PRÓBY

PRÓBY

CZYNNOŚCIOWE

CZYNNOŚCIOWE

WĄTROBY

WĄTROBY

Maria Kapusta

Maria Kapusta

Zakład Diagnostyki

Zakład Diagnostyki

Katedry Biochemii Klinicznej CMUJ

Katedry Biochemii Klinicznej CMUJ

Próby czynnościowe

Próby czynnościowe

wątroby

wątroby

•

Wątroba spełnia podstawową rolę w

Wątroba spełnia podstawową rolę w

metabolizmie całego organizmu: przemiana

metabolizmie całego organizmu: przemiana

białkowa, węglowodanowa, lipidowa, odtruwanie,

białkowa, węglowodanowa, lipidowa, odtruwanie,

wytwarzanie i wydzielanie żółci

wytwarzanie i wydzielanie żółci

•

Zmiany patologiczne wątroby przejawiają się

Zmiany patologiczne wątroby przejawiają się

zaburzeniami w wytwarzaniu i wydzielaniu żółci

zaburzeniami w wytwarzaniu i wydzielaniu żółci

lub nieprawidłowościami w czynnościach

lub nieprawidłowościami w czynnościach

metabolicznych

metabolicznych

•

Wątroba z etiologicznego punktu widzenia

Wątroba z etiologicznego punktu widzenia

narażona jest na działanie czynników toksycznych:

narażona jest na działanie czynników toksycznych:

alkohol, środki chemiczne, leki i zakaźnych:

alkohol, środki chemiczne, leki i zakaźnych:

bakterie, wirusy.

bakterie, wirusy.

Badanie funkcji wątroby

Badanie funkcji wątroby

Zasada pr

Zasada pr

ó

ó

b

b

czynno

czynno

ś

ś

ciowych

ciowych

•

Badamy czynno

Badamy czynno

ść

ść

narz

narz

ą

ą

du po obci

du po obci

ąż

ąż

eniu, a wi

eniu, a wi

ę

ę

c w

c w

stanie, w kt

stanie, w kt

ó

ó

rym mo

rym mo

ż

ż

na okresli

na okresli

ć

ć

calkowit

calkowit

ą

ą

,

,

maksymaln

maksymaln

ą

ą

wydajno

wydajno

ść

ść

badanej czynno

badanej czynno

ś

ś

ci

ci

•

Uszkodzona w

Uszkodzona w

ą

ą

troba mo

troba mo

ż

ż

e sprawnie metabolizowa

e sprawnie metabolizowa

ć

ć

substancje produkowane endogennie lub

substancje produkowane endogennie lub

pochodzenia egzogennego i zapewni

pochodzenia egzogennego i zapewni

ć

ć

sta

sta

ł

ł

o

o

ść

ść

ś

ś

rodowiska wewn

rodowiska wewn

ę

ę

trznego

trznego

•

Upo

Upo

ś

ś

ledzenie staje si

ledzenie staje si

ę

ę

widoczne w

widoczne w

ó

ó

wczas, gdy

wczas, gdy

narz

narz

ą

ą

d zostaje obci

d zostaje obci

ąż

ąż

ony ponad jego aktualne

ony ponad jego aktualne

mo

mo

ż

ż

liwosci metaboliczne

liwosci metaboliczne

•

Uszkodzona w

Uszkodzona w

ą

ą

troba wychwytuje i metabolizuje

troba wychwytuje i metabolizuje

znacznie mniej badaniej substancji w jednostce

znacznie mniej badaniej substancji w jednostce

czasu ni

czasu ni

ż

ż

narz

narz

ą

ą

d zdrowy

d zdrowy

cd.

cd.

•

Wielko

Wielko

ść

ść

i rozleg

i rozleg

ł

ł

o

o

ść

ść

uszkodzenia mo

uszkodzenia mo

ż

ż

na okresli

na okresli

ć

ć

na podstawie analizy sk

na podstawie analizy sk

ł

ł

adu chem. krwi lub na

adu chem. krwi lub na

podstawie pr

podstawie pr

ó

ó

b czynno

b czynno

ś

ś

ciowych w

ciowych w

ą

ą

troby

troby

•

Posiada du

Posiada du

żą

żą

rezerw

rezerw

ę

ę

czynnosciow

czynnosciow

ą

ą

.

.

Upo

Upo

ś

ś

ledzenie czynnosci znajdujqce wyraz w

ledzenie czynnosci znajdujqce wyraz w

wynikach bada

wynikach bada

ń

ń

laboratoryjnych nast

laboratoryjnych nast

ę

ę

puje po

puje po

uszkodzeniu 70% masy tkanki. Z tego powodu

uszkodzeniu 70% masy tkanki. Z tego powodu

duze znaczenie zyska

duze znaczenie zyska

ł

ł

y pr

y pr

ó

ó

by czynno

by czynno

ś

ś

ciowe

ciowe

Frakcje bilirubiny

Frakcje bilirubiny

•

alfa - nierozpuszczalna w wodzie, wolna bilirubina

alfa - nierozpuszczalna w wodzie, wolna bilirubina

(po

(po

ś

ś

rednia), hydrofobowo po

rednia), hydrofobowo po

łą

łą

czona z albumin

czona z albumin

ą

ą

•

beta - monoglukuronian bilirubiny,

beta - monoglukuronian bilirubiny,

•

gamma - dwuklukuronian bilirubiny

gamma - dwuklukuronian bilirubiny

(beta i

(beta i

gamma s

gamma s

ą

ą

rozpuszczalne w wodzie i daj

rozpuszczalne w wodzie i daj

ą

ą

,

,

bezpo

bezpo

ś

ś

redni Odcz. Van den Bergha),

redni Odcz. Van den Bergha),

•

delta - kowalencyjnie zwi

delta - kowalencyjnie zwi

ą

ą

zana z albumin

zana z albumin

ą

ą

, nie

, nie

wyst

wyst

ę

ę

puje u osob zdrowych, pojawia si

puje u osob zdrowych, pojawia si

ę

ę

wtedy

wtedy

kiedy dochodzi do wzrostu st

kiedy dochodzi do wzrostu st

ęż

ęż

enia bilirubiny

enia bilirubiny

zwi

zwi

ą

ą

zanej z glukuronianami.

zanej z glukuronianami.

Ocena funkcji wydalniczej

Ocena funkcji wydalniczej

wątroby

wątroby

Do

Do

ż

ż

ylnie podajemy 5 mg/kg m.c.

ylnie podajemy 5 mg/kg m.c.

A (45 min.)

A (45 min.)

R% =

R% =

x

x

100

100

A (5 min.)

A (5 min.)

Norma: < 5% (po 45 min.)

Norma: < 5% (po 45 min.)

Próba z BSP

Próba z BSP

Próba z ZI

Próba z ZI

Do

Do

ż

ż

ylnie podajemy

ylnie podajemy

0.

0.

5 mg/kg m.c.

5 mg/kg m.c.

A (

A (

20

20

min.)

min.)

R% =

R% =

x

x

100

100

A (5 min.)

A (5 min.)

Norma: < 5% (po

Norma: < 5% (po

20

20

min.)

min.)

Ocena funkcji odtruwającej

Ocena funkcji odtruwającej

wątroby

wątroby

Próba

Próba

hipuranowa:

hipuranowa:

•

Polega na obci

Polega na obci

ąż

ąż

eniu pacjenta

eniu pacjenta

benzoesanem sodu

benzoesanem sodu

i oznaczeniu

i oznaczeniu

wydalonego z moczem kwasu hipurowego.

wydalonego z moczem kwasu hipurowego.

•

Do

Do

ż

ż

ylnie: podajemy 1.77g benzoesanu

ylnie: podajemy 1.77g benzoesanu

sodu. Wydalanie: 1.0 - 1.4g /1 h kw.

sodu. Wydalanie: 1.0 - 1.4g /1 h kw.

hipurowego

hipurowego

•

Doustnie: podajemy 6g benzoesanu sodu.

Doustnie: podajemy 6g benzoesanu sodu.

Wydalanie: 3.0 - 3.2g / 4h kw. hipurowego

Wydalanie: 3.0 - 3.2g / 4h kw. hipurowego

Ocena funkcji wydzielniczej

Ocena funkcji wydzielniczej

w

w

ąt

ąt

roby.

roby.

•

Albumina i inne bialka transportowe

Albumina i inne bialka transportowe

:

:

prealbumina,

prealbumina,

transferyna, haptoglobina, ceruloplazmina

transferyna, haptoglobina, ceruloplazmina

•

Bi

Bi

ałk

ałk

a ostrej fazy

a ostrej fazy

•

Bia

Bia

ł

ł

ka uk

ka uk

ł

ł

adu krzepn

adu krzepn

ię

ię

cia

cia

•

Enzymy sekrecyjne:

Enzymy sekrecyjne:

cholinoesteraza (ChE),

cholinoesteraza (ChE),

acylotransferaza lecytyno-cholesterolowa (LCAT),

acylotransferaza lecytyno-cholesterolowa (LCAT),

lipaza lipoproteinowa (LPL).

lipaza lipoproteinowa (LPL).

Enzymy ekskrecyjne:

Enzymy ekskrecyjne:

•

gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP),

gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP),

•

fosfataza alkaliczna (AP),

fosfataza alkaliczna (AP),

•

leucynoaminopeptydaza (LAP),

leucynoaminopeptydaza (LAP),

•

5'nukleotydaza (5'N).

5'nukleotydaza (5'N).

Enzymy wska

Enzymy wska

ź

ź

nikowe:

nikowe:

•

aminotransferaza asparaginianowa (AST)

aminotransferaza asparaginianowa (AST)

•

aminotransferaza alaninowa (ALT)

aminotransferaza alaninowa (ALT)

•

dehydrogenaza mleczanowa (LDH)

dehydrogenaza mleczanowa (LDH)

•

transferaza ornitynokarbaminianowa (OCT)

transferaza ornitynokarbaminianowa (OCT)

•

dehydrogenaza glutaminianowa (GLDH)

dehydrogenaza glutaminianowa (GLDH)

Wska

Wska

ź

ź

nik de Ritisa

nik de Ritisa

AST

AST

/

/

ALT

ALT

< 1.0

< 1.0

-> choroby w

-> choroby w

ątr

ątr

oby

oby

> 1.0

> 1.0

-> przyczyny

-> przyczyny

pozaw

pozaw

ą

ą

trobowe

trobowe

Ocena przemiany lipidowej

Ocena przemiany lipidowej

•

poziom cholesterolu zestryfikowanego

poziom cholesterolu zestryfikowanego

•

poposi

poposi

ł

ł

kowe st

kowe st

ęż

ęż

. kwas

. kwas

ó

ó

w

w

żół

żół

ciowych

ciowych

(

(





st

st

ęż

ęż

enia

enia

kw.

kw.

żół

żół

ciowych w surowicy krwi

ciowych w surowicy krwi

w 2h po posi

w 2h po posi

ł

ł

ku

ku

stanowi czu

stanowi czu

ł

ł

y wska

y wska

ź

ź

nik

nik

uszkodzenia czynno

uszkodzenia czynno

ś

ś

ci

ci

w

w

ąt

ąt

roby)

roby)

Ocena przemiany porfirynowej

Ocena przemiany porfirynowej

•

Porfirie w

Porfirie w

ąt

ąt

robowe spowodowane s

robowe spowodowane s

ą

ą

zaburzon

zaburzon

ą

ą

biosyntez

biosyntez

ą

ą

hemu w w

hemu w w

ąt

ąt

robie. Wzrost wydalania z

robie. Wzrost wydalania z

organizmu porfiryn i ich prekursorow najcz

organizmu porfiryn i ich prekursorow najcz

ęś

ęś

ciej jest

ciej jest

konsekwencj

konsekwencj

ą

ą

wzmo

wzmo

ż

ż

onej aktywno

onej aktywno

ś

ś

ci enzymu

ci enzymu

-

-

syntetazy kwasu delta-aminolewulinowego.

syntetazy kwasu delta-aminolewulinowego.

•

Oznaczanie metabolitow biosyntezy hemu ma istotne

Oznaczanie metabolitow biosyntezy hemu ma istotne

znaczenie dla rozpoznania poszczeg

znaczenie dla rozpoznania poszczeg

ó

ó

lnych postaci

lnych postaci

porfirii:

porfirii:

•

kw. delta-aminolewulinowy,

kw. delta-aminolewulinowy,

•

porfobilinogen,

porfobilinogen,

•

uroporfiryn

uroporfiryn

ę

ę

I i III,

I i III,

•

koproprfiryn

koproprfiryn

ę

ę

I i III.

I i III.

Ocena gospodarki

Ocena gospodarki

w

w

ę

ę

glowodanowej

glowodanowej

•

Doustne obci

Doustne obci

ąż

ąż

enie galaktoz

enie galaktoz

ą:

ą:

40g.

40g.

Wydalanie: <3g w 5h zb

Wydalanie: <3g w 5h zb

ió

ió

rce moczu

rce moczu

<2.5g w 2h zbi

<2.5g w 2h zbi

ó

ó

rce moczu.

rce moczu.

•

Do

Do

ż

ż

ylne obc

ylne obc

iąż

iąż

enie galaktoz

enie galaktoz

ą:

ą:

0.35

0.35

-

-

0.5g /kg

0.5g /kg

m.c.

m.c.

U ludzi z prawid

U ludzi z prawid

ł

ł

ow

ow

ą

ą

czynno

czynno

ś

ś

ci

ci

ą

ą

w

w

ąt

ąt

roby po 75-90

roby po 75-90

min.

min.

nie stwierdza sie, galaktozy

nie stwierdza sie, galaktozy

we

we

krwi.

krwi.

Prze

Prze

glą

glą

d m

d m

e

e

tod dia

tod dia

g

g

nost

nost

y

y

czn

czn

y

y

ch

ch

w

w

y

y

korz

korz

y

y

st

st

y

y

wan

wan

y

y

ch w diagnostyce schorze

ch w diagnostyce schorze

ń

ń

w

w

ą

ą

trob

trob

y

y

•

Oznaczanie aktywno

Oznaczanie aktywno

ś

ś

ci enzymatycznej w

ci enzymatycznej w

surowicy.

surowicy.

•

Elektroforeza bia

Elektroforeza bia

ł

ł

ek surowicy.

ek surowicy.

•

Proby czynno

Proby czynno

ś

ś

ciowe z BSP i Zl.

ciowe z BSP i Zl.

•

Oznaczanie protrombiny i innych bia

Oznaczanie protrombiny i innych bia

ł

ł

ek kaskady

ek kaskady

krzepni

krzepni

ę

ę

cia.

cia.

•

Oznaczanie antygenu karcynoembrionalnego

Oznaczanie antygenu karcynoembrionalnego

(CAE)

(CAE)

i alfa-fetoproteiny (AFP),

i alfa-fetoproteiny (AFP),

•

Oznaczanie poziomu Fe, Cu, Zn w surowicy

Oznaczanie poziomu Fe, Cu, Zn w surowicy

Żół

Żół

taczki cholestat

taczki cholestat

y

y

czne:

czne:

•

hiperbilirubinemia (bilirubina zwi

hiperbilirubinemia (bilirubina zwi

ą

ą

zana), bilirubinuria

zana), bilirubinuria

spadek lub brak urobilinogenu w moczu,

spadek lub brak urobilinogenu w moczu,

•

wzrost st

wzrost st

ęż

ęż

enia kw.

enia kw.

żół

żół

ciowych w surowicy,

ciowych w surowicy,

•

wzrost st

wzrost st

ęż

ęż

enia wolnego cholesterolu, fosfolipid

enia wolnego cholesterolu, fosfolipid

ó

ó

w,

w,

beta-lipoproteidow, pojawia si

beta-lipoproteidow, pojawia si

ę

ę

lipoproteina zastoinowa

lipoproteina zastoinowa

LPx,

LPx,

•

spadek czynnikow krzepni

spadek czynnikow krzepni

ę

ę

cia II, VII, IX, X, wyd

cia II, VII, IX, X, wyd

łuż

łuż

enie

enie

czasu protrombinowego,

czasu protrombinowego,

•

wzrost aktywno

wzrost aktywno

ś

ś

ci AP, GGTP, 5'N,

ci AP, GGTP, 5'N,

•

wyrazem klinicznym cholestazy s

wyrazem klinicznym cholestazy s

ą żoł

ą żoł

taczka,

taczka,

ś

ś

wi

wi

ą

ą

d

d

sk

sk

ó

ó

ry, jasne lub odbarwione stolce, ciemny mocz

ry, jasne lub odbarwione stolce, ciemny mocz

oraz objawy zale

oraz objawy zale

ż

ż

ne od niedoborow wit. A, D, E, K.

ne od niedoborow wit. A, D, E, K.

Wirus zapalenia wątroby

typu B

Rdzeń

Osłonka

Polimeraza
DNA

Dwuniciowy
DNA

Jednoniciow
y
DNA

•Sferyczny wirion ‘cząstka Dane’a’
składa się z rdzenia (nukleokapsydu)
i białka powierzchniowego (osłonki)

•Rdzeń zawiera:
-kolisty, częściowo dwuniciowy DNA

-polimerazę DNA
-dwa białka: HBcAg i HBeAg
Osłonka (antygen powierzchniow)
składa się z białek HBsAg (80%)
i preS1 i preS2

Żródło: www.worldwidevaccines.com

Wirusowe zapalenie wątroby typu B

Wirusowe zapalenie wątroby typu B

(HBV)

(HBV)

•

Okres wylęgania trwający 4-12 tyg.

Okres wylęgania trwający 4-12 tyg.

•

HBsAg - wykrywany po 4-12 tyg. od zakażenia,

HBsAg - wykrywany po 4-12 tyg. od zakażenia,

utrzymuje się przez 2-8 tyg.

utrzymuje się przez 2-8 tyg.

•

HBeAg – bezpośrednio po HBsAg, jest dowodem

HBeAg – bezpośrednio po HBsAg, jest dowodem

trwającej replikacji wirusa w hepatocytach i

trwającej replikacji wirusa w hepatocytach i

szybciej znika.

szybciej znika.

•

AlAT – po 2-4 tyg. po HBsAg i utrzymuje się przez

AlAT – po 2-4 tyg. po HBsAg i utrzymuje się przez

8-12 tyg.

8-12 tyg.

Pojawianie się przeciwciał w HBV

Pojawianie się przeciwciał w HBV

•

Anty-HBc IgM – jako pierwsze, znikają po 3-24 miesiącach.

Anty-HBc IgM – jako pierwsze, znikają po 3-24 miesiącach.

•

Anty-HBc IgG – kilka tyg. po IgM i utrzymują się przez lata.

Anty-HBc IgG – kilka tyg. po IgM i utrzymują się przez lata.

•

Anty-HBe – po zniknięciu HBeAg, występują w surowicy 1-2

Anty-HBe – po zniknięciu HBeAg, występują w surowicy 1-2

lata.

lata.

•

Anty-HBs – pojawiają się pomiędzy 4 a 6 miesiącem od

Anty-HBs – pojawiają się pomiędzy 4 a 6 miesiącem od

zakażenia i utrzymują się w surowicy przez wiele lat.

zakażenia i utrzymują się w surowicy przez wiele lat.

•

Pomiędzy zanikiem HBsAg a pojawieniem się przeciwciał

Pomiędzy zanikiem HBsAg a pojawieniem się przeciwciał

anty-HBs tzw. okienko serologiczne.

anty-HBs tzw. okienko serologiczne.

Objawy

Objawy

kliniczne

kliniczne

HBeAg

HBeAg

anty-HBe

anty-HBe

Całkowite anty-HBc

anty-HBc IgM

anty-HBs

HBsAg

0

4

8

12

16

20

24

28

32

36

52

100

Ostre wzw B

Ostre wzw B

Profil serologiczny

Profil serologiczny

Tygodnie od zakażenia

Tygodnie od zakażenia

Miano

Miano

anty-HBc IgM

Całkowite anty-
HBc

HBsAg

Ostre

(6 miesięcy)

HBeAg

Przewlekłe

(Lata)

anty-HBe

0

4

8 12 16 20 24 28 32 36

52

Lata

Tygodnie od zakażenia

Tygodnie od zakażenia

Miano

Miano

Przewlekłe wzw B

Przewlekłe wzw B

P

P

rofil serologiczny

rofil serologiczny

Markery replikacji HBV

Markery replikacji HBV

•

Antygeny i przeciwciała są markerami zakażenia

Antygeny i przeciwciała są markerami zakażenia

HBV. Nie informują o aktualnej replikacji wirusa.

HBV. Nie informują o aktualnej replikacji wirusa.

•

Markery replikacji wirusa:

Markery replikacji wirusa:

•

Polimeraza DNA (pDNA)

Polimeraza DNA (pDNA)

•

DNA wirusa (HBV-DNA)

DNA wirusa (HBV-DNA)

•

Pojawiają się w surowicy 2-4 tyg. przed wzrostem

Pojawiają się w surowicy 2-4 tyg. przed wzrostem

AlAT, w okresie poprzedzającym objawy

AlAT, w okresie poprzedzającym objawy

chorobowe, a zanikają wraz z HBeAg.

chorobowe, a zanikają wraz z HBeAg.

Szczepionka anty-HBV

Szczepionka anty-HBV

•

Zawiera antygen powierzchniowy HBsAg w

Zawiera antygen powierzchniowy HBsAg w

dawkach: 2.5 - 20

dawkach: 2.5 - 20





g

g

•

Pobudza u szczepionych dzieci i dorosłych

Pobudza u szczepionych dzieci i dorosłych

odpowiedź humoralną

odpowiedź humoralną

•

Poziom ochronny przeciwciał: > 10IU/L - 10

Poziom ochronny przeciwciał: > 10IU/L - 10

6

6

IU/L

IU/L

•

Pobudza odpowiedź komórkową, która nawet przy

Pobudza odpowiedź komórkową, która nawet przy

poziomie przeciwciał < 10 IU/L po 5 latach, chroni

poziomie przeciwciał < 10 IU/L po 5 latach, chroni

osobę szczepioną przez następnych 15 lat.

osobę szczepioną przez następnych 15 lat.

Działają komórki pamięci CD4CD45RO

Działają komórki pamięci CD4CD45RO

+

+

Wirusowe zapalenie wątroby typu

Wirusowe zapalenie wątroby typu

C (HCV)

C (HCV)

Kolejność pojawiania się markerów zakażenia HCV:

Kolejność pojawiania się markerów zakażenia HCV:

•

HCV-RNA – wykrywany techniką PCR już po kilku

HCV-RNA – wykrywany techniką PCR już po kilku

dniach od zakażenia.

dniach od zakażenia.

•

Anty-HCV – pojawiają średnio po 11-14 tyg. od

Anty-HCV – pojawiają średnio po 11-14 tyg. od

zakażenia.

zakażenia.

Ostre zakażenie HCV zakończone wyzdrowieniem

Profil serologiczny

Ostre zakażenie HCV przechodzące w zakażenie

przewlekłe

Profil serologiczny

Serologia zakażenia HCV

Serologia zakażenia HCV

Kryteria eliminacji wirusa

Kryteria eliminacji wirusa

•

HBV

HBV

1. Serokonwersja:

1. Serokonwersja:

–

HBsAg

HBsAg





anty-HBs

anty-HBs

–

HBeAg

HBeAg





anty-HBe

anty-HBe

–

HBV DNA (-), powtórzony 2x

HBV DNA (-), powtórzony 2x

•

HCV

HCV

Przetrwała odpowiedź wirusologiczna

Przetrwała odpowiedź wirusologiczna

‘

‘

Sustained virological response (SVR)’

Sustained virological response (SVR)’

–

HCV RNA (-), 3x: po zako

HCV RNA (-), 3x: po zako

ń

ń

czeniu leczenia, po 6 i 12

czeniu leczenia, po 6 i 12

miesiącach

miesiącach

Ewolucja ostrych zapaleń

Ewolucja ostrych zapaleń

Ewolucja ostrego wzw C: 15% wyleczenie

Ewolucja ostrego wzw C: 15% wyleczenie

85% przejście w zapalenie przewlekłe

85% przejście w zapalenie przewlekłe

Ewolucja ostrego wzw B: 70% wyleczenie

Ewolucja ostrego wzw B: 70% wyleczenie

30% przejście w zapalenie

30% przejście w zapalenie

przewlekłe

przewlekłe

Szczepionki anty-HCV (in tractu)

Szczepionki anty-HCV (in tractu)

•

Szczepionki DNA, złożone w odpowiednich

Szczepionki DNA, złożone w odpowiednich

promotorach, np. rdzeń

promotorach, np. rdzeń

•

Syntetyczne krótkie peptydy

Syntetyczne krótkie peptydy

•

Żywe rekombinowane wektory wirusa

Żywe rekombinowane wektory wirusa

•

Cząsteczki wirusopodobne syntetyzowane w

Cząsteczki wirusopodobne syntetyzowane w

komórkach owadów

komórkach owadów

•

Rekombinowane białka E1+E2

Rekombinowane białka E1+E2

Szczepionki te są głównie zorientowane na

Szczepionki te są głównie zorientowane na

wzbudzenie odporności komórkowej

wzbudzenie odporności komórkowej