1.14. Charakterystyka

1.14. Charakterystyka

zwierząt

zwierząt

Opracowała Bożena Smolik

Opracowała Bożena Smolik

Konsultant Arleta Poręba-Konopczyńska

Konsultant Arleta Poręba-Konopczyńska

Królestwo - zwierzęta

Królestwo - zwierzęta



Przypomnijmy sobie informacje z tematu o

Przypomnijmy sobie informacje z tematu o

klasyfikowaniu organizmów.

klasyfikowaniu organizmów.



Świat organizmów podzielony został na 5

Świat organizmów podzielony został na 5

królestw: bakterie, protisty, rośliny, grzyby i

królestw: bakterie, protisty, rośliny, grzyby i

zwierzęta.

zwierzęta.



W królestwie zwierzęta znajdują się

W królestwie zwierzęta znajdują się

wielokomórkowe organizmy cudzożywne, w

wielokomórkowe organizmy cudzożywne, w

większości zdolne do samodzielnego poruszania

większości zdolne do samodzielnego poruszania

się.

się.



Większość zwierząt ma narządy służące do

Większość zwierząt ma narządy służące do

odżywiania się, oddychania, wydalania,

odżywiania się, oddychania, wydalania,

reagowania na bodźce, rozmnażania się.

reagowania na bodźce, rozmnażania się.



W obrębie tego królestwa poznamy zwierzęta

W obrębie tego królestwa poznamy zwierzęta

bezkręgowe i kręgowe.

bezkręgowe i kręgowe.

Systematyka zwierząt

Systematyka zwierząt



Królestwo : zwierzęta

Królestwo : zwierzęta

(

(

Animalia

Animalia

)

)



Typ - gąbki

Typ - gąbki

- parzydełkowce

- parzydełkowce

- płazińce

- płazińce

- wrotki

- wrotki

- nicienie

- nicienie

- pierścienice

- pierścienice

- stawonogi

- stawonogi

- mięczaki

- mięczaki

- strunowce

- strunowce

beztkankow
ce

tkankowce

bezkręgow

ce

Bezkręgowce

Bezkręgowce



Bezkręgowce to stara nazwa systematyczna, do

Bezkręgowce to stara nazwa systematyczna, do

której, zwyczajowo, zalicza się wszystkie typy

której, zwyczajowo, zalicza się wszystkie typy

zwierząt, … bez kręgowców oczywiście

zwierząt, … bez kręgowców oczywiście





czyli nie

czyli nie

posiadające kręgosłupa

posiadające kręgosłupa



Bezkręgowce to zwierzęta, które nie posiadają

Bezkręgowce to zwierzęta, które nie posiadają

szkieletu wewnętrznego

szkieletu wewnętrznego



Obejrzyj animowaną wzmiankę dotyczącą

Obejrzyj animowaną wzmiankę dotyczącą

bezkręgowców

bezkręgowców

http://www.scholaris.pl/cms/index.php/resources

http://www.scholaris.pl/cms/index.php/resources

/animacja_charakterystyka_bezkręgowców.html

/animacja_charakterystyka_bezkręgowców.html

Parzydełkowce

Parzydełkowce



Parzydełkowce to najprostsze tkankowe zwierzęta

Parzydełkowce to najprostsze tkankowe zwierzęta

wodne.

wodne.



Występują głównie w wodach słonych.

Występują głównie w wodach słonych.



Charakteryzują się promienistą symetrią ciała.

Charakteryzują się promienistą symetrią ciała.



Występują w postaci workowatego polipa (osiadłe) lub

Występują w postaci workowatego polipa (osiadłe) lub

dzwonowatej meduzy (wolno pływające).

dzwonowatej meduzy (wolno pływające).



Mają dużą zdolność regeneracji – to bardzo korzystna

Mają dużą zdolność regeneracji – to bardzo korzystna

umiejętność- polecam ten adres :

umiejętność- polecam ten adres :

http://www.scholaris.pl/cms/index.php/resources/an

http://www.scholaris.pl/cms/index.php/resources/an

imacja_rozmnażanie_bezpłciowe_u_parzydełkowc

imacja_rozmnażanie_bezpłciowe_u_parzydełkowc

ów_płazińców_i_szkarłupni.html

ów_płazińców_i_szkarłupni.html



Posiadają komórki parzydełkowe, służące do ataku

Posiadają komórki parzydełkowe, służące do ataku

i obrony (zawierają drażniąco-paraliżującą ciecz).

i obrony (zawierają drażniąco-paraliżującą ciecz).

Parzydełkowce

Parzydełkowce

Polip

Polip



Postać osiadła

Postać osiadła



Kształt ciała-

Kształt ciała-

workowaty

workowaty



Otwór gębowy

Otwór gębowy

skierowany ku górze

skierowany ku górze



Otwór gębowy

Otwór gębowy

uzbrojony czułkami

uzbrojony czułkami

Meduza

Meduza



Postać wolno pływająca

Postać wolno pływająca



Kształt ciała dzwonowaty

Kształt ciała dzwonowaty



Otwór gębowy

Otwór gębowy

skierowany ku dołowi

skierowany ku dołowi



Otwór gębowy uzbrojony

Otwór gębowy uzbrojony

w ramiona, czułki na

w ramiona, czułki na

brzegu dzwonu

brzegu dzwonu

Płazińce

Płazińce



Zwane są inaczej robakami płaskimi.

Zwane są inaczej robakami płaskimi.



Ciało ich spłaszczone jest grzbieto-brzusznie.

Ciało ich spłaszczone jest grzbieto-brzusznie.



Mają dwuboczną symetrię ciała.

Mają dwuboczną symetrię ciała.



Żyją w wodach słonych, słodkich oraz wewnątrz ciała innych

Żyją w wodach słonych, słodkich oraz wewnątrz ciała innych

organizmów, zwanych żywicielami.

organizmów, zwanych żywicielami.



Zdecydowana większość płazińców to pasożyty.

Zdecydowana większość płazińców to pasożyty.



W rozwoju występuje postać larwy

W rozwoju występuje postać larwy

Przedstawiciele poszczególnych gromad:

Przedstawiciele poszczególnych gromad:

–

Tasiemce – tasiemiec uzbrojony, nieuzbrojony, bruzdogłowiec

Tasiemce – tasiemiec uzbrojony, nieuzbrojony, bruzdogłowiec

–

Przywry – motylica wątrobowa

Przywry – motylica wątrobowa

–

Wirki – wypławek biały

Wirki – wypławek biały

Pierścienice

Pierścienice



Żyją w wodach i w glebie. Większość z nich

Żyją w wodach i w glebie. Większość z nich

to zwierzęta wolno żyjące,

to zwierzęta wolno żyjące,

niektóre pędzą osiadły tryb życia.

niektóre pędzą osiadły tryb życia.



Ciało pierścienic jest wydłużone, podzielone

Ciało pierścienic jest wydłużone, podzielone

na wiele segmentów o podobnej

na wiele segmentów o podobnej

budowie.

budowie.

pierścień = segment = metamer

pierścień = segment = metamer



U pierścienic po raz pierwszy w rozwoju

U pierścienic po raz pierwszy w rozwoju

ewolucyjnym występuje zamknięty układ

ewolucyjnym występuje zamknięty układ

krwionośny.

krwionośny.

Przedstawiciele poszczególnych gromad:

Przedstawiciele poszczególnych gromad:

–

wieloszczety – nereida

wieloszczety – nereida

–

skąposzczety – dżdżownica ziemna

skąposzczety – dżdżownica ziemna

–

pijawki -

pijawki -

pijawka lekarska

pijawka lekarska

Mięczaki

Mięczaki



W miękkim ciele mięczaków wyróżniamy głowę,

W miękkim ciele mięczaków wyróżniamy głowę,

nogę i worek trzewiowy, okryty płaszczem. W

nogę i worek trzewiowy, okryty płaszczem. W

worku trzewiowym znajdują się narządy

worku trzewiowym znajdują się narządy

wewnętrzne.

wewnętrzne.



U większości gatunków płaszcz wytwarza

U większości gatunków płaszcz wytwarza

wapienną muszlę.

wapienną muszlę.



Muszla stanowi szkielet zewnętrzny tych

Muszla stanowi szkielet zewnętrzny tych

organizmów.

organizmów.



Żyją głównie w wodach morskich, ale także w

Żyją głównie w wodach morskich, ale także w

wodach słodkich i na lądzie.

wodach słodkich i na lądzie.

Przegląd systematyczny

Przegląd systematyczny

mięczaków

mięczaków

Ślimaki

Ślimaki

ślimak winniczek

ślimak winniczek

pomrów wielki

pomrów wielki

stożek królewski

stożek królewski

Małże

Małże

szczeżuja wielka

szczeżuja wielka

omułek jadalny

omułek jadalny

ostryga wielka

ostryga wielka

Głowonogi

Głowonogi

ośmiornica pospolita

ośmiornica pospolita

kałamarnica

kałamarnica

olbrzymia

olbrzymia

mątwa zwyczajna

mątwa zwyczajna

Charakterystyka

Charakterystyka

stawonogów

stawonogów



Stawonogi to najliczniejsza grupa zwierząt,

Stawonogi to najliczniejsza grupa zwierząt,

zamieszkująca wszystkie środowiska:

zamieszkująca wszystkie środowiska:

–

wodę,

wodę,

–

ląd,

ląd,

–

powietrze.

powietrze.



Ciało ich podzielone jest na części (tagmy) i

Ciało ich podzielone jest na części (tagmy) i

pokryte szkieletem zewnętrznym zbudowanym z

pokryte szkieletem zewnętrznym zbudowanym z

chityny.

chityny.



Odnóża składają się z elementów połączonych

Odnóża składają się z elementów połączonych

ruchomo, stawami (stąd nazwa całej grupy

ruchomo, stawami (stąd nazwa całej grupy

zwierząt).

zwierząt).

Przegląd systematyczny

Przegląd systematyczny

stawonogów

stawonogów

Skorupia

Skorupia

ki

ki

rak rzeczny, pąkle, kiełż

rak rzeczny, pąkle, kiełż

zdrojowy

zdrojowy

Wije

Wije

wij drewniak, krocionóg

wij drewniak, krocionóg

piaskowy

piaskowy

Owady

Owady

mucha domowa, biedronka

mucha domowa, biedronka

siedmiokropka, paź królowej

siedmiokropka, paź królowej

Pajęczaki

Pajęczaki

pająk krzyżak, kosarz ścienny,

pająk krzyżak, kosarz ścienny,

kleszcz pastwiskowy, skorpion

kleszcz pastwiskowy, skorpion

czarny

czarny

Budowa

Budowa

wewnętrzn

wewnętrzn

a

a

stawonogó

stawonogó

w

w

Porównanie budowy

Porównanie budowy

zewnętrznej stawonogów

zewnętrznej stawonogów

cecha

cecha

skorupia

skorupia

ki

ki

owady

owady

pajęcza

pajęcza

ki

ki

przedstawici

przedstawici

el

el

rak rzeczny

rak rzeczny

mucha

mucha

domowa

domowa

pająk krzyżak

pająk krzyżak

części ciała

części ciała

głowotułów

głowotułów

odwłok

odwłok

głowa

głowa

tułów

tułów

odwłok

odwłok

głowotułów

głowotułów

odwłok

odwłok

czułki

czułki

2 pary

2 pary

1 para

1 para

brak

brak

odnóża

odnóża

kroczne

kroczne

różna liczba par

różna liczba par

3 pary

3 pary

4 pary

4 pary

Kręgowce

Kręgowce



Cechą charakterystyczną strunowców jest

Cechą charakterystyczną strunowców jest

występowanie struny grzbietowej przez całe

występowanie struny grzbietowej przez całe

życie, albo tylko w rozwoju zarodkowym.

życie, albo tylko w rozwoju zarodkowym.



U zwierząt, należących do kręgowców,

U zwierząt, należących do kręgowców,

struna grzbietowa została zastąpiona

struna grzbietowa została zastąpiona

szkieletem wewnętrznym, zbudowanym z

szkieletem wewnętrznym, zbudowanym z

tkanki chrzęstnej lub kostnej.

tkanki chrzęstnej lub kostnej.



Do kręgowców należą: ryby, płazy, gady,

Do kręgowców należą: ryby, płazy, gady,

ptaki i ssaki.

ptaki i ssaki.

Przystosowania ryb do życia

Przystosowania ryb do życia

w wodzie

w wodzie



Ryby mają opływowy kształt ciała.

Ryby mają opływowy kształt ciała.



Kształt ciała ryb zależy jednak od środowiska ich życia.

Kształt ciała ryb zależy jednak od środowiska ich życia.



Ciało pokryte jest łuską i śluzem (śluz zmniejsza tarcie).

Ciało pokryte jest łuską i śluzem (śluz zmniejsza tarcie).



Barwa ciała jest przystosowana do otaczającego środowiska,

Barwa ciała jest przystosowana do otaczającego środowiska,

pełni funkcje ochronne (mimetyzm).

pełni funkcje ochronne (mimetyzm).



Płetwy umożliwiają ruch w wodzie.

Płetwy umożliwiają ruch w wodzie.

–

płetwy parzyste - piersiowe i brzuszne sterują ciałem i

płetwy parzyste - piersiowe i brzuszne sterują ciałem i

utrzymują równowagę. Pozwalają na pływanie do przodu,

utrzymują równowagę. Pozwalają na pływanie do przodu,

do tyłu i zatrzymywanie się;

do tyłu i zatrzymywanie się;

–

płetwy nieparzyste - grzbietowa, ogonowa, odbytowa-

płetwy nieparzyste - grzbietowa, ogonowa, odbytowa-

umożliwiają prawidłowe ułożenie ciała. Płetwa ogonowa

umożliwiają prawidłowe ułożenie ciała. Płetwa ogonowa

jest narządem napędowym, umożliwiającym ruch ciała do

jest narządem napędowym, umożliwiającym ruch ciała do

przodu.

przodu.

http://www.scholaris.pl/cms/index.php/resources/film_ryby.html

http://www.scholaris.pl/cms/index.php/resources/film_ryby.html

Przystosowania ryb do życia

Przystosowania ryb do życia

w wodzie

w wodzie



Oczy ryb są pozbawione powiek (nie wysychają w

Oczy ryb są pozbawione powiek (nie wysychają w

wodzie);

wodzie);



Linia boczna występuje po obu stronach ciała. Tworzą ją

Linia boczna występuje po obu stronach ciała. Tworzą ją

ciałka zmysłowe, przekazujące informacje o kierunku

ciałka zmysłowe, przekazujące informacje o kierunku

prądów wodnych, przeszkodach czy odległości od brzegu;

prądów wodnych, przeszkodach czy odległości od brzegu;

http://www.scholaris.pl/cms/index.php/resources/film_linia_

http://www.scholaris.pl/cms/index.php/resources/film_linia_

boczna_ryb.html

boczna_ryb.html



Skrzela umożliwiają pobieranie tlenu rozpuszczonego

Skrzela umożliwiają pobieranie tlenu rozpuszczonego

w wodzie;

w wodzie;



Pęcherz pławny (u ryb kostnoszkieletowych) zapewnia

Pęcherz pławny (u ryb kostnoszkieletowych) zapewnia

utrzymanie równowagi i zmiany głębokości zanurzenia.

utrzymanie równowagi i zmiany głębokości zanurzenia.

Zróżnicowanie

Zróżnicowanie

kształtów ryb

kształtów ryb

Płazy

Płazy



Są to zwierzęta ziemno-wodne.

Są to zwierzęta ziemno-wodne.



Część życia spędzają w wodzie,

Część życia spędzają w wodzie,

a część na lądzie.

a część na lądzie.



Są zmiennocieplne, drapieżne,

Są zmiennocieplne, drapieżne,

czworonożne

czworonożne

(z wyjątkiem

(z wyjątkiem

płazów beznogich).

płazów beznogich).



Występują na wszystkich

Występują na wszystkich

kontynentach, z wyjątkiem

kontynentach, z wyjątkiem

Antarktydy.

Antarktydy.



Najliczniej występują w strefie równikowej.

Najliczniej występują w strefie równikowej.

http://www.scholaris.pl/cms/index.php/resources/animacja

http://www.scholaris.pl/cms/index.php/resources/animacja

_charakterystyka_płazów.html

_charakterystyka_płazów.html



U nas najczęściej spotykane są żaby, ropuchy i traszki.

U nas najczęściej spotykane są żaby, ropuchy i traszki.

Przegląd systematyczny

Przegląd systematyczny

płazów

płazów

Podział płazów

Podział płazów

Przedstawiciele

Przedstawiciele

Bezogonowe

Bezogonowe

Żaba trawna

Żaba trawna

Ropucha szara

Ropucha szara

Kumak górski

Kumak górski

Rzekotka drzewna

Rzekotka drzewna

Ogoniaste

Ogoniaste

Traszka zwyczajna

Traszka zwyczajna

Salamandra plamista

Salamandra plamista

Beznogie

Beznogie

Marszczelec pierścieniowy

Marszczelec pierścieniowy

Rozmnażanie i

Rozmnażanie i

rozwój płazów

rozwój płazów

bezogonowych

bezogonowych



Płazy można spotkać w miejscach

Płazy można spotkać w miejscach

wilgotnych, zacienionych, w pobliżu

wilgotnych, zacienionych, w pobliżu

zbiorników wodnych, ponieważ ich cykl

zbiorników wodnych, ponieważ ich cykl

życiowy związany jest ze środowiskiem

życiowy związany jest ze środowiskiem

wodnym. W okresie rozrodu wędrują wiec do zbiorników

wodnym. W okresie rozrodu wędrują wiec do zbiorników

wodnych, pokonując czasami znaczne odległości.

wodnych, pokonując czasami znaczne odległości.



Samica składa w wodzie jaja, zwane

Samica składa w wodzie jaja, zwane

skrzekiem

skrzekiem

. Samiec,

. Samiec,

siedzący wówczas na jej grzbiecie, polewa jaja nasieniem,

siedzący wówczas na jej grzbiecie, polewa jaja nasieniem,

w którym są plemniki. Do zapłodnienia dochodzi poza

w którym są plemniki. Do zapłodnienia dochodzi poza

organizmem, więc jest to

organizmem, więc jest to

zapłodnienie zewnętrzne

zapłodnienie zewnętrzne

.

.



Z zapłodnionych jaj wylęgają się larwy -

Z zapłodnionych jaj wylęgają się larwy -

kijanki

kijanki

. Różnią się

. Różnią się

one znacznie od osobników dorosłych

one znacznie od osobników dorosłych

Gady

Gady



Gady są zwierzętami typowo lądowymi. Te z nich,

Gady są zwierzętami typowo lądowymi. Te z nich,

które występują w wodzie, są formami wtórnie

które występują w wodzie, są formami wtórnie

przystosowanymi do tego środowiska.

przystosowanymi do tego środowiska.



Ciało gadów pokrywa gruba, łuskowata i sucha skóra.

Ciało gadów pokrywa gruba, łuskowata i sucha skóra.

Stanowi ona ochronę przed urazami i zabezpiecza

Stanowi ona ochronę przed urazami i zabezpiecza

przed utratą wody. W skórze występują liczne komórki

przed utratą wody. W skórze występują liczne komórki

barwnikowe, co pozwala im przystosować się do

barwnikowe, co pozwala im przystosować się do

otoczenia.

otoczenia.



Wzrost gadów odbywa się przez całe życie, więc węże

Wzrost gadów odbywa się przez całe życie, więc węże

i jaszczurki co jakiś czas muszą zrzucić stary

i jaszczurki co jakiś czas muszą zrzucić stary

naskórek, pod którym narasta nowy – proces ten

naskórek, pod którym narasta nowy – proces ten

nazywa się wylinką.

nazywa się wylinką.

Przegląd systematyczny

Przegląd systematyczny

gadów

gadów

Podział gadów

Podział gadów

Przedstawiciele

Przedstawiciele

Żółwie

Żółwie

żółw olbrzymi, żółw

żółw olbrzymi, żółw

błotny

błotny

Węże

Węże

zaskroniec

zaskroniec

zwyczajny, żmija

zwyczajny, żmija

zygzakowata

zygzakowata

Jaszczurki

Jaszczurki

jaszczurka zwinka,

jaszczurka zwinka,

kameleon pospolity

kameleon pospolity

Krokodyle

Krokodyle

krokodyl nilowy,

krokodyl nilowy,

aligator

aligator

amerykański

amerykański

Rozmnażanie się i rozwój

Rozmnażanie się i rozwój

gadów

gadów



U gadów następuje zapłodnienie wewnętrzne.

U gadów następuje zapłodnienie wewnętrzne.



Składają jaja na lądzie, w suchych miejscach.

Składają jaja na lądzie, w suchych miejscach.



Jaja są w wapiennej, lub elastycznej osłonce, bogate

Jaja są w wapiennej, lub elastycznej osłonce, bogate

w żółtko i wodę.

w żółtko i wodę.



Rozwijający się zarodek wytwarza błony płodowe, które

Rozwijający się zarodek wytwarza błony płodowe, które

umożliwiają mu wymianę gazową, zbieranie produktów

umożliwiają mu wymianę gazową, zbieranie produktów

przemiany materii i oszczędzanie wody.

przemiany materii i oszczędzanie wody.



Rozwój gadów jest prosty, czyli z jaja wylęga się osobnik

Rozwój gadów jest prosty, czyli z jaja wylęga się osobnik

podobny do dorosłego.

podobny do dorosłego.



U niektórych jaszczurek i węży występuje

U niektórych jaszczurek i węży występuje

jajożyworodność. Ciało samicy chroni jaja przed

jajożyworodność. Ciało samicy chroni jaja przed

zniszczeniem, zapewnia tez wyższą temperaturę rozwoju.

zniszczeniem, zapewnia tez wyższą temperaturę rozwoju.

Młode opuszczają ciało matki po wykluciu się z jaja w jej

Młode opuszczają ciało matki po wykluciu się z jaja w jej

jajowodzie. Jajożyworodna jest jaszczurka żyworódka,

jajowodzie. Jajożyworodna jest jaszczurka żyworódka,

padalec, żmija zygzakowata.

padalec, żmija zygzakowata.

Ptaki

Ptaki



Najbardziej

Najbardziej

charakterystyczną cechą

charakterystyczną cechą

ptaków jest zdolność

ptaków jest zdolność

aktywnego lotu.

aktywnego lotu.



Zdarzają się jednak wyjątki.

Zdarzają się jednak wyjątki.

Ptaki, które nie latają to

Ptaki, które nie latają to

struś, kazuar, kiwi. Określa

struś, kazuar, kiwi. Określa

się je nazwą nieloty.

się je nazwą nieloty.



Opanowanie umiejętności

Opanowanie umiejętności

latania wymaga wielu

latania wymaga wielu

przystosowań, w tym

przystosowań, w tym

przekształceniu kończyn

przekształceniu kończyn

przednich w skrzydła i

przednich w skrzydła i

zmniejszeniu ciężaru ciała.

zmniejszeniu ciężaru ciała.



Lot ptakom umożliwiają

Lot ptakom umożliwiają

pióra, które pokrywają ciało

pióra, które pokrywają ciało

oraz tworzą powierzchnie

oraz tworzą powierzchnie

lotne.

lotne.

Przystosowania ptaka do

Przystosowania ptaka do

lotu

lotu

SZKIELET

SZKIELET



Kończyny przednie przekształcone są
w skrzydła. Kości skrzydeł są tak ze
sobą połączone, że mogą poruszać
się tylko w jednej płaszczyźnie.



Liczne kości są w środku wypełnione
powietrzem (pneumatyczne).



Czaszka jest mała i cienkościenna.



Całkowita redukcja uzębienia
zmniejsza ciężar czaszki.



Kręgi tułowiowe są zrośnięte, co
wzmacnia i usztywnia ciało w locie.



Grzebień mostka jest miejscem
przyczepu silnych mięśni
poruszających skrzydłami.



Pas barkowy tworzą duże i masywne
kości krucze, obojczyki zrośnięte w
kształt litery V.

Przystosowania ptaka do

Przystosowania ptaka do

lotu

lotu

PODWÓJNE ODDYCHANIE

PODWÓJNE ODDYCHANIE



Ptaki podczas lotu potrzebują

Ptaki podczas lotu potrzebują

bardzo dużo energii. Komórki

bardzo dużo energii. Komórki

mięśni wymagają wtedy dużej

mięśni wymagają wtedy dużej

ilości tlenu.

ilości tlenu.



Podczas oddychania powietrze

Podczas oddychania powietrze

wypełnia nie tylko płuca o dużej

wypełnia nie tylko płuca o dużej

powierzchni wymiany gazowej,

powierzchni wymiany gazowej,

ale także worki powietrzne,

ale także worki powietrzne,

mieszczące się w ciele ptaka.

mieszczące się w ciele ptaka.



Dzięki temu świeże powietrze

Dzięki temu świeże powietrze

przepływa przez płuca przy

przepływa przez płuca przy

wdechu i wydechu (z worków),

wdechu i wydechu (z worków),

co zapewnia stałą dostawę

co zapewnia stałą dostawę

tlenu do pracujących mięśni.

tlenu do pracujących mięśni.

Rozmnażanie się ptaków

Rozmnażanie się ptaków



Ptaki są jajorodne.

Ptaki są jajorodne.



Liczba jaj, ich wielkość, kolor, kształt

Liczba jaj, ich wielkość, kolor, kształt

są cechą gatunkową ptaków.

są cechą gatunkową ptaków.



Samica składa zapłodnione jaja w

Samica składa zapłodnione jaja w

przygotowanym w tym celu gnieździe.

przygotowanym w tym celu gnieździe.



Zapłodnienie jest wewnętrzne, zarodek

Zapłodnienie jest wewnętrzne, zarodek

zostaje otoczony osłonami jajowymi.

zostaje otoczony osłonami jajowymi.



Rozwój zarodka ptaka odbywa się

Rozwój zarodka ptaka odbywa się

wewnątrz osłon jajowych. Zarodki

wewnątrz osłon jajowych. Zarodki

ptaków, podobnie jak zarodki

ptaków, podobnie jak zarodki

gadów, wytwarzają błony płodowe :

gadów, wytwarzają błony płodowe :

kosmówkę, omocznię i owodnię.

kosmówkę, omocznię i owodnię.



Ptaki są więc owodniowcami.

Ptaki są więc owodniowcami.



W celu zapewnienia rozwijającym się

W celu zapewnienia rozwijającym się

zarodkom stałej temperatury ptaki

zarodkom stałej temperatury ptaki

wysiadują jaja. U wielu gatunków

wysiadują jaja. U wielu gatunków

rodzice wysiadują je na zmianę.

rodzice wysiadują je na zmianę.

Charakterystyka ssaków

Charakterystyka ssaków



Ssaki są grupą kręgowców, które spośród innych

Ssaki są grupą kręgowców, które spośród innych

zwierząt wyróżniają się przede wszystkim:

zwierząt wyróżniają się przede wszystkim:

–

pokryciem ciała sierścią (włosami),

pokryciem ciała sierścią (włosami),

–

karmieniem młodych mlekiem wytwarzanym przez

karmieniem młodych mlekiem wytwarzanym przez

gruczoły mlekowe samicy,

gruczoły mlekowe samicy,



Wykazują zdolność przystosowania się do życia w

Wykazują zdolność przystosowania się do życia w

różnorodnych środowiskach. Żyją na ziemi i pod ziemią,

różnorodnych środowiskach. Żyją na ziemi i pod ziemią,

w wodzie słonej i słodkiej, latają w powietrzu. Występują

w wodzie słonej i słodkiej, latają w powietrzu. Występują

na bagnach i pustyniach, w górach, na śniegu i lodzie.

na bagnach i pustyniach, w górach, na śniegu i lodzie.



Sukces ewolucyjny ssaki osiągnęły dzięki:

Sukces ewolucyjny ssaki osiągnęły dzięki:

–

stałocieplności,

stałocieplności,

–

wysokiemu rozwojowi układu nerwowego i narządów

wysokiemu rozwojowi układu nerwowego i narządów

zmysłów,

zmysłów,

–

długotrwałej opiece nad potomstwem, które po

długotrwałej opiece nad potomstwem, które po

urodzeniu karmione jest mlekiem matki.

urodzeniu karmione jest mlekiem matki.

Cechy właściwe tylko ssakom

Cechy właściwe tylko ssakom



Pokrycie ciała sierścią.

Pokrycie ciała sierścią.



Posiadanie licznych gruczołów w skórze (potowe,

Posiadanie licznych gruczołów w skórze (potowe,

łojowe, mleczne, zapachowe).

łojowe, mleczne, zapachowe).



Posiadanie małżowin usznch.

Posiadanie małżowin usznch.



Występowanie 7 kręgów szyjnych.

Występowanie 7 kręgów szyjnych.



Obecność 3 kostek słuchowych.

Obecność 3 kostek słuchowych.



Żyworodność

Żyworodność

(z wyjątkiem jajorodnych stekowców).

(z wyjątkiem jajorodnych stekowców).

Zadania

Zadania

1. Określ, do jakiej grupy zwierząt należą:

1. Określ, do jakiej grupy zwierząt należą:

dżdżownica, biedronka, bażant, morświn.

dżdżownica, biedronka, bażant, morświn.

2. Podaj funkcję grzebienia mostka u ptaków.

2. Podaj funkcję grzebienia mostka u ptaków.

3. Wymień cechę ptaków i ssaków, która umożliwiła

3. Wymień cechę ptaków i ssaków, która umożliwiła

im opanowanie wszystkich środowisk na Ziemi.

im opanowanie wszystkich środowisk na Ziemi.

4. Wymień dwie funkcje, jakie pełnią pióra u ptaków.

4. Wymień dwie funkcje, jakie pełnią pióra u ptaków.

5. Wyjaśnij co to jest skrzek i do czego służy.

5. Wyjaśnij co to jest skrzek i do czego służy.

Źródła

Źródła



J. Loritz-Dobrowolska i wsp.,Biologia 1,Operon,2009r.

J. Loritz-Dobrowolska i wsp.,Biologia 1,Operon,2009r.



E. Kłos i wsp., Ciekawa biologia1,WSiP, 2002r.

E. Kłos i wsp., Ciekawa biologia1,WSiP, 2002r.



B.Klimuszko, Żak, 2009r.

B.Klimuszko, Żak, 2009r.



B.Klimuszko, Żak,2001r.

B.Klimuszko, Żak,2001r.



H.Lach,J.Ślósarczyk, Nowa Era, 1994r.

H.Lach,J.Ślósarczyk, Nowa Era, 1994r.



Z.Sendecka i wsp., Vademecum, Operon, 2008r.

Z.Sendecka i wsp., Vademecum, Operon, 2008r.



E.Pyłka-Gutowska,E.Jastrzębska, Bliżej biologii 1,

E.Pyłka-Gutowska,E.Jastrzębska, Bliżej biologii 1,

WSiP, 2009r.

WSiP, 2009r.



D.Cichy,I.Żeber-Dzikowska, Biologia 1, DEBIT, 1999r.

D.Cichy,I.Żeber-Dzikowska, Biologia 1, DEBIT, 1999r.



B.Potocka,W.Górski, Biologia 1, MAC Edukacja

B.Potocka,W.Górski, Biologia 1, MAC Edukacja

S.A.,2002r.

S.A.,2002r.