Obywatelstwo UE

Art. 3 TUE:

Unia zapewnia swoim obywatelom

przestrzeń wolności,

bezpieczeństwa i sprawiedliwości

bez granic wewnętrznych, w której

zagwarantowana jest swoboda

przepływu osób w powiązaniu z

właściwymi środkami w odniesieniu

do kontroli granic zewnętrznych,

azylu, imigracji jak również

zwalczania i zapobiegania

przestępczości.

Art. 3 cd

•W stosunkach zewnętrznych

Unia umacnia i propaguje
swoje wartości i interesy oraz
wnosi wkład w ochronę
swoich obywateli.

Art. 20 TFUE

• 1. Ustanawia się obywatelstwo Unii.

Obywatelem Unii jest każda osoba

mająca przynależność Państwa

Członkowskiego. Obywatelstwo Unii

ma charakter dodatkowy w stosunku

do obywatelstwa krajowego, nie

zastępując go jednak.

• 2. Obywatele Unii korzystają z praw i

podlegają obowiązkom przewidzianym

w niniejszym Traktacie.

Art. 20 TFUE Obywatele mają

prawo do:

• 1. swoboda przemieszczania/przebywania

na terytorium państw członkowskich

• 2. Prawa wyborcze do PE i w wyborach

lokalnych w m-cu zamieszkania jak

obywatele danego państwa

• 3. korzystania z ochrony dyplomatycznej i

konsularnej na ter. Państw 3

• 4. Kierowania petycji do PE, odwoływania

się do RPO i zwracania do instytucji,

organów i otrzymania odpowiedzi

Uzyskanie obywatelstwa

• - IUS SOLI

• - IUS SANGUINIS

• Deklaracja nr 2 o obywatelstwie państw

członkowskich dołączona do Traktatu z Maastricht

(TUE):

"(...) gdziekolwiek w Traktacie następuje

odwołanie do pojęcia obywateli państw

członkowskich, to kwestia, czy osoba posiada

takie obywatelstwo danego państwa powinna

być rozwiązana wyłącznie przy użyciu

instrumentów prawnych zainteresowanego

państwa"

Art. 1 Konwencji haskiej z

1930 o obywatelstwie:

" Każde państwo ma kompetencje, aby określić we

własnym prawie, kto jest jego obywatelem. Prawo

takie powinno być uznane przez inne państwa, jeśli

pozostaje ono w zgodzie z międzynarodowymi

konwencjami, zwyczajami prawa międzynarodowego

oraz ogólnymi zasadami dotyczącymi obywatelstwa"

TFUE określa:

• Prawa i obowiązki
• Kto jest obywatelem UE
• Środki w celu wzmacniania i

rozwijania

Art. 21 TFUE

• 1. Każdy obywatel Unii ma prawo do swobodnego

przemieszczania się i przebywania na terytorium Państw

Członkowskich, z zastrzeżeniem ograniczeń i warunków

ustanowionych w niniejszym Traktacie i środkach

przyjętych w celu jego wykonania.

• 2. Jeżeli dla osiągnięcia tego celu działanie Wspólnoty

okazuje się konieczne, a niniejszy Traktat nie przewiduje

niezbędnych kompetencji, Rada może wydać przepisy

ułatwiające wykonywanie praw określonych w ustępie 1.

Rada stanowi zgodnie z procedurą określoną w artykule

251.

• 3. Ustępu 2 nie stosuje się do postanowień dotyczących

paszportów, dowodów tożsamości, dokumentów

pobytowych lub jakichkolwiek innych podobnych

dokumentów bądź postanowień dotyczących

zabezpieczenia społecznego lub ochrony socjalnej.

Art. 22 TFUE

• 1. Każdy obywatel Unii mający miejsce

zamieszkania w Państwie Członkowskim, którego

nie jest obywatelem, ma prawo

głosowania i

kandydowania w wyborach lokalnych w Państwie

Członkowskim

/ głosowania i kandydowania w

wyborach do PE w państwie członkowskim ,

w

którym ma miejsce zamieszkania, na takich

samych zasadach jak obywatele tego państwa.

Prawo to jest wykonywane z zastrzeżeniem

szczegółowych warunków ustalonych przez Radę

stanowiącą jednomyślnie na wniosek Komisji i po

konsultacji z Parlamentem Europejskim; warunki te

mogą przewidywać odstępstwa, jeśli uzasadniają

to specyficzne problemy Państwa Członkowskiego

Z ustawy Ordynacja wyborcza

do Parlamentu Europejskiego

• Art. Art. 7. 1. Prawo wybierania (czynne prawo

wyborcze) posłów do Parlamentu Europejskiego

w Rzeczypospolitej Polskiej ma każdy obywatel

polski, który najpóźniej w dniu głosowania

kończy 18 lat.

• 2. Nie mają prawa wybierania osoby:
•

1)

pozbawione praw publicznych

prawomocnym orzeczeniem sądu;

•

2)

pozbawione praw wyborczych

prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu;

•

3)

ubezwłasnowolnione prawomocnym

orzeczeniem sądu.

art. 8

•  Prawo wybierania posłów do

Parlamentu Europejskiego w
Rzeczypospolitej Polskiej ma również
obywatel Unii Europejskiej niebędący
obywatelem polskim, który najpóźniej
w dniu głosowania kończy 18 lat oraz,
zgodnie z prawem, stale zamieszkuje
w Rzeczypospolitej Polskiej i został
ujęty w stałym rejestrze wyborców

art. 9

• Prawo wybieralności (bierne prawo wyborcze) do

Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej

Polskiej przysługuje osobie mającej prawo

wybierania posłów do Parlamentu Europejskiego

w Rzeczypospolitej Polskiej, która najpóźniej w

dniu głosowania kończy 21 lat, nie była karana

za przestępstwo popełnione umyślnie, ścigane z

oskarżenia publicznego i od co najmniej 5 lat

stale zamieszkuje w Rzeczypospolitej Polskiej lub

na terytorium innego państwa członkowskiego

Unii Europejskiej.

• 2. Nie mają prawa wybieralności osoby, wobec

których wydano prawomocne orzeczenie sądu

stwierdzające utratę prawa wybieralności

Art. 62 Konstytucji RP

• 1. Obywatel polski ma prawo udziału w

referendum oraz prawo wybierania

Prezydenta Rzeczypospolitej, posłów,

senatorów i przedstawicieli do organów

samorządu terytorialnego, jeżeli

najpóźniej w dniu głosowania kończy 18

lat.

• 2. Prawo udziału w referendum oraz prawo

wybierania nie przysługuje osobom, które

prawomocnym orzeczeniem sądowym są

ubezwłasnowolnione lub pozbawione praw

publicznych albo wyborczych.

art. 23 TFUE

• Każdy obywatel Unii korzysta na terytorium

państwa trzeciego, gdzie Państwo

Członkowskie, którego jest obywatelem, nie

ma swojego przedstawicielstwa, z ochrony

dyplomatycznej i konsularnej każdego z

pozostałych Państw Członkowskich na

takich samych warunkach jak obywatele

tego państwa. Państwa Członkowskie

ustanawiają między sobą niezbędne reguły

oraz podejmują rokowania międzynarodowe

wymagane do zapewnienia tej ochrony.

art. 24 TFUE

• Każdy obywatel Unii ma prawo petycji do

Parlamentu Europejskiego, zgodnie z

postanowieniami artykułu 227.

• Każdy obywatel Unii może zwracać się do

Rzecznika Praw Obywatelskich, ustanowionego

zgodnie z postanowieniami artykułu 228.

• Każdy obywatel Unii może zwracać się pisemnie

do każdej instytucji lub organu określonego w

niniejszym artykule lub w artykule 13 TUE w

jednym z języków wskazanych w artykule 55

ust.1 TUE oraz otrzymywać odpowiedź w tym

samym języku.

Prawo petycji

• Art. 227 TFUE
• M-ce zamieszkania UE
• Indywidualnie lub wspólnie
• Petycje do PE
• W sprawach objętych zakresem

działalności UE, które dotyczą ich
bezpośrednio

Skargi do RPO

• Art. 228 TFUE
• Skargi
• Dotyczące niewłaściwego

administrowania w działaniach
instytucji, organów, jednostek
organizacyjnych z wyłączeniem
Trybunału Sprawiedliwości UE

Skarga do instytucji UE

• Tylko obywatele
• Na piśmie

Skarga do Trybunału

• skargi bezpośrednie wniesione przez

osoby fizyczne lub prawne przeciwko
aktom prawnym instytucji
wspólnotowych (których są one
adresatami lub które dotyczą ich
bezpośrednio i indywidualnie) lub
przeciwko zaniechaniu działania przez te
instytucje. Może to być na przykład
skarga przedsiębiorstwa na decyzję
Komisji nakładającą na nie grzywnę ;

Dostęp do dokumentów

• NA WNIOSEK
• KAŻDA INSTYTUCJA MA WŁASNE

PROCEDURY- ALE Rozporządzenie

• Dokument w najdogodniejszej formie.

Prawa obywateli państw

trzecich bez względu na fakt, iż

nie posiadają oni obywatelstwa

UE:

• prawo petycji do Parlamentu Europejskiego

(art. 227 TFUE)

• prawo skargi do RPO (art. 228 TFUE)

• prawo dostępu do dokumentów (art. 15 TFUE)

• pochodne prawo pobytu, dostępu do

zatrudnienia, edukacji (Rozporządzenie Rady

1612/68)

• prawo łączenia rodzin (Dyrektywa Rady

2003/86/EC z 22 września 2003 r.: