Slajd 1

Ustrój polityczny

System władzy w II Rzeczypospolitej Polskiej
określony został do 1926 jako

republika

demokratyczna

z wielopartyjnym systemem parlamentarno-
gabinetowym. Po zamachu stanu ustrój państwa

uległ

modyfikacji w trybie zmiany konstytucji i

faktycznego

sposobu wykonywania władzy, w konsekwencji

został

przekształcony w system

prezydencko -

autokratyczny

autokratyczny.

Partie polityczne II RP

Największymi partiami politycznymi w Polsce międzywojennej
były :

• Narodowa Demokracja, zwana endecją, popierana przez
burżuazję i ziemiaństwo,

• Polskie Stronnictwo Ludowe – „Piast” (PSL – „Piast”) –
partia bogatych chłopów,

• Polskie Stronnictwo Ludowe – „Wyzwolenie” (PSL –
„Wyzwolenie”) – partia biedniejszych chłopów,

• Polska Partia Socjalistyczna (PPS) – partia popierana

przez

część robotników,

• Komunistyczna Partia Polski (KPP) – związana z klasą
robotniczą i popierana przez część najbiedniejszych chłopów,
dążąca do gruntownych przemian.

RADIO I TELEWIZJA

W okresie II Rzeczypospolitej radio uważano za wynalazek epokowy. Obok prasy radio

stanowiło

główne okno na świat większości obywateli. Podawano aktualne wiadomości, transmitowało
koncerty, opery, przedstawienia teatralne i wydarzenia sportowe. Nadawano także programy

tzw.

gimnastyki radiowej, która miała się przyczynić do rozwoju kultury fizycznej społeczeństwa.

• Na runku można było nabyć odbiorniki wielu firm – zarówno produkcji

krajowej,

jak i zagranicznej. Najważniejsze marki okresu to Marconi, Philips, Telefunken,
Ericsson, czy Państwowe Zakłady Tele- i Radiotechniczne i Towarzystwo Elektrit z
Wilna.

• W roku 1939 funkcjonowało w kraju kilka stacji Polskiego Radia. Każda nadawała

programy

własne, o charakterze lokalnym oraz retransmitowała programy z Warszawy. W zależności od
osób kierujących danymi stacjami, różny był ich program i charakter.

WAŻNE MARKI I

PRODUKTY



Wyroby tytoniowe

Palenie było modne w 1939 r., choć zdawano sobie sprawę z jego
szkodliwości, o czym świadczą reklamy wyrobów tytoniowych. Wśród

kobiet

palenie było zdecydowanie mniej modne niż w latach 20-tych, kiedy to
uważano je za nieodzowny element kobiety wyzwolonej. W 1939 r. nie
pojmowano już tego do końca w ten sposób.
Znane marki to: Egipskie Przednie, Hel, Fis, Renoma, Ergo, Płaskie,

Grand

Prix, Klub, Damskie


Alkohole: "Piłsudski" i "Polonia" , likier ziołowy "Góral"



Słodycze: E.Wedel (Ptasie Mleczko, czekoladę Jedyną ), Wawel,
spółka Franciszek Fuchs i Synowie, lody „Pingwin”,



Przemysł motoryzacyjny: Fiat

Kabaret dwudziestolecia

międzywojennego

Po zakończeniu działań wojennych i odzyskaniu

niepodległości,

pierwszym kabaretem założonym na ziemiach polskich był

„Qui

Pro Quo”. Działał on pod kierownictwem artystycznym

Jerzego

Boczkowskiego. Od 1924 roku głównym jego

konferansjerem

był Węgier - Fryderyk Jarosy. Jednym z najbardziej

aktywnych

tekściarzy kabaretu był Julian Tuwim. To głównie w znacznej

mierze jemu „Qui Pro Quo” zawdzięczało swoją niezwykłą

popularność.

Sport w II Rzeczpospolitej

Powrót Polski na mapę Europy oznaczał również powrót sportowców reprezentujących Rzeczpospolitą na

arenie

międzynarodowej rywalizacji sportowej. Aktywność ruchowa cieszyła się ogromną popularnością w

odrodzonym państwie.

W II Rzeczpospolitej sport uprawiali wszyscy, bez znaczenia na pochodzenie, wykształcenie czy

wykonywany zawód.

W dziesięć lat po odzyskaniu niepodległości, w 1928 roku cała Polska świętowała pierwszy wielki sukces

olimpijski

odrodzonej ojczyzny. Na Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie po raz pierwszy zagrano Mazurka

Dąbrowskiego.

Dyskobolka Halina Konopacka zdobyła złoty medal, a tym samym stała się bohaterką narodową. Po

powrocie zawodniczki

do kraju wybuchła masowa histeria. Konopacka przyczyniła się swoim wyczynem do powstania wielu

sportowych klubów

dla kobiet.

Inne dyscypliny:

Jeździectwo - Adam Królikiewicz

Narciarstwo - Stanisław Marusarz, Bronisław Czech i Helena Marusarzówna.

Sporty powietrzne - Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura.

Lekkoatletyka- Janusz Kusociński (bieg na 10 tys. metrów) oraz Stanisława Walasiewicz
(bieg na 100 metrów) zdobyli złote medale podczas Igrzysk Olimpijskich w 1932 roku.

Nauka w dwudziestoleciu

międzywojennym

W II Rzeczpospolitej nauka stała na bardzo wysokim poziomie, głównie za sprawą
talentu i umysłowości. Do światowej czołówki matematyków zaliczali się wówczas
profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego: Zygmunt Janiszewski, Wacław Sierpiński

oraz

Stefan Mazurkiewicz. Zasłynęli dzięki publikacjom do niezwykle poczytnego

czasopisma

matematycznego „Fundamenta Mathematicae”.

Niczym nie ustępowali im polscy biolodzy. Do najwybitniejszych z nich należy zaliczyć
Kazimierza Funka, który poświęcił się badaniom nad witaminami, oraz Ludwika
Hirszfelda, którego osiągnięcia w zakresie grup krwi są do dziś aktualne i zawarte w
podręcznikach do medycyny.

W 1935 roku Szwedzka Akademia Nauki nagrodziła Irenę Skłodowską-Curie za
wytworzenie w sposób sztuczny elementów radioaktywnych. Polacy mogli również
poszczyć się wspaniałym osiągnięciami w zakresie nauk humanistycznych. Bronisław
Malinowski uważani jest dziś za ojca etnologii. Jego zasługi dla antropologii,
językoznawstwa i socjologii są nieocenione.

Sukcesy państwa

polskiego w II

Rzeczypospolitej

• powstanie wielkopolskie,
• trzecie powstanie śląskie,
• budowa pełnomorskiego portu w

Gdyni,

• budowa magistrali węglowej ze

Śląska do Gdyni

Kultura II

Rzeczypospolitej

W Polsce powojennej zaczęły nabierać znaczenia dziedziny kultury takie jak:

• teatr, muzyka, literatura i sztuka.

Teatr najbardziej rozwinął się w Warszawie, Wilnie oraz we Lwowie.
Muzyka rodzima w tym czasie znajdowała uznanie na szczeblu

międzynarodowym. Do

wielkich ludzi tej dziedziny zaliczyć możemy Karola Szymanowskiego, Feliksa
Nowowiejskiego, a także takich śpiewaków - Jana Kiepurę oraz Adę Sari.
W okresie międzywojennym pojawiło się kilka nowych nurtów w poezji. Wymienić
możemy tutaj awangardę krakowską, którym głównym przedstawicielem był J.
Przyboś oraz Skamandrytów – Tuwima, Lechonia, Wierzyńskiego,

Słonimskiego oraz

Iwaszkiewicza, do futurystów z grupy "Żagary" zaliczyć możemy:

Broniewskiego,

Staffa i Leśmiana.
Poza nimi w literaturze w czasie II Rzeczypospolitej zasłynęli także Witkacy,

Schultz,

Nałkowska i Parandowski.

Reforma skarbowo-walutowa

Reforma finansowa przeprowadzona przez

Władysława

Grabskiego w 1924 roku, stabilizująca

system pieniężny

w Polsce. 1 IV 1924 r wprowadzono nową

walutę –

złoty polski. Powołano Bank Polski.

Reforma rolna

Zmiana struktury własnościowej w rolnictwie
polegające na likwidacji, należących do
właścicieli ziemskich, dużych gospodarstw i

ich

podziale na mniejsze gospodarstwa chłopskie
bądź też na powiększaniu istniejących już
gospodarstw chłopskich o niewielkim areale.

Budowa portu w Gdyni

Wobec stosowanych przez Gdańsk utrudnień w stosunku do Polski oraz
ciągłych konfliktów, zapada decyzja o budowie portu w małej i biednej
miejscowości o nazwie Gdynia.

Budowa trwała w latach 1924–39 i powstał jeden z największych portów na
Bałtyku. W 1921 r. Gdynię zamieszkiwało 1300 ludzi, zaś tuż przed wojną już
120 tys.

Polsko-niemiecka wojna

gospodarcza

– wojna gospodarcza wybucha w 1925 r., kiedy to ustaje obowiązek

Niemiec

do bezcłowego importu z Polski węgla górnośląskiego;

– następuje polityka ograniczania stosunków handlowych niemiecko –
polskich, w celu udowodnienia światu sezonowości państwa

polskiego;

– wojna powoduje uniezależnienie się w znacznym stopniu gospodarki
polskiej od Niemiec, a także przyspiesza prace przy budowie portu w

Gdyni.

Centralny Okręg Przemysłowy

• przemysł wydobywczy i hutniczy –

Górny Śląsk,

• przemysł włókienniczy – okręg łódzki,

• przemysł naftowy – Borysław,

Drohobycz,

• przemysł rozwijał się też w okręgu

kieleckim.

II Rzeczpospolita upadła w wyniku tzw. ,,IV rozbioru Polski” -

nazwa ta

stosowana jest głównie w publicystyce i retoryce politycznej,

wobec wydarzeń

bezpośrednio poprzedzających wybuch II wojny światowej

(podpisanie 23

sierpnia 1939 paktu Ribbentrop-Mołotow) i po jej wybuchu

(agresja Niemiec

1 września 1939 i następująca zaraz po niej agresja ZSRR 17

września 1939).

Document Outline