Maceracja, perkolacja

Maceracja, perkolacja

oraz modyfikacje tych

oraz modyfikacje tych

procesów.

procesów.

Maceracja i jej

Maceracja i jej

modyfikacje:

modyfikacje:



Stanowią periodyczną metodę

Stanowią periodyczną metodę

ekstrakcji, która dzieli się na:

ekstrakcji, która dzieli się na:

- jednostopniową

- jednostopniową

- wielostopniową

- wielostopniową

Periodyczne metody maceracji

Periodyczne metody maceracji

jednostopniowej

jednostopniowej

Całą ilość przewidzianego

Całą ilość przewidzianego

rozpuszczalnika zużywa się na

rozpuszczalnika zużywa się na

początku procesu.

początku procesu.

Proces ten kończy się z chwilą

Proces ten kończy się z chwilą

ustalenia równowagi stężeń

ustalenia równowagi stężeń

między komórką a

między komórką a

rozpuszczalnikiem.

rozpuszczalnikiem.

Periodyczne metody maceracji

Periodyczne metody maceracji

jednostopniowej. Podział:

jednostopniowej. Podział:

a) maceracja prosta (statyczna),

a) maceracja prosta (statyczna),

b) maceracja z mieszaniem (dynamiczna),

b) maceracja z mieszaniem (dynamiczna),

c) maceracja wibracyjna, w której stały

c) maceracja wibracyjna, w której stały

ruch surowca i rozpuszczalnika

ruch surowca i rozpuszczalnika

zapewnia wibrator,

zapewnia wibrator,

d) maceracja ultradźwiękowa,

d) maceracja ultradźwiękowa,

e) turboekstrakcja (ekstrakcja wirowa),

e) turboekstrakcja (ekstrakcja wirowa),

f) dygestia.

f) dygestia.

Periodyczne metody maceracji

Periodyczne metody maceracji

jednostopniowej. Maceracja

jednostopniowej. Maceracja

prosta.

prosta.



Bezpośrednie rozpuszczanie substancji w uszkodzonych

Bezpośrednie rozpuszczanie substancji w uszkodzonych

komórkach.

komórkach.



Spęcznienie błony komórkowej.

Spęcznienie błony komórkowej.



Przenikanie rozpuszczalnika do komórek

Przenikanie rozpuszczalnika do komórek

nieuszkodzonych.

nieuszkodzonych.



Rozpuszczanie substancji znajdujących się w komórkach.

Rozpuszczanie substancji znajdujących się w komórkach.



Utworzenie się różnicy stężeń między wnętrzem komórki

Utworzenie się różnicy stężeń między wnętrzem komórki

a jej otoczeniem.

a jej otoczeniem.



Dyfuzja rozpuszczonych składników na zewnątrz poprzez

Dyfuzja rozpuszczonych składników na zewnątrz poprzez

błonę komórkową.

błonę komórkową.



Osiągnięcie równowagi stężeń między wnętrzem a

Osiągnięcie równowagi stężeń między wnętrzem a

otoczeniem komórki.

otoczeniem komórki.

Maceracja prosta. Sposób

Maceracja prosta. Sposób

wykonania:

wykonania:



Surowiec, przepisowo rozdrobniony, umieszcza

Surowiec, przepisowo rozdrobniony, umieszcza

się w dobrze zamkniętym pojemniku, zalewa

się w dobrze zamkniętym pojemniku, zalewa

wymaganą ilością rozpuszczalnika i

wymaganą ilością rozpuszczalnika i

pozostawia na określony czas w miejscu

pozostawia na określony czas w miejscu

chłodnym, chronionym od światła, często

chłodnym, chronionym od światła, często

mieszając.

mieszając.



Po upływie wymaganego czasu maceracji,

Po upływie wymaganego czasu maceracji,

często kilkudniowego, zlewa się znad surowca

często kilkudniowego, zlewa się znad surowca

(lub zbiera przez odciekanie) uzyskany

(lub zbiera przez odciekanie) uzyskany

macerat, a pozostałość wyciska w prasie (np,

macerat, a pozostałość wyciska w prasie (np,

śrubowej, ślimakowej, hydraulicznej).

śrubowej, ślimakowej, hydraulicznej).

Maceracja prosta cd.

Maceracja prosta cd.



Macerat można oddzielić

Macerat można oddzielić

od surowca, stosując

od surowca, stosując

odwirowanie. Wadą

odwirowanie. Wadą

maceracji prostej jest

maceracji prostej jest

długi czas jej trwania (ok.

długi czas jej trwania (ok.

7-10 dni), a także brak

7-10 dni), a także brak

możliwości całkowitego

możliwości całkowitego

odzysku substancji

odzysku substancji

czynnych z surowca.

czynnych z surowca.

Prasa
hydrauliczna

Periodyczne metody maceracji

Periodyczne metody maceracji

jednostopniowej. Maceracja z

jednostopniowej. Maceracja z

mieszaniem.

mieszaniem.



Zaletą tej metody jest znaczne

Zaletą tej metody jest znaczne

skrócenie czasu wytrawiania w

skrócenie czasu wytrawiania w

temperaturze pokojowej.

temperaturze pokojowej.



Koniec procesu ekstrakcji osiąga się

Koniec procesu ekstrakcji osiąga się

w tej modyfikacji po 24 — 40 h.

w tej modyfikacji po 24 — 40 h.

Maceracja z mieszaniem. Sposób

Maceracja z mieszaniem. Sposób

wykonania:

wykonania:



Surowiec oraz rozpuszczalnik

Surowiec oraz rozpuszczalnik

umieszcza się w maceratorze

umieszcza się w maceratorze

obrotowym i systematycznie miesza.

obrotowym i systematycznie miesza.



Mieszanie może się również odbywać

Mieszanie może się również odbywać

za pomocą mieszadła. Przy

za pomocą mieszadła. Przy

odpowiedniej konstrukcji ekstraktora

odpowiedniej konstrukcji ekstraktora

ruch surowca jest złożony, co podnosi

ruch surowca jest złożony, co podnosi

wydajność procesu.

wydajność procesu.

Ekstraktor Nauta

Ekstraktor Nauta

Periodyczne metody maceracji

Periodyczne metody maceracji

jednostopniowej. Maceracja

jednostopniowej. Maceracja

ultradźwiękowa.

ultradźwiękowa.

Wpływ ultradźwięków na przebieg

Wpływ ultradźwięków na przebieg

wytrawiania zależy od częstotliwości drgań i

wytrawiania zależy od częstotliwości drgań i

energii. W przypadku wytrawiania niewielkich

energii. W przypadku wytrawiania niewielkich

ilości surowców zielarskich korzysta się z

ilości surowców zielarskich korzysta się z

ultradźwięków o częstotliwości drgań powyżej

ultradźwięków o częstotliwości drgań powyżej

20 kHz. Przy wytrawianiu większych ilości, na

20 kHz. Przy wytrawianiu większych ilości, na

skalę przemysłową, stosowana częstotliwość

skalę przemysłową, stosowana częstotliwość

jest różna i waha się w granicach 50 — 100

jest różna i waha się w granicach 50 — 100

kHz.

kHz.

Maceracja ultradźwiękowa cd.

Maceracja ultradźwiękowa cd.

Przepuszczając fale ultradźwiękowe

Przepuszczając fale ultradźwiękowe

przez zanurzony w rozpuszczalniku

przez zanurzony w rozpuszczalniku

surowiec można w bardzo krótkim

surowiec można w bardzo krótkim

czasie uzyskać praktycznie całkowite

czasie uzyskać praktycznie całkowite

jego wytrawienie. Przyczynia się do

jego wytrawienie. Przyczynia się do

tego zwiększenie stopnia

tego zwiększenie stopnia

rozdrobnienia surowca pod wpływem

rozdrobnienia surowca pod wpływem

ultradźwięków.

ultradźwięków.

Maceracja ultradźwiękowa cd.

Maceracja ultradźwiękowa cd.

Korzystając z tej metody maceracji

Korzystając z tej metody maceracji

należy uwzględnić możliwość wpływu

należy uwzględnić możliwość wpływu

ultradźwięków na przyspieszenie

ultradźwięków na przyspieszenie

niektórych reakcji, m.in. utleniania,

niektórych reakcji, m.in. utleniania,

hydrolizy, związanych z reakcjami

hydrolizy, związanych z reakcjami

wolnorodnikowymi, z trudem

wolnorodnikowymi, z trudem

przebiegającymi w normalnych

przebiegającymi w normalnych

warunkach.

warunkach.

Periodyczne metody maceracji

Periodyczne metody maceracji

jednostopniowej.

jednostopniowej.

Turboekstrakcja.

Turboekstrakcja.

Metoda ta jest jedną z nowocześniejszych

Metoda ta jest jedną z nowocześniejszych

modyfikacji maceracji klasycznej. W celu

modyfikacji maceracji klasycznej. W celu

przyspieszenia procesu wytrawiania oraz

przyspieszenia procesu wytrawiania oraz

zwiększenia wydajności surowiec i

zwiększenia wydajności surowiec i

rozpuszczalnik utrzymuje się w stałym

rozpuszczalnik utrzymuje się w stałym

ruchu wirowym za pomocą zanurzonego,

ruchu wirowym za pomocą zanurzonego,

szybkoobrotowego mieszadła. Liczba

szybkoobrotowego mieszadła. Liczba

obrotów jest różna, najczęściej wynosi

obrotów jest różna, najczęściej wynosi

10000 obr/min.

10000 obr/min.

Turboekstrakcja cd.

Turboekstrakcja cd.

Do znacznego skrócenia czasu

Do znacznego skrócenia czasu

wytrawiania w metodzie maceracji wirowej

wytrawiania w metodzie maceracji wirowej

przyczynia się przede wszystkim dalsze

przyczynia się przede wszystkim dalsze

rozdrobnienie surowca, przez ostre

rozdrobnienie surowca, przez ostre

krawędzie mieszadła, co powoduje

krawędzie mieszadła, co powoduje

rozerwanie ścian niemal wszystkich

rozerwanie ścian niemal wszystkich

komórek.

komórek.

Jeśli przed ich rozerwaniem rozpuszczalnik

Jeśli przed ich rozerwaniem rozpuszczalnik

znajdował się w komórce, to wypływa na

znajdował się w komórce, to wypływa na

zewnątrz po jej uszkodzeniu.

zewnątrz po jej uszkodzeniu.

Turboekstrakcja cd.

Turboekstrakcja cd.

Turboekstrakcji towarzyszy wzrost

Turboekstrakcji towarzyszy wzrost

temperatury, dzięki któremu zmniejsza

temperatury, dzięki któremu zmniejsza

się lepkość rozpuszczalnika i

się lepkość rozpuszczalnika i

poprawiają się warunki dyfuzji.

poprawiają się warunki dyfuzji.

W procesie tym brak jednak czasu na

W procesie tym brak jednak czasu na

odpowiednie spęcznienie ściany

odpowiednie spęcznienie ściany

komórkowej, które według niektórych

komórkowej, które według niektórych

autorów trwa 6 — 20 h, a według

autorów trwa 6 — 20 h, a według

innych stanowi konieczny warunek

innych stanowi konieczny warunek

ekstrakcji.

ekstrakcji.

Periodyczne metody maceracji

Periodyczne metody maceracji

jednostopniowej. Dygestia.

jednostopniowej. Dygestia.

Postępowanie polega na

Postępowanie polega na

wytrawianiu surowców roślinnych

wytrawianiu surowców roślinnych

w podwyższonej

w podwyższonej

temperaturze(30°C—50°C).

temperaturze(30°C—50°C).

Można ją stosować wówczas, gdy

Można ją stosować wówczas, gdy

zawarte w surowcu związki

zawarte w surowcu związki

czynne nie ulegają w tych

czynne nie ulegają w tych

warunkach rozkładowi.

warunkach rozkładowi.

Periodyczne metody maceracji

Periodyczne metody maceracji

wielostopniowej. Podział:

wielostopniowej. Podział:



maceracja wielokrotna

maceracja wielokrotna



maceracja stopniowa

maceracja stopniowa



maceracja w podwyższonym

maceracja w podwyższonym

ciśnieniu i temperaturze

ciśnieniu i temperaturze

Periodyczne metody maceracji

Periodyczne metody maceracji

wielostopniowej. Maceracja

wielostopniowej. Maceracja

wielokrotna.

wielokrotna.

Metoda ta jest oparta na

Metoda ta jest oparta na

zjawisku uzyskiwania lepszej

zjawisku uzyskiwania lepszej

wydajności związków czynnych

wydajności związków czynnych

przez wytrawianie surowca

przez wytrawianie surowca

podzielonymi porcjami

podzielonymi porcjami

rozpuszczalnika.

rozpuszczalnika.

Maceracja wielokrotna cd.

Maceracja wielokrotna cd.

W praktyce korzysta się głównie z

W praktyce korzysta się głównie z

maceracji podwójnej, rzadziej potrójnej.

maceracji podwójnej, rzadziej potrójnej.

W przypadku pierwszej rozpuszczalnik

W przypadku pierwszej rozpuszczalnik

dzieli się na 2 nierówne części i surowiec

dzieli się na 2 nierówne części i surowiec

zalewa większą jego porcją. Po upływie

zalewa większą jego porcją. Po upływie

wymaganego czasu zbiera się macerat

wymaganego czasu zbiera się macerat

(odciekanie lub dekantacja), a

(odciekanie lub dekantacja), a

pozostałość wyciska. Częściowo

pozostałość wyciska. Częściowo

wyczerpany surowiec zalewa się

wyczerpany surowiec zalewa się

ponownie drugą porcją rozpuszczalnika i

ponownie drugą porcją rozpuszczalnika i

dalej postępuje jak poprzednio.

dalej postępuje jak poprzednio.

Uzyskane 2 części maceratu łączy się.

Uzyskane 2 części maceratu łączy się.

Periodyczne metody maceracji

Periodyczne metody maceracji

wielostopniowej. Maceracja

wielostopniowej. Maceracja

stopniowa.

stopniowa.

Zasada maceracji stopniowej

Zasada maceracji stopniowej

polega na wytrawianiu surowców

polega na wytrawianiu surowców

roślinnych z osobna

roślinnych z osobna

poszczególnymi składnikami

poszczególnymi składnikami

złożonego rozpuszczalnika.

złożonego rozpuszczalnika.

Maceracja stopniowa. Sposób

Maceracja stopniowa. Sposób

wykonania:

wykonania:



Przy wytrawianiu 70% etanolem surowiec

Przy wytrawianiu 70% etanolem surowiec

zalewa się najpierw wodą, w ilości

zalewa się najpierw wodą, w ilości

przypadającej na całą objętość

przypadającej na całą objętość

rozpuszczalnika i pozostawia na l — 3 dni

rozpuszczalnika i pozostawia na l — 3 dni

. (W

. (W

tym okresie następuje spęcznienie surowca i

tym okresie następuje spęcznienie surowca i

wytrawienie zawartych w nim substancji

wytrawienie zawartych w nim substancji

rozpuszczalnych w wodzie).

rozpuszczalnych w wodzie).



Następnie dodaje się połowę etanolu, surowiec

Następnie dodaje się połowę etanolu, surowiec

wytrawia się przez 5 dni, po czym dodaje się

wytrawia się przez 5 dni, po czym dodaje się

pozostałą ilość alkoholu.

pozostałą ilość alkoholu.



Po 5 dniach wyciąg zlewa się znad surowca

Po 5 dniach wyciąg zlewa się znad surowca

(lub odcieka), a pozostałość wyciska w prasie.

(lub odcieka), a pozostałość wyciska w prasie.

Maceracja stopniowa cd.

Maceracja stopniowa cd.

Wadą tej metody jest

Wadą tej metody jest

niebezpieczeństwo rozwoju

niebezpieczeństwo rozwoju

niektórych drobnoustrojów

niektórych drobnoustrojów

(pleśnie, grzyby) na powierzchni

(pleśnie, grzyby) na powierzchni

surowca podczas 3-dniowej

surowca podczas 3-dniowej

maceracji wodą.

maceracji wodą.

Periodyczne metody maceracji

Periodyczne metody maceracji

wielostopniowej. Maceracja w

wielostopniowej. Maceracja w

podwyższonym ciśnieniu i temperaturze.

podwyższonym ciśnieniu i temperaturze.

Korzystając z warunków tej metody

Korzystając z warunków tej metody

można osiągnąć nie tylko

można osiągnąć nie tylko

przyspieszenie procesu wytrawiania,

przyspieszenie procesu wytrawiania,

lecz także unieczynnienie enzymów.

lecz także unieczynnienie enzymów.

Metoda ta znalazła praktyczne

Metoda ta znalazła praktyczne

zastosowanie przy sporządzaniu

zastosowanie przy sporządzaniu

stabilizowanych wyciągów ze

stabilizowanych wyciągów ze

świeżych surowców, tzw. intraktów.

świeżych surowców, tzw. intraktów.

Maceracja w podwyższonym ciśnieniu i

Maceracja w podwyższonym ciśnieniu i

temperaturze.

temperaturze.

Wytrawianie świeżych surowców

Wytrawianie świeżych surowców

na większą skalę przeprowadza

na większą skalę przeprowadza

się w autoklawie, zaopatrzonym w

się w autoklawie, zaopatrzonym w

płaszcz grzejny i chłodnicę

płaszcz grzejny i chłodnicę

zwrotną. W autoklawie można

zwrotną. W autoklawie można

stosować wyższą temperaturę

stosować wyższą temperaturę

wytrawiania od temperatury

wytrawiania od temperatury

wrzenia rozpuszczalnika, np.

wrzenia rozpuszczalnika, np.

etanolu.

etanolu.

Perkolacja i jej modyfikacje.

Perkolacja i jej modyfikacje.

Są ciągłymi metodami ekstrakcji,

Są ciągłymi metodami ekstrakcji,

charakteryzującymi się tym, że świeży

charakteryzującymi się tym, że świeży

rozpuszczalnik dopływa stale, bez

rozpuszczalnik dopływa stale, bez

przerwy, do surowca i stopniowo

przerwy, do surowca i stopniowo

wypiera bardziej stężony płyn

wypiera bardziej stężony płyn

wyciągowy. W ten sposób przez cały

wyciągowy. W ten sposób przez cały

czas trwania procesu utrzymywana

czas trwania procesu utrzymywana

jest maksymalna różnica stężeń

jest maksymalna różnica stężeń

pomiędzy roztworem znajdującym się

pomiędzy roztworem znajdującym się

w komórce a płynem po jej

w komórce a płynem po jej

zewnętrznej stronie.

zewnętrznej stronie.

P e r k o l a t o r y.

P e r k o l a t o r y.

Zazwyczaj są one kształtu

Zazwyczaj są one kształtu

cylindrycznego lub stożkowego.

cylindrycznego lub stożkowego.

Kształt stożkowy ułatwia usuwanie z

Kształt stożkowy ułatwia usuwanie z

perkolatora wyekstrahowanego

perkolatora wyekstrahowanego

surowca.

surowca.

Od wysokości perkolatora, przy tej

Od wysokości perkolatora, przy tej

samej szybkości wykraplania, zależy

samej szybkości wykraplania, zależy

szybkość wypływu cieczy, parametr

szybkość wypływu cieczy, parametr

ten ma wpływ na czas ekstrakcji.

ten ma wpływ na czas ekstrakcji.

Kształt perkolatora nie ma jednakże

Kształt perkolatora nie ma jednakże

wpływu na wydajność metody.

wpływu na wydajność metody.

Perkolatory

Perkolatory

S t o p i e ń r o z d r o b n i e

S t o p i e ń r o z d r o b n i e

n i a surowca.

n i a surowca.

Ważnym czynnikiem jest właściwe

Ważnym czynnikiem jest właściwe

rozdrobnienie, odpowiednie dla

rozdrobnienie, odpowiednie dla

określonego surowca.

określonego surowca.

Zbyt duże rozdrobnienie może spowodować

Zbyt duże rozdrobnienie może spowodować

opór, uniemożliwiający przepływ

opór, uniemożliwiający przepływ

rozpuszczalnika przez złoże surowca.

rozpuszczalnika przez złoże surowca.

Duże rozdrobnienie surowca może być

Duże rozdrobnienie surowca może być

przyczyną zwiększonej adsorpcji związków

przyczyną zwiększonej adsorpcji związków

czynnych z wyciągu na rozwiniętej

czynnych z wyciągu na rozwiniętej

powierzchni tkanki roślinnej.

powierzchni tkanki roślinnej.

Pęcznienie surowca.

Pęcznienie surowca.

Surowiec poddany działaniu

Surowiec poddany działaniu

rozpuszczalnika ulega wstępnemu

rozpuszczalnika ulega wstępnemu

spęcznieniu.

spęcznieniu.

Rozpuszczalnik, wnikając w ściany

Rozpuszczalnik, wnikając w ściany

komórek, powoduje ich pęcznienie i

komórek, powoduje ich pęcznienie i

przywrócenie warunków dyfuzji,

przywrócenie warunków dyfuzji,

podobnych do istniejących w żywej

podobnych do istniejących w żywej

komórce. W tym celu rozdrobniony

komórce. W tym celu rozdrobniony

surowiec, przed nałożeniem do

surowiec, przed nałożeniem do

perkolatora zwilża się

perkolatora zwilża się

rozpuszczalnikiem.

rozpuszczalnikiem.

Pęcznienie surowca.

Pęcznienie surowca.

Surowiec pęczniejąc zwiększa swoją

Surowiec pęczniejąc zwiększa swoją

objętość tym bardziej, im więcej wody

objętość tym bardziej, im więcej wody

zawiera rozpuszczalnik.

zawiera rozpuszczalnik.

Zjawisko to uniemożliwia pęcznienie

Zjawisko to uniemożliwia pęcznienie

surowca w perkolatorze.

surowca w perkolatorze.

Zwiększenie jego objętości przyczynia

Zwiększenie jego objętości przyczynia

się bowiem do zahamowania

się bowiem do zahamowania

przepływu rozpuszczalnika przez

przepływu rozpuszczalnika przez

surowiec.

surowiec.

Maceracja.

Maceracja.



Po upływie czasu przeznaczonego na

Po upływie czasu przeznaczonego na

pęcznienie surowiec przeciera się

pęcznienie surowiec przeciera się

przez sito i miesza.

przez sito i miesza.



Następnie surowiec przenosi się

Następnie surowiec przenosi się

częściami do perkolatora i po każdej

częściami do perkolatora i po każdej

nałożonej porcji lekko ugniata.

nałożonej porcji lekko ugniata.

W prawidłowo ubitej masie

W prawidłowo ubitej masie

surowca powstaje sieć kanalików

surowca powstaje sieć kanalików

(pseudokapilar), przez które

(pseudokapilar), przez które

równomiernie przepływa

równomiernie przepływa

rozpuszczalnik. W dalszym

rozpuszczalnik. W dalszym

etapie, przy otwartym kranie

etapie, przy otwartym kranie

odpływowym, wprowadza się do

odpływowym, wprowadza się do

perkolatora

perkolatora

rozpuszczalnik, który, przenikając

rozpuszczalnik, który, przenikając

przez surowiec, wypiera zawarte

przez surowiec, wypiera zawarte

w jego wolnych przestrzeniach

w jego wolnych przestrzeniach

powietrze.

powietrze.

Z chwilą wypłynięcia z

Z chwilą wypłynięcia z

perkolatora pierwszych kropli

perkolatora pierwszych kropli

wycieku zamyka się

wycieku zamyka się

zawór, a rozpuszczalnik uzupełnia

zawór, a rozpuszczalnik uzupełnia

się do ilości pokrywającej,

się do ilości pokrywającej,

powierzchnię

powierzchnię

surowca warstwą grubości ok. l

surowca warstwą grubości ok. l

cm . Całość pozostawia się na 12

cm . Całość pozostawia się na 12

— 24 h. Jest to

— 24 h. Jest to

w metodzie perkolacji tzw. etap

w metodzie perkolacji tzw. etap

maceracji. W tym okresie

maceracji. W tym okresie

następuje dalsze

następuje dalsze

pęcznienie surowca i jego

pęcznienie surowca i jego

częściowe wytrawianie.

częściowe wytrawianie.

Perkolacja właściwa.

Perkolacja właściwa.

O prawidłowym jej przebiegu

O prawidłowym jej przebiegu

decyduje przede wszystkim prędkość

decyduje przede wszystkim prędkość

przenikania rozpuszczalnika przez

przenikania rozpuszczalnika przez

surowiec. Od tego bowiem zależy

surowiec. Od tego bowiem zależy

utrzymanie na właściwym poziomie

utrzymanie na właściwym poziomie

różnicy stężeń między roztworem

różnicy stężeń między roztworem

wewnątrz komórek a

wewnątrz komórek a

rozpuszczalnikiem.

rozpuszczalnikiem.

Perkolacja właściwa.

Perkolacja właściwa.

W metodzie tej istnieje odwrotnie

W metodzie tej istnieje odwrotnie

proporcjonalna zależność między

proporcjonalna zależność między

czasem wytrawiania a ilością

czasem wytrawiania a ilością

rozpuszczalnika niezbędną do

rozpuszczalnika niezbędną do

całkowitego wyczerpania surowca.

całkowitego wyczerpania surowca.

Na szybkość przepływu

Na szybkość przepływu

rozpuszczalnika nie bez wpływu

rozpuszczalnika nie bez wpływu

pozostaje ilość wytrawionego

pozostaje ilość wytrawionego

surowca, dlatego przy produkcji

surowca, dlatego przy produkcji

wyciągów na dużą skalę prędkość

wyciągów na dużą skalę prędkość

wyciekania ustala się doświadczalnie.

wyciekania ustala się doświadczalnie.

Perkolacja właściwa cd.

Perkolacja właściwa cd.

Po zakończeniu perkolacji surowiec wyciska

Po zakończeniu perkolacji surowiec wyciska

się w prasie (najlepiej hydraulicznej). Mimo

się w prasie (najlepiej hydraulicznej). Mimo

tego zabiegu pozostaje w nim jeszcze

tego zabiegu pozostaje w nim jeszcze

znaczna

,

,

ilość rozpuszczalnika. W produkcji na

ilość rozpuszczalnika. W produkcji na

dużą skalę dąży się do odzyskania etanolu.

dużą skalę dąży się do odzyskania etanolu.

Przepuszcza się parę wodną przez nie

Przepuszcza się parę wodną przez nie

wyładowany jeszcze perkolator, a następnie

wyładowany jeszcze perkolator, a następnie

skrapla ją.

skrapla ją.

Odzyskany rozcieńczony etanol zawiera z

Odzyskany rozcieńczony etanol zawiera z

reguły pewną ilość substancji lotnych. Z tego

reguły pewną ilość substancji lotnych. Z tego

też powodu może być wykorzystywany

też powodu może być wykorzystywany

ponownie do wytrawiania tylko tego samego

ponownie do wytrawiania tylko tego samego

surowca po uprzednim doprowadzeniu do

surowca po uprzednim doprowadzeniu do

wymaganego stężenia.

wymaganego stężenia.

Reperkolacja.

Reperkolacja.

W porównaniu z perkolacją zwykłą

W porównaniu z perkolacją zwykłą

reperkolacja pozwala na znaczne

reperkolacja pozwala na znaczne

ograniczenie zużycia

ograniczenie zużycia

rozpuszczalnika. Eliminuje również

rozpuszczalnika. Eliminuje również

konieczną do uzyskania wymaganego

konieczną do uzyskania wymaganego

stosunku wyciągu do surowca (1:1)

stosunku wyciągu do surowca (1:1)

potrzebę zagęszczania zebranego

potrzebę zagęszczania zebranego

perkolatu.

perkolatu.

Reperkolacja. Mechanizm:

Reperkolacja. Mechanizm:

Surowiec dzieli się na 3 części i każdą część

Surowiec dzieli się na 3 części i każdą część

wytrawia osobno, stosując zwykłą

wytrawia osobno, stosując zwykłą

perkolację. Jako część gotowego wyciągu

perkolację. Jako część gotowego wyciągu

płynnego, z każdej porcji surowca zbiera się

płynnego, z każdej porcji surowca zbiera się

tylko „głowę perkolatu". Następne porcje

tylko „głowę perkolatu". Następne porcje

wycieku, częściowo jeszcze z zawartością

wycieku, częściowo jeszcze z zawartością

substancji wyciągowej, zebrane np. z

substancji wyciągowej, zebrane np. z

pierwszej porcji surowca, wykorzystuje się

pierwszej porcji surowca, wykorzystuje się

jako rozpuszczalnik do wytrawienia kolejnej

jako rozpuszczalnik do wytrawienia kolejnej

(drugiej) części surowca itd.

(drugiej) części surowca itd.

Diakolacja. Ewakolacja.

Diakolacja. Ewakolacja.

Otrzymane metodą diakolacji wyciągi

Otrzymane metodą diakolacji wyciągi

płynne nie wymagają zagęszczania i

płynne nie wymagają zagęszczania i

zawierają wszystkie obecne w surowcu

zawierają wszystkie obecne w surowcu

związki czynne. Szersze wykorzystanie tej

związki czynne. Szersze wykorzystanie tej

metody ogranicza jednak pracochłonne

metody ogranicza jednak pracochłonne

ładowanie i wyładowywanie surowca z

ładowanie i wyładowywanie surowca z

wąskich rur, a także trudności z

wąskich rur, a także trudności z

utrzymaniem właściwego nadciśnienia.

utrzymaniem właściwego nadciśnienia.

Praktyczniejsza jest metoda ewakolacji w

Praktyczniejsza jest metoda ewakolacji w

przypadku której korzysta się tylko z jednej

przypadku której korzysta się tylko z jednej

rury średnicy 10 cm i wysokości ok. 85 — 90

rury średnicy 10 cm i wysokości ok. 85 — 90

cm. W celu pokonania oporu, jaki napotyka

cm. W celu pokonania oporu, jaki napotyka

rozpuszczalnik, stosuje się^ podciśnienie

rozpuszczalnik, stosuje się^ podciśnienie

(próżni).

(próżni).

Ewakolacja, podobnie jak diakolacja,
bywa stosowana w laboratoriach
aptecznych do sporządzania małych
ilości nalewek i wyciągów płynnych.
W przypadku obu metod straty
rozpuszczalnika są minimalne(2 — 3%),
ponieważ po skończonym wytrawianiu
pozostałą w surowcu
ciecz wypiera się wodą lub roztworem
soli kuchennej.

Inne metody wytrawiania:

Inne metody wytrawiania:



Wytrawianie za pomocą baterii

Wytrawianie za pomocą baterii

perkolatorów.

perkolatorów.



Wytrawianie w aparacie Soxhleta.

Wytrawianie w aparacie Soxhleta.



Wytrawianie ciągłe przeciwprądowe.

Wytrawianie ciągłe przeciwprądowe.



Ekstrakcja gazami w stanie

Ekstrakcja gazami w stanie

skroplonym.

skroplonym.