwotę 1 200,-

Podział zdarzeń bilansowych

(3)



Zdarzenia wywierające wpływ

jednocześnie na aktywa i na pasywa

bilansu, zwiększające sumę bilansową:

A +

Z = P + Z



Jeden składnik aktywów ulega zwiększeniu

o jakąś kwotę a równocześnie składnik

pasywów ulega zwiększeniu o tę samą

kwotę



Przykład: kupiono towary z odroczonym

terminem zapłaty za kwotę 2 800,-

Podział zdarzeń bilansowych

(4)



Zdarzenia wywierające wpływ

jednocześnie na aktywa i na pasywa

bilansu, zmniejszające sumę bilansową:

– Z = P – Z



Jeden składnik aktywów ulega

zmniejszeniu

o jakąś kwotę a

równocześnie składnik pasywów ulega

zmniejszeniu o tę samą kwotę



Przykład: spłacono kredyt bankowy z

rachunku bieżącego w wysokości 3 000,-

Podział zdarzeń wynikowych

(1)



Zdarzenia powodujące powstanie kosztu

poprzez zmniejszenie aktywów



Przykłady: zapłata gotówką za wydane do

zużycia materiały biurowe 250,- zapłata z

rachunku bieżącego odsetek od kredytu

bankowego 600,-



Zdarzenia powodujące powstanie kosztu

poprzez zwiększenie zobowiązań



Przykłady: zakup materiałów z odroczonym

terminem zapłaty, wydanych bezpośrednio do

produkcji na kwotę 2 500,- naliczenie karnych

odsetek za nieterminowe regulowanie

zobowiązań 500,-

Podział zdarzeń wynikowych

(2)



Zdarzenia powodujące powstanie

przychodu poprzez zwiększenie aktywów



Przykłady: otrzymano na rachunek bankowy

darowiznę 1 500,- sprzedano towary za

gotówkę na kwotę 3 300,-



Zdarzenia powodujące powstanie

przychodu poprzez zmniejszenie

zobowiązań



Przykłady: nastąpiło przedawnienie

zobowiązania 700,- sprzedaż towarów, która

była z g

ry opłacona

1 500,-

Konto księgowe



…

podstawowe urządzenie księgowe,

służące do rejestracji zdarzeń

gospodarczych zachodzących

w jednostkach



Konta prowadzone są dla każdego

pojedyńczego składnika bilansu i

rachunku zysków i strat

Podstawowe elementy konta

księgowego



Nazwa słowna konta



Dwie przeciwstawne nazwane strony:



lewa: Debet (Dt) lub Winien (Wn)



prawa: Credit (Ct) lub Ma (Ma)



Zapis zdarzeń gospodarczych:



data dokonania operacji, w przypadku

dokumentów obcych jest to data otrzymania

dowodu księgowego,

w przypadku dowodów

własnych jest to data wystawienia



rodzaj i numer dowodu księgowego



krótki tekst lub kod opisu operacji



kwota wynikająca z dowodu księgowego



data zapisu i oznaczenie kont przeciwstawnych

których zapis dotyczy

Podstawowa terminologia

(1)



Obrót konta: suma kwot zapisanych na jednej

ze stron konta



obrót debetowy to suma zapisów po stronie Dt konta



obrót kredytowy to suma zapisów po stronie Ct konta



Saldo konta: różnica pomiędzy obrotami konta



jeśli obrót debetowy jest większy od kredytowego to

na koncie występuje saldo debetowe



jeśli obrót kredytowy jest większy od debetowego to

na koncie występuje saldo kredytowe

Podstawowa terminologia

(2)



Saldo początkowe: występuje jeśli na

początek roku obrotowego występuje w

jednostce dany składnik aktywów lub

pasywów



Saldo końcowe: wyraża stan danego

składnika na koniec roku obrotowego



Suma kontrolna konta: suma obrotów

konta

z uwzględnieniem salda

początkowego i salda końcowego, musi

być identyczna po obu stronach konta

Funkcjonowanie konta krok

po kroku



1. wpisać stan początkowy danego składnika,

jeżeli występował w sprawozdaniu finansowym,

a jeżeli go nie posiadał, na zapisaniu

pierwszego zdarzenia gospodarczego,

dotyczącego tego składnika



2. dodać do stanu początkowego kwot

wszystkich zdarzeń gospodarczych

wpływających na zwiększenie tego stanu i

odjęciu kwot tych wszystkich zdarzeń

gospodarczych wpływających na zmniejszenie

tego stanu



3. zamknąć konto i ustalić stan końcowy

danego składnika

Schemat konta księgowego

Rodzaje kont księgowych (1)



Konta bilansowe: służą do ewidencji

stanu i zmian składników bilansu



są otwierane pod datą pierwszego dnia

roku obrotowego

według

stanu

początkowego

z bilansu otwarcia (BO),

a zamykane są pod datą ostatniego dnia

roku obrotowego



z ich sald końcowych sporządzany jest

bilans zamknięcia zgodnie z zasadą, że

salda debetowe kont aktywów stanowią

aktywa bilansu, a salda kredytowe kont

pasywów stanowią pasywa bilansu

Rodzaje kont księgowych (2)



Konta aktywów: stan początkowy z bilansu

otwarciu oraz wszystkie zwiększenia tego

stanu zapisywane są po stronie debetowej (Dt)

natomiast wszystkie zmniejszenia tego stanu

zapisywane są po stronie kredytowej (Ct)



Konta pasywów: stan początkowy z bilansu

otwarcie oraz wszystkie zwiększenia tego

stanu zapisywane są po stronie kredytowej

(Ct) natomiast wszystkie zmniejszenia tego

stanu zapisywane są po stronie debetowej (Dt)

Rodzaje kont księgowych (3)



Konta niebilansowe:



dzielimy na bezwynikowe i wynikowe



obowiązuje na nich zasada podwójnego księgowania



Konta niebilansowe bezwynikowe (inaczej

rozliczeniowe) służą do rejestracji kilku

dokumentów dotyczących tego samego zdarzenia

gospodarczego i nie wykazują sald końcowych



Konta niebilansowe wynikowe służą do rejestracji

procesów gospodarczych powodujących

ponoszenie kosztów i strat nadzwyczajnych w

celu osiągnięcia przychodów i zysków

nadzwyczajnych oraz do rejestracji efektów tych

działań

Niebilansowe konta

wynikowe



Konta kosztów: działają jak bilansowe konta

aktywów



powstawanie kosztów zapisywane jest po stronie

debet



ewentualne zmniejszenia, korekty kosztów oraz

przeksięgowanie kosztów na inne konta po

stronie kredyt



Konta przychodów: działają jak bilansowe

konta pasywów



powstawanie przychodów zapisywane jest po

stronie kredyt



ewentualne zmniejszenia, korekty przychodów

oraz przeksięgowanie przechodów na inne konta

po stronie debet

Bilansowe konto wyniku

finansowego



Ustalenie wyniku finansowego odbywa

się tylko raz w roku, pod datą ostatniego

dnia roku obrotowego



Przy ustaleniu wyniku finansowego

następuje przeksięgowanie na

bilansowe konto wyniku

finansowego

obrotów kont kosztów i

strat oraz przychodów i zysków



Poprzez porównanie wielkości może być

zysk (saldo Ct) lub strata (saldo Dt)

Konta pozabilansowe



Służą do ewidencji zdarzeń nie

wpływających na bilans czy wynik

finansowy ale muszą być rejestrowane

ze względu na konieczność dostarczenia

wiernego i rzetelnego obrazy firmy



Przedmiotem ewidencji są obce

składniki aktywów trwałych lub

obrotowych



Przykłady kont: Zapasy obce, Środki

trwałe dzierżawione, Środki trwałe w

likwidacji

Konta syntetyczne



Inaczej konta zbiorcze: gromadzą

dane dotyczące grup zasobów

majątkowych

i źródeł ich

pochodzenia



są wystarczające do sporządzenia

bilansu czy rachunku zysków i strat, ale

mogą być niewystarczające do

sprawnego zarządzania jednostką

Konta analityczne



Inaczej konta szczegółowe



powstają one w wyniku poziomego podziału

przedmiotu ewidencji konta syntetycznego

i przeznaczenia odrębnych kont dla

wyodrębnionych

w ten sposób elementów

składowych



zapis dokonany na koncie syntetycznym

powtarzany jest na koncie analitycznym po tej

samej stronie

w tej samej kwocie



Suma obrotów i sald kont analitycznych

musi być równa obrotom i stanowi

końcowemu kont syntetycznych

Pionowy podzia

ł kont (1)



Polega na wydzieleniu z jednej strony konta

dzielonego określonej części zapisów

i przeniesieniu ich na odrębne konto



Konto, które podlega podziałowi – konto

podstawowe



Konto uzyskane z podziału – konto korygujące



Celem jest zwiększenie przejrzystości

zapisów na kontach oraz zapewnienie

właściwej wyceny składników

Pionowy podzia

ł kont (2)



Aby uzyskać wartość bilansową należy

uwzględnić łącznie dane z konta

podstawowego i prowadzonych do niego kont

korygujących



jeśli salda są debetowe / kredytowe należy je

zsumować



jeśli salda są przeciwne należy je odjąć



Przykład: konto podstawowe “Środki trwałe”

po stronie debet rejestruje się wartość

poczatkową posiadanych środków trwałych,

natomiast po stronie kredyt konto korygujące

“Umorzenie środków trwałych”

Pionowy podzia

ł kont (3)

Środki trwałe Ct

Dt Umorzenie środków trwałych
Ct

Łączenie kont

syntetycznych (1)



Konta te służą do ewidencji

należności lub zobowiązań z wieloma

podmiotami, stanowiącymi do nich

analitykę



Obroty i stan końcowy kont

rozrachunków ustala się jako sumę

obrotów i sald końcowych kont

analitycznych

Łączenie kont

syntetycznych (2)

Dt Rozrachunki z odbiorcami Ct

Sp. Należności

Spłata zobowiązań

Sk Niespłacone
zobowiązania

Zobowiązania Sp.

Spłata należności

Niespłacone należności Sk

Zasada podwójnego

księgowania



Każde zdarzenie gospodarcze zapisywane jest

na minimum dwóch odpowiednich kontach,

po przeciwnych stronach tych kont

w takiej

samej kwocie wynikającej z dowodu księgowego



jeśli na jednym po stronie debet, to na drugim po

stronie kredyt



Zapis księgowy prosty – zdarzenie gospodarcze

jest zapisywane na dwóch kontach księgowych



Zapis księgowy złożony - zdarzenie gospodarcze

jest zapisywane na większej ilości kont

księgowych

Przykład: Księgowanie proste

(1)



Na podstawie dowodu KP przyjęto do

kasy gotówkę pobraną z rachunku

bieżącego 500,-

Dt Rachunek bieżący
Ct

Dt Kasa
Ct

500 /1

1/ 500

Przykład: Księgowanie proste

(2)



Zapłacono gotówką

rachunek

elefon

iczny

250,-

250 /
2

2/ 250

Dt Kasa

Dt Zobowiązania
Ct

Przykład: Księgowanie złożone

(3)



Pracownik rozliczył się z zaliczki,

przekazując do magazynu zakupione

materiały za 480,- i zwracając do

kasy 120,-

Dt Kasa

Dt Materiały

Dt Nal. od prac

3/ 120

3/ 480

Sp/
600

600 /
3

Zapis księgowy



Powinien zawierać:



datę dokonania operacji gospodarczej



określenie rodzaju i numeru

identifikacyjnego dowodu księgowego

stanowiącego podstawę zapisu oraz jego

datę, jeżeli różni się ona od daty dokonania

operacji



zrozumiały tekst, skrót lub kod operacji

tym że należy posiadać pisemne objaśnienia

treści skrótów i kodów



kwotę i datę zapisu



oznaczenie kont, których dotyczy

Zestawienie obrotów i sald

(1)



Sporządzane na koniec każdego okresu

sprawozdawczego, nie rzadziej niż na koniec

miesiąca



Nazywane inaczej bilans próbny albo bilans brutto



Zawiera ono:



nazwy lub symbole kont



salda początkowe kont, obroty za okres sprawozdawczy i

narastająco od początku roku obrotowego oraz salda na

koniec okresu sprawozdawczego



sumę sald kont na dzień otwarci

ksiąg rachunkowych,

obrotów za okres sprawozdawczy i narastająco od

początku roku obrotowego oraz sald na koniec okresu

sprawozdawczego

Zestawienie obrotów i sald

(2)



Zestawienie obrotów i sald pozwala

wykryć następujące błędy (naruszające

zasadę podwójnego księgowania):



zaksięgowanie zdarzenia gospodarczego na

dwóch kontach, ale po tych samych

stronach



zaksięgowanie zdarzenia gospodarczego

tylko na jednym koncie, bez zapisu

przeciwstawnego



zaksięgowanie zdarzenia gospodarczego

dwoma różnymi kwotami



błędne podsumowanie obrotów kont

Zakładowy plan kont

(1)



Jest

formalnym dokumentem, będącym

częścią systemu księgowego



Każdy podmiot prowadzący pełną księgowość

finansową zobowiązany jest do posiadania

i stosowania zakładowego planu kont



awiera spis wewnętrznych numerów kont

przedsiębiorstwa i ustala zasady księgowania

na tych kontach wszelkich operacji

finansowych, które mogą wydarzyć się w

wyniku działalności przedsiębiorstwa



Jest sporządzany przez głównego księgowego

i zatwierdzany przez kierownika jednostki

Zakładowy plan kont

(2)



W zakładowym planie kont należy

przedstawić:



wykaz kont syntetycznych (kont księgi głównej)



zasady tworzenia i funkcjonowania kont

analitycznych (kont ksiąg pomocniczych)



metodę ewidencji analitycznej, jaka będzie

stosowana dla wybranej grupy rzeczowych

składników majątku obrotowego



zasady wyceny rzeczowego majątku obrotowego



stosowane metody amortyzacji majątku

trwałego

Zakładowy plan kont

(3)



W zakładowym planie kont znajduje się

9 zespołów kont

- t

radycyjnie nadaje się

im numery od 0 do 8



onta syntetyczne w planie kont oznaczone są

symbolami trzycyfrowymi

•

ierwsza cyfra danego konta pochodzi od numeru

zespołu, do którego należy dane konto



onta analityczne do tych kont rozpoczyna

się

od numeru konta syntetycznego oraz posiadały

dalsze numery wyróżniające je spośród innych

kont

•

a przykład konto środki trwałe może posiadać konta

analityczne 0111 - Grunty 0112 - Budynki i budowle itp.

Zakładowy plan kont

(4)



Zespół 0 Majątek Trwały



010 Środki trwałe



020 Wartości niematerialne i prawne



030 Finansowy majątek trwały



070 Umorzenie środków trwałych



072 Umorzenie wartości

niematerialnych i prawnych



080 Inwestycje



Konta Pozabilansowe



090 Środki trwałe w likwidacji



091 Środki trwałe u leasingobiorcy



092 Środki trwałe obce



Zespół 1 Środki

pieniężne



100 Kasa



130 Rachunek bieżący



135 Kredyty bankowe długoterminowe



136 Kredyty n bankowe

krótkoterminowe



137 Kredyty bankowe przeterminowane



139 Inne rachunki bankowe



141 Krótkoterminowe papiery

wartościowe



149 Inne środki pieniężne



Zespół 2 Rozrachunki

i Roszczenia



200 Rozrachunki z odbiorcami



210 Rozrachunki z dostawcami



215 Zobowiązania wekslowe



220 Rozrachunki publicznoprawne



221 Rozrachunki z budżetami



223 Rozrachunki z tytułu VAT



230 Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń



231 Rozliczenie wynagrodzeń



235 Rozliczenie niedoborów i szkód



236 Rozliczenie nadwyżek



237 Roszczenia sporne



238 Należności z tytułu niedoborów i

szkód



239 Pozostałe rozrachunki z pracownikami



240 Pozostałe rozrachunki



Zespół 3 Materiały i

Towary



300 Rozliczenia zakupu



310 Materiały



320 Towary



330 Opakowania



Konto pozabilansowe



390 zapasy obce

Zakładowy plan kont

(5)



Zespół 4 Koszty

według rodzaju i ich

rozliczanie



400 Amortyzacja



401 Zużycie materiałów i

energia



402 Usługi transportowe



403 Usługi remontowe



404 Usługi pozostałe



405 Wynagrodzenia



406 Świadczenia na rzecz

pracowników



407 Pozostałe świadczenia na

rzecz pracowników



408 Podróże służbowe



409 Podatki obciążające koszty



410 Pozostałe koszty



490 Rozliczenie kosztów



Zespół 5 Koszty

według typów

działalności i ich

rozliczanie



500 Koszty produkcji

podstawowej



501 Koszty wydziałowe



502 Koszty sprzedaży



503 Koszty zakupu



510 Koszty handlowe



530 Koszty działalności

pomocniczej



550 Koszty ogólne zarządu



580 Rozliczenie

produkcji

Zakładowy plan kont

(6)



Zespół 6 Produkty



600 Produkty gotowe



610 Produkcja nie zakończona



620 Odchylenia od cen

ewidencyjnych produktów



640 Rozliczenia międzykresowe

kosztów



Zespól 7 Przychody



700 Przychody z e sprzedaży



701 Koszt własny sprzedaży



702 Wartość sprzedaży towarów

według cen zakupu



750 Przychody finansowe



751 Koszty finansowe



760 Pozostałe przychody

operacyjne



761 Pozostałe koszty operacyjne



770 Zyski nadzwyczajne



771 Straty nadzwyczajne



Zespół 8 Fundusze i

kapitały



800 Fundusz założycielski



801 Fundusz przedsiębiorstwa



802 Fundusz udziałowy



803 Fundusz zasobowy



804 Kapitał akcyjny



805 Kapitał zapasowy



806 Kapitał rezerwowy



807 Kapitał zakładowy



825 rozliczenie wyniku

finansowego



840 Rezerwy i przychody

przyszłych okresów



850 Zakładowy fundusz świadczeń

socjalnych



852 Pozostałe fundusze specjalne



860 Wynik finansowy



870 Podatek dochodowy i inne

obowiązkowe obciążenia wyniku

finansowego

Zadanie 1 (s.139-140)



Do jakiego typu zdarzeń bilansowych

zaliczysz poniższe zdarzenia gospodarcze



Wpłacono gotówkę na rachunek bankowy



Zaciągnięto w banku krótkoterminowy kredyt



Zakupiono towary z odrocznym terminem zapłaty



Spłacono zobowiązanie wobec dostawcy gotówk



Kupiono komputer za gotówkę



Przekazano część wygospodarowano zysku na

kapitał zakładowy



Udziałowiec wniósł swój wkład do firmy w postaci

samochodu dostawczego



Spłacono kredyt z rachunku bankowego

Zadanie 2 (s.140)



Podaj treść ekonomiczną następujących

zdarzeń gospodarczych:



środki trwałe (+) / zobowiązania wobec dostawcy

(+)



należność od odbiorcy (-) / kasa (+)



zobowiązania wobec dostawcy (-) / kredyt

bankowy (+)



kasa (+) / rachunek bieżący (-)



należność od pracownika (+) / kasa (-)



kapitał podstawowy (+) / rachunek bieżący (+)



kapitał zapasowy (+) / środki trwałe (+)

Zadanie 3 (s.140)



Do jakiego rodzaju zdarzeń (bilansowych czy

wynikowych) zaliczysz poniższe zdarzenia

gospodarcze:



kupiono za gotówkę materiały, które przekazano do

produkcji



zapłacono gotówką

fakturę za używanie telefonu



sprzedano z odrocznym terminem zapłaty część towarów



otrzymano

a rachunek bankowy zapłatę od odbiorcy



zapłacono z rachunku bieżącego odsetki od kredytu

bankowego



bank doliczył do rachunku bieżącego odsetki od

lokowanych na nim kwot



otrzymano w formie darowizny samochód osobowy



stwierdzono kradzież komputera



kupiono za gotówkę nowy komputer

Zadanie 4 (s.140-141)



Zaksięguj podane zdarzenie gospodarcze.

Sporządź uproszczony bilans zamknięcia.



udziałowcy wpłacili na rachunek bieżący kwotę 50 000,-



kupiono meble biurowe płacąc z rachunku bieżącego 4

000,-



kupiono towary i przyjęto je do magazynu za 24 000,-



pobrano z banku do kasy 7 000,-



kupiono komputer za gotówkę 5 300,-



zapłacono częściowo za towary z rachunku bieżąceg

000,-



wypłacono pracownikowi z kasy zaliczkę na zakupy 800,-



wartość kontrolna: suma aktywów wynosi 70 000,-

Zadanie 14 (s.146)



Jednostka gospodarcza posiadała na 1 grudnia

2010 roku następujące należności od pracowników



należność od pracownika A

700,-



należność od pracownika B

800,-



należność od pracownika C

2 200,-



Nanieś powyższe dane na konto syntetyczne

i prowadzone do niego konta analityczne, a

następnie zaksięguj podane zdarzenia gospodarcze

w grudniu

i ustal stan należności

pracownik

ów

na dzień

31 grudnia 2010 roku



płacono pracownikowi A zaliczkę na delegację 600,-



płacono pracownikowi B zaliczkę na zakupy 1 500,-



pracownik B przekazał do magazynu zakupione materiały

na kwotę 3 000,-



pracownik A przedstawił rozliczenie delegacji na kwotę 1

300,-

Zasady systemu

rachunkowości

(roz. 1)

Pojęcie i zakres

rachunkowości



Rachunkowość jest systemem

odzwierciedlania w mierniku pieniężnym

informacji o sytuacji majątkowej i

finansowej jednostek gospodarczych oraz

kompletnego ujmowania zachodzących

w nich zjawisk i procesów gospodarczych,

w uporządkowany sposób za pomocą

specyficznych metod, form rozwiązań

organizacyjnych i technicznych

Funkcje rachunkowości (1)



Funkcja informacyjna (nadrzędna)

rachunkowości: dostarczanie

informacji odbiorcom zewnętrznym

oraz na potrzeby zarządzania

jednostką gospodarczą

Funkcje rachunkowości (2)



Funkcje szczegółowe rachunkowości:



sprawozdawcza – sporządzanie zestawień

i sprawozdań dostosowanych do potrzeb

odbiorców zewnętrznych i wewnętrznych



optymalizacyjna – tworzenie podstaw

podejmowania decyzji i kształtowania

działalności gospodarczej



kontrolna – pozwalającą na ochronę majątku

przed nadużyciami, ochronę wierzytelności,

ocenę rzeczywistej sytuacji gospodarczej



analityczna – badanie i interpretacja informacji

z rachunkowości w różnych przekrojach w

celu ustalenia powiązań przyczyno-skutkowych

System rachunkowości



Składa się z:



teorii rachunkowości (księgowość) – system ewidencji

stosowany w celu liczbowego ujęcia zasobów majątkowych,

procesów i wyników finansowych działalności



rachunkowości finansowej – obejmuje obszar rachunkowości

dostarczającej informacji o stanie finansowo-majątkowym

jednostki oraz wypracowanym wyniku finansowym

•

sprawozdawczość finansowa – produkt finalny rachunkowości

finansowj stanowi zespół różnorodnych informacji

prezentowanych w zestawieniach



rachunkowości zarządczej (rachunek kosztów dla

zarządzania) – zawiera zbiór informacji o kosztach,

opracowany według określonego modelu dostosowanego do

potrzeb informacyjnych użytkowników



analiza finansowa – zastosowanie metod analizy finansowej

do oceny sytuacji majątkowej i finansowej jednostki

Zakres przedmiotowy

rachunkowości



Obejmuje:



przyjęte zasady (polityki) rachunkowości



prowadzenie, na podstawie dowodów

księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących

zapisy zdarzeń

w porządku chronoligicznym i

systematycznym



okresowe ustalenie lub sprawdzenie drogą

inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów

i pasywów



wycenę aktywów i pasywów oraz ustalenie

wyniku finansowego



gromadzenie i przechowywanie dowodów

księgowych oraz pozostałej dokumentacji



poddanie badaniu i ogłoszeniu sprawozdań

finansowych w przypadku przewidzian

ustawą

Odpowiedzialność za

wykonanie obowiązków z

zakresu rachunkowości



Ponosi kierownik jednostki: członek

zarządu lub innego organu

zarządzającego, a jeżeli organ jest

wieloosobowy to członkowie tego

organu

Zasady (polityki)

rachunkowości



Składa się na to:



określenie roku obrotowego i wchodzących w

jego skład okresów sprawozdawczych



metody wyceny aktywów i pasywów oraz

ustalenie wyniku finansowego w zakresie, w

jakim ustawa pozostawia jednostce prawo

wyboru



sposób prowadzenie ksiąg rachunkowych

(zakładowy plan kont, zasady klaryfikacji zdarzeń

gospodarczychm wykaz ksiąg rachunkowych,

opis systemu przetwarzania danych)



system służący ochronie danych i ich zbiorów

Rok obrotowy



Rok kalendarzowy lub inny okres trwający

12 kolejnych pełnych miesięcy

kalendarzowych, stosowany również do

celów podatkowych



Statut lub umowa na podstawie której

utworzono jednostkę, określa rok obrotowy



W przypadku zmiany powinien być dłuższy

niż 12 kolejnych miesięcy



Okres sprawozdawczy: okres za który

sporządza się sprawozdanie finansowe w

trybie przewidywanym ustawą

Zakres podmiotowy

rachunkowości



Dotyczy jednostek mających siedzibę lub

miejsce sprawowania zarządu na terytorium RP



spółek handlowych i spółek cywilnych



osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych,

spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek

partnerskich jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży

za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej

równowartość w walucie polskiej

1 200 000 euro



jednostek organizacyjnych działających na podstawie

Prawa bankowego bez względu na wielkość

przychodów



Jednostka dominująca: jest to spółka handlowa lub

przedsiębiorstwo państwowe, sprawujące kontrolę

nad inną jednostką



Sprawowanie kontroli nad inną jednostką: zdolność

jednostki do kierowania polityką finansową i

operacyjną innej jednostki w celu osiągnięcia

korzyści ekonomicznych z jej działalności



Sprawowanie współkontroli nad inną jednostką:

zdolność współkontroli jednostki współżależnej na

równi z innymi wspólnikami



Jednostka zależna: spółka handlowa lub inny

podmiot utworzony i działający zgodnie z

przepisami obcego prawa handlowego,

kontrolowana przez jednostkę dominującą

Powiązania między

jednostkami (2)

Powiązania między

jednostkami (2)



Jednostka współzależna: jednostka

współkontrolowana przez wspólników na

podstawie zawartej pomiędzy nimi umowy,

umowy spółki lub statut



Jednostka stowarzyszona: spółka handlowa

lub podmiot utworzony i działający zgodnie

z przepisami obcego prawa handlowego,

na którą znaczący inwestor wywiera

znaczący wpływ



Jednostki podporządkowane: jednostki

zależne, współzależne oraz stowarzyszone

Powiązania między

jednostkami (3)



Jednostki powiązane z jednostką: jednostka

dominująca, znaczący inwestor, jej

jednostki zależne, współzależne i

stowarzyszone oraz jednostki znajdujące się

wraz z jednostką pod wspólną kontrolą, a

także wspolnik jednostki współzależnej



Znaczący inwestor: spółka handlowa lub

przedsiębiorstwo państwowe, posiadająca

w innej jednostce – niebędącej jednostką

zależną lub współzależną – nie mniej niż

20% głosów w organie stanowiącym tej

jednostki

i wywierająca znaczący wpływ

wobec tej jednostki

Powiązania między

jednostkami (4)



Znaczący wpływ na inną jednostkę:

niemająca znamion sprawowania

kontroli lub współkontroli zdolność

jednostki do wpływania na politykę

finansową

i operacyjną

innej jednostki



Grupa kapitałowa: jednostka

dominująca wraz z jednostkami

zależnymi

Międzynarodowe unormowania

rachunkowości (1)



Formułowaniem i promowaniem Międzynarodowych

Standardów Rachunkowości (MSR) zajmuje się Rada

Międzynarodowych Standardów Rachunkowości:



organizacja prywatna zrzeszająca środowisko zawodowe

rachunkowości



rada wydaje standardy opisujące wymogi w zakrese

ujmowania, wyceny, prezentacji i ujawni

ania

większości

pozycji sprawozdań finansowych, a także interpretacji

sposobu stosowania standardów



Nowe standardy są nazywane Międzynarodowymi

Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF)



MSR/MSSF zapewniają porównywalność sprawozdań

finansowych



standardy to wzorce decyzyjne, a nie gotowe rozwiązania

i dokumenty ewidencyjne

Międzynarodowe unormowania

rachunkowości (2)



Obowiązek stosowania MSR/MSSF dotyczy

emitentów papierów wartościowych

dopuszczonych do publicznego obrotu oraz

banków w zakresie skonsolidowanych

sprawozdań finansowych od dnia 1 stycznia

2005 roku



Jednostki zamierzające ubiegać się lub

ubiegające się o dopuszczenie do publicznego

obrotu na jed

ym z rynków regulowanych

krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego

mogą sporządza

ć sprawozdania

zgodnie z

MSR

Założenie koncepcyjne

sporządzania i prezentacji

sprawozdań finansowych



Obejmują:



cele i podstawowe założenia sprawozdań

finansowych



cechy jakościowe, stanowiące o użyteczności

informacji zawartych w sprawozdaniach

finansowych



definicje, ujmowanie i wycena elementów, z

których są zbudowane sprawozdania finansowe



koncepcja kapitału i zachowania kapitału



Celem ich jest pomoc w opracowaniu

przyszłych i aktualizacja istniejących MSR

oraz pomoc

w promowaniu harmonizacji

przepisów, standardów i procedur prezentacji

sprawozdań finansowych

Polskie prawo bilansowe



W Polsce określają normy prawne i

środowiskowe w następujący sposób:



ustawa o rachunkowości (UoR) – z 29 września

1994 roku o rachunkowości (Dz. U. nr 121, poz

591)

z nowelizacjami m.in. z ustawą z 9

listopada 2000 roku o zmianie ustawy o

rachunkowości (Dz. U. nr 113, poz. 1186)



towarzyszące jej rozporządzenia Ministra

Finansów (RMF)



Krajowe Standardy Rachunkowości (KSR)

wydane przez Komitet Standardów

Rachunkowości

Ustawa o Rachunkowości



Zakres podmiotowy:



prowadzenie ksiąg rachunkowych



inwentaryzowanie aktywów i pasywów



wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku

finansowego



sporządzania sprawozdań finansowych



gromadzenia i przechowywania dokumentacji



badania i ogłaszania sprawozdań finansowych



regulacj

takich obszarów działalności jak:

łączenie spółek, instrumenty finansowe, leasing

finansowy, kontrakty długoterminowe,

konsolidacja sprawozdań finansowych oraz zasady

tworzenia odroczonego podatku dochodowego

Komitet Standardów

Rachunkowości



Do zakresu działania Komitetu według

rozporządzenia Ministra Finansów z dnia

28 listopada 2001 roku należy:



wydawanie krajowych standardów

rachunkowości (KSR) oraz przegląd i

aktualizacja istniejących standardów



opiniowanie projektów aktów prawnych w

zakresie rachunkowości



analiza Międzynarodowych Standardów

Rachunkowości, standardów opracowanych

przez inne kraje, a także dyrektyw Unii

Europejskiej

w zakresie rachunkowości



współpraca z międzynarodowymi organizacjami

do spraw standaryzacji rachunkowości

Krajowe Standardy

Rachunkowości



KSR nr 1: “Rachunek przepływów pieniężnych”



KSR nr 2: “Podatek dochodowy”



KSR nr 3: “Niezakończone usługi budowlane”



KSR nr 4: “Utrata wartości aktywów”



KSR nr 5: “Leasing, najem i dzierżawa”



KSR nr 6: “Rezerwy, bierne rozliczenia

międzyokresowe, zobowiązania warunkowe”



Krajowe Standardy Rachunkowości nie są w pełni

zgodne z MSR/MSSF



Zgodnie z Ustawą o Rachunkowości jednostki

mogą,

ale nie muszą, stosować KSR w sprawach

nieuregulowanych ustawą

Zasady prawidłowej

rachunkowości



Zasady te mają za zadanie wypracowanie w

miarę ujednoliconego i stabilnego systemu

sprawozdawczości finansowej w zmieniającej się

rzeczywistości gospodarczej



W ustawie o rachunkowości zapisane są

następujące zasady:



wiarygodnego i rzetelnego obrazu



przewagi treści nad formą



memoriałowa



współmierności kosztów i przychodów



periodyzacji



ostrożności



kontynuacji działania



istotności



ciągłości

Wiarygodnego i rzetelnego

obrazu



Naczelna koncepcja rachunkowości



Jednostka jest zobowiązana stosować

przyjętą politykę rachunkowości rzetelnie i

jasno przedstawiając sytuację majątkową i

finansową oraz wynik finansowy



Oznacza wierne (zgodnie ze stanem

faktycznym) odzwierciedlenie

rzeczywistości jednostki, uczciwą

prezentacją w sprawozdaniu finansowym jej

sytuacji majątkowej i finansowej, dokonań i

zmian w tej sytuacji oraz rentowności

Przewaga treści nad formą



Ujęcie zdarzeń gospodarczych powinno

być adekwatne do ich treści ekonomicznej

i wpływu na rzeczywistość finansową



Zasada ta przyczynia się do

przedstawienia wiarygodnego i rzetelnego

obrazu jednostki gdyż uznaje wyższość

treści ekonomicznej nad przepisami

prawa



Przykład zastosowania: leasing,

instrumenty finansowe, skonsolidowane

sprawozdania finansowe

Memoriałowa



Oznacza, że

księgach rachunkowych są

ujmowane wszystkie zdarzenia

gospodarcze, które wystąpiły w danym

okresie sprawozdawczym



Przychody i koszty związane z tymi

przychodami uznaje się w momencie ich

wystąpienia niezależnie od tego czy miały

miejsce równoczesne przepływy pieniężne



Przychody i koszty są wykazywane

w sprawozdaniach finansowych okresu,

w którym wystąpiły

Współmierności kosztów i

przychodów



Zakłada merytoryczną i czasową zgodność

kosztów, strat i podobnych kategorii

wynikowych z przychodami, zyskami i

podobnymi kategoriami wynikowymi



W wyniku finansowym danego okresu

ujmuje się te wszystkie koszty, które w

sposób bezpośredni lub pośredni

przyczyniły się do powstania przychodów

danego okresu sprawozdawczego

Periodyzacji



Okres funkcjonowania przedsiębiorstwa

dzieli się na okresy sprawozdawcze



Sporządzanie sprawozdań finansowych

wymaga wprowadzenia sztucznego

podziału całego działania jednostki na

określonej długości przedziały czasowe



Zgodnie z tą zasadą prawo bilansowe

określa długość roku obrotowego, okresu

sprawozdawczego oraz dzień bilansowy

Ostrożności



Zgodnie z tą zasadą w wyniku finansowym należy

uwzględnić:



zmniejszenie wartości użytkowej lub handlowej składników

aktywów, które spowodują że nie nastąpi pierwotnie

spodziewany dopływ korzyści ekonomicznych z ich posiadania



tylko te pozostałe przychody operacyjne oraz zyski

nadzwyczajne, które są niewątpliwe



wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty

nadzwyczajne



wszelkie zobowiązania, w tym także w postaci rezerw na

znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych

zdarzeń



Przykłady: wyceniona wartość składników aktywów

obrotowych nie może być wyższa od możliwych do

uzyskania za nie cen sprzedaży netto; wartość

aktywów trwałych nie może być wyższa niż ich

wartość użytkowa dla jednostki

Kontynuacji działania



Zgodnie z tą zasadą zakłada się, że jednostka

będzie kontynuowała w dającej się przewidzieć

prz

szłości działalność w niezmieniejszonym

istotnie zakresie



Prawo zakłada, że działalność nie będzie

kontynuowana w przypadku ogłoszenia likwidacji

lub upadłości jednostki gospodarczej



Wszczęcie postępowania naprawczego lub

upadłościowego z możliwością zawarcia układu

lub zmiana formy prawnej jednostki nie oznacza

braku możliwości kontynuowania działalności



Spełnienie wymogów zasady kontynuacji działania

jest warunkiem koniecznym do stosowania

przepisów zawartych w ustawie o rachunkowości

Istotności



Zgodnie z tą zasadą można stosować

uproszczenia ewidencyjne, na przykład:

małowartościowe (do 5 000,-) środki trwałe

obciążają koszty w momencie wydania do

użytkowania



Jednakże, nie można w księgowości

kompensować ze sobą wartości różnych co do

rodzaju aktywów i pasywów, przychodów

i kosztów związanych z nimi oraz zysków i

strat nadzwyczajnych



Zdarzeniami, które można kompensować

i wykazywać w sprawozdaniu finansowym

łącznie są: różnice kursowe, zbycie

niefinansowych aktywów trwałych oraz zbycie

inwestycji

Ciągłości



Jest realizowana przez stosowanie przyjętej polityki

rachunkowości w sposób ciągły, dokonując w

kolejnych latach obrotowych jednakowych zasad

grupowania operacji gospodarczych, wyceny

aktywów i pasywów, ustalania wyniku finansowego i

sporządzania sprawozdań finansowych



W istostnych przypadkach jednostka gospodarczego

może zmienić dotychczas stosowane rozwiązania na

inne przewidziane ustawą w dowolnym terminie,

jednakże ze skutkiem od pierwszego dnia roku

obrotowego



w informacji dodatkowej do sprawodania finansowego za rok,

w którym dokonano zmiany, muszą być zamieszczone

kwoty mające wpływ na sprawozdania finansowe wymagane

innymi przepisami



w praktyce zmiany dotyczą przede wszystkim okresów i

stawek amortyzacji środków trwałych, wyceny zapasów

Dodatkowe zasady



Metoda bilansowa (zasada

równowagi): oznacza podwójn

równoważn

interpretacj

cech

każdego dowolnego zagadnienia

rachunkowości jednostki gospodarczej



Zasada podwójnego zapisu: buduje

wewnętrzną strukturę danych

rachunkowości, tworząc wzajemnie

powiązane ze sobą i bilansujące się

moduły podzbioru danych

Zasady sporządzania

sprawozdań finansowych



Celem sprawozdań finansowych jest dostarczanie

informacji o sytuacji majątkowej i finansowej,

wynikach działalności oraz zmianach w nich

zachodzących



Dla użytkowników informacje dostarczane przez

sprawozdania powinny być użyteczne przy

podejmowaniu decyzji gospodarczych



Według założeń koncepcyjnych można wyróżnić cztery

główne cechy jakościowe sprawozdań finansowych:



zrozumiałość



przydatność



wiarygodność



porównywalność

Zrozumiałość



Jest to kluczowa cecha informacji

przedstawianych w sprawozdaniach

finansowych



Jednakże użytkownicy korzystający z

informacji zawartych w tych sprawozdaniach

muszą posiadać wystarczającą wiedzę z

zakresu prowadzenia działalności

gospodarczeh

i rachunkowości oraz

ochotę do uważnego zapoznania się z tymi

informacjami

Przydatność



Jest warunkiem użyteczności informacji



Informacje spełniają tę cechę jeżeli wpływają na

podejmowane decyzje poprzez pomoc użytkownikom

w przewidywaniu skutków przeszłych,

teraźniejszych

i przyszłych zdarzeń oraz w

potwierdzeniu lub korygowaniu poprzednich ocen



Informacje muszę też być terminowe i istotne



terminowość oznacza

że informacja ma być dostępna dla

użytkowników, zanim straci zdolność do oddziaływania na

ich decyzje



istotne informacje to takie których pominięcie lub

zniekształcenie może wpłynąć na decyzje gospodarcze

podejmowane przez użytkowników na podstawie

sprawozdań finansowych

Wiarygodność



Jedna z głównych cech jakościowych



Trzy atrybuty związane z cechą wiarygodności

to:



wierne odzwierciedlenie – informacje zawarte

w sprawozdaniach muszą odzwierciedlać wiernie

transakcje i inne zdarzenia



przewaga treści nad formą – transakcje i inne

zdarzenia muszą być księgowane i przedstawiane

zgodnie z ich treścią ekonomiczną i rzeczywistością

gospodarczą, a nie tylko formą prawną



neutralność – zapenia uwzględnienie wszystkich

przydatnych i wiarygodnych informacji niezależnie

od skutków

Porównywalność



Wiąże się z zasadą ciągłości



Realizacja tej cechy wymaga

informowania użytkowników

sprawozdań

o zasadach

rachunkowości zastosowanych przy

sporządzaniu sprawozdania

finansowego, wszelkich zmianach

tych zasad i ich skutków

Składniki sprawozdań

finansowych



Aktywa



Kapitał własny



Zobowiązania



Przychody



Koszty



Wykazywane są w kwotach

pieniężnych

Metody wyceny (1)



Zasada kosztu historycznego – stosowana do ujęcia

składnika po raz pierwszy w księgach rachunkowych



aktywa ujmuje się na dzień nabycia w wartości równej

zapłaconej za nie kwocie pieniężnej lub wartości godziwej

przekazywanych zasobów w celu ich nabycia



zobowiązania wycenia się w wartości równej kwocie

wpływów otrzymanych w zamian za podjęcie zobowiązania

lub w wartości równiej kwocie środków pieniężnych

przewidywanych do zapłacenia przy rozliczeniu zobowiązań



Zasada aktualnej ceny nabycia



ujmowanie aktywów w wartości jaką należałoby zapłacić w

razie nabyci

takiego samego lub ekwiwalentnego

składnika w chwili obecnej



zobowiązania są wyceniane w kwocie niezdyskontowanej

jaka byłaby w obecnej chwili wymagana w celu

uregulowania zobowiązań

Metody wyceny (2)



Zasada wartości możliwej do uzyskania

(realizacji)



aktywa są wyceniane w kwocie pieniężnej możliwej do

uzyskania w chwili obecnej przy zbyciu składnika

aktywów

w normalnej zaplanowanej transakcji



zobowiązania są wyceniane w wartości realizacji –

zdyskontowanych kwotach pieniężnych przewidywanych

do zapłacenia przy rozliczaniu zobowiązań



Zasada wartości bieżącej – wykorzystuje zmianę

wartości pieniądza w czasie



aktywa są wyceniane w zdyskontowanej wartości

bieżącej przyszłych wpływów środków pieniężnych netto



zobowiązania wykazuje się w zdyskontowanej wartości

bieżącej przyszłych wydatków środków pieniężnych

przewidywanych do zapłacenia przy regulowaniu

zobowiązań

W praktyce



Przy sporządzaniu sprawozdań

finansowych:



najczęściej stosowaną metodą wyceny

jest zasada kosztu historycznego z

uwzględnieniem zasady ostrożności



przy wycenie aktywów i zobowiązań

finansowych stosuje się zasadę wartości

możliwej do uzyskania (realizacji) lub

wartości bieżącej

Sporządzanie sprawozdań

finansowych



Roczne sprawozdania finansowe podlegają

zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający, nie

później niż sześć miesięcy od dnia

bilansowego



Przed zatwierdzeniem przypadku określonych

jednostek podlegają one badaniu:



banków i zakładów ubezpieczeń



funduszy emerytalnych



spółek akcyjnych które spełniły dwa z trzech

następujących warunków:

•

średniorocznie zatrudnienie na pełny etat wyniosło co

najmniej

50 osób

•

suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego wynosi

co najmniej

2 500 00 euro

•

przychody netto ze sprzedaży wyniosły co najmniej

5 000 000 euro

Sprawozdania finansowe (1)



Obejmują:



bilans



rachunek zysków i strat



informację dodatkową



rachunek przepływów pieniężnych



rachunek zmian w kapitale własnym



Sporządza się je w języku polskim i w

walucie polskiej



dane mogą być zaokrąglone do tysięcy złotych

Sprawozdania finansowe (2)



Po sporządzeniu rocznego sprawozdania

finansowego, ale przed jego zatwierdzeniem

jednostka może otrzymać informacje mając

istotny wpływ na sprawozdania finansowe wtedy

należy



zmienić sprawozdania finansowe dokonując

odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku

obrotowego, których sprawozdanie finansowe dotyczy



powiadomić biegłego rewidenta by je sprawdził



zamieścić wyjaśnienie w informacji dodatkowej



Po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania

finansowego, skutki informacji mających istotny

wpływ ujmuje się w księgach rachunkowych roku

obrotowego, w którym informacje te otrzymała

Sprawozdania finansowe (3)



Jeżeli przed zatwierdzeniem

sprawozdań jednostka stwierdziła

popełnienie w poprzednich latach

obrotowych błędu to należy kwotę

korekty wykazać w kategorii “zysk

(strata) z lat ubiegłych”

Sprawozdania finansowe -

łoszenie



Kierownik jednostki obowiązany jest złożyć we

właściwym rejestrze sądowym w ciągu 15 dni od

dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania

finansowego do ogłoszenia:



roczne sprawozdanie finansowe zawierające

wprowadzenie do sprawozdania finansowego, bilans,

rachunek zysków i strat, zestawienie zmian w kapitale

własnym, rachunek przepływów pieniężnych



opinię biegłego rewidenta



odpis uchwały o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania

finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty



sprawozdanie z działalności (jeśli wymagane dla tej

jednostki)



Ogłoszenie następuje w Dzienniku Urzędowym RP

“Monitor Polski B”

Zasoby majątkowe i

źródła ich pochodzenia

oraz zasady ujmowania

ich

w bilansie

(roz. 2)

Pojęcie zasobów

majątkowych



Aktywami nazywamy kontrolowane przez

jednostkę gospodarczą zasoby majątkowe o

wiarygodnie określonej wartości, powstałe w

wyniku prz

szłych zdarzeń, które spowodują w

przyszłości wpływ do jednostki korzyści

ekonomicznych



Ujęcie danego zasobu majątkowego w aktywach

zależy od spełnienia następujących warunków:



jednostka sprawuje kontrolę nad składnikiem zasobów,

który powstał w wyniku uprzednio zainstniałych zdarzeń



zasób ten dostarczy w przyszłości jednostce korzyści

ekonomicznych



jednostka może w sposób wiarygodny określić wartość

składnika zasobów

Klasyfikacja zasobów

majątkowych (1)



Aktywa trwałe – aktywa, które nie są

zaliczone do aktywów obrotowych; zasoby,

których przewidywany okres zaangażowania

w działalności jednostki jest

dłuższy niż jeden rok (12 miesięcy)



Aktywa obrotowe – aktywa przeznaczone do

zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od

dnia bilansowego lub w ciągu normalnego

cyklu operacyjnego właściwego dla danej

działalności

Aktywa

trwałe (1)



Do aktyw

ów trwałych zaliczamy:



wartości niematerialne i prawne

•

na przykład:

autorskie prawa majątkowe, licencje,

koncesje, prawa do patentów, know-how, nabyta wartość

dodatnia firmy



rzeczowe aktywa trwałe

•

środki trwałe



rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie

ekonomicznej użyteczności dłuższej niż rok,

kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na

potrzeby jednostki



na przykład: nieruchomości (grunty, prawo do

użytkowania wieczystego gruntu, spółdzielcze

własnościowe prawo do lokalu miszkalnego,

spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego), maszyny,

urządzenia, środki transportu, ulepszenia w obcych

środkach trwałych, inwentarz żywy

•

środki trwałe w budowie

Aktywa

trwałe (2)



Do aktyw

ów trwałych zaliczamy dalej:



należności długoterminowe

•

grupa należności, które stają się

wymagalne w okresie dłuższym niż 12

miesięcy od dnia bilansowego, z

wyjątkiem należności z tytułu dostaw i

usług

•

na przykład: należności od odbiorców,

należności publicznoprawne, należności

od pracowników, należności finansowe

Aktywa

trwałe (3)



Do aktyw

ów trwałych zaliczamy również:



inwestycje długoterminowe

•

inwestycje to aktywa posiadane w celu osiągnięcia

korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu

wartości tych aktywów, uzyskania z nich przychodów

w formie odsetek, dywidend lub innych pożytków, w

tym również z transakcji handlowej

•

na przykład: nieruchomości, wartości niematerialne i

prawne, długoterminowe aktywa finansowe i inne

inwestycje długoterminowe



długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

•

służą współmierności przychodów i kosztów, rozliczenia

trwające dłużej niż 12 miesięcy

•

na przykład: długoterminowe aktywa z tytu

u podatku

odroczonego i inne rozliczenia międzyokresowe

Aktywa obrotowe (1)



Do aktyw

ów obrotowych zaliczamy:



przeznaczone do zbycia lub zużycia w

ciągu 12 miesięyu od dnia bilansowego

lub w ciągu normalnego cyklu

operacyjnego

•

zapasy



materiały – nabywane przez jednostkę w celu ich

zużycia na własne potrzeby



produkty gotowe (półprodukty, produkty w toku) –

wytworzone lub przetworzone przez jednostkę

wyroby

i usługi zdatne do sprzedaży



towary – rzeczowe składniki aktywów obrotowych

jednostki nabyte w celu odsprzedaży w stanie

nieprzetworzonym

Aktywa obrotowe (2)



Do aktyw

ów obrotowych zaliczamy również:



należności krótkoterminowe

•

należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub

część należności z innych tytułów nie zaliczonych do

aktywów finansowych, które stają się wymagalne w

ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego



inwestycje krótkoterminowe

•

aktywa finansowe i inne inwestycje płatne i

wymagalne lub przeznaczane do zbycia w ciągu 12

miesięcy od dnia bilansowego

•

na przykład: udziały lub akcje, inne papiery

wartościowe, udzielone pożyczki, inne

krótkoterminowe aktywa finansowe oraz inwestycje w

aktywa niefinansowe



krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

•

krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

operacyjne

i finansowe

Klasyfikacja zasobów

majątkowych (2)



Aktywa finansowe – należą do nich:



aktywa pieniężne – posiadane przez jednostkę środki

płatnicze, waluty obce i dewizy oraz ekwiwalenty

środków pieniężnych



instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne

jednostki – kontrakty

z których wynika prawo do

majątku jednostki

a także zobowiązanie się jednostki do

wyemitowania lub dostarczenia własnych instrumentów

kapitałowych np.: udziały, akcje, opcje na akcje własne

lub warranty



wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów

pieniężnych od innej jednostki – np.: należności

wynikające

z kontraktu, udzielone pożyczki płatne w

aktywach pieniężnych, dłużne papiery wartościowe



wynikające z kontraktu prawo do wymiany instrumentów

finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach

Klasyfikacja zasobów

majątkowych (3)



Aktywa niefinansowe – zawiera

ją

pozycje nie mieszczące się w definicji

aktywów finansowych:



wartości niematerialne i prawne



rzeczowe aktywa trwałe i obrotowe



należności długo- i krótkoterminowe nie

zaliczone do aktywów finansowych



inwestycje w aktywa niefinansowe



rozliczenia międzyokresowe

Klasyfikacja zasobów

majątkowych (4)



Aktywa inwestycyjne – zasoby jednostki

zaangażowane w działalność innych

jednostek

i przynoszące korzy

ekonomiczne w postaci odsetek, czynszów,

tantiem, udziałów w zyskach lub innych

pożytków oraz przyrostu ich wartości w

przyszłych okresach



aktywa finansowe (trwałe i obrotowe)



inwestycje w aktywa niefinansowe (wartości

niematerialne i prawne, nieruchomości i inne

inwestycje długo- i krótkoterminowe w aktywa

niefinansowe)

Klasyfikacja zasobów

majątkowych (5)



Aktywa operacyjn

– zasoby

majątkowe zaangażowane w

działalność operacyjną jednostki



korzyści ekonomiczne z posiadania tych

zasobów jednostka osiąga dopiero po ich

zużyciu na własne potrzeby czy

wytworzeniu

i sprzedaży produktów i

towarów

Pojęcie kapitałów i

zobowiązań



Pasywa – źródła finansowania składników aktywów

jednostki



Kapitał własny – stanowi równowartość składników

majątkowych wniesionych na trwale do jednostki

przez jej właściciela lub właścicieli oraz

wygospodarowanych przez samą jednostkę w toku

działalności w rezultacie zatrzymania na własne

potrzeby części zysku



aktywa netto – aktywa jednostki pomniejszone o

zobowiązania



Zobowiązania – to wynikający z prz

szłych zdarzeń

obowiąze

wykonania świadczeń o wiarygodnie

określonej wartości, które spowodują wykorzystanie

już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki



kapitał obcy – równowartość tej części składników aktywów,

jaka została wniesiona czasowo do majątku jednostki przez

osoby fizyczne i prawne

Kapita

własny

(1)



Kapitał podstawowy:



jest tworzony przez jednostki gospodarcze zgodnie z

zasadami określonymi przepisami prawa



jest to zasadniczy kapitał powierzony przez właścicieli

jednostki



jest wykazywany w wartości zadeklarowej, ale może być

skorygowany

in minus

przez należne

lecz niewniesione

wpłaty kapitałowe oraz udziały lub akcje własne

•

w spółce kapitałowej – kapitał zakładowy

•

w spółce osobowej – kapitał wspólników

•

w przedsiębiorstwie jednoosobowym – kapitał właścicieli

•

w przedsiębiorstwie państwowym – fundusz założycielski



Należne wpłaty na kapitał podstawowy:



różnica między wartości

kapitału wynikającą z umowy

spółki

a faktyczną wartością wkładów kapitałowych

Kapita

własny

(2)



Udziały własne (wartość -)



własne udziały lub akcje nabyte przez

przedsiębiorstwo



Kapitał zapasowy



służy korekcie wartości kapitału podstawowego



tworzony jest w spółkach kapitałowych (akcyjnych

i z ograniczoną odpowiedzialności

)



zasady tworzenia i wykorzystania kapitału

zapasowego określają przepisy Kodeksu spółek

handlowych, ustalenia zawarte w statucie spółki

oraz uchwały walnego zgromadzenia

•

w przedsiębiorstwach państwowych – fundusz

przedsiębiorstwa

•

w spółdzielniach – fundusz zasobowy

Kapita

własny

(3)



Kapitał z aktualizacji wyceny



służy do rozliczania korekt wyceny aktywów trwałych



szczególny przypadek kapitału rezerwowego



powstaje na skutek aktualizacji wyceny środków

trwałych, jeżeli zostanie wydane stosowne

rozporządzenie dokonania odpisów

z tytułu trwałej

utraty wartości środków uprzednio podlegających

aktualizacji wyceny oraz przeszacowania

in plus

inwestycji

w aktywa finansowe zaliczanych do

aktywów trwałych



Pozostałe kapitały rezerwowe



gromadzony przez przedsiębiorstwo na określone cele



tworzony jest w spółkach kapitałowych zgodnie z umową

lub statutem jednostkim

Kapita

własny

(4)



Zysk (strata) z lat ubiegłych



kwota zysku (straty) niepodzielona / niezużyta

w poprzednich okresach



Zysk (strata) netto



efekt działalności jednostki osiągnięty w okresie

roku obrotowego



stanowi różnicę pomiędzy przychodami a kosztami



Odpis z zysku netto w ciągu roku obrotowego

(wartość -)



zaliczkowa wypłata na poczet przyszłej dywidendy

Rezerwy na zobowiazania



Rezerwy na zobowiązania



są to szczególne zobowiązania, których

termin wymagalności lub kwota nie są pewne



nie można tworzyć rezerwy na zobowiązania,

jeśli jednostka nie ma prawnego lub

zwyczajowego obowiązku wykonania

świadczeń lub jeśli nie może wiarygodnie

określić przypuszczalnej kwoty zobowiązania

z tego tytułu



przyk

ład:

rezerwa na świadczenia emerytalne

Klasyfikacja zobowiązań (1)



Zobowiązania długoterminowe –

zobowiązania

z innych tytułów niż

dostawy i usługi, które stają się

wymagalne w okresie dłuższym niż 12

miesięcy od dnia bilansowego



Zobowiązania krótkoterminowe – ogół

zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz

całość lub część pozostałych zobowiązań,

które stają się wymagalne w ciągu 12

miesięcy od dnia bilansowego

Klasyfikacja zobowiązań (2)



Zobowiązania finansowe – wynikający z

umowy obowiązek jednostki do wydania

aktywów finansowych albo do wymiany

instrumentu finansowego z inną jednostką

na niekorzystnych warunkach



wyszczególniamy:

•

kredyty i pożyczki

•

zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów

wartościowych

•

zobowiązania z tytułu kontraktów, których

przedmiotem są towary

•

inne zobowiązania finansowe

•

zobowiązania wekslowe

Klasyfikacja zobowiązań (3)



Zobowiązania niefinansowe – zobowiązania

jednostki do wydania aktywów innych niż

finansowe



wynikają z umowy / przepisów obowiązującego

prawa



przykład: zobowiązania z tytułu dostaw i usług



Zobowiązania warunkowe – jest to obowiązek

wykonania świadczeń, których powstanie jest

uzależnione od zaistnienia określonych

zdarzeń



ujmowane

na kontach pozabilansowych oraz

w informacji dodatkowej, nie w bilansie

Klasyfikacja zobowiązań (4)



Rozliczenia międzyokresowe

przychodów – obejmuje ujemną

wartość firmy oraz równowartość

otrzymanych lub należnych od

kontrahentów środków z tytułu

świadczeń

których wykonanie lub

rozliczenie nastąpi w następnych

okresach sprawozdawczych



stosowane w celu zapewnienia

współmierności przychodów i kosztów

Charakterystyka cech

bilansu - równanie

bilansowe



Wyraża równowagę bilansową:



AKTYWA = PASYWA



AKTYWA TRWAŁE + AKTYWA OBROTOWE =

KAPITAŁ WŁASNY + KAPITAŁ OBCY



AKTYWA TRWAŁE + AKTYWA OBROTOWE =

KAPITAŁ WŁASNY + ZOBOWIĄZANIA



Bilans – zestawienie aktywów

(zasobów majątkowych) i pasywów

(źródeł finansowania) sporządzone na

określony dzień i w określonej formie

Charakterystyka cech bilansu

(1)



Wzór bilansu określa ustawa o rachunkowości

(załącznik nr 1 UoR)



Prawidłowo sporządzonny bilans powinien zawierać:



nazwę i siedzibę jednostki

dla której jest sporządzany,

podstawowy przedmiot działalności oraz wskazanie

właściwego sądu lub organ

prowadząc

ego

rejestr



dzień bilansowy, na który jednostka sporządza

sprawozdanie finansowe



wyszczególnienie nazw i wartości poszczególnych aktywów

i pasywów

dzień kończący bieżący i poprzedni rok

obrotowy



ogólną sumę aktywów i pasywów (z zachowaniem

równowagi bilansowej)



podpisy osób odpowiedzialnych za gospodarkę finansową

jednostki



datę i miejsce sporządzenia bilansu

Charakterystyka cech bilansu

(2)



Aktywa są usystematyzowane

według wzrastającej płynności

(stopnia możliwości spieniężenia

zasobów)



Pasywa są usystematyzowane

według wzrastającej wymagalności

spłaty (według spłaty kapitału)

Metody sporządzania

bilansu



Metoda brutto – polega na wykazywaniu

ddzielnie pozycji sald wszystkich kont

bilansowych



Metoda netto – (obowiązująca w Polsce)

wartość poszczególnych grup aktywów

wynika

z ich wartości księgowej

skorygowanej:



w aktywach trwałych o dotychczas dokonane

odpisy amortyzacyjne oraz aktualizujące



w rzeczowych aktywach obrotowych o dotychczas

dokonane odpisy aktualizujące



w należnościach o dotychczas dokonane odpisy

aktualizujące

Zadanie 1 (s.53)



Do której pozycji bilansowej należy zaliczyć:



1. mąkę w:

•

piekarni

•

sklepie spożywczym

•

młynie

•

hurtowni aktykułów spożywczych



2. 100 kg pomidorów w:

•

sklepie warzywniczym

•

przetwórni owocowo-warzywnej

•

gospodarstwie rolnym



3. komplet mebli wypoczynkowych w:

•

magazynie producenta mebli

•

gabinecie prezesa firmy

•

sklepie meblowym

Zadanie 2 (s.54)



Do jakich pozycji bilansowych zalicznych poniższe

składniki zasobów majątkowych i źródeł ich

finansowania u producenta odzieży:



samochód dostawczy



tkaninę sukienkową



skórę



gotowe wyroby w sklepie zakładowy



zobowiązanie wobec dostawcy tkanin



licencje na programy komputerowe



dwuletnie akcje obcje firmy Darko



wyemitowane i objęte akcje własne



maszyny do szycia



hal

fabryczną



komputery w administracji

Zadanie 3 (s.54) (1)



Na podstawie poniższych danych sporządź

uproszczony bilans zamknięcia zgodnie z zasadą

rosnącej płynności

i rosnącej wymagalności. Na

31 grudnia 2011 roku spółka handlowa posiadała

następujące składniki aktywów i pasywów



lokata w banku na 18 miesięcy

600,-



środki trwałe

64 800,-



materiały

1 800,-



zobowiązania wobec dostawców 8 000,-



należności od odbiorców

4 500,-



kapitał zakładowy

85 000,-



udzielone pożyczki długoterminowe 2 200,-

Zadanie 3 (s.54) (2)



towary

14 900,-



długoterminowe kredyty bankowe 3 700,-



środki pieniężne

12 100,-



licencje na oprogamowanie PC

3 400,-



kapitał zapasowy

5 000,-



należności od pracowników

700,-



zobowiązania z tytułu składek ZUS 2 800,-



zobowiązania wobec pracowników 500,-



suma aktywów = 105 000,-

Zadanie 6 (s.56) (1)



Wskaż błędy w poniższym bilansie:



AKTYWA

•

lokata długoterminowa

270,-

•

środki trwałe

4 820,-

•

należności od odbiorców 830,-

•

materiały 200,-

•

zysk netto 100,-

•

zobowiązanie podatkowe 60,-

•

kapitał zapasowy 850,-



RAZEM 7 130,-

Zadanie 6 (s.56) (2)



PASYWA

•

kapitał zakładowy

5 210,-

•

zobowiązania z tytułu dostaw 250,-

•

wyroby gotowe 360,-

•

kredyty bankowe 80,-

•

rachunek bieżący 70,-



RAZEM 7 130,-

Przychody i koszty oraz

zasady ich ujmowania

w rachunku zysków i

strat

(roz. 3)

Pojęcie przychodów



Przychody i zyski to uprawdopodobnione powstanie

w okresie sprawozdawczym korzyści

ekonomicznych

o wiarygodnie określonej

wartości w formie zwiększenia aktywów albo

zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą

do wzrostu kapitału własnego lub

zmniejszenia jego

niedoboru w inny sposób niż wni

sienie środków

przez udziałowców lub właścicieli



przychody powstają w ramach działalności gospodarczej

jednostki



zyski stanowią przyrost korzyści ekonomicznych lub są

zyskami jeszcze niezrealizowanymi wynikającymi z wyceny

na dzień bilansowy

•

często wykazuje się w wartości netto po pomniejszeniu o

odpowiednie koszty

Pojęcie kosztów



Koszty i straty to uprawdopodobnione zmniejszenie

w okresie sprawozdawczym korzyści

ekonomicznych

o wiarygodnie określonej

wartości w formie zmniejszenia wartości aktywów

albo zwiększenia wartości zobowiązań

i rezerw,

które doprowadzą do zmniejszenia wartości

kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru

w inny sposób niż wycofanie środków przez

udziałowców lub właścicieli



koszty powstają w ramach działalności gospodarczej

jednostki



straty stanowią zmniejszenie korzyści ekonomicznych lub

są stratami jeszcze niezrealizowanymi wynikającymi z

wyceny na dzień bilansowy

Wpływy i wydatki



Kategorie związane z regulowaniem należności i zobowiązań

lub zapłat

za dobra i usługi, polegające na przepływie

środków pieniężnych nie powodujące zmian w kapitale

własnym



Warto zapamiętać następujące należności:



Koszt

ale jeszcze

nie

wydatek: naliczone

ale nie zapłacone

odsetki od kredytów



Koszt

który nie będzie wydatkiem: amortyzacja



Wydatek

ale jeszcze nie koszt: zakup za gotówkę materiałów

które nie zostały jeszcze zużyte



Wydatek

który nie będzie kosztem: spłata raty kredytu



Przychód

ale jeszcze nie wpływ: należność od odbiorcy za

sprzedane towary



Przychód

który nie będzie wpływem: darowizna niepieniężna w

postaci środków trwałych



Wpływ

ale jeszcze nie przychód: otrzymana zaliczka na poczet

przyszłych dostaw towarów



Wpływ

który nie będzie przychod

: zaciągnięcie kredytu

bankowego

Równanie bilansowe (1)



KAPITAŁ POWIERZONY + PRZYCHODY

– KOSZTY = KAPITAŁ WŁASNY



AKTYWA = KAPITAŁ POWIERZONY +

PRZYCHODY – KOSZTY +

ZOBOWIĄZANIA



AKTYWA = (KAPITAŁ POWIERZONY +

ZYSK) + ZOBOWIĄZANIA



AKTYWA = (KAPITAŁ POWIERZONY –

STRATA) + ZOBOWIĄZANIA

Równanie bilansowe (2)



Zysk jest źródłem finansowania przyrostu zasobów

majątkowych wykazywanych w aktywach



Na skutek wypracowanych zysków, stan posiadania

jednostki (aktywów i pasywów) ulega zwiększeniu

wzajemnie bilansując na kwotowo wyższym

poziomie



Strata to zmniejszenie stanu zasobów majątkowych

(bez zmniejszenia zobowiązań) i dopóki nie zostanie

pokryta strata z kapitału własnego jest wykazywana

w pasywach



A więc strata powoduje zbilansowanie aktywów

i pasywów na kwotowo niższym poziomie

Klasyfikacja przychodów (1)



Przychód operacyjny: jest rezultatem

podstawowej operacyjnej działalności

jednostki



jest realizowany ze sprzedaży

produktów, towarów i materiałów



są nim kwoty należne lub uzyskane, bez

względu na to, czy zostały zapłacone czy

nie, skorygowane o udzielone rabatym

bonifikaty

upusty i należny podatek VAT

oraz

o przewidziane dopłaty

Klasyfikacja przychodów (2)



Pozostałe przychody operacyjne: są związane

pośrednio z podstawową działalnością jednostki



W szczególności są to przychody związane:



z działalnością socjalną



ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w

budowie, wartości niematerialnych i prawnych, a także

nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych

zaliczanych do inwestycji



z utrzymywaniem nieruchomości oraz wartości

niematerialnych

i prawnych zaliczanych do inwestycji



z rozwiązaniem uprzednio utworzonych rezerw (innych niż

związane z operacjami finansowymi)



z otrzymaniem nieodpłatnie (również w drodze darowizny)

aktywów

Klasyfikacja przychodów (3)



Przychody finansowe stanowią korzyści

osiągnane z szeroko rozumianej działalności

finansowej jednostki



W szczególności są to przychody związane



otrzymanymi i naliczonymi odsetkami od

udzielonych pożyczek, środków zgromadzonych na

rachunkach bankowych, posiadanych obligacji

obcych



otrzymanymi i naliczonymi odsetkami z tytułu

dostaw

i usług



przychod

ami

ze zbycia inwestycji w aktywa

finansowe



otrzyman

ymi

dywidend

ami

(udziały w zyskach)



rozwiązan

iem

rezerw z tytułu przewidywanych strat

finansowych

Klasyfikacja przychodów (4)



Zyski nadzwyczajne: powstają na

skutek zdarzeń trudnych do

przewidzenia, poza działalnością

operacyjną jednostki i nie są

związane z ogólnym ryzykiem jej

prowadzenia



na przykład: odszkodowanie z tytułu

utraty składników majątkowych na

skutek zdarzeń losowych

Klasyfikacja kosztów (1)



Koszty działalności operacyjnej: ponoszone

w celu zrealizowania podstawowej,

statutowej działalności

do której jednostka

została powołana



Koszty podstawowej działalności operacyjnej:

klasyfikowane w dwóch przekrojach

układzie

rodzajowym lub układzie kalkulacyjnym



układ rodzajowy: nalicza koszty poniesione w

danym okresie i przyporządkowuje rodzaj kosztu z

punktu widzenia jednostki jako całości

Układ rodzajowy (1)



Amortyzacja: koszty zużycia środków trwałych oraz

wartości niematerialnych i prawnych



Zużycie materiałów i energii: koszty zużycie

materiałów podstawowych i surowców, materiałów

biurowych, części zapasowych maszyn i urządzeń,

opakowań, energii elektrycznej, gazu, wody, pary i

energii w innej postaci



Usługi obce: transportowe, sprzętowe,

składowania, remontowe i konserwacji,

telekomunikacji i pocztowe, dozór mienia, najem,

dzierżawa, leasing operacyjny, obsługa bankowa



Podatki i opłaty: podatki i opłaty kosztowe

Układ rodzajowy (2)



Wynagrodzenia: ogół wynagrodzeń pieniężnych

i w naturze za pracę bez względu na character

stosunku pracy



Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia: składki

z tytułu ubezpieczeń społecznych obciążające

pracodawcę, składki na Fundusz Pracy, Fundusz

Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

obligatoryjne odpisy na zakładowy fundusz

świadczeń socjalnych, świadczenia urlopowe, koszty

związane

z BHP, szkolenia pracowników



Pozostałe koszty rodzajowe: koszty podróży

służbowych, koszty reprezentacji i reklamy,

ubezpieczenia majątkowe

Układ kalkulacyjny (1)



W tym układzie koszty podzielone są na

koszty bezpośrednie i pośrednie



Koszty bezpośrednie: te które są

odnoszone wprost na produkty (wyroby

i usługi), materiały czy towary



w szczególności:

•

wartość zużytych materiałów bezpośrednich

•

płace bezpośrednie wraz ze świadczeniami

•

inne koszty bezpośrednie np.: wartość zużycia

energii, narzędzi, delegacje służbowe

Układ kalkulacyjny (2)



Koszty pośrednie: pozycje kosztowe

których odniesienie na produkty (wyroby i

uslugi), materiały lub towary jest

niemożliwe, nieistotne lub nieopłacalne



wstępnie są ujmowan

według miejsc ich

powstawania, a następnie rozliczane na

produkty lub na wynik finansowy okresu

sprawozdawczego,

w którym je poniesiono



w szczególności:

•

koszty pośrednie produktu (koszty wydziałowe)

•

koszty zarządu

•

koszty sprzedaży

Układ kalkulacyjny (3)



Koszty ogólnego zarządu: koszty pośrednie

ponoszone dla funkcjonowania jednostki

gospodarczej jako całości



obejmują:

•

koszty administracyjno-gospodarcze – związane z utrzymaniem

administracji jednostki

•

koszty ogólnogospodarcze – służące utrzymaniu obiektów

zapewniających funkcjonowanie całej jednostki



Koszty sprzedaży: koszty pośrednie ponoszone

w związku ze sprzedażą produktów, towarów

i materiałów



powstają po wydaniu zapasów z magazynów lub z produkcji



na przykład: koszty transportu, załadunku, wyładunku,

opakowania, koszty obsługi poprodukcyjnej oraz reklamy

i udziału w targach

Układ kalkulacyjny (4)



Koszty okresu: obniżają bezpośrednio

wynik finansowy okresu

sprawozdawczego

w którym zostały

poniesione



na przykład: koszty będące

konsekwencją niewykorzystanych

zdolności produkcyjnych

i strat

produkcyjnych, koszty magazynowania

Klasyfikacja kosztów (2)



Pozostałe koszty operacyjne: nie dotyczą

bezpośrednio podstawowej działalności jednostki



Związane są



utrzymaniem obiektów działalności socjalnej



zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie,

wartości niematerialnych i prawnych, a także

nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych

zaliczanych do inwestycji



utrzymywaniem nieruchomości oraz wartości

niematerialnych

i prawnych zaliczanych do inwestycji



odpisaniem należności przedawnionych, umorzonych

i nieściągalnych



utworzeniem rezerw (innych niż związane z operacjami

finansowymi)



zapłaconymi odszkodowaniami, karami i grzywnami



przekazaniem nieodpłatnie (również w drodze darowizny)

aktywów

Klasyfikacja kosztów (3)



Koszty finansowe: związane z finansowaniem

działalności jednostki oraz działalnością inwestycyjną



Obejmuje:



koszty zbycia inwestycji w aktywa finansowe



odsetki i prowizje od zaciągniętych kredytów i pożyczek



opłaty odsetkowe z tytułu leasingu finansowego



odsetki lub dyskonto od wyemitowanych przez jednostkę

obligacji



odpisy aktualizacyjne wartości inwestycje w aktywa

finansowe



rezerwy tworzone na pewne lub prawdopodobne straty z

tytułu operacji finansowych będących w toku



nadwyżkę kosztów emisji akcji ponad różnicę między

wartością emisyjną akcji a ich wartością nominalną

Klasyfikacja kosztów (4)



Straty nadzwyczajne: koszty

powstające na skutek zdarzeń

trudnych do przewidzenia, poza

działalnością operacyjną jednostki i

nie związane

z ogólnym

ryzykiem jej prowadzenia

Podatki



Podatek dochodowy: wpływa na wynik

finansowy za dany rok sprawozdawczy



obejmuje podatek bieżący i podatek odroczony

•

podatek bieżący: jest obciążeniem na rzecz budżetu

•

podatek odroczony: stanowi różnicę pomiędzy stanem

rezerw i aktywów z tytułu podatku odroczonego na

koniec

i początek okresu sprawozdawczego



przychody z tytułu odroczonego podatku dochodowego

powstają w przypadku zwiększenia aktywów z tytułu

odroczonego podatku dochodowego lub zmniejszenia

rezerw

z tego tytułu



koszty z tytułu odroczonego podatku dochodowego

powstają

w przypadku zwiększenia rezerw z tytułu

odroczonego podatku dochodowego

Schemat element

ów wyniku

finansowego (1)

Przychody

z działalności operacyjnej

Koszty

z działalności operacyjnej

Zysk (strata) ze sprzedaży

Pozostałe przychody

operacyjne

Pozostałe k

oszty

operacyjne

Zysk (strata) z działalności operacyjnej

Przychody

finansowe

Koszty

finansowe

Schemat element

ów wyniku

finansowego (2)

Zysk (strata) z działalności gospodarczej

Zyski

nadzwyczajne

Straty

nadzwyczajne

Zysk (strata) brutto

Podatek dochodowy (in minus)

Zysk (strata) netto

Zasady ustalania wyniku

finansowego (1)



KR = KWS



KR – koszty poniesione (w układzie rodzajowym)



KWS – koszt własny sprzedaży (koszty wytworzenia

sprzedanych produktów + koszty zarządu + koszty

sprzedaży)



Jednakże często ta równość nie zachodzi

ponieważ na koniec okresu sprawozdawczego

mogą pojawić się koszty rozliczane w czasie,

produkty nie zakończone,

nie podlegające

sprzedaży, a także produkty gotowe, które

stanowią zapasy w magazynie



Są to koszty aktywowane, umieszczane w bilansie

w odpowiednich pozycjach

Zasady ustalania wyniku

finansowego (2)



Równanie przybiera zatem postać:

KR = KWS + Sk



Sk – stan końcowy produktów w toku, zapasów gotowych

oraz rozliczeń międzyokresowych operacyjnych



Równanie może mieć również postać:

Sp + KR = KWS + Sk



Sp – stan początkowy produktów w toku, zapasów

gotowych oraz rozliczeń międzyokresowych

operacyjnych



W celu ustalenia różnicy między kosztami

ponisionymi

a kosztami współmiernymi z

przychodami ze sprzedaży, przekształcamy

równanie: KR - KWS = Sk – Sp

Zasady ustalania wyniku

finansowego (3)



Zmiana stanu produktów oznacza różnicę między

stanem końcowym a stanem początkowym

aktywowanych kosztów

czyli kosztów

umieszczonych

w aktywach bilansu



Jeżeli zmiana w danym okresie jest dodatnia (Sk

> Sp) to koszty poniesione są wyższe niż koszt

własny sprzedaży produktów, np.: pozostał zapas

niesprzedanych produktów gotowych



Jeżeli zmiana w danym okresie jest ujemna (Sp

>Sk)

to koszty poniesione są niższe niż koszt

własny sprzedaży produktów, np.: sprzedano

zapasy

z poprzedniego okresu



Zmiana stanu produktów jest korektą kosztów

Zasady ustalania wyniku

finansowego: Przyk

ład 1 (1)



Koszty poniesione w danym okresie

(układ rodzajowy) wynoszą 1 000,- Mieszczą

się w nich koszty dotyczącego danego

okresu

i okresów przyszłych



Sp produktów gotowych wynosił 100,- a Sk

produktów gotowych wynosił 140,-



Sp produktów w toku wynosił 40,- a Sk – 10,-



Sp RMK czynnych wynosił 10,- a Sk – 20,-



Pytanie: Ile wynoszą koszty współmierne

z przychodami?

Zasady ustalania wyniku

finansowego: Przyk

ład 1 (2)



Poniesione koszty rodzajowe

1 000,-



Produkty gotowe Sk – Sp = 140-100

40,-



Produkcja w toku Sk – Sp = 10-40 (30,-)



RMK czynne Sk-Sp = 20-10

10,-



Zmiana stanu produktów (zwiekszenie) 20,-



Koszty współmierne z przychodami

(1000 – 20)

980,-

Zasady ustalania wyniku

finansowego (4)



Zgodnie z ustawą o rachunkowości wynik finansowy

może być ustalany w dwóch wariantach: wariancie

porównawczym lub wariancie kalkulacyjnym



wyboru dokonuje kierownik jednostki



wariant porównawczy – przeciwstawia przychody ze

sprzedaży produktów kosztom według rodzaju

skorygowanych na plus lub minus o zmianę stanu

produktów na koniec okresu ze stanem produktów na

początek okresu sprawozdawczego

•

we wzorze RZiS zmiana stanu produktów jest pozycją

zrównaną

z przychodami ze sprzedaży



a zatem

zwiększenie stanu produktów w przychod

ach

ma wartość

dodatnią, ale jest ujemną korektą kosztów rodzajów (o koszty

niesprzedanych produktów) natomiast zmniejszenie stanu

produktów w przychod

ach

ma wartość ujemną, ale jest

dodatnią korektą kosztów rodzajów

(o koszty

sprzedanych z zapasów produktów)

Zasady ustalania wyniku

finansowego (5)



wariant kalkulacyjny – przychod

sprzedaży produktów przeciwstawia się

współmierny z nimi koszt własny sprzedaży

produktów, na który składają się: koszty

wytworzenia sprzedanych produktów, koszty

sprzedaży i koszty zarządu



Różnica między wariantami ustalania

wyniku finansowego polega na innym

sposobie obliczania wyniku ze sprzedaży



Pozostałe elementy ustalania wyniku w obu

wariantach są takie same

Zasady ustalania wyniku

finansowego: Przyk

ład 2 (1)



Na podstawie poniższych danych, ustal wynik finansowy

jednostki (w obu wariantach)



koszty rodzajowe

25 000,-



zmiana stanu produkt

ów (zwiększenie)

1 000,-



koszt wytworzenia sprzedanych produkt

ów

20 000,-



koszty zarz

ądu

3 000,-



koszty sprzeda

ży

1 000,-



przychody ze sprzedaży produktów

500,-



pozostałe koszty operacyjne

1 500,-



pozostałe przychody operacyjne

800,-



koszty finansowe

500,-



przychody finansowe

700,-



straty nadzwyczajne

150,-



zyski nadzwyczajne 100,-



podatek dochodowy

850,-

Zasady ustalania wyniku

finansowego: Przyk

ład 2 (2)

Zasady ustalania wyniku

finansowego: Przyk

ład 2 (3)

Zadanie 1 (s.75)



Ustal w poniższych przykładach

czy mamy

do czynienia z wydatkiem czy z kosztem, a

jeżeli kosztem to jakiego typu działalności



kupiono za gotówkę komputer



kupiono z odroczonym terminem zapłaty

materiały, które od razu przekazano do zużycia



zapłacono przelewem karne odsetki za zwłokę

w zapłacie zobowiązań



zapłacono gotówką czynsz za wynajem biura



zapłacono przelewem odsetki od zaciągniętego

kredytu



stwierdzono kradzież telewizora



zapłacono przelewem za zakupione wcześniej

materiały

Zadanie 2 (s.75)



Ustal w poniższych przykładach

czy mamy do

czynienia z wpływem czy z przychodem, a

jeżeli z przychodem to jakiego typu

działalności



otrzymano na rachunek bieżący zapłatę od odbiorcy



sprzedano odbiorcy partię towaru z odroczonym

terminem zapłaty



otrzymano na rachunek bieżący darowiznę



bank doliczył do rachunku bieżącego należne

odsetki



za sprzedany zbędny samochód dostawczy

otrzymano zapłatę gotówk



wystawiono fakturę za wynajem biura za pół roku

z góry

Zadanie 3 (s.76)



Na podstawie poniższych danych, ustal wynik

finansowy jednostki (wariant porównawczy)



amortyzacja

30,-



zużycie materiałów

60,-



usługi obce

46,-



wynagrodzenia

24,-



przychody ze sprzedażu usług 250,-



pozostałe koszty operacyjne

30,-



pozostałe przychody operacyjne

25,-



koszty finansowe

17,-



przychody finansowe

10,-



straty nadzwyczajne

8,-



zyski nadzwyczajne

???



podatek dochodowy

19,-



wartość kontrolna: zysk netto = 51,-

Zadanie 4 (s.76)



Na podstawie poniższych danych, ustal wynik

finansowy jednostki (wariant porównawczy)



amortyzacja

25,-



zużycie materiałów

10,-



usługi obce

15,-



wynagrodzenia

32,-



przychody ze sprzedaży towarów 480,-



wartość sprzedanych towarów 280,-



pozostałe koszty operacyjne

16,-



pozostałe przychody operacyjne

???



koszty finansowe

28,-



przychody finansowe

38,-



podatek dochodowy

30,-



wartość kontrolna: zysk ze sprzedaży 118,-

Zadanie 5 (s.76-77)



Na podstawie poniższych danych, ustal wynik finansowy

jednostki (wariant porównawczy i kalkulacyjny)



amortyzacja

60,-



zużycie materiałów

150,-



usługi obce

30,-



wynagrodzenia

45,-



przychody ze sprzedaży wyrobów gotowych 480,-



koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów 200,-



koszty zarządu

85,-



pozostałe koszty operacyjne

7,-



pozostałe przychody operacyjne

15,-



koszty finansowe

42,-



przychody finansowe

15,-



podatek dochodowy

12,-



wartość kontrolna: zysk netto 34,-

Zadanie 7 (s.78) (1)



Uzupe

łnij brakujące dane

Kapitały własne Sp

Koszty

Przychody

50 000,-

12 500,-

18 000,-

23 400,-

78 000,-

32 800,-

Zadanie 7 (s.78) (2)

Straty
nadzwyczajne

Zyski nadzwyczajne

Kapitały własne Sk

1 000,-

800,-

3 300,-

1 100,-

65 600,-

2 300,-

0,-

86 500,-

Wpływy i wydatki

oraz zasady ich

ujmowania

rachunku przepływów

pieniężnych

(roz. 4)

Pojęcie i klasyfikacja

przepływów pieniężnych (1)



Jednostki których sprawozdania podlegają corocznemu

badaniu i ogłaszaniu mają obowiązek sporządzania

rachunku przepływów pieniężnych



Krajowy Standard Rachunkowości nr 1 “Rachunek

przepływów pieniężnych” zawiera definicje i

wyjaśnienia dotyczące prezentacji przepływów

pieniężnych



Przepływy pieniężne to wpływy i wydatki środków

pieniężnych i ich ekwiwalentów w jednostce



Na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych zalicza

się do środków pieniężnych tylko aktywa pieniężne

płatne lub wymagalne w ciągu trzech miesięcy od dnia

ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia

(lokaty) pod warunkiem

że nie ujmuje się ich

w przepływach z działalności inwestycyjnej

Pojęcie i klasyfikacja

przepływów pieniężnych (2)



rodki pieniężne – określone w ustawie aktywa

pieniężne, znajdujące się w obrocie gotówkowym

lub

w obrocie następującym za pośrednictwem

biężących rachunków bankowych



zaliczamy do nich gotówkę w kasie oraz depozyty płatne

na żądanie



Ekwiwalenty środków pieniężnych – aktywa

pieniężne nie zaliczane do środków pieniężnych

oraz inne aktywa finansowe, które charakteryzują

się jednocześnie niżej wymienionymi cechami:



wysokim stopniem płynności



nieznacznym ryzykiem utraty wartości



krótkim terminem płatności lub wymagalności, nie

dłuższym niż trzy miesiące od dnia ich otrzymania,

wystawienia, nabycia lub założenia lokaty

Pojęcie i klasyfikacja

przepływów pieniężnych (3)



Pieniężne koszty i korzyści – poniesione przez jednostkę

koszty i osiągnięte przychody, które spowodowały

w danym okresie w jednostce wydatek lub wpływ

środków pieniężnych lub ich ekwiwalentów



Do przepływów pieniężnych nie zalicza się zamiany

środków pieniężnych na ich ekwiwalenty i odwrotnie

ponieważ operacje tego typu stanowią część bieżącego

zarządzania środkami pieniężnymi przez jednostkę



W rachunku przepływów pieniężnych jednostka

wykazuje przepływy, które nastąpiły w bieżącym

i poprzednim roku obrotowym w podziale na przepływy:



z działalności operacyjnej



z działalności inwestycyjnej



z działalności finansowej

Działalność operacyjna



Podstawowy rodzaj działalności jednostki oraz inne rodzaje

działalności nie zaliczone do działalności inwestycyjnej lub

finansowej



Wykazuje się w szczególności:

Działalność inwestycyjna



Działalność której przedmiotem jest zakup lub sprzedaż

rzeczowych aktywów trwałych (środków trwałych, środków

trwałych w budowie), wartości niematerialnych i prawnych,

długoterminowych inwestycji i krótkoterminowych aktywów

finansowych (z wyjątkiem środków pieniężnych i ich

ekwiwalentów) oraz związane z tym pieniężne koszty i korzyści



Wykazuje się w szczególności:

Działalność finansowa



Działalność której przedmiotem jest pozaoperacyjne

pozyskiwanie źródeł finansowania lub ich spłata oraz

związane z tym pieniężne koszty i koszyści



Powoduje zmiany rozmiarów i relacji kapitału własnego i

zadłużenia finansowego jednostki



Wykazuje się w szczególności:

Charakterystyka rachunku

przepływów pieniężnych



Ustalając wartość przepływów pieniężnych z działalności

inwestycyjnej i finansowej wykazuje się odrębnie tytuły

wpływów

i wydatków bez wpływów i wydatków z tytułu

należnego

i podlegającego potrąceniu naliczonego

podatku VAT



W celu zwiększenia wartości poznawczej rachunku przepływów

pieniężnych wpływy i wydatki są wykazywane oddzielnie



Jednak wpływy i wydatki dotyczące niektórych operacji mogą

być wykazywane w kwotach netto (kompensowane ze sobą)

jeżeli:



wpływy i wydatki występują w imieniu kontrahenta



wpływy i wydatki z danego tytułu charakteryzują się szybkim

obrotem, dużą wartością i krótkim terminem spłaty np.: z tytułu

udzielonych pożyczek krótkoterminowych o terminie płatności

krótszym niż 3 miesiące



jednostka posiada ważny prawnie tytuł do kompensaty określonych

aktywów i zobowiązań



jednostka rozlicza operację w wartości netto poddanych

kompensacie składników aktywów i zobowiązań

Sporządzanie rachunku

przepływów pieniężnych



Rachunek przepływów pieniężnych można

sporządzać metodą bezpośrednią lub

metodą pośrednią



Wybrana metoda określa sposób

prezentacji informacji o przepływach z

działalności operacyjnej



Wpływy z pozostałych działalności

prezentuje się zawsze według metody

bezpośredniej



Wyboru metody (w jednostkach innych niż

banki i zakłady ubezpieczeń) dokonuje

kierownik jednostki

Metoda bezpośrednia (1)



Polega na wykazywaniu podstawowych tytułów

wpływów i wydatków działalności operacyjnej jako

odrębnych pozycji rachunku przepływów

pieniężnych, a następnie ich zsumowaniu do

kwoty przepływów pieniężnych netto z

działalności operacyjnej



Zastosowanie tej metody wymaga prowadzenia

ewidencji analitycznej do kont środków

pieniężnych

i ich ekwiwalentów, a także

korygowania przychodów

ze sprzedaży oraz

kosztów działalności operacyjnej

o zmiany

stanu zobowiązań, należności i zapasów oraz

innych pozycji niepieniężnych

Metoda bezpośrednia (2)



Głównymi zaletami tej metody jest:



prezentacja struktury wpływów i wydatków z działalności

operacyjnej



dostarczanie informacji użytecznych przy określaniu

przyszłych wpływów i wydatków działalności operacyjnej



łatwość weryfikowania w obiektywny sposób pozycji

wpływów

i wydatków



Wymaga przedstawienia w Informacji dodatkowej

do sprawozdań finansowych uzgodnienia wyniku

finansowego netto i przepływów pieniężnych

netto

z działalności operacyjnej w sposób

stosowany

w metodzie pośredniej

Metoda pośrednia (1)



Polega na korygowaniu (

in plus

lub

in minus

)

wyniku finansowego netto roku obrotowego

o pozycje niepowodujące zmian statusu

środków pieniężnych i ich ekwiwalentów oraz

o wyniki innych działalności niż operacyjna



Korekty wyniku finansowego netto:



eliminują koszty

które nie stanowiły wydatków

w danym okresie



uwzględniają wydatki

które nie są kosztami danego

okresu

ponieważ zwiększyły wartość aktywów



eliminują przychody

które nie spowodowały wpływu

środków pieniężnych



uwzględniają wpływy

które nie stanowią

przychodów w danym okresie

Metoda pośrednia (2)



Głównymi zaletami tej metody jest:



dostępność informacji o relacji zachodzącej

między wynikiem finansowym netto a

przepływami pieniężnymi netto z działalności

operacyjnej



powiązanie pozycji rachunku przepływów

pieniężnych z pozycjami bilansu oraz rachunku

zysków i strat



możliwość sporządzenia rachunku przepływów

pieniężnych bez większej rozbudowy ewidencji

księgowej

Metoda pośrednia (3)



W metodzie pośredniej korekty wyniku

finansowego netto wyst

puj

w postaci zmian

stanu aktywów

i pasywów



W przypadku różni

pomiędzy zmianami stanu

niektórych pozycji w bilansie oraz zmianami tych

samych pozycji wskazanymi w rachunku

przepływów pieniężnych, należy wyjaśnić ich

przyczyny według następującego schematu:



zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych

według bilansu

+/- zmiana stanu zobowiązań inwestycyjnych

+/- zmiana stanu z tytułu podatku dochodowego

odnoszonego

bezpośrednio na

kapitał (fundusz) własny



zmiana stanu w rachunku przepływów pieniężnych

Sporządzanie rachunku

przepływów pieniężnych:

Przyk

ład (1)



W jednostce stan zobowiązań z tytułu dostaw i usług

na dzień bilansowy poprzedniego roku wynosił 22 000,-



Jednostka w ciągu bieżącego roku obrotowego spłaciła

zobowiązania handlowe na kwotę 7 000,- oraz zakupiła

maszynę za 20 000,- za którą zapłaciła do dnia

bilansowego bieżącego roku 1 500,-



Stan zobowiązań z tytułu dostaw i usług na dzień

bilansowy bieżącego roku wyniosił:



22 000 – 7 000 + 10 000 – 1 500 = 13 500



W rachunku przepływów pieniężnych, w pozycji korekt

wyniku finansowego netto (działalność operacyjna),

jednostka nie wykazuje zmiany stanu z tytułu

zobowiązań dotyczących działalności inwestycyjnej



Należy ją usunąć z tej pozycji według schematu:

wzrost zobowiązań – znak minus, zmniejszenie

zobowiązań – znak plus

Sporządzanie rachunku

przepływów pieniężnych:

Przyk

ład (2)



W dodatkowych informacjach i objaśnieniach do rachunku

przepływów pieniężnych należy wyjaśnić pozycję “Zmiana

stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem

pożyczek i kredytów”:



Bilansowa zmiana stanu (23 500 – 22 000) wzrost

1 500,-



(-) wzrost zobowiązań inwestycyjnych (10 000 – 1 500) -

8 500,-



Zmiana stanu zobowiązań w rachunku przepływów

pieniężnych

- 7 000,-



Sprawdzenie:



Stan końcowy zobowiązań handlowych (działalność

operacyjna): 22 000 – 7 000 = 15 000



Zmiana stanu zobowiązań handlowych (stan końcowy – stan

początkowy): 15 000 – 22 000 = (7 000) spadek zobowiązań

Struktura rachunku

przepływów pieniężnych (1)

Struktura rachunku

przepływów pieniężnych (2)

Zadanie 1 (s.106)



Określ

do jakiego rodzaju działalności należy

zaliczyć następujące zdarzenia gospodarcze w

rachunku przepływów pieniężnych:



sprzedano za gotówkę towary



zapłacono odsetki od kredytu bankowego



zakupiono środek trwały, za który zapłata nastąpi w

późniejszym terminie



sprzedano papiery wartościowe



zaciągnięto długoterminowy kredyt bankowy



wypłacono pracownikom wynagrodzenia



zapłacono składki ZUS



udzielono firmi

X pożyczkę długoterminową



wypłacono dywidendę akcjonariuszom



otrzymano dywidendy od posiadanych udziałów



bank dopisał odsetki d

rachunku bieżącego



zapłacono przelewem za zakupione materiały

Zadanie 2 (s.106)



Podaj kwotę (wartość dodatnia lub ujemna) i pozycję, w której

poniższe zdarzenia gospodarcze należy wykazać w rachunku

przepływów pieniężnych sporządzonym metodą bezpośrednią i

pośrednią



Zdarzenia gospodarcze w tysiącach PLN



zakupiono materiały 300,- + VAT 66,- (FV + WB)



zapłacono zobowiązania z tytułu usług obcych 500,-



wydano materiały do produkcji wyrobów o wartości 200,-



wypłaconp pracownikom wynagrodzenia 400,-



zanotowano

wpływ należności za sprzedane wyroby gotowe 800,-



otrzymano nieodpłatnie środek trwały 450,-



sprzedano środek trwały o wartości netto 170,- za kwotę 175,- + VAT

38,50,- (FV + WB)



zaciągnięto kredyt 350,-



przeznaczono część zysku na podwyższenie kapitału zapasowego 150,-



zapłacono odsetki od kredytu 10,-



otrzymano spłatę udzielonej pożyczki krótkoterminowej 120,-



wypłacono dywidendy 20,-

Zadanie 3 (s.107) (1)



Na podstawie poniższych danych sporząd

rachunek przepływów pieniężnych metodą

pośrednią

Zadanie 3 (s.107) (2)

Zadanie 3 (s.107) (3)



Informacje uzupełniające, dotyczące okresu

sprawozdawczego



amortyzacja wyniosł

150,-



zakupiono środek trwały za 120,- za który zapłacono

100,-



zlikwidowano środek trwały o wartości netto 60,-



spłacono kredyt na kwotę 750,- i odsetki od kredytu w

wysokości 30,-



zaciągnięto nowy kredyt na kwotę 390,-



naliczono ujemne różnice kursowe od zobowiązań z

tytułu dostaw wyniosły 60,-



Wartość kontrolna: przepływy pieniężne netto

z działalności operacyjnej 190,-

System rejestracji

zdarzeń gospodarczych

– kontynuacja (roz. 5.3 i

5.4)

Ewidencja kosztów w

układzie rodzajowym (1)



Ewidencja kosztów podstawowej działalności

operacyjnej w układzie rodzajowym pozwala

na ustalenie wyniku finansowego w wariancie

porównawczym rachunku zysków i strat



Stosowana przez jednostki świadczące

nieskomplikowane, jednorodne usługi, przez

jednostki handlowe oraz jednostki wytwórcze

produkujące jeden rodzaj nieskomplikowanych

wyrobów, w których zbędne jest

przeprowadzenie kalkulacji jednostkowego

kosztu wytworzenia produktu

Ewidencja kosztów w

układzie rodzajowym (2)



W najprostszym ujęciu ewidencji kosztów i

ustalania wyniku finansowego przy

stosowaniu układu rodzajowego można

przedstawić ją następująco:

Różne konta

Koszty rodzajowe

Wynik finansowy

Przychody ze

sprzedaży

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym (3)



Objaśnienia:

1) Ewidencja poniesionych kosztów prostych na

kontach układu rodzajowego w korespondencji

z takimi kontami jak: Kasa, Rachunek bieżący,

Rachunki z dostawcami

2) Ewidencja osiągniętych przychodów ze sprzedaży

3) Przeksięgowanie obrotów kont układu

rodzajowego kosztów na konto Wynik Finansowy w

celu ustalenia wyniku finansowego

4) Przeksięgowanie przychodów na konto Wynik

Finansowy w celu ustalenia wyniku finansowego

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym: Przyk

ład (1)



Jednostka w styczniu ubezpieczyła swój majątek,

wykupując roczną polisę na kwotę 12 000,- Zgodnie

z tym dokumentem, kosztem obciążającym

styczeń może być jedynie kwota 1 000,- a pozostałe

11 000,-

są to nakłady podlegające rozliczeniu

proporcjonalnie na pozostałe 11 miesięcy



w tej sytuacji niezbędne jest zastosowanie w ewidencji

dwóch dodatkowych kont:

•

konto “Rozliczenie kosztów” pozwala ustalić koszty poniesione

w danym okresie, które zostały zarejestrowane w układzie

rodzajowym

ale nie powinny rzutować na wynik finansowy

ponieważ nie dotyczą tego okresu

•

konto “Rozliczenia międzyokresowe kosztów” (RMK) pozwala

ustalić w każdym okresie

jaka część kosztów podlegających

rozliczeniu w czasie dotyczy danego okresu, a jaka jeszcze

została do rozliczenia na następne okresy

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym: Przyk

ład (2)

Różne konta

Koszty rodzajowe

Wynik finansowy

Przychody ze

sprzedaży

RMK

Rozliczenie

kosztów

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym: Przyk

ład (3)



Objaśnienia:

1) Ewidencja poniesionych kosztów prostych na kontach układu

rodzajowego w korespondencji z takimi kontami jak: Kasa,

Rachunek bieżący, Rachunki z dostawcami

2) Koszty zarejestrowane w układzie rodzajowym, ale dotyczące

przyszłych okresów sprawozdawczych, za pośrednictwem konta

Rozliczenia kosztów, są wykazywane na koncie RMK

3) Odpowiednio ustalona część kosztów rozliczanych w czasie (RMK)

przypadająca na bieżący miesiąc zmniejsza stan tych kosztów oraz

zmniejsza poziom nakładów powstałych w danym okresie do

poziomu

nie dotyczącego tego okresu

4) Ewidencja osiągniętych przychodów ze sprzedaży

5) Przeksięgowanie obrotów kont kosztów układu rodzajowego na

konto Wynik Finansowy w celu ustalenia wyniku finansowego

6) Przeksięgowanie przychodów na konto Wynik Finansowy

7) Saldo końcowe konta Rozliczenie kosztów koryguje wynik

finansowy

w wariancie porównawczym po stronie przychodów

jako zmiana stanu produktów Ewidencja poniesionych kosztów

prostych na kontach układu rodzajowego w korespondencji z takimi

kontami jak: Kasa, Rachunek bieżący, Rachunki z dostawcami

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym

(4)



Uproszczona ewidencja kosztów i ustalanie wyniku finansowego

przy zastosowaniu układu rodzajowego w jednostce handlowej:

Różne konta

Koszty rodzajowe

Wynik finansowy

Przychody ze

sprzedaży

magazyn

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym

(5)



Objaśnienia:

1) Ewidencja poniesionych kosztów prostych na

kontach układu rodzajowego

2) Ewidencja na podstawie dowodu Wz (wydanie

z magazynu) sprzedanych towarów

3) Ewidencja osiągniętych przychodów ze

sprzedaży

4) Przeksięgowanie obrotów kont kosztów układu

rodzajowego na konto Wynik Finansowy

) Przeksięgowanie przychodów na konto Wynik

Finansowy

Ewidencja kosztów w

układzie rodzajowym i

kalkulacyjnym (1)



W jednostkach produkcyjnych i usługowych, których

produkty są złożone i asortyment zróżnicowany,

a w okresie sprawozdawczym oprócz produkcji / usług

zakończonej występuje także produkcja / usługi w

toku, konieczna jest taka ewidencja kosztów

aby

można było precyzyjnie ustalić

osz

y wytworzenia

poszczególnych rodzajów produktów / usług



Osiągamy to prowadząc ewidencję kosztów

podstawowej działalności operacyjnej w układzie

funkcjonalnym (koszty zakupu, koszty działalności

podstawowej, koszty sprzedaży) i w układzie

kalkulacyjnym (koszty bezpośrednie produktu, koszty

pośrednie produktu, koszty zarządu i koszty sprzedaży)

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym i kalkulacyjnym (2)



Przy równoległej ewidencji kosztów można

wyodrębnić następujące etapy ewidencji i rozliczenia

kosztów:



Etap I: ewidencja wszystkich poniesionych w okresie

sprawozdawczym kosztów podstawowej działalności

operacyjnej w układzie rodzajowym



Etap II: podział kosztów ujętych w układzie rodzajowym na

koszty podlegające rozliczeniu w czasie (RMK) i koszty

bieżącego okresu sprawozdawczego, które następnie ujmuje

się w układzie funkcjonalnym i kalkulacyjnym



Etap III: ustalenie i zaksięgowanie tej części kosztów

podlegających rozliczeniu w czasie, która dotyczy bieżącego

okresu sprawozdawczego



Etap IV: ustalenie jednostkowych kosztów wytworzenia

produktów i dzięki temu podział kosztów produkcji na koszt

produktów gotowych i niezakończonych

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym i kalkulacyjnym (3)



Sposób funkcjonowania konta “Rozliczenie kosztów” zależy

od wariantu ustalania wyniku finansowego



W wariancie kalkulacyjnym:



saldo końcowe kosztów według rodzaju przenoszone są na

stronę

tego konta



w ten sposob konta kosztów rodzajów i konto “Rozliczenie

kosztów” zostaną zamknięte

czyli nie wykażą żadnego salda



W wariancie porównawczym:



na stronę

konta “Rozliczenie kosztów” przenoszone są salda

kont składające się na koszt własny sprzedaży



konto “Rozliczenie kosztów” wykazuje saldo odpowiadające

zmianie stanu produktów



saldo

oznacza zmniejszenie stanu produktów (wartość

ujemna)

ale zwiększenie kosztów przy ustalaniu wyniku

finansowego



saldo

oznacza zwiększenie stanu produktów (wartość

dodatnia)

ale zmniejszenie kosztów przy ustalananiu wyniku

finansowego

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym i kalkulacyjnym (4)



Uproszczona ewidencja kosztów i ustalanie wyniku finansowego przy za

stosowaniu układu rodzajowego i kalkulacyjnego kosztów – wariant

kalkulacyjny

Różne konta

Koszty rodzajowe

Koszty produkcji

Produkty

RMK

Rozliczenie

kosztów

10/

/10

= =

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym i kalkulacyjnym (5)

Koszty

sprzedanych

produktów

Koszty sprzedaży

Przychody ze

sprzedaży

Koszty zarządu

Wynik finansowy

Koszty wydziałowe

/8a

/8c

8a/

8b/

8c/

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym i kalkulacyjnym (6)



Objaśnienia:

1) Ewidencja poniesionych kosztów prostych na kontach układu rodzajowego

2) Przeksięgowanie kosztów rodzajowych na RMK, jeśli dotyczą przyszłych

okresów sprawozdawczych lub na “Koszty produkcji”, “Koszty

wydziałowe”, “Koszty zarządu” bądź “Koszty sprzedaży”, jeśli dotyczą

bieżącego okresu

3) Obciążenie ustaloną częścią kosztów podlegających rozliczeniu w czasie,

przypadając

na bieżący miesiąc, odpowiednio na konta “Koszty

produkcji”, “Koszty wydziałowe”, “Koszty zarządu” lub “Koszty sprzedaży”

4) Przeksięgowanie uzasadnionych kosztów pośrednich produktu z konta

“Koszty wydziałowe” na konto “Koszty produkcji”, a nieuzasadnionych

kosztów wydziałowych na “Koszty wytworzenia sprzedanych produktów”

5) Przeksięgowanie rzeczywistego kosztu wytworzenia produktów gotowych

przyjętych do magazynu

6) Wyksięgowanie kosztu wytworzenia sprzedanych produktów

7) Ewidencja osiągniętych przychodów ze sprzedaży

8) Przeksięgowanie kosztu własnego sprzedaży (8a, 8b, 8c) na konto Wynik

Finansowy

9) Przeksięgowanie osiągniętych przychodów na konto Wynik Finansowy

10) Przeksięgowanie kosztów rodzajowych na stronę

konta “Rozliczenie

kosztów”

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym i kalkulacyjnym (7)



Uproszczona ewidencja kosztów i ustalanie wyniku finansowego przy za

stosowaniu układu rodzajowego i kalkulacyjnego kosztów – wariant

por

ównawczy

Różne konta

Koszty rodzajowe

Koszty produkcji

Produkty

RMK

Rozliczenie

kosztów

10a/

10b/

10c/

[11]

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym i kalkulacyjnym (8)

Koszty

sprzedanych

produktów

Koszty sprzedaży

Przychody ze

sprzedaży

Koszty zarządu

Wynik finansowy

Koszty wydziałowe

/10a

/10b

[11]

/10c

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym i kalkulacyjnym (9)



Objaśnienia:

1) Ewidencja poniesionych kosztów prostych na kontach układu rodzajowego

2) Przeksięgowanie kosztów rodzajowych na RMK, jeśli dotyczą przyszłych

okresów sprawozdawczych lub na “Koszty produkcji”, “Koszty

wydziałowe”, “Koszty zarządu” bądź “Koszty sprzedaży”, jeśli dotyczą

bieżącego okresu

3) Obciążenie ustaloną częścią kosztów podlegających rozliczeniu w czasie,

przypadającą na bieżący miesiąc, odpowiednio na konta “Koszty

produkcji”, “Koszty wydziałowe”, “Koszty zarządu” lub “Koszty sprzedaży”

4) Przeksięgowanie uzasadnionych kosztów pośrednich produktu z konta

“Koszty wydziałowe” na konto “Koszty produkcji”, a nieuzasadnionych

kosztów wydziałowych na “Koszty zarządu”

5) Przeksięgowanie rzeczywistego kosztu wytworzenia produktów gotowych

przyjętych do magazynu

6) Wyksięgowanie kosztu wytworzenia sprzedanych produktów

7) Ewidencja osiągniętych przychodów ze sprzedaży

8) Przeksięgowanie kosztów rodzajowych na konto Wynik Finansowy

9) Przeksięgowanie osiągniętych przychodów na konto Wynik Finansowy

10) Przeksięgowanie kosztu własnego sprzedaży (8a, 8b, 8c) na stronę

konta “Rozliczenie kosztów”

11) Korekta wyniku finansowego o saldo końcowe konta “Rozliczenie

kosztów” oznaczając zmianę stanu produktów końcowych

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym: Przyk

ład

(1)



Salda wybranych kont w spółce produkcyjnej na 1 grudnia 2010 roku

były następujące:



wyroby gotowe

800,-



RMK czynne

200,-



poniesione w grudniu koszty według rodzajów wynosiły 8

000,-

•

rozliczone koszty rodzajowe w drugim układzie klasyfikacyjnym:



koszty działalności podstawowej

4 800,-



koszty sprzedaży

700,-



koszty zarządu

2 000,-



koszty przyszłych okresów

500,-

•

stawka czynnych kosztów rozliczanych w czasie wynosi w grudniu i dotyczy

działalności podstawowej

400,-

•

przyjęto wyroby gotowe z produkcji do magazynu według rzeczywistego kosztu

wytworzenia; produkcja w toku wynosi

300,-

•

przekazano wyroby gotowe na rzecz środków trwałych w budowie

100,-

•

sprzedano wyroby gotowe



koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów

5 500,-



przychód ze sprzedaży netto (VAT 22%)

9 000,-

Ewidencja kosztów w układzie

rodzajowym: Przyk

ład

(2)



Na podstawie powyżych danych należy:



zapisać dane na odpowiednich kontach

(salda i obroty)



zaksięgować operacje gospodarcze



ustalić w sposób księgowy wynik ze

sprzedaży przy założeniu, że jednostka

sporządza porównawczy rachunek zysków

i strat

Ewidencja kosztów w

układzie rodzajowym:

Przyk

ład

(3)

Wyroby gotowe

RMK

Różne konta

Koszty

rodzajowe

Rozliczenie

kosztów

Koszty produkcji

Koszty sprzedaży

Koszty zarządu

Produkty w toku

Sp. 800 5 500 /6a

4/ 4 900 100 /5a

5 700 5 600

100 Sk

Sp. 200 400 /6a

2/ 500

700 400

300 Sk

8 000 /1

1/ 8 000 8
000 /H

= =

B/ 5 500 8 000 /2

C/ 700

D/ 2 000

E/ 100

F/ (300)

8 000 8 000

2/ 4 800 4 900 /
4

3/ 400 300 /
4a

5 200 5 200

2/ 700 700 /C

2/ 2 000 2
000 /D

4a/ 300

300

300
Sk

Ewidencja kosztów w

układzie rodzajowym:

Przyk

ład

(4)

Koszty sprzedanych

wyrobów

Przychody ze

sprzedaży

Rozrachunku z

odbiorcami

VAT należny

Koszty obrotów

wewnętrznych

Środki trwałe w

budowie

Wynik finansowy

6a/ 5 500 5 500 /B

6b/ 10 980

1 980 /6b

G/ 100 100 /
5b

5b/ 100

H/ 8 000 9
000 /A

(300) /F

100 /G

8 000 8 800
Sk

Zysk 800

Przychody obrotów

wewnętrznych

A/ 9 000 9 000 /6b

5a/ 100 100 /E

Ewidencja kosztów w

układzie rodzajowym:

Przyk

ład

(5)



Zmiana stanu produktów (Sk – Sp):

wyroby gotowe

100 – 800 =

(700)

produkty w toku

300 – 0 =

300

RMK

300 – 200 = 100

(300)

Poprawianie błędów

księgowych (1)



W księgowości prowadzonej ręcznie:



błędy dostrzeżone na bieżąco lub dzięki

zestawieniu obrotów i sald można poprawić przez

skreślenie dotychczasowego zapisu i dokonanie

nowego

z zachowaniem czytelności

błędów zapisu oraz podpisanie poprawki i

umieszcz

e daty



poprawki muszą być dokonane jednocześnie we

wszystkich księgach rachunkowych



W księgowości prowadzonej komputerowo:



możliwe jest usunięcie błędnego zapisu

i wprowadzenie prawidłowego – można tak

zrobić

gdy zapis jest dokonywany w pierwszej

kolejności

w tzw. buforze

Poprawianie błędów

księgowych (2)



Po zamknięciu miesiąca mogą się ujawnić błędy

których nie wykryło zestawienie obrotów i sald:



zaksięgowanie zdarzenia gospodarczego zgodnie z zasadą

podwójnego zapisu, ale na niewłaściwych kontach



zaksięgowanie zdarzenia gospodarczego zgodnie z zasadą

podwójnego zapisu, ale po niewłaściwych niż należało

stronach kont



zaksięgowanie zdarzenia gospodarczego dwukrotnie lub

jego całkowite pominięcie



Tego typu błędów nie można poprawić poprzez

skreślenie czy usunięcie, gdyż sporządzone

okresowe sprawozdania (deklaracje podatkowe,

deklaracje ZUS) wymagałoby deklaracji

korygujących

Storno (1)



Specjalne zapisy korygujące w ramach których

obowiązuje zasada podwójnego zapisu przez

wprowadzenie do ksiąg rachunkowych dowodu

zawierającego korekty błędnych zapisów



Storno czarne polega na tym

że zapisu korygującego

dokonuje się na kontach na których nastąpił błąd

ale

po stronach przeciwnych (zapisy tylko dodatnie)



daje prowidłowe salda na kontach, ale niestety obroty są

sztucznie zawyżone, nie wynikają ze zdarzeń gospodarczych

tylko z błędów i ich poprawy



Storno czerwone polega na tym

że zapis korygujący

dokonuje się na tych samych stronach kont, na

których wystąpił błąd, ale w wartości ujemnej

Storno czarne: Przyk

ład



Zastosowanie storna czarnego gdzie:

1a) oznacza storno błędu

1b) oznacza prawidłowy zapis



Zakup środka trwałego za gotówkę w kwocie 4 000,- zaksięgowano

Rachunek bieżący

Materiały

Kasa

Środki trwałe

1a/ 4 000 4
000 /1

4 000 4 000

1/ 4 000 4
000 /1a

4 000 4 000

4 000 /

1b/ 4 000

Storno czerwone: Przyk

ład



Zastosowanie storna czerwonego gdzie:

2a) oznacza storno błędu zapisem ujemnym – kwota w nawiasach

2b) oznacza prawidłowy zapis



Zakup środka trwałego za gotówkę w kwocie 4 000,- zaksięgowano

Rachunek bieżący

Materiały

Kasa

Środki trwałe

4
000 /2

(4
000) /2a

------------

2/ 4 000

2a/ 4 000

------------

4 000 /

2b/ 4 000

Storno: Przyk

ład (1)



Poprawienie błędu złożonego z zachowaniem czystości

obrotu kont:



Zakup towarów za gotówkę na kwotę 3 800,-

zaksięgowano (zapisy 3a, 3b, 3c oznaczają storno):

Materiały

Kasa

Towary

3/ 6 800 3 800 /
3b

3a/ (3 000)

3c/ (3 800) (3 800) /
3b

=== ===

Sp XXX 6 800 /
3

(3
000) /3a

3 800

3b/ 3 800

3 800

Storno: Przyk

ład (2)



Zapis 3a) jest to storno czerwone częściowo co do

kwoty – nie było potrzeby ustuwania całej kwoty –

usunięto tylko różnicę 3 000,-



Zapis 3b) jest to storno czarne częściowe co do

konto – poprawą błędu jest tylko zapis po stronie

Ct niewłaściwego konta “Materiały”, natomiast

zapis po stronie Dt konta “Towary” jest już

prawidłową korespondencją do zapisu na koncie

“Kasa”



Zapis 3c) jest to storno czerwone całkowite

polegające na usunięciu występujących na koncie

“Materiały” obrotów, nie wynikających ze zdarzeń

gospodarczych

Podstawowe wymogi

prowadzenia ksiąg

rachunkowych (1)



Do podstawowego zakresu rachunkowości należy

prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg

rachunkowych, będących zbiorem zapisów zdarzeń w

porządku chronologicznym

systematycznym



Zgodnie z ustawą jednostka powinna posiadać

dokumentację, opisującą w języku polskim, sposób

prowadzenia ksiąg rachunkowych, dotycz

ącą

przede

wszystkim:



posiadania zakładowego planu kont, ustalającego wykaz kont

księgi głównej i zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych,

zasady klasyfikacji zdarzeń gospodarczych oraz powiązania

kont ksiąg pomocniczych z kontami księgi głównej



posiadania wykazu ksiąg rachunkowych, a przy prowadzeniu

ksiąg przy użyciu komputera, wykazu zbioru danych

tworzących księgi rachunkowe na komputerowych nośnikach

danych z określeniem ich struktury i wzajemnych powiązań



posiadania opisu systemu przetwarzania danych,

a przy prowadzeniu ksiąg przy użyciu

komputera, posiadania opisu systemu

informatycznego, zawierającego wykaz programów,

procedur lub funkcji, w zależności od struktury

oprogramowania



posiadania opisu systemu służącego ochronie danych i

ich zbiorów, w tym dowodów księgowych, ksiąg

rachunkowych

i innych dokumentów

stanowiących podstawę dokonywanych w nich zapisów

Podstawowe wymogi

prowadzenia ksiąg

rachunkowych (2)

Podstawowe wymogi

prowadzenia ksiąg

rachunkowych (3)



Ksi

rachunkowe obejmują zbiory zapisów

księgowych, obrotów i sald, które tworzą: dziennik,

księgę główną, księgi pomocnicze, zestawienie

obrotów

i sald kont księgi głównej i ksiąg

pomocniczych oraz wykaz składników aktywów i

pasywów czyli inwentarz



Dziennik zawiera chronoligiczne ujęcie zdarzeń

(w kolejności dat ich powstawania), jakie nastąpiły

w okresie sprawozdawczym



zapisy w dzienniku muszą być kolejno numerowane, a sumy

zapisów liczone w sposób ciągły (w skali okresu

sprawozdawczego i narastająco w skali roku obrotowego)



Księga główna zawiera systematyczny zapis zdarzeń

w podziale ze względu na ich treść ekonomiczną

(dotyczącą aktywów, pasywów, kosztów czy

przychodów) prowadzony na specjalnych

urządzeniach księgowych (kontach syntetycznych)

stosowanych do ich rejestracji zgodnie z zasadą

podwójnego zapisu

Podstawowe wymogi

prowadzenia ksiąg

rachunkowych (4)



Księgi pomocnicze zawierają zapisy będące

uszczegółowieniem i uzupełnieniem zapisów kont

księgi głównej w ujęciu systematycznym



zapisy są dokonywane na kontach analitycznych i muszą być

uzgadnione z saldami i zapisami na kontach księgi głównej



Zestawienie obrotów i sald sporządza się na

podstawie zapisów na kontach księgi głównej, nie

rzadziej niż na koniec miesiąca

•

co najmniej na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych sporządza

się zestawienie sald wszystkich kont ksiąg pomocniczych



Inwentarz jest to wykaz składników aktywów i

pasywów



sporządzają go jednostki, które wcześniej nie prowadziły

ksiąg rachunkowych, w pozostałych przypadkach rolę

inwentarza spełnia zestawienie obrotów i sald księgi głównej

i ksiąg pomocniczych

Podstawowe wymogi

prowadzenia ksiąg

rachunkowych (5)



Księgi rachunkowe otwiera się:



na dzień rozpoczęcia działalności, którym jest

dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki

o charakterze majątkowym lub finansowym



na początek każdego następnego roku obrotowego



na dzień zmiany formy prawnej: na dzień wpisu do

rejestru połączenia jednostek lub podziału

jednostki powodujących powstanie nowej jednostki



na dzień rozpoczęcia likwidacji lub wszczęcia

postępowania upadłościowego



Księgi otwiera się w ciągu 15 dni od dnia

zaistnienia wymienionych zdarzeń

Podstawowe wymogi

prowadzenia ksiąg

rachunkowych (6)



Księgi rachunkowe zamyka się:



na dzień kończący rok obrotowy



na dzień zakończenia działalności



na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej lub

postawienie jednostki w stan likwidacji czy upadłości, w

jednostce przejmowanej na dzień połączenia związanego

z przejęciem jednostki przez inną jednostkę (dzień wpisu

do rejestru połączenia)



na dzień poprzedzający dzień podziału lub połączenia

jednostek, jeżeli w wyniku podziału lub połączenia

powstaje nowa jednostka (dzień poprzedzający dzień

wpisu do rejestru połączenia lub podziału)



Księgi zamyka się nie później niż w ciągu trzech

miesięcy od dnia zaistnienia wymienionych

powyżej zdarzeń

Podstawowe wymogi

prowadzenia ksiąg

rachunkowych (7)



Księgi rachunkowe powinny być prowadzone:



rzetelnie –dokonane zapisyy muszą odzwierciedlać stan

rzeczywisty



bezbłędnie – należy wprowadzić do nich kompletnie i

poprawnie wszystkie zakwalifikowane do zaksięgowania w

danym miesiącu dowody księgowe, zapewnić ciągłość

zapisów oraz bezbłędność działania stosowanych procedur

obliczeniowych



sprawdzalnie – powinny umożliwiać stwierdzenie

poprawności dokonywanych w nich zapisów, stanów (sald)

oraz działania stosowanych procedur obliczeniowych



bieżąco – pochodzące z nich informacje umożliwiają

sporządzenie w terminie obowiązujących sprawozdań

finansowych oraz deklaracji podatkowych i dokonywanie

rozliczeń finansowych

Dowody księgowe (1)



Dowody księgowe stwierdzają dokonanie

zdarzenia gospodarczego



Źródłowe dowody księgowe dzieli się na:



zewnętrzne obce – otrzymane od kontrahenta w oryginale



zewnętrzne własne – przekazane w oryginale

kontrahentom



wewnętrzne – dotyczące zdarzeń wewnątrz jednostki



Dowody księgowe wewnętrzne dzielimy na:



zbiorcze – służą do dokonywania łącznych zapisów zbioru

dowodów źródłowych; które muszą być w dowodzie

zbiorczym pojedyńczo wymienione



korygujące poprzednie zapisy



zastępcze – wystawione do czasu otrzymania

zewnętrznego obcego dowodu źródłowego



rozliczeniowe – ujmują już dokonane zapisy według

nowych kryteriów klasyfikacyjnych

Dowody księgowe (2)

Dowody księgowe (3)

Zadanie 5 (s.141) (1)



Spółka na

dzień

1 stycznia 2010 roku

posiadała następujące aktywa i pasywa:



środki trwałe

33 000,-



kasa

1 500,-



wyroby gotowe

15 000,-



kredyty bankowe

7 000,-



rachunek bieżący

9 000,-



zobowiązania wobec dostawców

4 200,-



kapitał zakładowy

???



materiały

6 000,-

Zadanie 5 (s.141) (2)



Sporządź uproszczony bilans otwarcie, nanieś powyżs

e stany

początkowe na konta, a następnie zaksięguj podane zdarzenia

gospodarcze i sporządź uproszczony bilans zamknięcia:



kupiono materiały i przyjęto je do magazynu płacąc z rachunku

bieżącego 3

500,-



wypłacono pracownikowi z kasy zaliczkę na delegację

600,-



kupiono samochód dostawczy za kwotę

38 000,-



spłacono część zobowiązania wobec dostawcy z rachunku bieżącego

2 000,-



przyjęto nowego udziałowca, który przekazał udział w postaci

komputerów 8

400,-



pracownik zwrócił do kasy częś

zaliczki

100,-



spłacono z rachunku bieżącego część kredytu

1 200,-



Wartość kontrolna: suma aktywów na 31 stycznia 2010 roku

wynosi 107 700,-

Zadanie 6 (s.141-142)



Nowo założona spółka usługowa na

dzień

1 stycznia 2010 roku

posiadała na rachunku bieżącym 30 000,- oraz środki trwałe za

40 000,- - wszystko to stanowi wkład udziałowców



Nanieś powyższe stanu początkowe na konta, a następnie

zaksięguj podane zdarzenia gospodarcze i sporządź uproszczony

bilans zamknięcia:



pobrano z banku do kasy

6 000,-



zapłacono gotówką czynsz za wynajem biura

1 200,-



zapłacono gotówką fakturę za usługi telefoniczne 350,-



sprzedano usługę za gotówkę

3 300,-



wypłacono z kasy wynagrodzenia pracownikom

2 500,-



sprzedano usługę na kredyt

3 800,-



kupiono za gotówkę drobne materiały biurowe 120,-



zapłacono z rachunku bieżącego podatek od nieruchomości 900,-



ustalono w sposób księgowy wynik finansowy jednostki



Wartość kontrolna: zysk 1 400,-

Zadanie 7 (s.142) (1)



Spółka na

dzień

1 stycznia 2010 roku

posiadała następujące aktywa i pasywa:



środki trwałe

80 000,-



kredyty bankowe

15 000,-



kapitał zakładowy

???



kasa

4 000,-



nale

żności od odbiorców

1 800,-



rachunek bieżący

10 000,-



materiały

2 000,-



towary

9 200,-



zobowiązania wobec dostawców

4 600,-

Zadanie 7 (s.142) (2)



Sporządź uproszczony bilans otwarcie, nanieś powyżse stany

początkowe na konta, a następnie zaksięguj podane zdarzenia

gospodarcze i sporządź uproszczony bilans zamknięcia:



zapłacono gotówką czynsz za wynajem sklepu 900,-



zapłacono gotówką fakturę za usługi telefoniczne 250,-



kupiono towary, płacąc z rachunku bieżącego i przyjęto je do magazynu

2 300,-



sprzedano towary o wartości 5 100,- za kwotę (cena sprzedaży) 7 400,-



wypłacono z kasy wynagrodzenia pracownikom 2 200,-



sprzedano za gotówkę towary o wartości 3 400,- za kwotę (cena sprzedaży)

5 600,-



kupiono computer z odroczonym terminem płatności 3 500,-



ustalono w sposób księgowy wynik finansowy jednostki



Wartość kontrolna: zysk 1 000,-

Zadanie 8 (s.143)



Trzech udziałowców założyło spółkę handlową przekazując na rachunek

bankowy 65 000,- wnosząc w formie aportu komputer o wartości 3 600,-

samochód dostawczy o wartości 21 400,-



Nanieś powyższe dane na konta, zaksięguj podane zdarzenia gospodarcze, a

następnie sporządź bilans zamknięcia:



kupiono wyposażenie do wynajmowanego sklepu

6 000,-



zapłacono z rachunku bankowego czynsz za sklep

1 200,-



zakupiono i przyjęto do magazynu towary o wartości

50 000,-



otrzymano fakturę za transport tych towarów 400,-



zapłacono z rachunku bankowego wynagrodzenia 2 800,-



sprzedano za gotówkę towary o wartości 27 000,- za kwotę (cena sprzedaży)

38 400,-



za gotówkę z kasy kupiono drobne materiały biurowe 80,-



za gotówkę zapłacono za naprawę komputera 220,-



zapłacono z rachunku bankowego za zakupione towary 50 000,-



ustalono w sposób księgowy wynik na działalności



Wartość kontrolna: zysk 6 700,-

Zadanie 15 (s.146)



Popraw poniższe błędy, stosując zapisy

korygujące – storno



zakup środka trwałego za 6 000,-

zaksięgowano:

•

Towary Dt 6 000,- Należności od odbiorców Ct 6 000,-



spłatę kredytu bankowego z rachunku

bieżącego 1 800,- zaksięgowano:

•

Rachunek bieżący Dt 1 800,- Zobowiązania wobec

dostawców Ct 1 800,-



wypłatę z kasy pracownikowi 200,- zaliczki

zaksięgowano:

•

Należności od pracowników Dt 2 000,- Kasa Ct 2 000,-



zakup towarów u dostawcy na kwotę 3 500,-

zaksięgowano

•

Materiały Dt 5 300,- Zobowiązania wobec dostawców

Ct 5 300,-

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
Slide 72
Slide 73
Slide 74
Slide 75
Slide 76
Slide 77
Slide 78
Slide 79
Slide 80
Slide 81
Slide 82
Slide 83
Slide 84
Slide 85
Slide 86
Slide 87
Slide 88
Slide 89
Slide 90
Slide 91
Slide 92
Slide 93
Slide 94
Slide 95
Slide 96
Slide 97
Slide 98
Slide 99
Slide 100
Slide 101
Slide 102
Slide 103
Slide 104
Slide 105
Slide 106
Slide 107
Slide 108
Slide 109
Slide 110
Slide 111
Slide 112
Slide 113
Slide 114
Slide 115
Slide 116
Slide 117
Slide 118
Slide 119
Slide 120
Slide 121
Slide 122
Slide 123
Slide 124
Slide 125
Slide 126
Slide 127
Slide 128
Slide 129
Slide 130
Slide 131
Slide 132
Slide 133
Slide 134
Slide 135
Slide 136
Slide 137
Slide 138
Slide 139
Slide 140
Slide 141
Slide 142
Slide 143
Slide 144
Slide 145
Slide 146
Slide 147
Slide 148
Slide 149
Slide 150
Slide 151
Slide 152
Slide 153
Slide 154
Slide 155
Slide 156
Slide 157
Slide 158
Slide 159
Slide 160
Slide 161
Slide 162
Slide 163
Slide 164
Slide 165
Slide 166
Slide 167
Slide 168
Slide 169
Slide 170
Slide 171
Slide 172
Slide 173
Slide 174
Slide 175
Slide 176
Slide 177
Slide 178
Slide 179
Slide 180
Slide 181
Slide 182
Slide 183
Slide 184
Slide 185
Slide 186
Slide 187
Slide 188
Slide 189
Slide 190
Slide 191
Slide 192
Slide 193
Slide 194
Slide 195
Slide 196
Slide 197
Slide 198
Slide 199
Slide 200
Slide 201
Slide 202
Slide 203
Slide 204
Slide 205
Slide 206
Slide 207
Slide 208
Slide 209
Slide 210
Slide 211
Slide 212
Slide 213
Slide 214
Slide 215
Slide 216
Slide 217
Slide 218
Slide 219
Slide 220
Slide 221
Slide 222
Slide 223
Slide 224
Slide 225
Slide 226
Slide 227
Slide 228
Slide 229
Slide 230
Slide 231
Slide 232
Slide 233
Slide 234
Slide 235
Slide 236
Slide 237
Slide 238
Slide 239
Slide 240
Slide 241
Slide 242
Slide 243
Slide 244
Slide 245

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
rachunkowość i finanse, AR Poznań - Leśnictwo, finanse i rach
Rachunkowość - przychody, Rachunkowość i finanse, Rachunkowość, rachunkowosc
zestawy pytan, Rachunkowość i finanse
ZRF-zadania-ST i WNIP, SGH, Zaawansowana rachunkowość finansowa - Gawart
RACHUNKFINANS2, II ROK, Rachunkowość finansowa
RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA ĆW T4
Rachunkowość finansowa ćwiczenia" 01
Rachunkowość Finansowa wykłady praca domowa
Notatka II FiR, Studia UMK FiR, Licencjat, II rok - moduł Rachunkowość, Finanse publiczne R.Huterski
rach test, rachunkowość finansowa
Egzamin z rachunkowsci finansowej gr II, WSFiZ rok 1
www.wsb2.pl testy wiczenia, FINANSE I RACHUNKOWOŚĆ, FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW
ZAOCZNI!, UE rond Fir, Fir Rond UE, 2 rok, Rachunkowośc Finansowa - Maćkowiak, zebrane egzaminy maćk
cw6 rozwiazania, Zaawansowana rachunkowość finansowa, Zaawansowana rachunkowość finansowa, zaawansow
ewidencja przebiegu pojazdu, Rachunkowość Finanse Księgowość

więcej podobnych podstron

Rachunkowosc finansowa 2

Document Outline