II. Podstawowe
II. Podstawowe
przepisy dotyczące
przepisy dotyczące
prawnej ochrony
prawnej ochrony
pracy.
pracy.
System ochrony pracy w Polsce
System ochrony pracy w Polsce
Mówiąc o systemie ochrony pracy w
Mówiąc o systemie ochrony pracy w
Polsce, należy rozróżnić :
Polsce, należy rozróżnić :
1) system prawny i system
1) system prawny i system
organizacyjny;
organizacyjny;
2) system organizacyjny,
2) system organizacyjny,
System ochrony pracy w Polsce
System ochrony pracy w Polsce
System prawny
System prawny
opiera się na źródłach prawa wskazanych
opiera się na źródłach prawa wskazanych
w Konstytucji RP i art. 9 Kodeksu pracy;
w Konstytucji RP i art. 9 Kodeksu pracy;
stanowi integralną część gałęzi prawa,
stanowi integralną część gałęzi prawa,
jaką jest prawo pracy, mówi nam o
jaką jest prawo pracy, mówi nam o
normach prawnych i ich usytuowaniu w
normach prawnych i ich usytuowaniu w
hierarchii źródeł prawa dotyczących
hierarchii źródeł prawa dotyczących
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
System prawny
System prawny
Źródła prawa wskazane w Konstytucji
Źródła prawa wskazane w Konstytucji
Rzeczpospolitej Polskiej:
Rzeczpospolitej Polskiej:
1.
1.
Konstytucja RP;
Konstytucja RP;
2.
2.
ratyfikowane umowy międzynarodowe;
ratyfikowane umowy międzynarodowe;
3.
3.
ustawy;
ustawy;
4.
4.
rozporządzenia;
rozporządzenia;
5.
5.
akty prawa miejscowego
akty prawa miejscowego
Kolejność wskazanych źródeł prawa nie jest
Kolejność wskazanych źródeł prawa nie jest
przypadkowa i stanowi jednocześnie hierarchię źródeł
przypadkowa i stanowi jednocześnie hierarchię źródeł
prawa
prawa
Konstytucja RP – zapisy dotyczące
Konstytucja RP – zapisy dotyczące
ochrony pracy
ochrony pracy
Konstytucja RP jako ustawa zasadnicza jest
Konstytucja RP jako ustawa zasadnicza jest
podstawowym i najważniejszym źródłem prawa pracy
podstawowym i najważniejszym źródłem prawa pracy
Art. 24 Konstytucji RP stanowi, iż praca znajduje się
Art. 24 Konstytucji RP stanowi, iż praca znajduje się
pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo
pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo
sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy
sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy
– zasada ta nakłada na państwo obowiązek dbałości o
– zasada ta nakłada na państwo obowiązek dbałości o
zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków
zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków
pracy , godziwej płacy oraz ochrony prawnej w razie
pracy , godziwej płacy oraz ochrony prawnej w razie
naruszenia przepisów prawa pracy
naruszenia przepisów prawa pracy
Obowiązek ten powinien być realizowany przy
Obowiązek ten powinien być realizowany przy
pomocy organów państwowych takich jak rząd czy
pomocy organów państwowych takich jak rząd czy
inspekcja pracy
inspekcja pracy
Konstytucja RP – zapisy dotyczące
Konstytucja RP – zapisy dotyczące
ochrony pracy
ochrony pracy
Potwierdzeniem zobowiązania
Potwierdzeniem zobowiązania
zapewnienia bezpiecznych i
zapewnienia bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy jest
higienicznych warunków pracy jest
art. 66 Konstytucji stanowiący, że:
art. 66 Konstytucji stanowiący, że:
„
„
Każdy ma prawo do bezpiecznych i
Każdy ma prawo do bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy.
higienicznych warunków pracy.
Sposób realizacji tego prawa oraz
Sposób realizacji tego prawa oraz
obowiązki pracodawcy określa
obowiązki pracodawcy określa
ustawa”
ustawa”
Konstytucja RP – zapisy dotyczące
Konstytucja RP – zapisy dotyczące
ochrony pracy
ochrony pracy
przepisy o charakterze ogólnym:
przepisy o charakterze ogólnym:
zasada sprawiedliwości społecznej
zasada sprawiedliwości społecznej
zasada społecznej gospodarki rynkowej
zasada społecznej gospodarki rynkowej
ochrona pracy i dialogu społecznego
ochrona pracy i dialogu społecznego
zasada równości
zasada równości
ochrona godności i prywatności człowieka
ochrona godności i prywatności człowieka
Konstytucja RP – zapisy dotyczące
Konstytucja RP – zapisy dotyczące
ochrony pracy
ochrony pracy
regulujące niektóre uprawnienia pracownicze:
regulujące niektóre uprawnienia pracownicze:
prawo do minimalnego wynagrodzenia
prawo do minimalnego wynagrodzenia
prawo do wypoczynku
prawo do wypoczynku
prawo do bezpiecznych i higienicznych
prawo do bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy
warunków pracy
zakaz stałego zatrudniania dzieci do lat 16
zakaz stałego zatrudniania dzieci do lat 16
Konstytucja RP – zapisy dotyczące
Konstytucja RP – zapisy dotyczące
ochrony pracy
ochrony pracy
określające podstawy zbiorowego prawa
określające podstawy zbiorowego prawa
pracy:
pracy:
prawo zrzeszania się w związki
prawo zrzeszania się w związki
zawodowe
zawodowe
układy zbiorowe pracy
układy zbiorowe pracy
prawo do strajku
prawo do strajku
prawo prowadzenia sporów zbiorowych
prawo prowadzenia sporów zbiorowych
Ustawy
Ustawy
kodeks pracy
kodeks pracy
W polskim systemie prawa pracy podstawowym
W polskim systemie prawa pracy podstawowym
aktem prawnym regulującym wzajemne prawa i
aktem prawnym regulującym wzajemne prawa i
obowiązki pracodawcy i pracowników jest kodeks
obowiązki pracodawcy i pracowników jest kodeks
pracy
pracy
Kodeks pracy reguluje kwestie dotyczące stosunku
Kodeks pracy reguluje kwestie dotyczące stosunku
pracy, wynagrodzeń, czasu pracy, urlopów
pracy, wynagrodzeń, czasu pracy, urlopów
pracowniczych oraz wymagań bezpieczeństwa
pracowniczych oraz wymagań bezpieczeństwa
jego normy obejmują wszystkich zatrudnionych w
jego normy obejmują wszystkich zatrudnionych w
ramach stosunku pracy, tj. pracowników w rozumieniu
ramach stosunku pracy, tj. pracowników w rozumieniu
art.2 k.p.;
art.2 k.p.;
przeważają w nim normy bezwzględnie obowiązujące;
przeważają w nim normy bezwzględnie obowiązujące;
Ustawy – kodeks pracy
Ustawy – kodeks pracy
zgodnie z art. 18 kp postanowienia umów o pracę
zgodnie z art. 18 kp postanowienia umów o pracę
oraz innych aktów, na postawie których powstaje
oraz innych aktów, na postawie których powstaje
stosunek pracy, nie mogą być dla pracownika mniej
stosunek pracy, nie mogą być dla pracownika mniej
korzystne niż przepisy prawa pracy. Postanowienia
korzystne niż przepisy prawa pracy. Postanowienia
mniej korzystne dla pracownika są nieważne, a
mniej korzystne dla pracownika są nieważne, a
zamiast nich stosuje się przepisy prawa pracy
zamiast nich stosuje się przepisy prawa pracy
Z kodeksu pracy wynika więc hierarchiczny układ
Z kodeksu pracy wynika więc hierarchiczny układ
przepisów prawa pracy:
przepisów prawa pracy:
-
kodeks pracy i akty wydane na jego podstawie
kodeks pracy i akty wydane na jego podstawie
-
inne ustawy i akty wydane na ich podstawie –
inne ustawy i akty wydane na ich podstawie –
określające prawa i obowiązki pracowników i
określające prawa i obowiązki pracowników i
pracodawców
pracodawców
-
postanowienia układów zbiorowych pracy i innych
postanowienia układów zbiorowych pracy i innych
porozumień
porozumień
-
regulaminy i statuty określające prawa i obowiązki
regulaminy i statuty określające prawa i obowiązki
stron
stron
Przepisy wykonawcze do kodeksu pracy -
Przepisy wykonawcze do kodeksu pracy -
przykłady
przykłady
Ustawodawca upoważnił Radę Ministrów lub
Ustawodawca upoważnił Radę Ministrów lub
poszczególnych ministrów do wydania
poszczególnych ministrów do wydania
szczegółowych przepisów wykonawczych.
szczegółowych przepisów wykonawczych.
Na podstawie kodeksu pracy zostały wydane
Na podstawie kodeksu pracy zostały wydane
następujące rozporządzenia dotyczące
następujące rozporządzenia dotyczące
bezpieczeństwa i higieny pracy:
bezpieczeństwa i higieny pracy:
1)
1)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z
26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów
26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy (określa ogólne
bezpieczeństwa i higieny pracy (określa ogólne
obowiązujące przepisy bezpieczeństwa i higieny
obowiązujące przepisy bezpieczeństwa i higieny
pracy w zakładach pracy)
pracy w zakładach pracy)
2)
2)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z
28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac
28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac
wymagających szczególnej sprawności
wymagających szczególnej sprawności
psychofizycznej
psychofizycznej
Przepisy wykonawcze do kodeksu
Przepisy wykonawcze do kodeksu
pracy - przykłady
pracy - przykłady
3) Rozporządzenie Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie
3) Rozporządzenie Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie
służby bezpieczeństwa i higieny pracy
służby bezpieczeństwa i higieny pracy
4) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w
4) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w
sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania
sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania
robót budowlanych
robót budowlanych
5) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 14 kwietnia 2000 r. w
5) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 14 kwietnia 2000 r. w
sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze
sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze
obrabiarek do drewna
obrabiarek do drewna
6) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 2 lutego 2011 r. w sprawie
6) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 2 lutego 2011 r. w sprawie
badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w
badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w
środowisku pracy
środowisku pracy
7) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 listopada
7) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 listopada
2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i
2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i
natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy
natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy
8) Rozporządzenie Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie
8) Rozporządzenie Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie
wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich
wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich
zatrudnienia przy niektórych z tych prac
zatrudnienia przy niektórych z tych prac
Międzynarodowe źródła prawa pracy
Międzynarodowe źródła prawa pracy
Międzynarodowe źródła prawa pracy mają
Międzynarodowe źródła prawa pracy mają
charakter ogólny i uniwersalny
charakter ogólny i uniwersalny
Warunkiem obowiązywania prawa
Warunkiem obowiązywania prawa
międzynarodowego w danym kraju jest jego
międzynarodowego w danym kraju jest jego
ratyfikacja, czyli zatwierdzenie, przyjęcie do
ratyfikacja, czyli zatwierdzenie, przyjęcie do
stosowania przez upoważniony organ
stosowania przez upoważniony organ
W Polsce tymi organami są Sejm RP i Prezydent RP
W Polsce tymi organami są Sejm RP i Prezydent RP
Prawo międzynarodowe obowiązuje więc w
Prawo międzynarodowe obowiązuje więc w
naszym kraju dopiero wtedy, gdy jego
naszym kraju dopiero wtedy, gdy jego
postanowienia zostaną ratyfikowane bądź
postanowienia zostaną ratyfikowane bądź
włączone do polskiego systemu prawnego poprzez
włączone do polskiego systemu prawnego poprzez
wydanie ustaw oraz rozporządzeń wykonawczych
wydanie ustaw oraz rozporządzeń wykonawczych
Międzynarodowa Organizacja Pracy
Międzynarodowa Organizacja Pracy
Konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy są
Konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy są
źródłem prawa pracy o charakterze
źródłem prawa pracy o charakterze
międzynarodowym
międzynarodowym
Konwencje te wymagają ratyfikacji przez Sejm RP.
Konwencje te wymagają ratyfikacji przez Sejm RP.
Po ratyfikacji i wejściu w życie państwo zobowiązane
Po ratyfikacji i wejściu w życie państwo zobowiązane
jest do zharmonizowania ustawodawstwa
jest do zharmonizowania ustawodawstwa
wewnętrznego z ich postanowieniami
wewnętrznego z ich postanowieniami
Ratyfikacja konwencji przez dane państwo
Ratyfikacja konwencji przez dane państwo
członkowskie MOP oznacza zobowiązanie się do
członkowskie MOP oznacza zobowiązanie się do
dostosowania ustawodawstwa pracy tego państwa
dostosowania ustawodawstwa pracy tego państwa
do rozwiązań ujętych w konwencji oraz do składania
do rozwiązań ujętych w konwencji oraz do składania
MOP okresowych sprawozdań z jej realizacji
MOP okresowych sprawozdań z jej realizacji
Międzynarodowa Organizacja Pracy
Międzynarodowa Organizacja Pracy
Polska ratyfikowała 88 konwencji z ponad 180
Polska ratyfikowała 88 konwencji z ponad 180
przyjętych przez Konferencję Ogólną MOP:
przyjętych przez Konferencję Ogólną MOP:
-
Konwencja nr 17 z 1925 r. – w sprawie
Konwencja nr 17 z 1925 r. – w sprawie
odszkodowania za wypadki przy pracy
odszkodowania za wypadki przy pracy
-
Konwencja nr 62 z 1937 r. – w sprawie przepisów
Konwencja nr 62 z 1937 r. – w sprawie przepisów
bezpieczeństwa w przemyśle budowlanym
bezpieczeństwa w przemyśle budowlanym
-
Konwencja nr 119 z 1963 r. – dotyczącą
Konwencja nr 119 z 1963 r. – dotyczącą
zabezpieczenia maszyn
zabezpieczenia maszyn
-
Konwencja nr 176 z 1995 r. – dotyczącą
Konwencja nr 176 z 1995 r. – dotyczącą
bezpieczeństwa i zdrowia w kopalniach
bezpieczeństwa i zdrowia w kopalniach
-
Konwencja nr 182 z 1999 r. – dotycząca zakazu i
Konwencja nr 182 z 1999 r. – dotycząca zakazu i
natychmiastowych działań na rzecz eliminowania
natychmiastowych działań na rzecz eliminowania
najgorszych form pracy dzieci
najgorszych form pracy dzieci
Europejska Karta Społeczna
Europejska Karta Społeczna
Europejska Karta Społeczna jest
Europejska Karta Społeczna jest
podstawowym dokumentem Rady Europy w
podstawowym dokumentem Rady Europy w
dziedzinie stosunków pracy
dziedzinie stosunków pracy
Reguluje prawa człowieka i pracownika takie
Reguluje prawa człowieka i pracownika takie
jak: prawo do pracy, prawo do bezpiecznych i
jak: prawo do pracy, prawo do bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy, prawo do
higienicznych warunków pracy, prawo do
godziwego wynagrodzenia, do organizowania
godziwego wynagrodzenia, do organizowania
się pracowników, do rokowań zbiorowych, do
się pracowników, do rokowań zbiorowych, do
ochrony dzieci i młodocianych, rehabilitacji i
ochrony dzieci i młodocianych, rehabilitacji i
readaptacji społecznej osób
readaptacji społecznej osób
niepełnosprawnych, do ochrony zdrowia i
niepełnosprawnych, do ochrony zdrowia i
zabezpieczenia społecznego, do ochrony
zabezpieczenia społecznego, do ochrony
społecznej, prawnej i ekonomicznej rodzin
społecznej, prawnej i ekonomicznej rodzin
Rozporządzenia i dyrektywy Unii Europejskiej
Rozporządzenia i dyrektywy Unii Europejskiej
Odpowiednie organy UE mogą wprowadzać takie akty
Odpowiednie organy UE mogą wprowadzać takie akty
prawne jak: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje
prawne jak: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje
Akty te są źródłem prawa wspólnotowego, które w
Akty te są źródłem prawa wspólnotowego, które w
przeciwieństwie do tradycyjnego prawa
przeciwieństwie do tradycyjnego prawa
międzynarodowego stosowanego głównie do państw,
międzynarodowego stosowanego głównie do państw,
ma także zastosowanie do osób fizycznych i do
ma także zastosowanie do osób fizycznych i do
przedsiębiorstw
przedsiębiorstw
Rozporządzenia: są bezpośrednio i w taki sam sposób
Rozporządzenia: są bezpośrednio i w taki sam sposób
stosowane we wszystkich państwach UE, zostały
stosowane we wszystkich państwach UE, zostały
oparte na 4 podstawowych zasadach:
oparte na 4 podstawowych zasadach:
- zasada jedności stosowanego ustawodawstwa (osoba
- zasada jedności stosowanego ustawodawstwa (osoba
przemieszczająca się po terytorium kilku państw unii
przemieszczająca się po terytorium kilku państw unii
podlega ustawodawstwu tylko jednego państwa)
podlega ustawodawstwu tylko jednego państwa)
Rozporządzenia i dyrektywy Unii Europejskiej
Rozporządzenia i dyrektywy Unii Europejskiej
-
Zasada równego traktowania (obywatele
Zasada równego traktowania (obywatele
państw członkowskich mieszkający na terenie
państw członkowskich mieszkający na terenie
innego państwa członkowskiego mają takie
innego państwa członkowskiego mają takie
same prawa i obowiązki jak obywatele tego
same prawa i obowiązki jak obywatele tego
państwa)
państwa)
-
Zasada sumowania okresów ubezpieczenia,
Zasada sumowania okresów ubezpieczenia,
zatrudnienia, zamieszkania
zatrudnienia, zamieszkania
-
Zasada zachowania praw nabytych
Zasada zachowania praw nabytych
Przykład: rozporządzenie Rady nr 1408/71 z dnia
Przykład: rozporządzenie Rady nr 1408/71 z dnia
14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania
14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania
systemów zabezpieczenia społecznego
systemów zabezpieczenia społecznego
pracowników najemnych, osób pracujących na
pracowników najemnych, osób pracujących na
własny rachunek i członków ich rodzin
własny rachunek i członków ich rodzin
przemieszczających się w granicach
przemieszczających się w granicach
Wspólnoty,
Wspólnoty,
Rozporządzenia i dyrektywy Unii Europejskiej
Rozporządzenia i dyrektywy Unii Europejskiej
Dyrektywy UE – są aktami prawnymi, na
Dyrektywy UE – są aktami prawnymi, na
podstawie których państwa członkowskie
podstawie których państwa członkowskie
Unii wprowadzają własne, krajowe regulacje
Unii wprowadzają własne, krajowe regulacje
prawne dotyczące funkcjonowania różnych
prawne dotyczące funkcjonowania różnych
dziedzin gospodarki w tym bezpieczeństwa i
dziedzin gospodarki w tym bezpieczeństwa i
higieny pracy. Przepisy dyrektywy muszą
higieny pracy. Przepisy dyrektywy muszą
być przeniesione, w określonym terminie do
być przeniesione, w określonym terminie do
prawodawstwa danego kraju
prawodawstwa danego kraju
Przykład: dyrektywa nr 89/391/EWG o
Przykład: dyrektywa nr 89/391/EWG o
wprowadzaniu środków wspierających
wprowadzaniu środków wspierających
poprawę w zakresie bezpieczeństwa i
poprawę w zakresie bezpieczeństwa i
zdrowia w miejscu pracy
zdrowia w miejscu pracy
Ustawy
Ustawy
W systemie prawnym funkcjonują także inne ustawy
W systemie prawnym funkcjonują także inne ustawy
dotyczące stosunków pracownik – pracodawca:
dotyczące stosunków pracownik – pracodawca:
ustawy dotyczące organów nadzoru, np. Ustawa o
ustawy dotyczące organów nadzoru, np. Ustawa o
Państwowej Inspekcji Pracy, Ustawa o Państwowej
Państwowej Inspekcji Pracy, Ustawa o Państwowej
Inspekcji Sanitarnej, Ustawa dozorze technicznym
Inspekcji Sanitarnej, Ustawa dozorze technicznym
ustawy szczególne – nazywane pragmatykami
ustawy szczególne – nazywane pragmatykami
służbowymi. Dotyczą zatrudniania członków służby
służbowymi. Dotyczą zatrudniania członków służby
cywilnej, prokuratorów, nauczycieli, osób
cywilnej, prokuratorów, nauczycieli, osób
zatrudnionych jako funkcjonariusze Agencji
zatrudnionych jako funkcjonariusze Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego czy Straży Granicznej
Bezpieczeństwa Wewnętrznego czy Straży Granicznej
Ustawy
Ustawy
Kodeks cywilny jako pomocnicze źródło prawa pracy:
Kodeks cywilny jako pomocnicze źródło prawa pracy:
normę odsyłającą do KC zawiera art. 300 KP –
normę odsyłającą do KC zawiera art. 300 KP –
w sprawach nie unormowanych przepisami prawa
w sprawach nie unormowanych przepisami prawa
pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio
pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio
przepisy KC, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami
przepisy KC, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami
prawa pracy
prawa pracy
dopuszczalność stosowania przepisów kc
dopuszczalność stosowania przepisów kc
uzależniona jest od spełnienia dwóch przesłanek:
uzależniona jest od spełnienia dwóch przesłanek:
1) w prawie pracy występuje luka;
1) w prawie pracy występuje luka;
2) istnieje przepis KC nadający się do wypełnienia
2) istnieje przepis KC nadający się do wypełnienia
luk, nie jest on sprzeczny z przepisami prawa pracy
luk, nie jest on sprzeczny z przepisami prawa pracy
System prawny
System prawny
Źródła prawa pracy wynikające z art. 9
Źródła prawa pracy wynikające z art. 9
kodeksu pracy:
kodeksu pracy:
1.
1.
układy zborowe pracy;
układy zborowe pracy;
2.
2.
porozumienia zbiorowe;
porozumienia zbiorowe;
3.
3.
regulaminy pracy;
regulaminy pracy;
4.
4.
statuty.
statuty.
Układ zbiorowy pracy
Układ zbiorowy pracy
:
:
porozumienie normatywne, zawierane pomiędzy
porozumienie normatywne, zawierane pomiędzy
pracodawcami lub organizacjami pracodawców a
pracodawcami lub organizacjami pracodawców a
związkiem lub związkami zawodowymi. Układy mogą
związkiem lub związkami zawodowymi. Układy mogą
określać szerzej i korzystniej uprawnienia pracownicze
określać szerzej i korzystniej uprawnienia pracownicze
uregulowane powszechnie w kodeksie lub innych
uregulowane powszechnie w kodeksie lub innych
przepisach. Nie mogą natomiast zawierać przepisów mniej
przepisach. Nie mogą natomiast zawierać przepisów mniej
korzystnych dla pracownika niż przepisy prawa pracy
korzystnych dla pracownika niż przepisy prawa pracy
Do najczęściej występujących uregulowań należą:
Do najczęściej występujących uregulowań należą:
dodatkowe przywileje zdrowotne, dodatkowe urlopy dla
dodatkowe przywileje zdrowotne, dodatkowe urlopy dla
pracowników, rekompensaty finansowe dla pracowników
pracowników, rekompensaty finansowe dla pracowników
zatrudnionych na stanowiskach pracy w warunkach
zatrudnionych na stanowiskach pracy w warunkach
szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych
szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych
Porozumienie zbiorowe
Porozumienie zbiorowe
porozumienie między pracodawcą i
porozumienie między pracodawcą i
radą zakładową regulujące ich
radą zakładową regulujące ich
wzajemne prawa i obowiązki oraz
wzajemne prawa i obowiązki oraz
stanowiące wiążące normy w
stanowiące wiążące normy w
zakresie indywidualnych stosunków
zakresie indywidualnych stosunków
pracy i innych stosunków między
pracy i innych stosunków między
pracownikami a pracodawcą.
pracownikami a pracodawcą.
Regulamin pracy
Regulamin pracy
akt normatywny ustalający wewnętrzny porządek,
akt normatywny ustalający wewnętrzny porządek,
organizację w zakładzie pracy oraz prawa i obowiązki
organizację w zakładzie pracy oraz prawa i obowiązki
zarówno pracownika jak i pracodawcy związane z
zarówno pracownika jak i pracodawcy związane z
procesem pracy.
procesem pracy.
nie może jednak zawierać postanowień mniej
nie może jednak zawierać postanowień mniej
korzystnych dla pracowników niż przepisy Kodeksu
korzystnych dla pracowników niż przepisy Kodeksu
pracy czy innych ustaw i aktów wykonawczych. Nie
pracy czy innych ustaw i aktów wykonawczych. Nie
oznacza to jednak że postanowienia regulaminu
oznacza to jednak że postanowienia regulaminu
pracy muszą być bardziej korzystne dla pracowników
pracy muszą być bardziej korzystne dla pracowników
niż przepisy kodeksu pracy czy innych ustaw i aktów
niż przepisy kodeksu pracy czy innych ustaw i aktów
wykonawczych.
wykonawczych.
Nie wprowadza się go, gdy postanowienia jakie
Nie wprowadza się go, gdy postanowienia jakie
powinien zawierać są ujęte w obowiązującym w
powinien zawierać są ujęte w obowiązującym w
zakładzie pracy układzie zbiorowym lub gdy
zakładzie pracy układzie zbiorowym lub gdy
pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników
pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników
Statuty
Statuty
podobnie jak regulaminy stanowią akt
podobnie jak regulaminy stanowią akt
wewnątrzzakładowe. Normują one
wewnątrzzakładowe. Normują one
funkcjonowanie i organizację
funkcjonowanie i organizację
niektórych jednostek organizacyjnych
niektórych jednostek organizacyjnych
zatrudniających pracowników.
zatrudniających pracowników.
Wymienić tu można statuty
Wymienić tu można statuty
spółdzielni lub szkół wyższych.
spółdzielni lub szkół wyższych.
System prawny ochrony pracy
System prawny ochrony pracy
.
.
System organizacyjny
System organizacyjny
obrazuje system organizacji ochrony
obrazuje system organizacji ochrony
pracy na szczeblu państwa, zakładu
pracy na szczeblu państwa, zakładu
oraz organów uczestniczących w
oraz organów uczestniczących w
tworzeniu, a także kontrolowaniu
tworzeniu, a także kontrolowaniu
bezpieczeństwa i higieny pracy w
bezpieczeństwa i higieny pracy w
Polsce.
Polsce.
Państwowy nadzór nad warunkami
Państwowy nadzór nad warunkami
pracy w Polsce
pracy w Polsce
Państwowa Inspekcja Pracy
Państwowa Inspekcja Pracy
Państwowa Inspekcja Sanitarna
Państwowa Inspekcja Sanitarna
Urząd Dozoru technicznego
Urząd Dozoru technicznego
Państwowa Straż Pożarna
Państwowa Straż Pożarna
Państwowa Inspekcja ochrony Środowiska
Państwowa Inspekcja ochrony Środowiska
urzędy górnicze i inne państwowe organy
urzędy górnicze i inne państwowe organy
nadzoru
nadzoru
Definicja prawnej ochrony
Definicja prawnej ochrony
pracy
pracy
ochrona pracy:
ochrona pracy:
to system środków
to system środków
prawnych, ekonomicznych,
prawnych, ekonomicznych,
organizacyjnych i technicznych,
organizacyjnych i technicznych,
służących zapewnieniu pracownikom
służących zapewnieniu pracownikom
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w
procesie pracy przy czym przez
procesie pracy przy czym przez
system należy rozumieć zbiór
system należy rozumieć zbiór
uporządkowanych jednostek
uporządkowanych jednostek
tworzących całość organizacyjną,
tworzących całość organizacyjną,
służących jednemu celowi
służących jednemu celowi
Podstawowe pojęcia:
Podstawowe pojęcia:
Pracownik
Pracownik
zgodnie z art. 2 kp pracownikiem jest
zgodnie z art. 2 kp pracownikiem jest
osoba zatrudniona na podstawie
osoba zatrudniona na podstawie
umowy o pracę, powołania, wyboru,
umowy o pracę, powołania, wyboru,
mianowania lub spółdzielczej umowy
mianowania lub spółdzielczej umowy
o pracę
o pracę
Porozumienie zbiorowe:
Porozumienie zbiorowe:
porozumienie między pracodawcą i
porozumienie między pracodawcą i
radą zakładową regulujące ich
radą zakładową regulujące ich
wzajemne prawa i obowiązki oraz
wzajemne prawa i obowiązki oraz
stanowiące wiążące normy w
stanowiące wiążące normy w
zakresie indywidualnych stosunków
zakresie indywidualnych stosunków
pracy i innych stosunków między
pracy i innych stosunków między
pracownikami a pracodawcą.
pracownikami a pracodawcą.
Regulamin pracy:
Regulamin pracy:
akt normatywny ustalający wewnętrzny
akt normatywny ustalający wewnętrzny
porządek, organizację w zakładzie pracy
porządek, organizację w zakładzie pracy
oraz prawa i obowiązki zarówno
oraz prawa i obowiązki zarówno
pracownika jak i pracodawcy związane z
pracownika jak i pracodawcy związane z
procesem pracy.
procesem pracy.
nie może jednak zawierać postanowień
nie może jednak zawierać postanowień
mniej korzystnych dla pracowników niż
mniej korzystnych dla pracowników niż
przepisy Kodeksu pracy czy innych ustaw i
przepisy Kodeksu pracy czy innych ustaw i
aktów wykonawczych. Nie oznacza to
aktów wykonawczych. Nie oznacza to
jednak że postanowienia regulaminu pracy
jednak że postanowienia regulaminu pracy
muszą być bardziej korzystne dla
muszą być bardziej korzystne dla
pracowników niż przepisy kodeksu pracy
pracowników niż przepisy kodeksu pracy
czy innych ustaw i aktów wykonawczych.
czy innych ustaw i aktów wykonawczych.
Podstawowe pojęcia
Podstawowe pojęcia
dotyczące prawa pracy:
dotyczące prawa pracy:
Stosunek pracy
Stosunek pracy
Definicja- art. 22 kp –
Poprzez nawiązanie stosunku pracy pracownik
zobowiązuje się do wykonania pracy
określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i
pod jego kierownictwem oraz w miejscu i
czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a
pracodawca do zatrudnienia pracownika
za wynagrodzeniem.
Stosunek pracy
Stosunek pracy
Cechy stosunku pracy –
świadczenie pracy przez pracownika ma charakter ciągły
– czyli nie zobowiązanie pracownika nie wypełnia się
poprzez jednorazowe wykonanie pracy, lecz twa przez
taki czas, na jaki został nawiązany stosunek pracy
osobiste świadczenie pracy – pracownik musi własnym
wysłkiem wykonywać pracę na rzecz pracodawcy i nie
może tego obowiązku spełnić za pośrednictwem innej
osoby
odpłatność pracy – pracodawca zobowiązany jest
zatrudniać pracownika za wynagrodzeniem. Pracownikowi
przysługuje wynagrodzenie odpowiednie do rodzaju
pracy, jej ilości i jakości. Postanowienia umowne
przewidujące nieodpłatność, uważa się za nieważne i
stosuje się do nich odpowiednie przepisy płacowe
Stosunek pracy
Stosunek pracy
Cechy stosunku pracy:
Cechy stosunku pracy:
podporządkowanie pracownika
pracodawcy w procesie pracy – obowiązek
wykonywania poleceń przełożonego, które
dotyczą wykonywania pracy.
zasada ryzyka pracodawcy - ryzyko
pracodawcy objawia się w kilku aspektach.
Stosunek pracy
Stosunek pracy
Zasada ryzyka pracodawcy:
Zasada ryzyka pracodawcy:
pracodawca ponosi konsekwencje niemożności
pracodawca ponosi konsekwencje niemożności
świadczenia pracy przez pracownika z przyczyn
świadczenia pracy przez pracownika z przyczyn
technicznych (ryzyko techniczne)
technicznych (ryzyko techniczne)
pracodawca obciążony jest skutkami
pracodawca obciążony jest skutkami
niewłaściwego doboru pracowników, zmuszony jest
niewłaściwego doboru pracowników, zmuszony jest
ponosić wszelkie straty wynikające z ich
ponosić wszelkie straty wynikające z ich
niezaradności i braku należytego przygotowania do
niezaradności i braku należytego przygotowania do
pracy (ryzyko osobowe)
pracy (ryzyko osobowe)
pracodawca obciążony jest skutkami ujemnych
pracodawca obciążony jest skutkami ujemnych
rezultatów swej działalności, np. brak zysków. Nie
rezultatów swej działalności, np. brak zysków. Nie
może to wpływać na przysługujące pracownikom
może to wpływać na przysługujące pracownikom
świadczenia (ryzyko gospodarcze)
świadczenia (ryzyko gospodarcze)
pracodawca ponosi pewne ciężary socjalne,
pracodawca ponosi pewne ciężary socjalne,
obciążenia z tytułu ochrony interesów życiowych
obciążenia z tytułu ochrony interesów życiowych
pracowników i ich rodzin (ryzyko socjalne)
pracowników i ich rodzin (ryzyko socjalne)
Pracodawca
Pracodawca
pracodawcą jest jednostka
pracodawcą jest jednostka
organizacyjna choćby nie posiadała
organizacyjna choćby nie posiadała
osobowości prawnej, a także osoba
osobowości prawnej, a także osoba
fizyczna, jeżeli zatrudniają one
fizyczna, jeżeli zatrudniają one
pracowników. (art.3kp)
pracowników. (art.3kp)
Pracownik
Pracownik
pracownikiem jest osoba fizyczna,
pracownikiem jest osoba fizyczna,
zatrudniona na podstawie umowy o pracę,
zatrudniona na podstawie umowy o pracę,
powołania, wyboru, mianowania lub
powołania, wyboru, mianowania lub
spółdzielczej umowy o pracę
spółdzielczej umowy o pracę
nie są pracownikami osoby, które wykonują
nie są pracownikami osoby, które wykonują
pracę na innej postawie niż wymienione, w
pracę na innej postawie niż wymienione, w
szczególności nie są pracownikami osoby
szczególności nie są pracownikami osoby
wykonujące usługi na podstawie zlecenia,
wykonujące usługi na podstawie zlecenia,
umów zbliżonych do umowy zlecenia,
umów zbliżonych do umowy zlecenia,
umowy o pracę nakładczą, umowy o dzieło!
umowy o pracę nakładczą, umowy o dzieło!
Pracownik
Pracownik
Z
Zdolność do nawiązywania stosunków pracy:
1)
Zdolność do zawierania stosunków pracy mają osoby, które
ukończyły 18 lat.
-
związane jest to z nabyciem pełnej zdolności do czynności
prawnych
-
Wyjątek: osoba pełnoletnia posiadająca ograniczoną
zdolność do czynności prawnych ma zdolność do
zawierania umów o pracę, a także do dokonywania
czynności, które dotyczą stosunku pracy, czyli np. do jego
rozwiązania.
-
Może nawiązać więc umowę o pracę bez zgody swojego
przedstawiciela ustawowego. Gdy stosunek pracy
sprzeciwia się dobru takiej osoby, przedstawiciel ustawowy
może za zezwoleniem sądu opiekuńczego stosunek
rozwiązać. (do grupy omówionych osób z ograniczoną
zdolnością do czynności prawnych należy też zaliczyć
małoletnich, którzy ukończyli lat 13, jednakże doktryna
wyraźnie staje na stanowisku, że choć umowa nie będzie
nieważna, to pracodawca zatrudniający małoletniego, który
nie ukończył 16 lat, powinien zapłacić mu odszkodowanie,
a umowa taka nie powinna być kontynuowana)
Pracownik
Pracownik
Z
Zdolność do nawiązywania stosunków pracy:
2) młodociani – pracownikiem może być także osoba, która ukończyła 16
2) młodociani – pracownikiem może być także osoba, która ukończyła 16
lat a nie ukończyła lat 18
lat a nie ukończyła lat 18
Ograniczenia dotyczą ochrony zdrowia młodocianych oraz dążenia do
Ograniczenia dotyczą ochrony zdrowia młodocianych oraz dążenia do
łączenia tego zatrudnienia ze zdobywaniem kwalifikacji zawodowych
łączenia tego zatrudnienia ze zdobywaniem kwalifikacji zawodowych
Zatrudnienie młodocianego jest możliwe gdy:
Zatrudnienie młodocianego jest możliwe gdy:
- ukończył 16 lat
- ukończył 16 lat
- ukończył gimnazjum
- ukończył gimnazjum
- jest zatrudniony w celu przygotowania zawodowego
- jest zatrudniony w celu przygotowania zawodowego
-jest zatrudniony przy pracy niezagrażającej życiu
-jest zatrudniony przy pracy niezagrażającej życiu
Rozwiązanie za wypowiedzeniem umowy o pracę zawartej w celu
Rozwiązanie za wypowiedzeniem umowy o pracę zawartej w celu
przygotowania zawodowego dopuszczalne jest tylko w razie:
przygotowania zawodowego dopuszczalne jest tylko w razie:
1) niewypełniania przez młodocianego obowiązków wynikających z
1) niewypełniania przez młodocianego obowiązków wynikających z
umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się, pomimo stosowania
umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się, pomimo stosowania
wobec niego środków wychowawczych,
wobec niego środków wychowawczych,
2) ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
2) ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
3) reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kontynuowanie
3) reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kontynuowanie
przygotowania zawodowego,
przygotowania zawodowego,
4) stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której
4) stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której
odbywa przygotowanie zawodowe
odbywa przygotowanie zawodowe
Pracownik
Pracownik
Z
Zdolność do nawiązywania stosunków pracy:
3) – co do zasady zabronione jest zatrudniane osób, które nie ukończyły
3) – co do zasady zabronione jest zatrudniane osób, które nie ukończyły
16 lat.
16 lat.
art. 190 § 2. – osoby, które nie ukończyły lat 13, lub są całkowicie
art. 190 § 2. – osoby, które nie ukończyły lat 13, lub są całkowicie
ubezwłasnowolnione, nie mogą zawierać umów o pracę –
ubezwłasnowolnione, nie mogą zawierać umów o pracę –
postanowienia te są bezwzględnie obowiązujące
postanowienia te są bezwzględnie obowiązujące
Wyjątek
Wyjątek
: art. 305
: art. 305
5
5
kp - Wykonywanie pracy lub innych zajęć
kp - Wykonywanie pracy lub innych zajęć
zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia jest
zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia jest
dozwolone wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność
dozwolone wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność
kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową i wymaga uprzedniej
kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową i wymaga uprzedniej
zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka, a także
zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka, a także
zezwolenia właściwego inspektora pracy
zezwolenia właściwego inspektora pracy
Zezwolenie
Zezwolenie
nie
nie
zostanie wydane gdy:
zostanie wydane gdy:
-
powoduje zagrożenie dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego
powoduje zagrożenie dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego
dziecka,
dziecka,
-
zagraża wypełnianiu obowiązku szkolnego przez dziecko
zagraża wypełnianiu obowiązku szkolnego przez dziecko
Powstanie stosunku pracy
Powstanie stosunku pracy
Stosunek pracy powstaje na mocy zgodnych oświadczeń
Stosunek pracy powstaje na mocy zgodnych oświadczeń
woli stron, bądź innych zdarzeń, z którymi ustawa łączy
woli stron, bądź innych zdarzeń, z którymi ustawa łączy
jego powstanie (w szczególności na mocy orzeczenia sądu
jego powstanie (w szczególności na mocy orzeczenia sądu
zastępującego oświadczenie woli)
zastępującego oświadczenie woli)
najczęściej podstawą nawiązania stosunku pracy jest
najczęściej podstawą nawiązania stosunku pracy jest
umowa o pracę, jednakże podstawą może być też
umowa o pracę, jednakże podstawą może być też
powołanie, wybór, mianowanie
powołanie, wybór, mianowanie
nawiązanie stosunku pracy następuje bez względu na
nawiązanie stosunku pracy następuje bez względu na
nazwę zawartej przez strony umowy, jeżeli tylko
nazwę zawartej przez strony umowy, jeżeli tylko
pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy
pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy
określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego
określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego
kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego
kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego
określonym, a pracodawca do zatrudniania pracownika za
określonym, a pracodawca do zatrudniania pracownika za
wynagrodzeniem.
wynagrodzeniem.
Umowy o pracę
Umowy o pracę
Treść umowy o pracę
Treść umowy o pracę
Zgodnie z art. 29 § 1 kp – umowa o pracę powinna
Zgodnie z art. 29 § 1 kp – umowa o pracę powinna
określać:
określać:
strony umowy
strony umowy
rodzaj umowy
rodzaj umowy
datę jej zawarcia
datę jej zawarcia
warunki pracy i płacy:
warunki pracy i płacy:
w szczególności:
w szczególności:
- rodzaj pracy
- rodzaj pracy
- miejsce wykonywania pracy
- miejsce wykonywania pracy
- wynagrodzenie za pracę, ze wskazaniem
- wynagrodzenie za pracę, ze wskazaniem
składników wynagrodzenia
składników wynagrodzenia
- wymiar czasu pracy
- wymiar czasu pracy
- termin rozpoczęcia pracy
- termin rozpoczęcia pracy
Umowy o pracę
Umowy o pracę
Rodzaje umów o pracę
Rodzaje umów o pracę
Umowa o pracę jest zawsze umową dwustronnie
Umowa o pracę jest zawsze umową dwustronnie
zobowiązującą i wzajemną – dla każdej ze stron
zobowiązującą i wzajemną – dla każdej ze stron
wynika obowiązek spełnienia świadczenia w
wynika obowiązek spełnienia świadczenia w
zamian za świadczenie drugiej strony
zamian za świadczenie drugiej strony
Rodzaje umów o pracę:
Rodzaje umów o pracę:
umowa na okres próbny;
umowa na okres próbny;
na czas określony;
na czas określony;
na czas wykonania określonej pracy;
na czas wykonania określonej pracy;
na zastępstwo;
na zastępstwo;
na czas nieokreślony;
na czas nieokreślony;
Umowa na okres próbny
Umowa na okres próbny
jest umową terminową,
jest umową terminową,
czas trwania umowy: okres próbny nie może przekroczyć 3
czas trwania umowy: okres próbny nie może przekroczyć 3
miesięcy Nie ma także możliwości ponawiania umowy na
miesięcy Nie ma także możliwości ponawiania umowy na
okres próbny. Postanowienia umowne ustalające dłuższy okres
okres próbny. Postanowienia umowne ustalające dłuższy okres
próbny są nieważne z mocy prawa i ulegają zastąpieniu
próbny są nieważne z mocy prawa i ulegają zastąpieniu
dyspozycją ograniczająca okres próbny do 3 miesięcy ,
dyspozycją ograniczająca okres próbny do 3 miesięcy ,
umowa może natomiast trwać krócej niż 3 miesiące,
umowa może natomiast trwać krócej niż 3 miesiące,
okres próbny rozpoczyna się w terminie określonym w
okres próbny rozpoczyna się w terminie określonym w
umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a gdy terminu nie
umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a gdy terminu nie
określono w dniu zawarcia umowy,
określono w dniu zawarcia umowy,
przerwy w świadczeniu pracy nie podlegają odliczeniu z
przerwy w świadczeniu pracy nie podlegają odliczeniu z
okresu próbnego
okresu próbnego
umowa na okres próbny rozwiązuje się z upływem tego
umowa na okres próbny rozwiązuje się z upływem tego
okresu, jeżeli nie uległa wcześniejszemu wypowiedzeniu,
okresu, jeżeli nie uległa wcześniejszemu wypowiedzeniu,
rozwiązaniu bez wypowiedzenia lub rozwiązaniu na mocy
rozwiązaniu bez wypowiedzenia lub rozwiązaniu na mocy
porozumienia stron
porozumienia stron
Umowa na czas określony
Umowa na czas określony
jest umową terminową,
jest umową terminową,
jest zawierana bądź do okresu ustalonego kalendarzowo,
jest zawierana bądź do okresu ustalonego kalendarzowo,
bądź do momentu dającego się w czasie oznaczyć przez
bądź do momentu dającego się w czasie oznaczyć przez
wskazanie faktu, który powinien się zdarzyć, zawiera wiec
wskazanie faktu, który powinien się zdarzyć, zawiera wiec
termin końcowy stosunku pracy,
termin końcowy stosunku pracy,
umowa może być zawierana na czas określony ze względu
umowa może być zawierana na czas określony ze względu
na okresowy charaktery pracy pewnych grup zawodowych,
na okresowy charaktery pracy pewnych grup zawodowych,
np. nauczycieli, artystów, robotników sezonowych czy też
np. nauczycieli, artystów, robotników sezonowych czy też
dla zapewnienia obsady stanowisk pracowniczych w
dla zapewnienia obsady stanowisk pracowniczych w
pewnych okresach wzmożonego zapotrzebowania na pracę,
pewnych okresach wzmożonego zapotrzebowania na pracę,
umowa rozwiązuje się z mocy prawa, po upływie okresu na
umowa rozwiązuje się z mocy prawa, po upływie okresu na
jaki została zawarta ,
jaki została zawarta ,
pracownikowi nie przysługuje ochrona trwałości stosunku
pracownikowi nie przysługuje ochrona trwałości stosunku
pracy, ani prawo do odprawy w przypadku kiedy
pracy, ani prawo do odprawy w przypadku kiedy
zakończenie zatrudnienia następuje z przyczyn
zakończenie zatrudnienia następuje z przyczyn
niedotyczących pracownika
niedotyczących pracownika
Umowa na czas określony
Umowa na czas określony
kodeks pracy ogranicza możliwość zawarcia umowy na czas
kodeks pracy ogranicza możliwość zawarcia umowy na czas
określony, tylko do dwóch umów, trzecia umowa na czas
określony, tylko do dwóch umów, trzecia umowa na czas
określony przekształca się z mocy prawa w umowę o pracę na
określony przekształca się z mocy prawa w umowę o pracę na
czas nieokreślony, jeżeli przerwa miedzy umowami nie
czas nieokreślony, jeżeli przerwa miedzy umowami nie
przekracza jednego miesiąca (25¹ kp )
przekracza jednego miesiąca (25¹ kp )
-ustalenie w trakcie trwania umowy, dłuższego okresu
-ustalenie w trakcie trwania umowy, dłuższego okresu
wykonywana pracy na jej podstawie uważa się zawarcie
wykonywana pracy na jej podstawie uważa się zawarcie
kolejnej umowy na czas określony – w ten sposób zapobiega
kolejnej umowy na czas określony – w ten sposób zapobiega
się anektowania umów i obchodzenia przepisu 25¹
się anektowania umów i obchodzenia przepisu 25¹
-przepisy nie przewidują ograniczeń co do długości trwania
-przepisy nie przewidują ograniczeń co do długości trwania
umowy na czas określony – jednakże zawarcie umowy na
umowy na czas określony – jednakże zawarcie umowy na
bardzo długi okres, np. na 10 lat może być to uznane za
bardzo długi okres, np. na 10 lat może być to uznane za
sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem umowy
sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem umowy
na czas określony lub zasadami współżycia społecznego , jeżeli
na czas określony lub zasadami współżycia społecznego , jeżeli
nie znajduje uzasadnienia w potrzebie czasowego zatrudnienia.
nie znajduje uzasadnienia w potrzebie czasowego zatrudnienia.
umowa, która nie określa czasu na jaki zostaje zawarta, nie
umowa, która nie określa czasu na jaki zostaje zawarta, nie
jest umową na czas określony nawet jeśli tak została nazwana
jest umową na czas określony nawet jeśli tak została nazwana
Umowa na zastępstwo
Umowa na zastępstwo
umowa ta jest odmianą umowy na czas określony,
umowa ta jest odmianą umowy na czas określony,
zostaje ona zawarta na czas usprawiedliwionej nieobecności
zostaje ona zawarta na czas usprawiedliwionej nieobecności
pracownika w pracy. Przez usprawiedliwioną nieobecność
pracownika w pracy. Przez usprawiedliwioną nieobecność
rozumie się wszystkie okresy zawieszenia obowiązku
rozumie się wszystkie okresy zawieszenia obowiązku
świadczenia pracy niezawinione przez pracownika,
świadczenia pracy niezawinione przez pracownika,
umowa taka rozwiązuje się z chwilą powrotu
umowa taka rozwiązuje się z chwilą powrotu
zastępowanego pracownika do pracy,
zastępowanego pracownika do pracy,
umowa taka nie podlega przedłużeniu do dnia porodu, jeżeli
umowa taka nie podlega przedłużeniu do dnia porodu, jeżeli
uległaby rozwiązaniu pod upływie trzeciego miesiąca ciąży,
uległaby rozwiązaniu pod upływie trzeciego miesiąca ciąży,
dopuszczalne jest wypowiedzenie takiej umowy, okres
dopuszczalne jest wypowiedzenie takiej umowy, okres
wypowiedzenia wynosi 3 dni.
wypowiedzenia wynosi 3 dni.
Umowa na czas wykonania
Umowa na czas wykonania
określonej pracy
określonej pracy
jest odmianą umowy na czas określony,
jest odmianą umowy na czas określony,
zawierana jest w celu świadczenia przez pracownika w celu
zawierana jest w celu świadczenia przez pracownika w celu
wykonania określonego zadania i z chwilą jego wykonania
wykonania określonego zadania i z chwilą jego wykonania
umowa ulega rozwiązaniu, - np., wybudowanie czy
umowa ulega rozwiązaniu, - np., wybudowanie czy
wyremontowanie jakiegoś obiektu, zebrania plonów w
wyremontowanie jakiegoś obiektu, zebrania plonów w
gospodarstwie rolnym (prace sezonowe, prace które ze
gospodarstwie rolnym (prace sezonowe, prace które ze
względu na warunki atmosferyczne mogą być wykonywane
względu na warunki atmosferyczne mogą być wykonywane
tylko w niektórych okresach),
tylko w niektórych okresach),
jest stosowana gdy strony chcą ograniczyć w czasie trwanie
jest stosowana gdy strony chcą ograniczyć w czasie trwanie
stosunku pracy, ale w momencie zawierania umowy o pracę
stosunku pracy, ale w momencie zawierania umowy o pracę
nie są w stanie przewidzieć, kiedy powinien się skończyć
nie są w stanie przewidzieć, kiedy powinien się skończyć
okres jej obowiązywania,
okres jej obowiązywania,
Umowa na czas wykonania
Umowa na czas wykonania
określonej pracy
określonej pracy
jest stosowana gdy strony chcą ograniczyć w czasie trwanie
jest stosowana gdy strony chcą ograniczyć w czasie trwanie
stosunku pracy, ale w momencie zawierania umowy o pracę nie
stosunku pracy, ale w momencie zawierania umowy o pracę nie
są w stanie przewidzieć, kiedy powinien się skończyć okres jej
są w stanie przewidzieć, kiedy powinien się skończyć okres jej
obowiązywania,
obowiązywania,
umowa taka dochodzi do skutku gdy strony zgodnie określą
umowa taka dochodzi do skutku gdy strony zgodnie określą
rodzaj pracy, którą pracownik będzie świadczył i postanowią, że
rodzaj pracy, którą pracownik będzie świadczył i postanowią, że
zawierają umowę na czas wykonania tej pracy,
zawierają umowę na czas wykonania tej pracy,
przepisy kodeksu nie przewidują wcześniej możliwości
przepisy kodeksu nie przewidują wcześniej możliwości
wypowiedzenia takiej umowy, co do zasady kończą się one
wypowiedzenia takiej umowy, co do zasady kończą się one
wraz z wykonaniem określonej pracy
wraz z wykonaniem określonej pracy
do tych umów nie ma zastosowania 25¹ kp więc mogą być
do tych umów nie ma zastosowania 25¹ kp więc mogą być
zawieranie kolejno po sobie bez ograniczeń
zawieranie kolejno po sobie bez ograniczeń
Umowa na czas nieokreślony
Umowa na czas nieokreślony
jest umową bezterminową, nie ma więc określonego
jest umową bezterminową, nie ma więc określonego
terminu zakończenia stosunku pracy;
terminu zakończenia stosunku pracy;
brak określenia z góry czasu jej trwania;
brak określenia z góry czasu jej trwania;
umowa taka zostaje zawarta, gdy strony wyraźnie to
umowa taka zostaje zawarta, gdy strony wyraźnie to
ustaliły lub gdy brak jest takiego ustalenia, a z okoliczności
ustaliły lub gdy brak jest takiego ustalenia, a z okoliczności
występujących przy zawarciu umowy nie wynika, że strony
występujących przy zawarciu umowy nie wynika, że strony
zawarły umowę innego rodzaju;
zawarły umowę innego rodzaju;
umowa ta może być rozwiązana w drodze wypowiedzenia
umowa ta może być rozwiązana w drodze wypowiedzenia
tylko z uzasadnionych powodów i jeżeli pracownik jest
tylko z uzasadnionych powodów i jeżeli pracownik jest
reprezentowany przez związek zawodowy, tylko po
reprezentowany przez związek zawodowy, tylko po
uprzedniej konsultacji z danym związkiem
uprzedniej konsultacji z danym związkiem
Ustanie stosunku pracy
Ustanie stosunku pracy
rozwiązanie stosunku pracy –
rozwiązanie stosunku pracy –
rozwiązanie
rozwiązanie
jest następstwem czynności prawnej –
jest następstwem czynności prawnej –
oświadczenia woli, jednej lub obydwu stron.
oświadczenia woli, jednej lub obydwu stron.
Katalog czynności powodujących rozwiązanie
Katalog czynności powodujących rozwiązanie
stosunku pracy został określony w sposób
stosunku pracy został określony w sposób
zamknięty w art. 30 kp.
zamknięty w art. 30 kp.
stosunek pracy nie może więc zostać
stosunek pracy nie może więc zostać
rozwiązany na podstawie innych
rozwiązany na podstawie innych
czynności.
czynności.
Czynności rozwiązujące umowę
Czynności rozwiązujące umowę
o pracę
o pracę
Umowa o pracę rozwiązuje się:
Umowa o pracę rozwiązuje się:
1)
1)
na mocy porozumienia stron,
na mocy porozumienia stron,
2)
2)
przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu
przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu
wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem),
wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem),
3)
3)
przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu
przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu
wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia),
wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia),
4)
4)
z upływem czasu, na który była zawarta,
z upływem czasu, na który była zawarta,
5)
5)
z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.
z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.
6) Umowa o pracę na okres próbny rozwiązuje się z upływem tego
6) Umowa o pracę na okres próbny rozwiązuje się z upływem tego
okresu, a przed jego upływem może być rozwiązana za
okresu, a przed jego upływem może być rozwiązana za
wypowiedzeniem.
wypowiedzeniem.
Rozwiązanie stosunku pracy na
Rozwiązanie stosunku pracy na
mocy porozumienia
mocy porozumienia
rozwiązanie stosunku pracy na mocy porozumienia następuje
rozwiązanie stosunku pracy na mocy porozumienia następuje
przez zgodne oświadczenie woli pracownika i pracodawcy;
przez zgodne oświadczenie woli pracownika i pracodawcy;
nie jest ograniczone żadnymi terminami i zakazami;
nie jest ograniczone żadnymi terminami i zakazami;
strony mogą dokonać rozwiązania stosunku pracy za
strony mogą dokonać rozwiązania stosunku pracy za
porozumieniem w każdym terminie, zwłaszcza natychmiast
porozumieniem w każdym terminie, zwłaszcza natychmiast
nie ma zastrzeżonej formy pisemnej dla rozwiązania
nie ma zastrzeżonej formy pisemnej dla rozwiązania
stosunku pracy, oznacza to, że stosunek pracy może być
stosunku pracy, oznacza to, że stosunek pracy może być
rozwiązany w formie ustnej, a także na skutek porozumienia
rozwiązany w formie ustnej, a także na skutek porozumienia
dorozumianego, czyli zachowań stron, z których wynika wola
dorozumianego, czyli zachowań stron, z których wynika wola
rozwiązania stosunku pracy
rozwiązania stosunku pracy
porozumienie może zostać zawarte z inicjatywy każdej strony
porozumienie może zostać zawarte z inicjatywy każdej strony
porozumienie
porozumienie
dochodzi do skutku także wtedy
dochodzi do skutku także wtedy
gdy pracownik złoży wniosek o rozwiązanie
gdy pracownik złoży wniosek o rozwiązanie
stosunku pracy za porozumieniem stron, a
stosunku pracy za porozumieniem stron, a
pracodawca w odpowiedzi wyrazi na to zgodę;
pracodawca w odpowiedzi wyrazi na to zgodę;
jeżeli pracownik w piśmie zawierającym ofertę
jeżeli pracownik w piśmie zawierającym ofertę
rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem
rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem
stron oznaczył datę takiego porozumienia, to
stron oznaczył datę takiego porozumienia, to
następuje ono tylko w przypadku złożenia przez
następuje ono tylko w przypadku złożenia przez
pracodawcę do tego czasu oświadczenia woli o
pracodawcę do tego czasu oświadczenia woli o
przyjęciu oferty. Jeśli pracodawca przychylając się
przyjęciu oferty. Jeśli pracodawca przychylając się
do wniosku pracownika, zaproponuje inny termin,
do wniosku pracownika, zaproponuje inny termin,
wówczas należy to poczytywać jako nową ofertę,
wówczas należy to poczytywać jako nową ofertę,
a stosunek pracy nie rozwiąże się, jeśli pracownik
a stosunek pracy nie rozwiąże się, jeśli pracownik
jej nie przyjmie
jej nie przyjmie
Uchylenie się od skutków
Uchylenie się od skutków
porozumienia
porozumienia
jeśli rozwiązanie następuje na mocy porozumienia pracownikowi nie
jeśli rozwiązanie następuje na mocy porozumienia pracownikowi nie
przysługują żadne środki odwoławcze
przysługują żadne środki odwoławcze
pracownik może uchylić się od oświadczenia woli poprzez powołanie się jego
pracownik może uchylić się od oświadczenia woli poprzez powołanie się jego
wadę oświadczenia woli:
wadę oświadczenia woli:
1)
1)
błąd
błąd
- W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od
- W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od
skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli
skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli
było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych
było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych
dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę,
dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę,
chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z
chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z
łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej
łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej
nieodpłatnej. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający
nieodpłatnej. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający
przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod
przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod
wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej
wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej
treści (błąd istotny).
treści (błąd istotny).
- Jeżeli błąd wywołała druga strona podstępnie, uchylenie się od skutków
- Jeżeli błąd wywołała druga strona podstępnie, uchylenie się od skutków
prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu może nastąpić
prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu może nastąpić
także wtedy, gdy błąd nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył
także wtedy, gdy błąd nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył
treści czynności prawnej.
treści czynności prawnej.
- Podstęp osoby trzeciej jest jednoznaczny z podstępem strony, jeżeli ta o
- Podstęp osoby trzeciej jest jednoznaczny z podstępem strony, jeżeli ta o
podstępie wiedziała i nie zawiadomiła o nim drugiej strony albo jeżeli
podstępie wiedziała i nie zawiadomiła o nim drugiej strony albo jeżeli
czynność prawna była nieodpłatna.
czynność prawna była nieodpłatna.
Uchylenie się od skutków
Uchylenie się od skutków
porozumienia
porozumienia
2)
2)
groźbę bezprawną
groźbę bezprawną
(groźbą bezprawną nie może być
(groźbą bezprawną nie może być
zagrożenie utraty pracy)- Kto złożył oświadczenie woli pod
zagrożenie utraty pracy)- Kto złożył oświadczenie woli pod
wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby
wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby
trzeciej, ten może uchylić się od skutków prawnych swego
trzeciej, ten może uchylić się od skutków prawnych swego
oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się
oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się
obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne
obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne
niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe.
niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe.
Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które
Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które
zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby,
zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby,
następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie.
następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie.
Uprawnienie do uchylenia się wygasa:
Uprawnienie do uchylenia się wygasa:
-w razie błędu - z upływem roku od jego wykrycia,
-w razie błędu - z upływem roku od jego wykrycia,
-w razie groźby - z upływem roku od chwili, kiedy stan
-w razie groźby - z upływem roku od chwili, kiedy stan
obawy ustał.
obawy ustał.
Wypowiedzenie stosunku pracy
Wypowiedzenie stosunku pracy
Wypowiedzenie - jednostronne oświadczenie
Wypowiedzenie - jednostronne oświadczenie
woli złożone przez jedną ze stron drugiej,
woli złożone przez jedną ze stron drugiej,
powodujące rozwiązanie stosunku pracy z
powodujące rozwiązanie stosunku pracy z
upływem okresu wypowiedzenia
upływem okresu wypowiedzenia
oświadczenie o wypowiedzeniu należy uznać
oświadczenie o wypowiedzeniu należy uznać
za złożone z chwilą, gdy doszło do drugiej
za złożone z chwilą, gdy doszło do drugiej
strony w taki sposób, że mogła się z nią
strony w taki sposób, że mogła się z nią
zapoznać. Wypowiedzenie na piśmie jest
zapoznać. Wypowiedzenie na piśmie jest
dokonane z chwilą doręczenia pisma
dokonane z chwilą doręczenia pisma
adresatowi w sposób bezpośredni (do rąk
adresatowi w sposób bezpośredni (do rąk
pracownika) lub pośredni (przesłanie pocztą)
pracownika) lub pośredni (przesłanie pocztą)
Forma wypowiedzenia
Forma wypowiedzenia
oświadczenie o wypowiedzeniu powinno nastąpić
oświadczenie o wypowiedzeniu powinno nastąpić
na piśmie,
na piśmie,
oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu
oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu
stosunku pracy zawartego na czas nieokreślony,
stosunku pracy zawartego na czas nieokreślony,
powinno wskazywać przyczynę uzasadniającą
powinno wskazywać przyczynę uzasadniającą
wypowiedzenie,
wypowiedzenie,
naruszenie przez pracodawcę formy pisemnej
naruszenie przez pracodawcę formy pisemnej
powoduje niezgodność z prawem oświadczenia o
powoduje niezgodność z prawem oświadczenia o
wypowiedzeniu.
wypowiedzeniu.
niezachowanie formy pisemnej przez pracownika
niezachowanie formy pisemnej przez pracownika
nie jest zagrożone jakąkolwiek sankcją
nie jest zagrożone jakąkolwiek sankcją
Okresy wypowiedzenia
Okresy wypowiedzenia
okres wypowiedzenia to czas po upływie, którego
okres wypowiedzenia to czas po upływie, którego
następuje rozwiązanie stosunku pracy,
następuje rozwiązanie stosunku pracy,
długość okresu wypowiedzenia zależy od rodzaju
długość okresu wypowiedzenia zależy od rodzaju
umowy o pracę, a przy umowie na czas
umowy o pracę, a przy umowie na czas
nieokreślony od okresu zatrudnienia,
nieokreślony od okresu zatrudnienia,
dopuszczalne jest wydłużenie okresu
dopuszczalne jest wydłużenie okresu
wypowiedzenia dla obu stron,
wypowiedzenia dla obu stron,
dopuszczalne jest zamieszczenie klauzuli
dopuszczalne jest zamieszczenie klauzuli
umożliwiającej wyłącznie pracownikowi
umożliwiającej wyłącznie pracownikowi
wypowiedzenie stosunku pracy z zachowaniem
wypowiedzenie stosunku pracy z zachowaniem
krótszych terminów, zastrzeżenie krótszych
krótszych terminów, zastrzeżenie krótszych
terminów wypowiedzenia dla pracodawcy jest
terminów wypowiedzenia dla pracodawcy jest
niedopuszczalne
niedopuszczalne
Okresy wypowiedzenia
Okresy wypowiedzenia
okres próbny:
okres próbny:
okres próbny nie przekracza 2 tygodni –
okres próbny nie przekracza 2 tygodni –
3 dni robocze wypowiedzenia
3 dni robocze wypowiedzenia
okres próbny dłuższy niż 2 tygodnie –
okres próbny dłuższy niż 2 tygodnie –
1 tydzień wypowiedzenia
1 tydzień wypowiedzenia
okres próbny 3 miesiące –
okres próbny 3 miesiące –
2 tygodnie wypowiedzenia
2 tygodnie wypowiedzenia
Okresy wypowiedzenia
Okresy wypowiedzenia
w celu zastępstwa pracownika - 3 dni robocze
w celu zastępstwa pracownika - 3 dni robocze
wypowiedzenia
wypowiedzenia
na czas określony
na czas określony
- 2 tygodnie w razie upadłości lub likwidacji)
- 2 tygodnie w razie upadłości lub likwidacji)
- przy zawieraniu umowy na czas określony
- przy zawieraniu umowy na czas określony
dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą
dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą
przewidzieć dopuszczalność jej rozwiązania
przewidzieć dopuszczalność jej rozwiązania
za 2 tygodniowym wypowiedzeniem
za 2 tygodniowym wypowiedzeniem
na czas wykonania określonej pracy – 2
na czas wykonania określonej pracy – 2
tygodnie (w razie upadłości lub likwidacji)
tygodnie (w razie upadłości lub likwidacji)
Okresy wypowiedzenia
Okresy wypowiedzenia
Umowa na czas nieokreślony:
Umowa na czas nieokreślony:
zatrudnienie krócej niż 6 miesięcy –
zatrudnienie krócej niż 6 miesięcy –
2 tygodnie wypowiedzenia,
2 tygodnie wypowiedzenia,
zatrudnienie co najmniej 6 miesięcy –
zatrudnienie co najmniej 6 miesięcy –
1 miesiąc wypowiedzenia,
1 miesiąc wypowiedzenia,
zatrudnienie co najmniej 3 lata –
zatrudnienie co najmniej 3 lata –
3 miesiące wypowiedzenia
3 miesiące wypowiedzenia
Terminy wypowiedzenia
określony dzień, w którym kończy się okres
określony dzień, w którym kończy się okres
wypowiedzenia,
wypowiedzenia,
okres wypowiedzenia obejmujący tydzień
okres wypowiedzenia obejmujący tydzień
lub miesiąc kończy się w sobotę lub w
lub miesiąc kończy się w sobotę lub w
ostatni dzień miesiąca,
ostatni dzień miesiąca,
okres wypowiedzenia 3 dni roboczych –
okres wypowiedzenia 3 dni roboczych –
ustala się zgodnie z kc, okres ten kończy
ustala się zgodnie z kc, okres ten kończy
się wraz z upływem trzeciego dnia
się wraz z upływem trzeciego dnia
roboczego, przy czym nie uwzględnia się
roboczego, przy czym nie uwzględnia się
dnia, w którym oświadczenie o
dnia, w którym oświadczenie o
wypowiedzeniu zostało złożone
wypowiedzeniu zostało złożone
Powszechna ochrona przed
wypowiedzeniem
powszechna ochrona przed wypowiedzeniem
powszechna ochrona przed wypowiedzeniem
dotyczy pracowników zatrudnionych na czas
dotyczy pracowników zatrudnionych na czas
nieokreślony,
nieokreślony,
pracownicy chronieni są przed samowolnym
pracownicy chronieni są przed samowolnym
wypowiedzeniem poprzez wprowadzenie
wypowiedzeniem poprzez wprowadzenie
ograniczeń:
ograniczeń:
a) należy wyczerpać tryb umożliwiający zakładowej
a) należy wyczerpać tryb umożliwiający zakładowej
organizacji związkowej zajęcie stanowiska w
organizacji związkowej zajęcie stanowiska w
sprawie zamiaru wypowiedzenia
sprawie zamiaru wypowiedzenia
b) wypowiedzenie musi nastąpić z uzasadnionych
b) wypowiedzenie musi nastąpić z uzasadnionych
powodów
powodów
Konsultacja zamiaru
wypowiedzenia stosunku
pracy
o zamiarze wypowiedzenia umowy i pracę
o zamiarze wypowiedzenia umowy i pracę
pracodawca zawiadamia na piśmie organizację
pracodawca zawiadamia na piśmie organizację
związkową, podając przyczynę rozwiązania umowy,
związkową, podając przyczynę rozwiązania umowy,
obligatoryjność konsultacji dotyczy pracownika,
obligatoryjność konsultacji dotyczy pracownika,
który jest członkiem związku zawodowego lub
który jest członkiem związku zawodowego lub
korzysta z jego ochrony,
korzysta z jego ochrony,
istnieje odpowiedni tryb zasięgania informacji o
istnieje odpowiedni tryb zasięgania informacji o
tym czy pracownik korzysta z ochrony art. 30 ust. 2
tym czy pracownik korzysta z ochrony art. 30 ust. 2
ustawy o związkach,
ustawy o związkach,
pracodawca może przeprowadzić konsultację lub
pracodawca może przeprowadzić konsultację lub
wypowiedzieć umowę bez konsultacji
wypowiedzieć umowę bez konsultacji
,
,
zawiadomienie o zamiarze wypowiedzenia i
zawiadomienie o zamiarze wypowiedzenia i
podanie przyczyny musi być na piśmie
podanie przyczyny musi być na piśmie
Konsultacja zamiaru
wypowiedzenia stosunku pracy
jeśli organizacja uzna, że wypowiedzenie
jeśli organizacja uzna, że wypowiedzenie
byłoby nieuzasadnione, może w ciągu 5
byłoby nieuzasadnione, może w ciągu 5
dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić
dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić
na piśmie umotywowane zastrzeżenia,
na piśmie umotywowane zastrzeżenia,
po rozpatrzeniu stanowiska organizacji lub
po rozpatrzeniu stanowiska organizacji lub
gdy organizacja nie zajmie stanowiska w
gdy organizacja nie zajmie stanowiska w
ustalonym terminie – pracodawca
ustalonym terminie – pracodawca
podejmuje decyzję w sprawie
podejmuje decyzję w sprawie
wypowiedzenia
wypowiedzenia
Przyczyny uzasadniające
wypowiedzenie
przyczyna powinna być konkretna, rzeczywista, a
przyczyna powinna być konkretna, rzeczywista, a
pracownik powinien o niej wiedzieć,
pracownik powinien o niej wiedzieć,
brak podania przyczyny, podanie jej w sposób
brak podania przyczyny, podanie jej w sposób
niezrozumiały lub zbyt mało konkretny stanowi
niezrozumiały lub zbyt mało konkretny stanowi
naruszenie prawa,
naruszenie prawa,
samo niewłaściwe wywiązywanie się z obowiązków nie
samo niewłaściwe wywiązywanie się z obowiązków nie
może być przyczyną, trzeba wskazać jakie to
może być przyczyną, trzeba wskazać jakie to
obowiązki,
obowiązki,
przyczyny uzasadniające wypowiedzenie umowy
przyczyny uzasadniające wypowiedzenie umowy
mogą leżeć po stronie pracodawcy i po stronie
mogą leżeć po stronie pracodawcy i po stronie
pracownika,
pracownika,
zachowanie pracownika uzasadniające wypowiedzenie
zachowanie pracownika uzasadniające wypowiedzenie
może być zawinione lub niezawinione,
może być zawinione lub niezawinione,
Przyczyny uzasadniające
wypowiedzenie
przyczyny dotyczące pracownika –
przyczyny dotyczące pracownika –
całkowita lub częściowa nieprzydatność
całkowita lub częściowa nieprzydatność
do pracy, zawinione naruszenie
do pracy, zawinione naruszenie
obowiązków, naganne zachowanie,
obowiązków, naganne zachowanie,
przeciwwskazania lekarskie, odmowa
przeciwwskazania lekarskie, odmowa
wykonania polecenia, prowadzenie
wykonania polecenia, prowadzenie
działalności konkurencyjnej
działalności konkurencyjnej
pracodawca może wskazać kilka
pracodawca może wskazać kilka
przyczyn wypowiedzenia
przyczyn wypowiedzenia
Szczególna ochrona przed
Szczególna ochrona przed
wypowiedzeniem
wypowiedzeniem
we wskazanych okresach lub wskazanym
we wskazanych okresach lub wskazanym
pracownikom pracodawca nie może złożyć
pracownikom pracodawca nie może złożyć
oświadczenia o wypowiedzeniu stosunku
oświadczenia o wypowiedzeniu stosunku
pracy,
pracy,
obowiązek pracodawcy uzyskania zgody
obowiązek pracodawcy uzyskania zgody
określonego podmiotu na dokonanie
określonego podmiotu na dokonanie
wypowiedzenia
wypowiedzenia
zakaz zostaje uchylony, w przypadku
zakaz zostaje uchylony, w przypadku
wypowiedzenia umowy z powodu
wypowiedzenia umowy z powodu
upadłości lub likwidacji pracodawcy
upadłości lub likwidacji pracodawcy
Szczególna ochrona przed
Szczególna ochrona przed
wypowiedzeniem
wypowiedzeniem
1) pracodawca nie może wypowiedzieć umowy w
1) pracodawca nie może wypowiedzieć umowy w
trakcie urlopu pracownika oraz w czasie innej
trakcie urlopu pracownika oraz w czasie innej
usprawiedliwionej nieobecności, jeżeli nie
usprawiedliwionej nieobecności, jeżeli nie
upłynął jeszcze okres uprawniający do
upłynął jeszcze okres uprawniający do
rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia
rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia
usprawiedliwioną nieobecnością jest urlop
usprawiedliwioną nieobecnością jest urlop
wypoczynkowy, urlop wychowawczy,
wypoczynkowy, urlop wychowawczy,
nieobecność w pracy z powodu choroby czy
nieobecność w pracy z powodu choroby czy
opieki nad dzieckiem, jeżeli nie upłynął jeszcze o
opieki nad dzieckiem, jeżeli nie upłynął jeszcze o
ustawowo oznaczony okres uprawniający
ustawowo oznaczony okres uprawniający
pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez
pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez
wypowiedzenia (41 kp)
wypowiedzenia (41 kp)
przesłanki ochronne muszę istnieć w dacie
przesłanki ochronne muszę istnieć w dacie
złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy
złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy
o pracę, to że pracownik zachorował w okresie
o pracę, to że pracownik zachorował w okresie
trwania wypowiedzenia o pracę, nie stanowi
trwania wypowiedzenia o pracę, nie stanowi
zdarzenia powodującego objęcie go ochroną
zdarzenia powodującego objęcie go ochroną
Szczególna ochrona przed
Szczególna ochrona przed
wypowiedzeniem
wypowiedzeniem
2) okres 4 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego,
2) okres 4 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego,
jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie
jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie
prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Pracodawca może wypowiedzieć umowę gdy
Pracodawca może wypowiedzieć umowę gdy
pracownik uzyskał w tym czasie prawo do renty z
pracownik uzyskał w tym czasie prawo do renty z
tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
zakaz ten nie obejmuje okresu 4 lat przed nabyciem
zakaz ten nie obejmuje okresu 4 lat przed nabyciem
prawa do wcześniejszej emerytury,
prawa do wcześniejszej emerytury,
rozwiązanie stosunku pracy z kombatantem w
rozwiązanie stosunku pracy z kombatantem w
okresie 2 lat przed osiągnięciem wieku
okresie 2 lat przed osiągnięciem wieku
uprawniającego do wcześniejszego przejścia na
uprawniającego do wcześniejszego przejścia na
emeryturę może nastąpić po uprzednim uzyskaniu
emeryturę może nastąpić po uprzednim uzyskaniu
zgody starosty
zgody starosty
Szczególna ochrona przed
Szczególna ochrona przed
wypowiedzeniem
wypowiedzeniem
3) w okresie ciąży oraz urlopu macierzyńskiego – nie można
3) w okresie ciąży oraz urlopu macierzyńskiego – nie można
rozwiązać umowy na podstawie oświadczenia wcześniej
rozwiązać umowy na podstawie oświadczenia wcześniej
złożonego, oświadczenie złożone przed rozpoczęciem okresu
złożonego, oświadczenie złożone przed rozpoczęciem okresu
ochronnego i mające spowodować ustanie stosunku pracy w
ochronnego i mające spowodować ustanie stosunku pracy w
okresie objętym ochroną powinno być cofnięte, gdy pracownica
okresie objętym ochroną powinno być cofnięte, gdy pracownica
przed końcem okresu wypowiedzenia zaszłą w ciążę. Dotyczy to
przed końcem okresu wypowiedzenia zaszłą w ciążę. Dotyczy to
także pracownika korzystającego z przysługującej mu części
także pracownika korzystającego z przysługującej mu części
urlopu macierzyńskiego
urlopu macierzyńskiego
ochrona nie obejmuje pracownic w okresie próbnym,
ochrona nie obejmuje pracownic w okresie próbnym,
nieprzekraczającym 1 miesiąca
nieprzekraczającym 1 miesiąca
rozwiązanie umowy o pracę z taką pracownicą z powodu
rozwiązanie umowy o pracę z taką pracownicą z powodu
upadłości lub likwidacji pracodawcy jest możliwe po uprzednim
upadłości lub likwidacji pracodawcy jest możliwe po uprzednim
uzgodnieniu z organizacją związkową reprezentującą pracownicę
uzgodnieniu z organizacją związkową reprezentującą pracownicę
– terminu rozwiązania umowy o pracę
– terminu rozwiązania umowy o pracę
możliwe jest także rozwiązanie umowy o pracę z winy
możliwe jest także rozwiązanie umowy o pracę z winy
pracownicy po uzyskaniu zgody zakładowej organizacji
pracownicy po uzyskaniu zgody zakładowej organizacji
związkowej
związkowej
Szczególna ochrona przed
Szczególna ochrona przed
wypowiedzeniem
wypowiedzeniem
4) młodociany w okresie przygotowania
4) młodociany w okresie przygotowania
zawodowego – ograniczenie do enumeratywnie
zawodowego – ograniczenie do enumeratywnie
wymienionych przypadków kiedy może być
wymienionych przypadków kiedy może być
zwolniony,
zwolniony,
5) okres czynnej służby wojskowej – w okresie
5) okres czynnej służby wojskowej – w okresie
między powołaniem a odbyciem, pracodawca nie
między powołaniem a odbyciem, pracodawca nie
może rozwiązać stosunku pracy, a dokonane
może rozwiązać stosunku pracy, a dokonane
wypowiedzenie jest bezskuteczne,
wypowiedzenie jest bezskuteczne,
6) ograniczenia dopuszczalności wypowiadania
6) ograniczenia dopuszczalności wypowiadania
umów o pracę ze względu na pełnione funkcje:
umów o pracę ze względu na pełnione funkcje:
ochrona obejmuje pracowników pełniących
ochrona obejmuje pracowników pełniących
funkcje społeczne w zakładach pracy lub poza
funkcje społeczne w zakładach pracy lub poza
nimi
nimi
przepisy ustanawiające ochronę znajdują się w
przepisy ustanawiające ochronę znajdują się w
różnych akrach prawnych
różnych akrach prawnych
Szczególna ochrona przed
Szczególna ochrona przed
wypowiedzeniem
wypowiedzeniem
najczęściej ochrona obejmuje zarówno
najczęściej ochrona obejmuje zarówno
wypowiedzenie umowy o pracę jak i rozwiązanie
wypowiedzenie umowy o pracę jak i rozwiązanie
takiej umowy w wyniku wypowiedzenia złożonego
takiej umowy w wyniku wypowiedzenia złożonego
przed objęciem funkcji
przed objęciem funkcji
najczęściej należy uzyskać odpowiednią zgodę
najczęściej należy uzyskać odpowiednią zgodę
organu na zwolnienie pracownika
organu na zwolnienie pracownika
Przykładowe osoby:
Przykładowe osoby:
- członek zarządu lub inny działacz związkowy
- członek zarządu lub inny działacz związkowy
- członek rady pracowniczej przedsiębiorstwa
- członek rady pracowniczej przedsiębiorstwa
państwowego
państwowego
- członek rady pracowniczej
- członek rady pracowniczej
- poseł i senator w trakcie trwania kadencji oraz w
- poseł i senator w trakcie trwania kadencji oraz w
okresie 2 lat po jej zakończeniu
okresie 2 lat po jej zakończeniu
- radny
- radny
Roszczenia pracownika w razie bezprawnego
Roszczenia pracownika w razie bezprawnego
wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o
wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o
pracę
pracę
wypowiedzenie nieuzasadnione – gdy dotyczy umowy na
wypowiedzenie nieuzasadnione – gdy dotyczy umowy na
czas nieokreślony
czas nieokreślony
wypowiedzenie z naruszeniem dyspozycji określonych
wypowiedzenie z naruszeniem dyspozycji określonych
norm:
norm:
- bez konsultacji zamiaru wypowiedzenia z właściwymi
- bez konsultacji zamiaru wypowiedzenia z właściwymi
instancjami związkowymi
instancjami związkowymi
- w przypadku naruszenia szczególnej ohorny przed
- w przypadku naruszenia szczególnej ohorny przed
wypowiedzeniem a w szczególności zakazu
wypowiedzeniem a w szczególności zakazu
wypowiedzenia lub obowiązku uzyskania zgody
wypowiedzenia lub obowiązku uzyskania zgody
odpowiedniego organu
odpowiedniego organu
- w przypadku krótszego od wymaganego okresu
- w przypadku krótszego od wymaganego okresu
wypowiedzenia
wypowiedzenia
- bez zachowania przepisanej formy, obejmującej także
- bez zachowania przepisanej formy, obejmującej także
przyczyny wypowiedzenia
przyczyny wypowiedzenia
- bez poinformowania pracownika w odpowiedni sposób o
- bez poinformowania pracownika w odpowiedni sposób o
przysługujących mu środkach prawnych od
przysługujących mu środkach prawnych od
wypowiedzenia
wypowiedzenia
Roszczenia pracownika w razie bezprawnego
Roszczenia pracownika w razie bezprawnego
wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o
wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o
pracę
pracę
w razie wypowiedzenia umowy na czas
w razie wypowiedzenia umowy na czas
nieokreślony pracownikowi przysługuje:
nieokreślony pracownikowi przysługuje:
- jeśli okres wypowiedzenia się jeszcze nie
- jeśli okres wypowiedzenia się jeszcze nie
skończył - uznanie wypowiedzenia za
skończył - uznanie wypowiedzenia za
bezskuteczne
bezskuteczne
- jeśli okres wypowiedzenia się skończył –
- jeśli okres wypowiedzenia się skończył –
przywrócenie do pracy na poprzednich
przywrócenie do pracy na poprzednich
warunkach lub odszkodowanie
warunkach lub odszkodowanie
Roszczenia pracownika w razie bezprawnego
Roszczenia pracownika w razie bezprawnego
wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o
wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o
pracę
pracę
uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne
uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne
-
-
powoduje, że nie można ono wywołać
powoduje, że nie można ono wywołać
skutku w postaci rozwiązania stosunku
skutku w postaci rozwiązania stosunku
pracy. Bezskuteczne staje się
pracy. Bezskuteczne staje się
wypowiedzenie dopiero po uzyskaniu
wypowiedzenie dopiero po uzyskaniu
odpowiedniego orzeczenia sądu.
odpowiedniego orzeczenia sądu.
orzeczenie o przywróceniu do pracy
orzeczenie o przywróceniu do pracy
–
–
wydawane jest po upływie okresu
wydawane jest po upływie okresu
wypowiedzenia
wypowiedzenia
orzeczenie to reaktywuje stosunek pracy
orzeczenie to reaktywuje stosunek pracy
wcześniej istniejący między stronami.
wcześniej istniejący między stronami.
Roszczenia pracownika w razie bezprawnego
Roszczenia pracownika w razie bezprawnego
wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o
wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o
pracę
pracę
Przywrócenie do pracy
Przywrócenie do pracy
następuje dopiero po
następuje dopiero po
spełnieniu
spełnieniu
dodatkowych przesłanek :
dodatkowych przesłanek :
zgłoszenie pracownika gotowości do niezwłocznego
zgłoszenie pracownika gotowości do niezwłocznego
podjęcia pracy w ciągu 7 dni od przywrócenia do
podjęcia pracy w ciągu 7 dni od przywrócenia do
pracy (po tym terminie, jeżeli jego przekroczenie
pracy (po tym terminie, jeżeli jego przekroczenie
nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika)
nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika)
Termin biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia;
Termin biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia;
gotowość do pracy może być wrażona poprzez
gotowość do pracy może być wrażona poprzez
każde zachowanie pracownika, objawiające w
każde zachowanie pracownika, objawiające w
sposób dostateczny jego zamiar konturowania
sposób dostateczny jego zamiar konturowania
stosunku pracy, w szczególności poprzez faktyczne
stosunku pracy, w szczególności poprzez faktyczne
wykonywanie pracy na stanowisku
wykonywanie pracy na stanowisku
przywrócenie pracownika do pracy na poprzednich
przywrócenie pracownika do pracy na poprzednich
warunkach oznacza, że pracodawca ma zatrudnić
warunkach oznacza, że pracodawca ma zatrudnić
pracownika na takim samym, a nie tym samym
pracownika na takim samym, a nie tym samym
stanowisku
stanowisku
Roszczenia pracownika w razie bezprawnego
Roszczenia pracownika w razie bezprawnego
wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o
wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o
pracę
pracę
wynagrodzenie za czas pozostawania bez
wynagrodzenie za czas pozostawania bez
pracy
pracy
-w razie przywrócenia pracownika
-w razie przywrócenia pracownika
do pracy, prawo do wynagrodzenia za
do pracy, prawo do wynagrodzenia za
czas pozostawania bez pracy przysługuje
czas pozostawania bez pracy przysługuje
pracownikowi, jeśli podejmie on pracę w
pracownikowi, jeśli podejmie on pracę w
wyniku przywrócenia. Pracownicy objęci
wyniku przywrócenia. Pracownicy objęci
szczególną ochroną przed
szczególną ochroną przed
wypowiedzeniem otrzymują
wypowiedzeniem otrzymują
wynagrodzenie za cały czas
wynagrodzenie za cały czas
pozostawania bez pracy.
pozostawania bez pracy.
Roszczenia pracownika w razie bezprawnego
Roszczenia pracownika w razie bezprawnego
wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o
wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o
pracę
pracę
Pozostali pracownicy otrzymują wynagrodzenie w
Pozostali pracownicy otrzymują wynagrodzenie w
wysokości ograniczonej, w zależności od długości
wysokości ograniczonej, w zależności od długości
wypowiedzenia:
wypowiedzenia:
- wypowiedzenie krócej niż 3 miesiące –
- wypowiedzenie krócej niż 3 miesiące –
wynagrodzenie należy się za czas nie dłuższy niż 2
wynagrodzenie należy się za czas nie dłuższy niż 2
miesiące
miesiące
-
wypowiedzenie 3 miesięczne – wynagrodzenie za 1
wypowiedzenie 3 miesięczne – wynagrodzenie za 1
miesiąc
miesiąc
-
-
odszkodowanie
odszkodowanie
– zasądzane jest w przypadku gdy
– zasądzane jest w przypadku gdy
sąd uzna, że przywrócenie do pracy byłoby
sąd uzna, że przywrócenie do pracy byłoby
niecelowe i jest niemożliwe (np. konflikt pracownika
niecelowe i jest niemożliwe (np. konflikt pracownika
z pracodawcą)
z pracodawcą)
Roszczenia pracownika w razie bezprawnego
Roszczenia pracownika w razie bezprawnego
wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o
wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o
pracę
pracę
pracownik nie musi ponieść szkody,
pracownik nie musi ponieść szkody,
gdy pracownik objęty jest szczególną ochroną –
gdy pracownik objęty jest szczególną ochroną –
odszkodowanie możliwe tylko w przypadku
odszkodowanie możliwe tylko w przypadku
likwidacji lub upadłości pracodawcy,
likwidacji lub upadłości pracodawcy,
pracownikowi za rozwiązanie umowy terminowej
pracownikowi za rozwiązanie umowy terminowej
przysługuje tylko odszkodowanie – w takim
przysługuje tylko odszkodowanie – w takim
przypadku pracownik nie może być przywrócony
przypadku pracownik nie może być przywrócony
do pracy, ani otrzymać wynagrodzenia za czas
do pracy, ani otrzymać wynagrodzenia za czas
pozostawania bez pracy
pozostawania bez pracy
pracownikowi wlicza się do czasu zatrudnienia ,
pracownikowi wlicza się do czasu zatrudnienia ,
czas pozostawania bez pracy równy okresowy, za
czas pozostawania bez pracy równy okresowy, za
który przyznano odszkodowanie.
który przyznano odszkodowanie.
Rozwiązanie stosunku pracy bez
Rozwiązanie stosunku pracy bez
wypowiedzenia
wypowiedzenia
rozwiązanie bez wypowiedzenia jest
rozwiązanie bez wypowiedzenia jest
oświadczeniem woli złożonym przez jedną
oświadczeniem woli złożonym przez jedną
stronę stosunku drugiej, powodujące
stronę stosunku drugiej, powodujące
natychmiastowe ustanie stosunku pracy (do
natychmiastowe ustanie stosunku pracy (do
rozwiązania stosunku dochodzi, gdy
rozwiązania stosunku dochodzi, gdy
oświadczenie doszło do drugiej strony w taki
oświadczenie doszło do drugiej strony w taki
sposób, że mogła się z nim zapoznać)
sposób, że mogła się z nim zapoznać)
w taki sposób można rozwiązać umowę o
w taki sposób można rozwiązać umowę o
pracę tylko gdy zachodzą wyjątkowe
pracę tylko gdy zachodzą wyjątkowe
przyczyny
przyczyny
forma – powinno być złożone w formie
forma – powinno być złożone w formie
pisemnej, ponadto powinno wskazywać
pisemnej, ponadto powinno wskazywać
przyczynę natychmiastowego rozwiązania
przyczynę natychmiastowego rozwiązania
Rozwiązanie umowy o pracę bez
Rozwiązanie umowy o pracę bez
wypowiedzenia przez pracodawcę
wypowiedzenia przez pracodawcę
1) przyczyny zawinione przez pracownika –
ciężkie naruszenie przez pracownika
podstawowych obowiązków pracowniczych:
- może nastąpić gdy naruszenie dotyczy
podstawowych obowiązków pracownika
- i jeżeli naruszenie było ciężkie
- ocena czy obowiązek jest podstawowy wiąże
się z charakterem wykonywanej pracy
(oprócz naruszenia przepisów i zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, które
zawsze jest traktowane jako obowiązek
podstawowy)
Rozwiązanie umowy o pracę bez
Rozwiązanie umowy o pracę bez
wypowiedzenia przez pracodawcę
wypowiedzenia przez pracodawcę
2)
2)
przestępstwo
przestępstwo
– może stanowić
– może stanowić
samodzielną podstawę w trybie
samodzielną podstawę w trybie
niezwłocznym gdy:
niezwłocznym gdy:
zostało popełnione w czasie trwania
zostało popełnione w czasie trwania
stosunku pracy
stosunku pracy
uniemożliwi ono dalsze zatrudnianie
uniemożliwi ono dalsze zatrudnianie
danej osoby na tym stanowisku
danej osoby na tym stanowisku
jest oczywiste lub zostało
jest oczywiste lub zostało
stwierdzone prawomocnym wyrokiem
stwierdzone prawomocnym wyrokiem
Rozwiązanie umowy o pracę bez
Rozwiązanie umowy o pracę bez
wypowiedzenia przez pracodawcę
wypowiedzenia przez pracodawcę
3)
3)
utrata uprawnień
utrata uprawnień
– tylko zawiniona utrata
– tylko zawiniona utrata
uprawnień, niezawiniona utrata nie
uprawnień, niezawiniona utrata nie
stanowi podstawy
stanowi podstawy
prawo do rozwiązania umowy o pracę
prawo do rozwiązania umowy o pracę
bez wypowiedzenia
bez wypowiedzenia
wygasa
wygasa
po upływie
po upływie
1 miesiąca
1 miesiąca
od uzyskania przez
od uzyskania przez
pracodawcę wiadomości o okoliczności
pracodawcę wiadomości o okoliczności
uzasadniającej rozwiązanie stosunku
uzasadniającej rozwiązanie stosunku
pracy (okres ten jest terminem zawitym)
pracy (okres ten jest terminem zawitym)
rozwiązanie jest prawem pracodawcy i
rozwiązanie jest prawem pracodawcy i
nie musi on z niego skorzystać
nie musi on z niego skorzystać
Rozwiązanie umowy o pracę bez
Rozwiązanie umowy o pracę bez
wypowiedzenia przez pracodawcę
wypowiedzenia przez pracodawcę
przyczyny niezawinione przez pracownika
przyczyny niezawinione przez pracownika
:
:
pracodawca może rozwiązać stosunek pracy z
pracodawca może rozwiązać stosunek pracy z
pracownikiem w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności
pracownikiem w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności
po upływie wskazanego okresu,
po upływie wskazanego okresu,
zwykle chodzi tu o chorobę,
zwykle chodzi tu o chorobę,
okresy – niezdolność z powodu choroby która trwa:
okresy – niezdolność z powodu choroby która trwa:
- dłużej niż 3 miesiące, gdy pracownik był zatrudniony u
- dłużej niż 3 miesiące, gdy pracownik był zatrudniony u
danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy
danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy
- dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu
- dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu
wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia
wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia
rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy
rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy
pracownik był zatrudniony u pracodawcy co najmniej 6
pracownik był zatrudniony u pracodawcy co najmniej 6
miesięcy, a niezdolność do pracy została spowodowana
miesięcy, a niezdolność do pracy została spowodowana
wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową
wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową
Rozwiązanie umowy o pracę bez
Rozwiązanie umowy o pracę bez
wypowiedzenia przez pracodawcę
wypowiedzenia przez pracodawcę
na równi z niezdolnością do pracy z powodu
na równi z niezdolnością do pracy z powodu
choroby taktuje się:
choroby taktuje się:
odosobnienie z powodu podejrzenia choroby
odosobnienie z powodu podejrzenia choroby
zakaźnej;
zakaźnej;
leczenia uzależnienia od alkoholu bądź
leczenia uzależnienia od alkoholu bądź
uzależnia od środków odurzających lub
uzależnia od środków odurzających lub
substancji psychotropowych;
substancji psychotropowych;
badań lekarskich przewidzianych dla
badań lekarskich przewidzianych dla
kandydatów na dawców komórek lub
kandydatów na dawców komórek lub
narządów.
narządów.
Rozwiązanie umowy o pracę bez
Rozwiązanie umowy o pracę bez
wypowiedzenia przez pracodawcę
wypowiedzenia przez pracodawcę
związkowa kontrola rozwiązywania umów o pracę bez
związkowa kontrola rozwiązywania umów o pracę bez
wypowiedzenia:
wypowiedzenia:
kontrola ta dotyczy rozwiązywania umów z
kontrola ta dotyczy rozwiązywania umów z
pracownikami będącymi członkami związku
pracownikami będącymi członkami związku
zawodowego albo tych, których ochroną objął
zawodowego albo tych, których ochroną objął
związek
związek
konieczne jest zasięgnięcie opinii związku (zarówno z
konieczne jest zasięgnięcie opinii związku (zarówno z
winy pracownika, jak i z powodów niezawinionych)
winy pracownika, jak i z powodów niezawinionych)
pracodawca zobowiązany jest poinformować o
pracodawca zobowiązany jest poinformować o
przyczynie rozwiązania
przyczynie rozwiązania
wymóg zasięgnięcia opinii jest spełniony, gdy
wymóg zasięgnięcia opinii jest spełniony, gdy
organizacja zajęła stanowisko negatywne lub
organizacja zajęła stanowisko negatywne lub
pozytywne , bądź upłynął termin 3 dni na opinie
pozytywne , bądź upłynął termin 3 dni na opinie
zgoda zakładowej organizacji jest wymagana gdy
zgoda zakładowej organizacji jest wymagana gdy
rozwiązanie ma dotyczy:
rozwiązanie ma dotyczy:
- społecznego inspektora pracy
- społecznego inspektora pracy
- pracownicy w ciąży lub urlopu macierzyńskiego
- pracownicy w ciąży lub urlopu macierzyńskiego
- pracownika będącego chronionym członkiem
- pracownika będącego chronionym członkiem
zarządu lub działaczem zakładowej organizacji
zarządu lub działaczem zakładowej organizacji
związkowej
związkowej
Roszczenia pracowników w razie
Roszczenia pracowników w razie
niezgodnego z prawem rozwiązania
niezgodnego z prawem rozwiązania
stosunku pracy bez wypowiedzenia
stosunku pracy bez wypowiedzenia
pracownikowi, któremu rozwiązano stosunek pracy bez
pracownikowi, któremu rozwiązano stosunek pracy bez
wypowiedzenia z naruszeniem przepisów przysługują:
wypowiedzenia z naruszeniem przepisów przysługują:
roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich
roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich
warunkach;
warunkach;
odszkodowanie.
odszkodowanie.
roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich
roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich
warunkach:
warunkach:
- przywrócenie następuje na podstawie orzeczenia sądu
- przywrócenie następuje na podstawie orzeczenia sądu
- orzeczenie to nie unieważnia bezprawnego oświadczenia
- orzeczenie to nie unieważnia bezprawnego oświadczenia
pracodawcy z mocą wsteczną od momentu w którym to
pracodawcy z mocą wsteczną od momentu w którym to
oświadczenie zostało złożone, lecz restytuuje stosunek pracy,
oświadczenie zostało złożone, lecz restytuuje stosunek pracy,
od dnia w którym ziścił się ustawowy warunek w postaci
od dnia w którym ziścił się ustawowy warunek w postaci
zgłoszenia przez pracownika gotowości do pracy w związku z
zgłoszenia przez pracownika gotowości do pracy w związku z
prawomocnym orzeczeniem sądu
prawomocnym orzeczeniem sądu
Roszczenia pracowników w razie
Roszczenia pracowników w razie
niezgodnego z prawem rozwiązania
niezgodnego z prawem rozwiązania
stosunku pracy bez wypowiedzenia
stosunku pracy bez wypowiedzenia
wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy:
wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy:
- świadczenie pieniężne przysługujące pracownikowi
- świadczenie pieniężne przysługujące pracownikowi
za czas pozostawania bez pracy po bezprawnym
za czas pozostawania bez pracy po bezprawnym
rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia,
rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia,
spełnia analogiczną funkcję, jak przy
spełnia analogiczną funkcję, jak przy
wypowiedzeniu umowy. Służy ono wyrównaniu
wypowiedzeniu umowy. Służy ono wyrównaniu
uszczerbku majątkowego poniesionego przez
uszczerbku majątkowego poniesionego przez
pracownika wskutek nieotrzymania wynagrodzenia
pracownika wskutek nieotrzymania wynagrodzenia
wynagrodzenie przysługuje za czas pozostawania
wynagrodzenie przysługuje za czas pozostawania
bez pracy z tym, że za okres co najmniej 1
bez pracy z tym, że za okres co najmniej 1
miesiąca (nawet jeśli pracownik pozostawał bez
miesiąca (nawet jeśli pracownik pozostawał bez
pracy krócej), nie więcej jednak niż 3 miesiące
pracy krócej), nie więcej jednak niż 3 miesiące
jeśli rozwiązanie nastąpiło z pracownikiem, który
jeśli rozwiązanie nastąpiło z pracownikiem, który
koszty
koszty
Zwolnienia z przyczyn
Zwolnienia z przyczyn
niedotyczących pracowników
niedotyczących pracowników
zasady wypowiadania umów normuje ustawa z dnia 13
zasady wypowiadania umów normuje ustawa z dnia 13
marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z
marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z
pracownikami stosunków pracy z przyczyn
pracownikami stosunków pracy z przyczyn
niedotyczących pracowników,
niedotyczących pracowników,
dotyczy ona zwolnień indywidualnych i grupowych
dotyczy ona zwolnień indywidualnych i grupowych
ustawę stosuje się do pracodawców zatrudniających co
ustawę stosuje się do pracodawców zatrudniających co
najmniej 20 pracowników. Pracodawcy zatrudniający
najmniej 20 pracowników. Pracodawcy zatrudniający
mniej niż 20 pracowników mogą dokonywać zwolnień
mniej niż 20 pracowników mogą dokonywać zwolnień
tylko na zasadach ogólnych
tylko na zasadach ogólnych
ustawę stosuje się do pracowników zatrudnionych na
ustawę stosuje się do pracowników zatrudnionych na
podstawie umowy i pracę, powołania, wyboru (nie
podstawie umowy i pracę, powołania, wyboru (nie
dotyczy mianowania)
dotyczy mianowania)
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
pracowników
pracowników
Przyczyny zwolnień:
Przyczyny zwolnień:
-
ekonomiczne (trudności gospodarcze czy
ekonomiczne (trudności gospodarcze czy
dążenie do zwiększenia efektywności
dążenie do zwiększenia efektywności
-
organizacyjne (zmiana struktury czy
organizacyjne (zmiana struktury czy
działalności)
działalności)
Co prowadzi do ograniczenia zatrudnienia
Co prowadzi do ograniczenia zatrudnienia
lub likwidacji stanowisk.
lub likwidacji stanowisk.
- likwidacja lub upadłość pracodawcy – w
- likwidacja lub upadłość pracodawcy – w
założeniu zostają zwolnieni wszyscy pracownicy,
założeniu zostają zwolnieni wszyscy pracownicy,
chyba że następuje przejęcie części lub całości
chyba że następuje przejęcie części lub całości
upadłego lub likwidowanego pracodawcy
upadłego lub likwidowanego pracodawcy
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
pracowników
pracowników
Pojęcie i tryb zwolnienia grupowego:
Pojęcie i tryb zwolnienia grupowego:
Zwolnienie grupowe obejmuje wypowiedzenie umowy co
Zwolnienie grupowe obejmuje wypowiedzenie umowy co
najmniej:
najmniej:
1) 10 pracownikom, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100
1) 10 pracownikom, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100
pracowników;
pracowników;
2) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej
2) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej
100, jednak mniej niż 300 pracowników,
100, jednak mniej niż 300 pracowników,
3) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej
3) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej
300 pracowników w okresie nieprzekraczającym 30 dni
300 pracowników w okresie nieprzekraczającym 30 dni
zasady te obejmują również porozumienia stron, jeżeli na
zasady te obejmują również porozumienia stron, jeżeli na
tej podstawie zwalnia się co najmniej 5 pracowników
tej podstawie zwalnia się co najmniej 5 pracowników
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
pracowników
pracowników
Tryb zwolnień grupowych:
Tryb zwolnień grupowych:
pracodawca jest obowiązany zawiadomić
pracodawca jest obowiązany zawiadomić
działające u niego zakładowe organizacje
działające u niego zakładowe organizacje
związkowe o przyczynach zwolnienia, liczbie
związkowe o przyczynach zwolnienia, liczbie
pracowników i grupach zawodowych objętych
pracowników i grupach zawodowych objętych
zwolnieniem , okresie zwolnień, kryteriach
zwolnieniem , okresie zwolnień, kryteriach
doboru i kolejności zwolnień, jak również
doboru i kolejności zwolnień, jak również
ewentualnie o dodatkowych uprawnieniach
ewentualnie o dodatkowych uprawnieniach
pracowniczych związanych ze zwolnieniem
pracowniczych związanych ze zwolnieniem
te same informacje pracodawca przekazuje
te same informacje pracodawca przekazuje
urzędowi pracy
urzędowi pracy
związki zawodowe mogą zgłaszać propozycje
związki zawodowe mogą zgłaszać propozycje
uniknięcia lub ograniczenia zwolnień
uniknięcia lub ograniczenia zwolnień
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
pracowników
pracowników
nie później niż 20 dni od dnia przekazania
nie później niż 20 dni od dnia przekazania
wymienionych informacji pracodawca i związki
wymienionych informacji pracodawca i związki
zawodowe powinny dążyć do zawarcia
zawodowe powinny dążyć do zawarcia
porozumienia;
porozumienia;
porozumienie powinny zawrzeć wszystkie lub
porozumienie powinny zawrzeć wszystkie lub
przynajmniej reprezentowane organizacje
przynajmniej reprezentowane organizacje
związkowe
związkowe
porozumienie określa zasady postępowania w
porozumienie określa zasady postępowania w
sprawie zwolnień oraz obowiązki pracodawcy z
sprawie zwolnień oraz obowiązki pracodawcy z
nimi związane, np. wyższe odprawy pracowników
nimi związane, np. wyższe odprawy pracowników
zawarcie porozumienia uchyla obowiązek
zawarcie porozumienia uchyla obowiązek
konsultacji zamiaru wypowiedzenia z organizacją
konsultacji zamiaru wypowiedzenia z organizacją
związkową wynikający z kp
związkową wynikający z kp
w razie niemożliwości zawarcia porozumienia
w razie niemożliwości zawarcia porozumienia
pracodawca wydaje regulamin zwolnień
pracodawca wydaje regulamin zwolnień
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
pracowników
pracowników
jeśli u pracodawcy nie działają organizacje związkowe
jeśli u pracodawcy nie działają organizacje związkowe
zamiar zwolnień i wydanie regulaminu konsultowane
zamiar zwolnień i wydanie regulaminu konsultowane
jest z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w
jest z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w
trybie przewidzianym u danego pracodawcy
trybie przewidzianym u danego pracodawcy
po zawarciu porozumienia lub wydaniu regulaminu
po zawarciu porozumienia lub wydaniu regulaminu
pracodawca ponownie zawiadamia urząd pracy. Po
pracodawca ponownie zawiadamia urząd pracy. Po
zawiadomieniu urzędu można dokonywać
zawiadomieniu urzędu można dokonywać
wypowiedzeń, z tym że rozwiązanie stosunku pracy
wypowiedzeń, z tym że rozwiązanie stosunku pracy
może nastąpić nie wcześniej niż po upływie 30 dni od
może nastąpić nie wcześniej niż po upływie 30 dni od
tego zawiadomienia, co w założeniu daje urzędowi
tego zawiadomienia, co w założeniu daje urzędowi
czas na znalezienie nowych miejsc pracy zwalnianym
czas na znalezienie nowych miejsc pracy zwalnianym
pracownikom
pracownikom
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
pracowników
pracowników
niedopełnienie tych wymagań stanowi
niedopełnienie tych wymagań stanowi
naruszenie przepisów o wypowiadaniu
naruszenie przepisów o wypowiadaniu
umów o pracę w rozumieniu art. 45 kp – co
umów o pracę w rozumieniu art. 45 kp – co
powoduje możliwość podważania
powoduje możliwość podważania
poszczególnych zwolnień
poszczególnych zwolnień
omówiona procedura nie obowiązuje w razie
omówiona procedura nie obowiązuje w razie
indywidualnych zwolnień pracowników z
indywidualnych zwolnień pracowników z
przyczyn ich niedotyczących, gdy liczba
przyczyn ich niedotyczących, gdy liczba
zwalnianych pracowników jest mniejsza od
zwalnianych pracowników jest mniejsza od
zwolnienia grupowego
zwolnienia grupowego
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
pracowników
pracowników
Ograniczenie ochrony trwałości
Ograniczenie ochrony trwałości
stosunków pracy
stosunków pracy
:
:
- ułatwienie zwolnień pracowników
- ułatwienie zwolnień pracowników
poprzez ograniczenie ochrony trwałości
poprzez ograniczenie ochrony trwałości
stosunku pracy jest celem tej ustawy;
stosunku pracy jest celem tej ustawy;
- w przypadku zwolnienia grupowego
- w przypadku zwolnienia grupowego
ustawa uchyla przepisy szczególne
ustawa uchyla przepisy szczególne
dotyczące ochrony przed
dotyczące ochrony przed
wypowiedzeniem lub rozwiązaniem
wypowiedzeniem lub rozwiązaniem
stosunku pracy z wyjątkiem:
stosunku pracy z wyjątkiem:
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
pracowników
pracowników
1)
1)
pracownika, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do
pracownika, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do
osiągnięcia wieku emerytalnego;
osiągnięcia wieku emerytalnego;
2)
2)
pracownicy w ciąży i w okresie urlopu macierzyńskiego,
pracownicy w ciąży i w okresie urlopu macierzyńskiego,
3)
3)
pracownika odbywającego służbę wojskową
pracownika odbywającego służbę wojskową
4)
4)
społecznego inspektora pracy,
społecznego inspektora pracy,
5)
5)
członka zarządu lub pracownika reprezentującego
członka zarządu lub pracownika reprezentującego
zakładową organizację związkową, jeżeli korzysta z
zakładową organizację związkową, jeżeli korzysta z
ochrony na podstawie przepisów ustawy o związkach
ochrony na podstawie przepisów ustawy o związkach
zawodowych,
zawodowych,
6)
6)
członka rady pracowniczej przedsiębiorstwa
członka rady pracowniczej przedsiębiorstwa
państwowego,
państwowego,
7)
7)
członka rady pracowników,
członka rady pracowników,
8)
8)
członka specjalnego zespołu negocjacyjnego lub
członka specjalnego zespołu negocjacyjnego lub
europejskiej rady zakładowej
europejskiej rady zakładowej
9)
9)
członka specjalnego zespołu negocjacyjnego, organu
członka specjalnego zespołu negocjacyjnego, organu
przedstawicielskiego lub przedstawiciela pracowników
przedstawicielskiego lub przedstawiciela pracowników
w spółce europejskiej i w spółdzielni mieszkaniowej
w spółce europejskiej i w spółdzielni mieszkaniowej
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
pracowników
pracowników
jeżeli nie jest możliwe dalsze zatrudnianie
jeżeli nie jest możliwe dalsze zatrudnianie
wymienionych osób na zajmowanym stanowisku,
wymienionych osób na zajmowanym stanowisku,
to można im wypowiedzieć warunki pracy i płacy
to można im wypowiedzieć warunki pracy i płacy
gdyby powodowało to obniżenie wynagrodzenia
gdyby powodowało to obniżenie wynagrodzenia
osobom tym, przysługuje im dodatek
osobom tym, przysługuje im dodatek
wyrównawczy do wynagrodzenia do końca okresu
wyrównawczy do wynagrodzenia do końca okresu
objętego ochroną
objętego ochroną
ustawa uchyla zakaz wypowiedzenia
ustawa uchyla zakaz wypowiedzenia
pracownikowi umowy w czasie urlopu, jeżeli urlop
pracownikowi umowy w czasie urlopu, jeżeli urlop
trwa dłużej niż 3 miesiące
trwa dłużej niż 3 miesiące
umowy o pracę zawarte na czas określony lub na
umowy o pracę zawarte na czas określony lub na
czas wykonania określonej pracy mogą być
czas wykonania określonej pracy mogą być
rozwiązane przez każdą ze stron za
rozwiązane przez każdą ze stron za
dwutygodniowym wypowiedzeniem
dwutygodniowym wypowiedzeniem
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
pracowników
pracowników
Jeżeli zwolnienia grupowe są następstwem
Jeżeli zwolnienia grupowe są następstwem
likwidacji lub upadłości pracodawcy,
likwidacji lub upadłości pracodawcy,
uchyla się szczególną ochronę przed
uchyla się szczególną ochronę przed
wypowiedzeniem wynikająca z kp oraz
wypowiedzeniem wynikająca z kp oraz
przepisów pozakodeksowych oraz
przepisów pozakodeksowych oraz
obowiązek konsultacji zamiaru
obowiązek konsultacji zamiaru
wypowiedzenia
wypowiedzenia
Ochrona przed zwolnieniem
Ochrona przed zwolnieniem
indywidualnym przysługuje wymienionym
indywidualnym przysługuje wymienionym
grupom w takim samym zakresie, jak
grupom w takim samym zakresie, jak
przed zwolnieniem grupowym
przed zwolnieniem grupowym
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
pracowników
pracowników
ustawa zastępuje w pozostałych przypadkach
ustawa zastępuje w pozostałych przypadkach
szczególną ochronę przed wypowiedzeniem umowy
szczególną ochronę przed wypowiedzeniem umowy
o pracę, obowiązkiem zawiadomienia organizacji
o pracę, obowiązkiem zawiadomienia organizacji
związkowej o zamierzonym wypowiedzeniu, która w
związkowej o zamierzonym wypowiedzeniu, która w
ciągu 14 dni może zgłosić sprzeciw,
ciągu 14 dni może zgłosić sprzeciw,
uniemożliwiający dokonanie wypowiedzenia –
uniemożliwiający dokonanie wypowiedzenia –
dotyczy to jednak tylko członków związku
dotyczy to jednak tylko członków związku
zawodowego i innych osób reprezentowanych przez
zawodowego i innych osób reprezentowanych przez
związek
związek
jeżeli nie jest możliwe dalsze zatrudnienie na
jeżeli nie jest możliwe dalsze zatrudnienie na
zajmowanym stanowisku można im wypowiedzieć
zajmowanym stanowisku można im wypowiedzieć
warunki pracy i płacy z zachowaniem prawa do
warunki pracy i płacy z zachowaniem prawa do
dodatku wyrównawczego przez okres 6 miesięcy
dodatku wyrównawczego przez okres 6 miesięcy
zwolnienia indywidualne nie mogą obejmować
zwolnienia indywidualne nie mogą obejmować
senatorów, posłów i radnych
senatorów, posłów i radnych
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
pracowników
pracowników
Prawo do odprawy:
Prawo do odprawy:
-
ustawa przyznaje pracownikom zwolnionym z pracy
ustawa przyznaje pracownikom zwolnionym z pracy
określone uprawnienia – głównie prawo do odprawy
określone uprawnienia – głównie prawo do odprawy
pieniężnej;
pieniężnej;
-
przysługuje ono pracownikom zwolnionym z przyczyn
przysługuje ono pracownikom zwolnionym z przyczyn
niedotyczących pracowników na podstawie
niedotyczących pracowników na podstawie
wypowiedzenia lub porozumienia, przy zwolnieniach
wypowiedzenia lub porozumienia, przy zwolnieniach
grupowych lub indywidualnych
grupowych lub indywidualnych
-
odprawa jest wypłacona w wysokości:
odprawa jest wypłacona w wysokości:
- 1 miesięcznego wynagrodzenia – jeżeli pracownik
- 1 miesięcznego wynagrodzenia – jeżeli pracownik
zatrudniony był u danego pracodawcy do 2 lat
zatrudniony był u danego pracodawcy do 2 lat
- 2 miesięcznego wynagrodzenia – jeżeli pracownik
- 2 miesięcznego wynagrodzenia – jeżeli pracownik
był zatrudniony i danego pracodawcy od 2 do 8 lat
był zatrudniony i danego pracodawcy od 2 do 8 lat
- 3 miesięcznego wynagrodzenia – jeżeli pracownik
- 3 miesięcznego wynagrodzenia – jeżeli pracownik
był zatrudniony u danego pracodawcy powyżej 8 lat.
był zatrudniony u danego pracodawcy powyżej 8 lat.
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
pracowników
pracowników
-
wysokość odprawy nie może przekraczać
wysokość odprawy nie może przekraczać
kwoty 15-krotności minimalnego
kwoty 15-krotności minimalnego
wynagrodzenia obowiązującego w dniu
wynagrodzenia obowiązującego w dniu
rozwiązania stosunku pracy;
rozwiązania stosunku pracy;
-
prawo do odprawy jest bezwarunkowe; nie
prawo do odprawy jest bezwarunkowe; nie
pozbawia go np. ponowne zatrudnienie u
pozbawia go np. ponowne zatrudnienie u
pracodawcy, podjęcie działalności
pracodawcy, podjęcie działalności
gospodarczej czy nabycie prawa do
gospodarczej czy nabycie prawa do
emerytury lub renty
emerytury lub renty
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
Zwolnienia z przyczyn niedotyczących
pracowników
pracowników
Ponowne zatrudnienie:
Ponowne zatrudnienie:
-
pracodawca powinien ponownie zatrudnić pracownika, z którym
pracodawca powinien ponownie zatrudnić pracownika, z którym
rozwiązał stosunek pracy w ramach zwolnienia grupowego, w razie
rozwiązał stosunek pracy w ramach zwolnienia grupowego, w razie
ponownego zatrudniania pracowników w tej samej grupie zawodowej
ponownego zatrudniania pracowników w tej samej grupie zawodowej
-
Pracownik musi zgłosić zamiar powrotu do pracy w ciągu roku od
Pracownik musi zgłosić zamiar powrotu do pracy w ciągu roku od
dnia rozwiązania stosunku pracy, a jego zatrudnienie powinno
dnia rozwiązania stosunku pracy, a jego zatrudnienie powinno
nastąpić w ciągu 15 miesięcy od tego dnia;
nastąpić w ciągu 15 miesięcy od tego dnia;
-
pracownikowi służy roszczenie o nawiązanie stosunku pracy, gdy
pracownikowi służy roszczenie o nawiązanie stosunku pracy, gdy
zakład nie chce wywiązać się z tego obowiązku;
zakład nie chce wywiązać się z tego obowiązku;
-
pracodawca nie może odmówić byłemu pracownikowi nawiązania
pracodawca nie może odmówić byłemu pracownikowi nawiązania
stosunku pracy z uwagi na niską ocenę jego kwalifikacji i
stosunku pracy z uwagi na niską ocenę jego kwalifikacji i
przydatności do pracy skoro powodem zwolnienia grupowego były
przydatności do pracy skoro powodem zwolnienia grupowego były
przyczyny niedotyczące pracowników;
przyczyny niedotyczące pracowników;
-
„
„
ta sama grupa zawodowa” – grupa pracowników wyodrębniona pod
ta sama grupa zawodowa” – grupa pracowników wyodrębniona pod
względem przygotowania zawodowego do wykonywania pracy w
względem przygotowania zawodowego do wykonywania pracy w
określonym zawodzie lub specjalności zawodowej, a nie konkretnie
określonym zawodzie lub specjalności zawodowej, a nie konkretnie
wykonywanymi czynnościami na stanowisku pracy
wykonywanymi czynnościami na stanowisku pracy
Wynagrodzenie na pracę
Wynagrodzenie na pracę
Wynagrodzenie za pracę – jest to świadczenie
Wynagrodzenie za pracę – jest to świadczenie
podmiotu zatrudniającego, dokonywane co pewien
podmiotu zatrudniającego, dokonywane co pewien
czas (okresowo) na rzecz pracownika, tytułem
czas (okresowo) na rzecz pracownika, tytułem
ekwiwalentu (odpłaty) za świadczoną pracę;
ekwiwalentu (odpłaty) za świadczoną pracę;
Wynagrodzenie za pracę powinno być tak
Wynagrodzenie za pracę powinno być tak
ustalone, aby odpowiadało w szczególności
ustalone, aby odpowiadało w szczególności
rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom
rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom
wymaganym przy jej wykonywaniu, a także
wymaganym przy jej wykonywaniu, a także
uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy;
uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy;
Do prawnego pojęcia wynagrodzenia za pracę
Do prawnego pojęcia wynagrodzenia za pracę
wchodzą także świadczenia za czas
wchodzą także świadczenia za czas
niewykonywania pracy – wypłaty tego rodzaju
niewykonywania pracy – wypłaty tego rodzaju
mają na celu zapewnienie pracownikowi środków
mają na celu zapewnienie pracownikowi środków
potrzebnych na zaspokojenie potrzeb w okresach
potrzebnych na zaspokojenie potrzeb w okresach
niewykonywania pracy z przyczyn niezawinionych
niewykonywania pracy z przyczyn niezawinionych
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie za pracę jest świadczeniem:
Wynagrodzenie za pracę jest świadczeniem:
ze stosunku pracy- pod pojęcie wynagrodzenia za pracę
ze stosunku pracy- pod pojęcie wynagrodzenia za pracę
nie podpadają wynagrodzenia za świadczenia
nie podpadają wynagrodzenia za świadczenia
dokonywane w ramach innych stosunków prawnych
dokonywane w ramach innych stosunków prawnych
obowiązkowym – spełnianym w wykonaniu prawnego
obowiązkowym – spełnianym w wykonaniu prawnego
obowiązku , stanowi przedmiot roszczenia
obowiązku , stanowi przedmiot roszczenia
przysługującego pracownikowi
przysługującego pracownikowi
okresowym – powinno być spełniane regularnie, w
okresowym – powinno być spełniane regularnie, w
oznaczonych z góry odstępach czasu
oznaczonych z góry odstępach czasu
posiadającym wartość majątkową wyrażoną w
posiadającym wartość majątkową wyrażoną w
pieniądzu, wyjątkowo w naturze
pieniądzu, wyjątkowo w naturze
spełnianym na rzecz pracownika – wynagrodzenie za
spełnianym na rzecz pracownika – wynagrodzenie za
pracę przysługuje indywidualnie określonemu
pracę przysługuje indywidualnie określonemu
pracownikowi
pracownikowi
przysługującym za świadczoną pracę pracownika lub
przysługującym za świadczoną pracę pracownika lub
wyjątkowo za czas niewykonywania pracy określony w
wyjątkowo za czas niewykonywania pracy określony w
ustawie – wynagrodzenie jest więc świadczeniem
ustawie – wynagrodzenie jest więc świadczeniem
wzajemnym
wzajemnym
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie za pracę
Przedmiotem wynagrodzenia za pracę jest praca
Przedmiotem wynagrodzenia za pracę jest praca
wykonana, przez co należy rozumieć czynności
wykonana, przez co należy rozumieć czynności
spełniane w okresie poprzedzającym wypłatę
spełniane w okresie poprzedzającym wypłatę
wynagrodzenia;
wynagrodzenia;
Wynagrodzenie jest płatne „z dołu” – czyli za
Wynagrodzenie jest płatne „z dołu” – czyli za
pracę już spełnioną;
pracę już spełnioną;
Przedmiotem wynagrodzenia za pracę jest praca
Przedmiotem wynagrodzenia za pracę jest praca
wykonana niewadliwie lub wadliwie, ale z przyczyn
wykonana niewadliwie lub wadliwie, ale z przyczyn
niezawinionych przez pracownika
niezawinionych przez pracownika
Kodeks przewiduje, iż za wadliwe wykonanie usług
Kodeks przewiduje, iż za wadliwe wykonanie usług
lub produktów z winy pracownika, w taki sposób,
lub produktów z winy pracownika, w taki sposób,
że nastąpiło obniżenie jakości produktu lub usługi
że nastąpiło obniżenie jakości produktu lub usługi
- wynagrodzenie ulega odpowiedniemu
- wynagrodzenie ulega odpowiedniemu
zmniejszeniu. W razie usunięcia przez pracownika
zmniejszeniu. W razie usunięcia przez pracownika
wadliwości produktu lub usługi przysługuje mu
wadliwości produktu lub usługi przysługuje mu
wynagrodzenie odpowiednie do jakości produktu
wynagrodzenie odpowiednie do jakości produktu
lub usługi, ale za czas pracy przy usuwaniu wady,
lub usługi, ale za czas pracy przy usuwaniu wady,
pracownikowi wynagrodzenie się nie należy
pracownikowi wynagrodzenie się nie należy
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie za pracę
Czas niewykonywania pracy
Czas niewykonywania pracy
Wynagrodzenie za pracę należne jest za czas
Wynagrodzenie za pracę należne jest za czas
niewykonywania pracy, jeśli wynika to z
niewykonywania pracy, jeśli wynika to z
niemożności świadczenia pracy z przyczyn leżących
niemożności świadczenia pracy z przyczyn leżących
po stronie pracodawcy, jak również przerw w
po stronie pracodawcy, jak również przerw w
wykonywaniu pracy
wykonywaniu pracy
Pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli
Pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli
był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z
był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z
przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje
przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje
wynagrodzenie wynikające z jego osobistego
wynagrodzenie wynikające z jego osobistego
zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub
zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub
miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie
miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie
został wyodrębniony przy określaniu warunków
został wyodrębniony przy określaniu warunków
wynagradzania - 60% wynagrodzenia. W każdym
wynagradzania - 60% wynagrodzenia. W każdym
przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak
przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak
niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za
niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za
pracę, ustalanego na podstawie
pracę, ustalanego na podstawie
.
.
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie za pracę
Świadczenie przysługuje za gotowość
Świadczenie przysługuje za gotowość
do pracy. Przysługuje ono
do pracy. Przysługuje ono
pracownikowi w razie:
pracownikowi w razie:
-
bezprawnego niedopuszczenia do
bezprawnego niedopuszczenia do
pracy przez pracodawcę
pracy przez pracodawcę
(pracownikowi niedopuszczonemu
(pracownikowi niedopuszczonemu
bezprawnie do pracy przysługuje w
bezprawnie do pracy przysługuje w
zasadzie wynagrodzenie za cały czas
zasadzie wynagrodzenie za cały czas
gotowości do pracy)
gotowości do pracy)
-
przestoju niezawinionego przez
przestoju niezawinionego przez
pracownika
pracownika
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie za pracę
Płatne przerwy w pracy – obejmują
Płatne przerwy w pracy – obejmują
urlop wypoczynkowy, zwolnienia od
urlop wypoczynkowy, zwolnienia od
pracy (urlopy okolicznościowe)
pracy (urlopy okolicznościowe)
udzielane ze względów rodzinnych i
udzielane ze względów rodzinnych i
osobistych oraz dla pełnienia poza
osobistych oraz dla pełnienia poza
zakładem pracy określonych zadań
zakładem pracy określonych zadań
państwowych, społecznych,
państwowych, społecznych,
obywatelskich, zawodowych oraz
obywatelskich, zawodowych oraz
okres niezdolności do pracy
okres niezdolności do pracy
Świadczenia otrzymywane w tym
Świadczenia otrzymywane w tym
okresie noszą czasem nazwę wypłat
okresie noszą czasem nazwę wypłat
gwarancyjnych
gwarancyjnych
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie za pracę
Warunki wynagrodzenia za pracę – są
Warunki wynagrodzenia za pracę – są
to wszystkie składniki sytuacji
to wszystkie składniki sytuacji
prawnej pracownika w zakresie
prawnej pracownika w zakresie
przysługującego mu wynagrodzenia.
przysługującego mu wynagrodzenia.
Na warunki wynagrodzenia składają
Na warunki wynagrodzenia składają
się:
się:
-
sposób obliczania wynagrodzenia,
sposób obliczania wynagrodzenia,
-
termin zapłaty wynagrodzenia,
termin zapłaty wynagrodzenia,
-
miejsce spełniania świadczenia,
miejsce spełniania świadczenia,
-
forma wynagrodzenia.
forma wynagrodzenia.
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie za pracę
Ustalane warunków wynagrodzenia:
Ustalane warunków wynagrodzenia:
Następuje zasadniczo w umowie o pracę,
Następuje zasadniczo w umowie o pracę,
bądź w porozumieniu towarzyszącym
bądź w porozumieniu towarzyszącym
innym aktom kreującym stosunek pracy
innym aktom kreującym stosunek pracy
(np. powałanie, wybór)
(np. powałanie, wybór)
Strony określają wynagrodzenie w sposób
Strony określają wynagrodzenie w sposób
wyraźny bądź przez odesłanie do
wyraźny bądź przez odesłanie do
odpowiednich przepisów płacowych
odpowiednich przepisów płacowych
Ustalanie wynagrodzenia za pracę podlega
Ustalanie wynagrodzenia za pracę podlega
ograniczonej swobodzie kontraktowej stron
ograniczonej swobodzie kontraktowej stron
postanowienia umowne pogarszające
postanowienia umowne pogarszające
sytuację pracownika w porównaniu z
sytuację pracownika w porównaniu z
obowiązującymi przepisami są nieważne,
obowiązującymi przepisami są nieważne,
zamiast nich stosuje się korzystniejsze dla
zamiast nich stosuje się korzystniejsze dla
pracownika przepisy o wynagrodzeniu
pracownika przepisy o wynagrodzeniu
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie za pracę
Postanowienia dotyczące warunków płacowych określają układy
Postanowienia dotyczące warunków płacowych określają układy
zbiorowe lub regulaminy wynagradzania.
zbiorowe lub regulaminy wynagradzania.
Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników, nie objętych
Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników, nie objętych
zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym
zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym
układem zbiorowym pracy, ustala warunki wynagradzania za pracę w
układem zbiorowym pracy, ustala warunki wynagradzania za pracę w
regulaminie wynagradzania.
regulaminie wynagradzania.
W regulaminie wynagradzania pracodawca może ustalić także inne
W regulaminie wynagradzania pracodawca może ustalić także inne
świadczenia związane z pracą i zasady ich przyznawania.
świadczenia związane z pracą i zasady ich przyznawania.
Regulamin wynagradzania obowiązuje do czasu objęcia pracowników
Regulamin wynagradzania obowiązuje do czasu objęcia pracowników
zakładowym układem zbiorowym pracy lub ponadzakładowym
zakładowym układem zbiorowym pracy lub ponadzakładowym
układem zbiorowym pracy ustalającym warunki wynagradzania za
układem zbiorowym pracy ustalającym warunki wynagradzania za
pracę oraz przyznawania innych świadczeń związanych z pracą w
pracę oraz przyznawania innych świadczeń związanych z pracą w
zakresie i w sposób umożliwiający określanie, na jego podstawie,
zakresie i w sposób umożliwiający określanie, na jego podstawie,
indywidualnych warunków umów o pracę.
indywidualnych warunków umów o pracę.
Regulamin wynagradzania ustala pracodawca. Jeżeli u danego
Regulamin wynagradzania ustala pracodawca. Jeżeli u danego
pracodawcy działa zakładowa organizacja związkowa, pracodawca
pracodawcy działa zakładowa organizacja związkowa, pracodawca
uzgadnia z nią regulamin wynagradzania.
uzgadnia z nią regulamin wynagradzania.
Regulamin wynagradzania wchodzi w życie po upływie dwóch tygodni
Regulamin wynagradzania wchodzi w życie po upływie dwóch tygodni
od dnia podania go do wiadomości pracowników, w sposób przyjęty u
od dnia podania go do wiadomości pracowników, w sposób przyjęty u
danego pracodawcy.
danego pracodawcy.
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie pracownika zatrudnionego
Wynagrodzenie pracownika zatrudnionego
w pełnym miesięcznym wymiarze czasu
w pełnym miesięcznym wymiarze czasu
pracy nie może być niższe od wysokości
pracy nie może być niższe od wysokości
minimalnego wynagrodzenia (ustalane w
minimalnego wynagrodzenia (ustalane w
rozporządzeniu)
rozporządzeniu)
Zamiana warunków wynagrodzenia za
Zamiana warunków wynagrodzenia za
pracę: polega na zastąpieniu innymi
pracę: polega na zastąpieniu innymi
wszystkich lub niektórych warunków
wszystkich lub niektórych warunków
ustalonego wcześniej wynagrodzenia
ustalonego wcześniej wynagrodzenia
Warunki wynagrodzenia za pracę należą
Warunki wynagrodzenia za pracę należą
do istotnych warunków umowy o pracę.
do istotnych warunków umowy o pracę.
Ich pogorszenie może nastąpić tylko na
Ich pogorszenie może nastąpić tylko na
podstawie porozumienia stron lub w
podstawie porozumienia stron lub w
drodze porozumienia zmieniającego
drodze porozumienia zmieniającego
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie za pracę
Składniki wynagrodzenia za pracę:
Składniki wynagrodzenia za pracę:
są to elementarne części omawianego
są to elementarne części omawianego
świadczenia wyodrębnione ze względu na
świadczenia wyodrębnione ze względu na
specjalne przeznaczenie społeczno –
specjalne przeznaczenie społeczno –
gospodarcze
gospodarcze
Wyróżniamy składniki konieczne
Wyróżniamy składniki konieczne
(wynagrodzenie podstawowe – płaca
(wynagrodzenie podstawowe – płaca
zasadnicza) i składniki dodatkowe
zasadnicza) i składniki dodatkowe
(uzupełniające)
(uzupełniające)
Wyróżniamy także składniki fakultatywne,
Wyróżniamy także składniki fakultatywne,
których wprowadzenie zależy od woli stron
których wprowadzenie zależy od woli stron
umowy, stron układów zbiorowych czy
umowy, stron układów zbiorowych czy
podmiotów tworzących inne akty płacowe
podmiotów tworzących inne akty płacowe
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie zasadnicze
Wynagrodzenie zasadnicze
Wynagrodzenie podstawowe stanowi stały składnik
Wynagrodzenie podstawowe stanowi stały składnik
wynagrodzenia za pracę
wynagrodzenia za pracę
Wypłacane jest pracownikowi jako powtarzające się
Wypłacane jest pracownikowi jako powtarzające się
ciągłe świadczenie okresowe, którego wysokość
ciągłe świadczenie okresowe, którego wysokość
wyznacza tzw. osobiste zaszeregowanie pracownika
wyznacza tzw. osobiste zaszeregowanie pracownika
Wypłacane jest wg z góry określonych stawek -
Wypłacane jest wg z góry określonych stawek -
godzinowych, miesięcznych, za jednostkę produktu
godzinowych, miesięcznych, za jednostkę produktu
Stanowi podstawowy ekwiwalent świadczonej pracy
Stanowi podstawowy ekwiwalent świadczonej pracy
Obliczenie wynagrodzenia podstawowego zależy od
Obliczenie wynagrodzenia podstawowego zależy od
systemu płac. Rozróżniamy system wynagradzania za
systemu płac. Rozróżniamy system wynagradzania za
czas, system wynagrodzenia akordowego.
czas, system wynagrodzenia akordowego.
System wynagradzania za czas: pracownik otrzymuje
System wynagradzania za czas: pracownik otrzymuje
wynagrodzenie według stawek wyrażonych w
wynagrodzenie według stawek wyrażonych w
jednostkach czasowych (np. miesięcznych lub
jednostkach czasowych (np. miesięcznych lub
godzinowych). Stawki nie zależą od wydajności
godzinowych). Stawki nie zależą od wydajności
pracownika, są zróżnicowane stosownie do rodzaju
pracownika, są zróżnicowane stosownie do rodzaju
prac wykonywanych przez pracownika i kwalifikacji
prac wykonywanych przez pracownika i kwalifikacji
potrzebnych do ich wykonania
potrzebnych do ich wykonania
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie za pracę
Wynagrodzenie akordowe – zależy od wyników pracy
Wynagrodzenie akordowe – zależy od wyników pracy
mierzonych liczbą produktów, operacji, itp.
mierzonych liczbą produktów, operacji, itp.
Normy ze zostały opisane w art. 83 kp:
Normy ze zostały opisane w art. 83 kp:
Art. 83.
Art. 83.
§ 1.
§ 1.
Normy pracy, stanowiące miernik
Normy pracy, stanowiące miernik
nakładu pracy, jej wydajności i jakości, mogą być
nakładu pracy, jej wydajności i jakości, mogą być
stosowane, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy.
stosowane, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy.
§ 2.
§ 2.
Normy pracy są ustalane z uwzględnieniem
Normy pracy są ustalane z uwzględnieniem
osiągniętego poziomu techniki i organizacji pracy.
osiągniętego poziomu techniki i organizacji pracy.
Normy pracy mogą być zmieniane w miarę wdrażania
Normy pracy mogą być zmieniane w miarę wdrażania
technicznych i organizacyjnych usprawnień
technicznych i organizacyjnych usprawnień
zapewniających wzrost wydajności pracy.
zapewniających wzrost wydajności pracy.
§ 3.
§ 3.
Przekraczanie norm pracy nie stanowi podstawy
Przekraczanie norm pracy nie stanowi podstawy
do ich zmiany, jeżeli jest ono wynikiem zwiększonego
do ich zmiany, jeżeli jest ono wynikiem zwiększonego
osobistego wkładu pracy pracownika lub jego
osobistego wkładu pracy pracownika lub jego
sprawności zawodowej.
sprawności zawodowej.
§ 4.
§ 4.
O zmianie normy pracy pracownicy powinni być
O zmianie normy pracy pracownicy powinni być
zawiadomieni co najmniej na 2 tygodnie przed
zawiadomieni co najmniej na 2 tygodnie przed
wprowadzeniem nowej normy.
wprowadzeniem nowej normy.
Wynagrodzenie za pracę:
Wynagrodzenie za pracę:
Dodatkowe składniki wynagrodzenia za
Dodatkowe składniki wynagrodzenia za
pracę:
pracę:
Może je przewidywać umowa o pracę
Może je przewidywać umowa o pracę
lub przepisy płacowe u danego
lub przepisy płacowe u danego
pracodawcy
pracodawcy
Świadczenia te stanowią
Świadczenia te stanowią
niesamodzielny a czasem niestały
niesamodzielny a czasem niestały
składnik wynagrodzenia.
składnik wynagrodzenia.
Rodzaje
Rodzaje