Klasyfikacja

podatków

Ze względu na kryterium

przedmiotowe:

Podatki przychodowe
Podatki dochodowe
Podatki majątkowe
Podatki od wydatków

(konsumpcyjne)

Podatki przychodowe

wymierzane są od całości wpływów

pieniężnych danej jednostki

są związane ze źródłem przychodów

przy ich wymiarze i poborze nie

uwzględnia się osobistej

sytuacji podatnika

wydajne pod względem finansowym

Konstrukcje opodatkowania

wśród podatków

przychodowych:

jednofazowe
wielofazowe
wszechfazowe

Podatki dochodowe

podstawą jest dochód podatnika,

czyli uwzględnia się koszty

pozyskania przychodu

trudniejszy do zastosowania

niż podatek przychodowy

Ze względu na kryterium

podmiotowe (źródło

pochodzenia):

Podatek od przedsiębiorstw
Podatek od instytucji

finansowych
Podatek od gospodarstw

domowych
Podatek od zagranicy

Ze względu na

okoliczności

wprowadzenia:

Podatki zwyczajne
Podatki nadzwyczajne (np.

podatek od wzbogacenia

wojennego - dekret z dnia 13

kwietnia 1945 r. oraz 27 lipca

1949 r.)

Ze względu na kryterium

przeznaczenia wpływów

osiąganych z danego podatku:

Podatki ogólne
Podatki celowe

Ze względu na kryterium relacji

źródła podatku do podstawy

opodatkowania:

Podatki bezpośrednie

podatek dochodowy od osób fizycznych

Podatek dochodowy od osób prawnych

Podatek od spadków i darowizn

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Podatek rolny

Podatek leśny

podatek od nieruchomości

Podatek od środków transportowych

Podatek od posiadania psów

Podatki pośrednie

Podatek od towarów i usług

Podatek akcyzowy

Podatek od gier

Ze względu na kryterium

podmiotu ustalającego podatki:

Podatki państwowe zwane również centralnymi

Podatek dochodowy od osób fizycznych
Podatek dochodowy od osób prawnych
Podatek od towarów i usług
Podatek akcyzowy
Podatek od gier

Podatki samorządowe zwane również lokalnymi

Podatek od nieruchomości
Podatek rolny
Podatek leśny
Podatek od środków transportu
Podatek od posiadania psów
Podatek od czynności cywilnoprawnych
Podatek od spadków i darowizn
Karta podatkowa (uproszczona forma podatku dochodowego od osób

fizycznych prowadzących działalność gospodarczą)

Ze względu na kryterium

społeczne:

Podatek osobisty
Podatek rzeczowy

Ze względu na kryterium

charakteru stawki

podatkowej:

Podatki proporcjonalne

(liniowe)
Podatki progresywne
Podatki regresywne

Dochody budżetowe

państwa w roku 2012

67,18%

22,91%

0,62%

9,29%

Dochody budżetu państwa 2012

Podatki pośrednie
Podatki bezpośrednie
Inne podatki
Dochody niepodatkowe

Dochody budżetowe

państwa w roku 2013

64,55%

24,37%

0,74%

10,35%

Dochody budżetowe państwa w roku 2013

Podatki pośrednie
Podatki bezpośrednie
Inne dochody podatkowe
Dochody niepodatkowe

Dochody budżetowe

państwa w roku 2014

64,84%

24,25%

0,72%

10,19%

Prognozowane dochody budżetu państwa 2014

Podatki pośrednie
Podatki bezpośrednie
Inne podatki
Dochody niepodatkowe

Rynkowe reakcje

podmiotu na

podatek

Wpływ podatku na

oszczędności i inwestycje

Redystrybucyjne skutki podatków

województwo

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto

zł

%

POLSKA

3 530,47

100

warmińsko-

mazurskie

podkarpackie

kujawsko- pomorskie

lubuskie

świętokrzyskie

podlaskie

opolskie

zachodniopomorskie

łódzkie

lubelskie

wielkopolskie

małopolskie

pomorskie

dolnośląskie

śląskie

mazowieckie

2996,24

3024,5

3032,09

3034,01

3070,29

3143,64

3172,23

3179,33

3194,3

3203,67

3218,67

3260,87

3455,09

3503,59

3629,57

4375,97

84,87%

85,67%

85,88%

85,94%

86,97%

89,04%

89,85%

90,05%

90,48%

90,74%

91,17%

92,36%

97,86%

99,24%

102,81%

123,95%

Źródło: Rocznik Statystyczny Województw, GUS, Warszawa 2013

Redystrybucyjne skutki

podatków

Problem granicy

opodatkowania

Podatki wpływają na
zachowanie się podmiotów
gospodarujących:



ich efektywność

ekonomiczną;



skłonność do

oszczędzania;



skłonność do

inwestowania.

Skutki przekroczenia
granicy opodatkowania:



Ograniczenie aktywności

gospodarczej;



Zmniejszenie dochodów

państwa.

Krzywa Laffera

PUNKT H
(HIGH
INCOME)

ISTOTA

PRZERZUCALNOŚCI

PODATKÓW

Przenoszenie ciężaru
podatku na inną osobę
lub inny podmiot
gospodarczy.

Rodzaje
przerzucalności
podatków



Przerzucalność w przód,



Przerzucalność wstecz.

Przerzucalność w przód

Polega na podnoszeniu cen dla

nabywców towarów lub
świadczonych usług aby w ten
sposób zrekompensować
nałożony na podatnika ciężar.

Podatek może zostać przerzucony:



całkowicie,



częściowo,



nadmiernie.

Przerzucalność w tył

Polega na obniżce kosztów, które

ponosi podatnik, prowadząc
określoną działalność. Ciężar
podatku przenosi się wtedy na:



dostawcę surowca - polega to

wtedy na obniżeniu ceny za
dostarczany producentowi
surowiec,



zatrudnionego u producenta

pracownika - polega na obniżeniu
wysokości płacy temu
pracownikowi.

Jakie podatki da się
przerzucać?



Na ogół przyjmuje się, że

wszystkie podatki pośrednie
można przerzucić na ceny
towarów i usług.



Przerzucalność podatków

bezpośrednich jest znacznie
bardziej utrudniona. Chodzi
zwłaszcza o takie podatki jak
podatek od dochodów
indywidualnych, od majątku,
spadku, darowizny, w przypadku
których związek między
podatnikiem a państwem jest
klarowny.

Bariery prawne

i ekonomiczne

przerzucalności

podatków

Bariery prawne



stworzenie takich regulacji

prawnych, które uniemożliwiają
przeniesienie ciężaru
podatkowego w przód lub wstecz.



np. poprzez ustawowe

zagwarantowanie poziomu
minimalnego wynagrodzenia za
pracę, poprzez okresowy zakaz
podnoszenia cen towarów i usług
zgodnie z ustawą o cenach.

Bariery

ekonomiczne



relacje pomiędzy

popytem a podażą,



stopień monopolizacji

rynku.

Cykl koniunkturalny

a przerzucalność

podatków

- w okresie koniunktury możliwości
przerzucalności podatków są
większe. Można łatwiej i przy
mniejszym oporze otoczenia
podnosić cenę oferowanych
produktów czy usług lub
wynegocjować obniżenie cen
zaopatrzeniowych.

- w okresie dekoniunktury
możliwości zostają istotnie
ograniczone.

Przerzucalność podatków
a ucieczka przed
podatkiem



zjawisko przerzucania podatków
występuje między podatnikami,



ucieczka przed podatkami jest
zjawiskiem, które zachodzi
między podatnikami a państwem
(władzami samorządowymi).

Przyczyny ucieczki
przed podatkiem



Polityczne,



Ekonomiczne,



Techniczne,



Etyczne.

Przyczyny polityczne



Sprzeciw wobec państwa oraz

jego rządów,



ignorowanie zobowiązań

podatkowych wobec państwa
przez przedsiębiorstwa o
strategicznym znaczeniu dla
gospodarki.

Przyczyny ekonomiczne



Niemożność przerzucenia

podatku, najczęściej w okresie
stagnacji gospodarczej,



Istnienie szarej strefy,



Nadmierny fiskalizm.

Przyczyny techniczne



wysoki stopień skomplikowania

współczesnych systemów
podatkowych,



interpretacja przepisów na

korzyść podatnika.

Etyczne aspekty ucieczki
przed podatkiem



Oszustwa podatkowe są

nieetyczne i karalne!



Przerzucenie ciężaru podatkowe

na uczciwych podatników!



Ucieczka do rajów podatkowych!

Ucieczka może przyjmować
dwie formy:



Unikanie podatku



Oszustwa podatkowe

Świadome powstrzymywanie się przed
dokonaniem pewnych czynności, które
wywołują powstanie stosunku podatkowego,
albo na wyszukiwaniu luk w przepisach
prawa, po to aby w ogóle uniknąć płacenia
podatku lub zmniejszyć jego ciężar.



Unikanie nałożenia podatku



Unikanie uiszczenia podatku

Typowe formy oszustw
podatkowych



Zatajenie materialne



Zatajenie rachunkowe



Fałszywe kwalifikowanie