Wschodnioazjatyckie państwa

-Korea Południowa

-Tajwan

-Singapur

-Hongkong

-Malezję

-Indonezję

-Tajlandię

-Chiny

-Filipiny

-Wietnam

Powstanie Tygrysów

•

Po

II wojnie światowej nastąpiła okupacyjna przebudowa Japonii przez USA;

•

5 października 1945 r. – Mac Arthur ustanawia Kartę Praw dla Japonii:
- przywraca i rozszerza zniesione przez obalony totalitaryzm swobody
obywatelskie (likwidacja cenzury, przyznanie praw wyborczych kobietom)
- rozwiązuje 148 organizacji nacjonalistycznych;

•

usuwa ze stanowisk blisko 200 tysięcy prominentów - uzdrawiając,
unowocześniając i odmładzając aparat władzy;

•

W latach 1946-1951 pomoc z USA, głównie bezzwrotna, wyniosła ogółem
2,5 miliarda dolarów;

•

Te wszystkie podwaliny przyczyniły się w przeważającej części
do sukcesu gospodarczego Japonii.

•

Sukces przenosi się na sąsiednie państwa.

Czynnikami sukcesu Tygrysów



wysoki etos pracy, początkowo niskie płace i
małe wymagania bytowe ludności,



startowanie z bardzo niskiego pułapu poziomu
życia,



położenie geopolityczne umożliwiające łatwy
dostęp do rynków zbytów krajów rozwiniętych,



otwarcie na kapitał inwestycyjny przy
jednoczesnej ochronie własnego rynku
wewnętrznego

"Tygrysy pierwszej generacji"



Korea Płd, Tajwan, Hongkong i Singapur. Osiągnęły one szybki

wzrost gospodarczy w l. 60. i 70. i mimo pewnych problemów

awansowały do grupy państw uprzemysłowionych. Ich wspólną

cechą był "sztuczny" status polityczny powodujący dużą

zależność polityczną od Zachodu konsekwencje gospodarcze.

Szansą podobną do tej, jaką dała Japonii wojna koreańska, była

dla krajów NIC wojna wietnamska (1950-53). Start gospodarczy

ułatwiła im rozbudowana infrastruktura odziedziczona przez

Singapur i Hongkong po panowaniu brytyjskim, a przez Koreę i

Tajwan po rządach japońskich.



Korea i Tajwan korzystały ponadto z pomocy zagranicznej. Rozwój

odbywał się poprzez planowanie gospodarcze. W polityce

gospodarczej początkowo substytuowano import, chcąc się

uniezależnić od pomocy zagranicznej, lecz w pewnym momencie

następowała liberalizacja i zwrot ku eksportowi. Rola

poszczególnych gałęzi przemysłu zmieniała się wg podobnego

schematu: od przemysłu lekkiego, poprzez ciężki i chemiczny, do

zaawansowanych technologii. W gospodarce Hongkongu i

Singapuru dużą rolę odgrywał reeksport. Nie we wszystkich

krajach była widoczna faza rozbudzania konsumpcji wewn. dla

uniezależnienia się od światowej koniunktury, konsekwencją tej

fazy była utrata atutu taniej siły roboczej. Miarą otwarcia

gospodarki na świat była polityka walutowa.



Korea Południowa - Pod względem politycznym i

militarnym przetrwanie Korei Płd. było zasługą USA.

Początkowy okres: rządy skorumpowanej ekipy Li

Syng Mana, inflacja nie powstrzymana przez

denominację w 53r, potem krótka demokracja a

wreszcie stabilność polityczna pod rządami generała
Park Chung Hee. Po zamordowaniu Parka - chaos; od

81 do 88 reżim gen. Chung Doo Hwana; od poł. l.80.

demokratyzacja, otwarcie na świat i umocnienie

pozycji międzynarodowej. Powojenny rozwój

gospodarczy rozpoczęła Korea, podobnie jak Tajwan,

z potężnym sektorem państwowym; po 68r.

prywatyzacja.



W l.60. postanowiono w ramach planowania gosp. o

zgrupowaniu całego przemysłu ciężkiego wzdłuż osi

Seul-Pusan. Na pocz. l.80. won uzyskał pełną

wymienialność, mimo, że od czasów drugiej

denominacji ponownie uległ pewnej deprecjacji. W

efekcie powstała liczna klasa średnia, zaś

odszkodowania, które dostali byli właściciele zostały

ulokowane w miastach. Nie został natomiast

rozwiązany problem niskiej rentowności rolnictwa.



Tajwan - odrębność była wynikiem zwycięstwa komunistów w

Chinach i wycofania się resztek armii kuomintangowskiej na

wyspę. Władza Kuomintangu; po śmierci Czang Kai Szeka w 75r.

reżim osłabł, w 87r. zniesiono stan wojenny i zezwolono na

działalność partii opozycyjnych, lecz Kuomintang nadal panuje.

Poważną przeszkodą w demokratyzacji kraju było utrzymywanie

fikcji prawnej, że rząd w Taipei reprezentuje całe Chiny.

Gospodarka: obok pojapońskich przedsiębiorstw dużo firm

państwowych zał. na pocz. l.70. w ramach likwidowania "wąskich

gardeł". W l.60. przemysł lekki skupiono wokół Taipei, zaś ciężki

wokół Kaoshiung, na południu, a w 73r. utworzono dlań dwie

dalsze strefy. W 61r. wprowadzono nowego dolara tajwańskiego.

Przeprowadzona zaraz po wojnie reforma rolna dała skutki

identyczne z koreańską, w latach 70. przeprowadzono jednak

drugą reformę polegającą na częściowym odtworzeniu dawnej

własności.



Hongkong była kolonia brytyjska, powiększona w II poł. XIXw. o

terytoria wydzierżawione na 99 lat. Ten problem był przyczyną układu

brytyjsko - chińskiego z 1984r, na mocy którego Hongkong ma

powrócić do Chin w 1997 roku, zachowując przez 50 lat odrębność

ustrojową. Partie polityczne działające tam obecnie nie mają dużego

wpływu na poczynania brytyjskiej administracji. Dolar Hongkongu

pozostawał w strefie szterlingowej do 73r, gdy związał się z dolarem

ameryk.



Singapur jest odrębnym państwem od 1965r, gdyż z powodów

etnicznych nie wszedł do utworzonej w 63r. Federacji Malajskiej. Od

59r. rządzi tam People's Action Party, będąca do 68r. partią lewicową,

później zaś liberalną. Podstawowym przemysłem Singapuru była

petrochemia, co sprawiło, że ciężko przeżył on pierwszy kryzys

naftowy. Singapur, jako jedyny z grupy NIC, uprzywilejowanie dawało

mu również położenie geograficzne i sytuacja polityczna - jako kraj

chiński w sensie etnicznym, a jednocześnie neutralny, był

pośrednikiem między Chinami a Hongkongiem i Tajwanem.

ASEAN - Stowarzyszenie Narodów Azji

Południowo-Wschodniej

Powstała 8 sierpnia 1967 roku w Bangkoku z siedzibą w Dżakarcie.

Członkami są: Filipiny, Indonezja, Malezja, Singapur, Tajlandia,

Brunei, Wietnam, Laos, Birma, Kambodża.

Cele:

-

Przyspieszanie wzrostu ekonomicznego, rozwoju socjalnego

i kulturalnego w regionie: budowanie pokojowej i dobrze
współpracującej wspólnoty narodów południowoazjatyckich;

-

Promowanie regionalnego pokoju i stabilizacji poprzez trwałe
respektowanie sprawiedliwości i reguł prawa w stosunkach
między krajami w regionie.

"Tygrysy drugiej generacji"



Singapur, Malezja, Tajlandia, Indonezja i Filipiny. Celem była

integracja gosp., ale istniały silne tendencje autarkistyczne. Do

1976 roku działalność organizacji była słaba. W 1977 ustalono

system preferencji celnych. Była to grupa mniej jednolita niż

państwa NIC, o niejednakowych szansach na sukces. W 1984 do

ASEAN dołączył sułtanat Brunei.



Malezja w l.60. miała podobny poziom dochodu narodowego jak

Korea czy Tajwan i być może miała nawet szansę na wejście do

NIC, ale podporządkowała swą politykę gospodarczą celom

narodowym i religijnym. Założenia NEP-u nie zostały

zrealizowane, zaś wcielanie tej polityki spowodowało liczne

frustracje społeczne. Na tle ASEAN Malezja jest jednak bardzo

prężnym organizmem.



Tajlandia to kraj wyjątkowo niestabilny politycznie. Lata 60-pierwszy

okres powodzeń gospodarczych, l.70-niespokojne, zwolnienie tempa

rozw. gosp, l.80-prawdziwy boom, Tajlandia należy do najszybciej się

rozwijających krajów. Podstawą rozwoju przemysłu były przemysł

tekstylny i cementowy, konkurencyjność polegała na taniej sile roboczej.

Nadzieją na trwałość sukcesów jest skuteczne wygaszanie eksplozji

demograficznej, dające szanse na wyjście społeczeństwa z "równowagi

ubóstwa".



Indonezja. Ciągła eksplozja demograficzna poparta wpływami islamu

zdaje się przekreślać szanse na awans cywilizacyjny. Dochody z

eksportu ropy naftowej, paradoksalnie, są również przeszkodą, gdyż

zapewniają korzystną pozycję w światowym handlu bez potrzeby

wysiłków.



Filipiny. Eksplozja demograficzna w połączeniu z wpływami Kościoła

katolickiego stwarza podobną sytuację jak w Indonezji. W początkach lat

80. wzrost gospodarczy był ujemny, co spowodowało przesilenie

polityczne 86r.

Podsumowanie



Gospodarki azjatyckich tygrysów przeżyły silne spowolnienie
wzrostu i w paru przypadkach nawet załamanie w latach 1996-
2000. Szczególnie zły był przełom roku 1997 i 1998, kiedy to
wybuchł tzw. azjatycki kryzys finansowy. Tajlandia, Indonezja,
Malezja i Korea Południowa odnotowały w 1998 r. znaczny spadek
PKB. Najczęściej było to spowodowane przegrzaniem koniunktury,
niedostosowaniem się do trendów gospodarki światowej, wzrostem
wewnętrznych nacisków płacowych, konkurencją taniej chińskiej
siły roboczej i w paru przypadkach błędnymi decyzjami
makroekonomicznymi skutkującymi załamaniem się lokalnych
rynków finansowych i gwałtownym wzrostem inflacji. Od 2000 r.
gospodarki te stopniowo zaczęły wychodzić z kryzysu wracając na
ścieżkę rozwoju, choć już nie tak szybkiego jak w latach 70. i 80. XX
w