Przedsiębiorstwo –

Przedsiębiorstwo –

zagadnienia ogólne

zagadnienia ogólne

Anna Zachorowska-

Anna Zachorowska-

Mazurkiewicz

Mazurkiewicz

Przedsiębiorstwo

Przedsiębiorstwo

jest wyodrębnioną pod względem ekonomicznym

jest wyodrębnioną pod względem ekonomicznym

jednostką prowadzącą działalność produkcyjną,

jednostką prowadzącą działalność produkcyjną,

handlową lub usługową.

handlową lub usługową.

Odrębność techniczno-produkcyjna

Odrębność techniczno-produkcyjna

oznacza

oznacza

posiadanie różnego rodzaju majątku

posiadanie różnego rodzaju majątku

produkcyjnego, przystosowanego do

produkcyjnego, przystosowanego do

wytwarzania dóbr.

wytwarzania dóbr.

Odrębność ekonomiczna przedsiębiorstwa

Odrębność ekonomiczna przedsiębiorstwa

oznacza wydzielenie określonego majątku,

oznacza wydzielenie określonego majątku,

pokrywanie wydatków z własnych przychodów,

pokrywanie wydatków z własnych przychodów,

posiadanie w banku odrębnego rachunku

posiadanie w banku odrębnego rachunku

rozliczeniowego. Formalnym wyrazem

rozliczeniowego. Formalnym wyrazem

odrębności ekonomicznej jest zazwyczaj

odrębności ekonomicznej jest zazwyczaj

osobowość prawna przedsiębiorstwa.

osobowość prawna przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwo

Przedsiębiorstwo

jest zespołem składników materialnych i

jest zespołem składników materialnych i

niematerialnych, przeznaczonych do realizacji

niematerialnych, przeznaczonych do realizacji

określonych zadań gospodarczych i obejmuje to,

określonych zadań gospodarczych i obejmuje to,

co wchodzi w jego skład:

co wchodzi w jego skład:

►

Firmę (nazwę), znaki towarowe i inne oznaczenia

Firmę (nazwę), znaki towarowe i inne oznaczenia

indywidualizujące przedsiębiorstw,

indywidualizujące przedsiębiorstw,

►

Księgi handlowe

Księgi handlowe

►

Nieruchomości i ruchomości

Nieruchomości i ruchomości

►

Patenty, wzory użytkowe i zdobnicze

Patenty, wzory użytkowe i zdobnicze

►

Zobowiązania i obciążenia

Zobowiązania i obciążenia

►

Prawa wynikające z najmu i dzierżaw lokali

Prawa wynikające z najmu i dzierżaw lokali

zajmowanych przez przedsiębiorstwo.

zajmowanych przez przedsiębiorstwo.

Cele przedsiębiorstwa

Cele przedsiębiorstwa

Analiza tradycyjnego (klasycznego) modelu

Analiza tradycyjnego (klasycznego) modelu

przedsiębiorstwa prywatnego opiera się

przedsiębiorstwa prywatnego opiera się

na założeniu, że

na założeniu, że

celem działalności jest

celem działalności jest

maksymalizacja zysku

maksymalizacja zysku

. Innymi celami

. Innymi celami

przedsiębiorstwa mogą być:

przedsiębiorstwa mogą być:

►

wielkość obrotu,

wielkość obrotu,

►

posiadanie płynności

posiadanie płynności

►

wzrost przedsiębiorstwa.

wzrost przedsiębiorstwa.

Spółka jawna

Spółka jawna

to spółka handlowa, zawarta na mocy umowy

to spółka handlowa, zawarta na mocy umowy

pisemnej, działająca na zasadach określonych w

pisemnej, działająca na zasadach określonych w

kodeksie spółek handlowych z 2000 roku i wpisana

kodeksie spółek handlowych z 2000 roku i wpisana

do Krajowego Rejestru Sądowego. Nie ma

do Krajowego Rejestru Sądowego. Nie ma

osobowości prawnej, ale może zaciągać

osobowości prawnej, ale może zaciągać

zobowiązania, a wszyscy wspólnicy odpowiadają za

zobowiązania, a wszyscy wspólnicy odpowiadają za

nie majątkiem spółki i osobistym. Nazwa spółki musi

nie majątkiem spółki i osobistym. Nazwa spółki musi

zawierać nazwiska wspólników oraz określenie

zawierać nazwiska wspólników oraz określenie

spółka jawna.

spółka jawna.

Istotne jest, ze wspólnicy nie mogą pobierać

Istotne jest, ze wspólnicy nie mogą pobierać

wynagrodzenia w związku z prowadzeniem spółki.

wynagrodzenia w związku z prowadzeniem spółki.

Oznacza to, że wynagrodzenie wspólników nie może

Oznacza to, że wynagrodzenie wspólników nie może

być kosztem uzyskania przychodów

być kosztem uzyskania przychodów

Spółka partnerska

Spółka partnerska

spółka osobowa zawarta na mocy aktu

spółka osobowa zawarta na mocy aktu

notarialnego, wpisana do Krajowego Rejestru

notarialnego, wpisana do Krajowego Rejestru

Sądowego. Spółkę taką założyć mogą

Sądowego. Spółkę taką założyć mogą

przedstawiciele określonych zawodów - np.

przedstawiciele określonych zawodów - np.

adwokaci, aptekarze, architekci, doradcy

adwokaci, aptekarze, architekci, doradcy

podatkowi, lekarze, stomatolodzy położne

podatkowi, lekarze, stomatolodzy położne

Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania

Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania

zaciągnięte przez partnera, a nazwa takiej spółki

zaciągnięte przez partnera, a nazwa takiej spółki

musi zawierać nazwisko co najmniej jednego

musi zawierać nazwisko co najmniej jednego

partnera, dodatkowe oznaczenie "spółka

partnera, dodatkowe oznaczenie "spółka

partnerska" oraz określenie wykonywanego

partnerska" oraz określenie wykonywanego

przez nich zawodu

przez nich zawodu

Spółka komandytowa

Spółka komandytowa

jest spółką osobową, powstaje w wyniku umowy w

jest spółką osobową, powstaje w wyniku umowy w

formie aktu notarialnego, wpisana jest do

formie aktu notarialnego, wpisana jest do

Krajowego Rejestru Sądowego. co najmniej jeden

Krajowego Rejestru Sądowego. co najmniej jeden

wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez

wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez

ograniczenia, a jeden - do wysokości określonej w

ograniczenia, a jeden - do wysokości określonej w

umowie-sumy. Polskie prawo przewiduje także

umowie-sumy. Polskie prawo przewiduje także

istnienie spółki

istnienie spółki

komandytowo-akcyjnej

komandytowo-akcyjnej

, w której

, w której

jeden wspólnik ponosi pełną odpowiedzialność

jeden wspólnik ponosi pełną odpowiedzialność

finansową, a drugi - posiada jej akcje, lecz nie

finansową, a drugi - posiada jej akcje, lecz nie

ponosi odpowiedzialności za jej zobowiązania.

ponosi odpowiedzialności za jej zobowiązania.

Nazwa spółki komandytowej i komandytowo-

Nazwa spółki komandytowej i komandytowo-

akcyjnej powinny zawierać te określenia w pełnym

akcyjnej powinny zawierać te określenia w pełnym

brzmieniu lub skrócie.

brzmieniu lub skrócie.

Spółka z ograniczoną

Spółka z ograniczoną

odpowiedzialnością

odpowiedzialnością

to spółka kapitałowa, czyli stanowiąca związek kapitału, a

to spółka kapitałowa, czyli stanowiąca związek kapitału, a

nie osób. Powstaje na mocy umowy notarialnej i

nie osób. Powstaje na mocy umowy notarialnej i

zostaje wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego.

zostaje wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego.

Kapitał zakładowy spółki powstaje z udziałów

Kapitał zakładowy spółki powstaje z udziałów

wnoszonych przez jej wspólników, przy czym wartość

wnoszonych przez jej wspólników, przy czym wartość

udziału nie może być niższa niż 500zł, a kapitału

udziału nie może być niższa niż 500zł, a kapitału

250000zł. Udziałowcy spółki wybierają jej zarząd, który

250000zł. Udziałowcy spółki wybierają jej zarząd, który

podejmuje decyzje dotyczące bieżącej działalności

podejmuje decyzje dotyczące bieżącej działalności

spółki oraz ponosi odpowiedzialność prawną za podjęte

spółki oraz ponosi odpowiedzialność prawną za podjęte

przez firmę zobowiązania. W spółkach o wyższym

przez firmę zobowiązania. W spółkach o wyższym

kapitale (powyżej 500 tys. zł) i większej liczbie

kapitale (powyżej 500 tys. zł) i większej liczbie

udziałowców (powyżej 50) powołuje się także radę

udziałowców (powyżej 50) powołuje się także radę

nadzorczą i komisję rewizyjną, które nadzorują prace

nadzorczą i komisję rewizyjną, które nadzorują prace

zarządu. Nazwa spółki powinna zawierać oznaczenie

zarządu. Nazwa spółki powinna zawierać oznaczenie

"spółka z ograniczoną odpowiedzialnością".

"spółka z ograniczoną odpowiedzialnością".

Spółka akcyjna

Spółka akcyjna

to spółka handlowa i kapitałowa zarazem, w której

to spółka handlowa i kapitałowa zarazem, w której

wspólnikami są właściciele akcji, czyli akcjonariusze.

wspólnikami są właściciele akcji, czyli akcjonariusze.

Nazwę, siedzibę zasady działania spółki, jej organy,

Nazwę, siedzibę zasady działania spółki, jej organy,

wysokość kapitału oraz liczbę i wartość akcji określa

wysokość kapitału oraz liczbę i wartość akcji określa

statut spółki. Najważniejszym organem spółki jest walne

statut spółki. Najważniejszym organem spółki jest walne

zgromadzenie akcjonariuszy, które wybiera radę

zgromadzenie akcjonariuszy, które wybiera radę

nadzorczą i członków zarządu. Prawną

nadzorczą i członków zarządu. Prawną

odpowiedzialność za działania i zobowiązania firmy

odpowiedzialność za działania i zobowiązania firmy

ponosi jej zarząd, finansową-akcjonariusze (do

ponosi jej zarząd, finansową-akcjonariusze (do

wysokości swych udziałów). Właściciele akcji mają też

wysokości swych udziałów). Właściciele akcji mają też

prawo do dywidendy, czyli części wypracowanego przez

prawo do dywidendy, czyli części wypracowanego przez

spółkę zysku proporcjonalnie do liczby posiadanych

spółkę zysku proporcjonalnie do liczby posiadanych

akcji, chyba że sami podejmą decyzję o przeznaczeniu

akcji, chyba że sami podejmą decyzję o przeznaczeniu

zysku na inwestycję.

zysku na inwestycję.

Źródła finansowania działalności

Źródła finansowania działalności

spółek można podzielić na

spółek można podzielić na

wewnętrzne i zewnętrzne:

wewnętrzne i zewnętrzne:

►

Wśród źródeł

Wśród źródeł

wewnętrznych

wewnętrznych

wyróżniamy -

wyróżniamy -

nie rozdzieloną (w postaci dywidend) część

nie rozdzieloną (w postaci dywidend) część

zysku, zwiększenie kapitału zakładowego,

zysku, zwiększenie kapitału zakładowego,

fundusz amortyzacji, źródła służące do

fundusz amortyzacji, źródła służące do

finansowania bieżącego z dochodów ze

finansowania bieżącego z dochodów ze

sprzedaży dóbr i usług, które

sprzedaży dóbr i usług, które

przedsiębiorstwo wytwarza, sprzedaż części

przedsiębiorstwo wytwarza, sprzedaż części

majątku.

majątku.

►

Zewnętrznymi źródłami finansowania

Zewnętrznymi źródłami finansowania

działalności spółki akcyjnej są środki finansowe

działalności spółki akcyjnej są środki finansowe

pochodzące ze sprzedaży akcji i obligacji oraz z

pochodzące ze sprzedaży akcji i obligacji oraz z

kredytów zaciągniętych w bankach lub innych

kredytów zaciągniętych w bankach lub innych

instytucjach finansowych.

instytucjach finansowych.

Może być również finansowane za pomocą

Może być również finansowane za pomocą

leasingu, subwencji (mają charakter

leasingu, subwencji (mają charakter

nieodpłatnego i bezzwrotnego transferu),

nieodpłatnego i bezzwrotnego transferu),

dotacji (to ekonomiczne korzyści przydzielane

dotacji (to ekonomiczne korzyści przydzielane

przez rząd producentom, nieraz dla umocnienia

przez rząd producentom, nieraz dla umocnienia

ich konkurencyjności na rynku. Bezzwrotna

ich konkurencyjności na rynku. Bezzwrotna

pomoc udzielana w celu poprawienia jakiejś

pomoc udzielana w celu poprawienia jakiejś

działalności) oraz transferów (przeniesienie,

działalności) oraz transferów (przeniesienie,

przepływ, przekazanie jakiś walorów –

przepływ, przekazanie jakiś walorów –

pieniędzy, rzeczy, usług – z jednej instytucji

pieniędzy, rzeczy, usług – z jednej instytucji

(przedsiębiorstwa) do innej).

(przedsiębiorstwa) do innej).