Rehabilitacja seksualna u
kobiet po amputacji
piersi.
Kicińska Aneta
Statystyki
Statystyki
W Polsce wyleczalność wszystkich nowotworów
W Polsce wyleczalność wszystkich nowotworów
wynosi 40 % (w USA - około 60 %)
wynosi 40 % (w USA - około 60 %)
W Polsce u ok. 13 tys. kobiet diagnozowany jest rak
W Polsce u ok. 13 tys. kobiet diagnozowany jest rak
piersi
piersi
5 000 umiera rocznie z powodu raka piersi
5 000 umiera rocznie z powodu raka piersi
Co 16 Polka choruje na raka piersi, wystąpi on u 1 na
Co 16 Polka choruje na raka piersi, wystąpi on u 1 na
12 kobiet
12 kobiet
Główną przyczyną takiego stanu jest
Główną przyczyną takiego stanu jest
niewystarczająca profilaktyka
niewystarczająca profilaktyka
W Polsce zaleca się badania mammograficzne
W Polsce zaleca się badania mammograficzne
u kobiet po 45 roku życia - raz na dwa lata, a u kobiet
u kobiet po 45 roku życia - raz na dwa lata, a u kobiet
po 50 roku życia - raz w roku.
po 50 roku życia - raz w roku.
Mastektomia a psychika
Mastektomia a psychika
Amputacja piersi dotyczy prawie każdego
Amputacja piersi dotyczy prawie każdego
przypadku.
przypadku.
Jest to sytuacja nieoczekiwana, niepożądana i
Jest to sytuacja nieoczekiwana, niepożądana i
bardzo trudna dla kobiety, która na zawsze
bardzo trudna dla kobiety, która na zawsze
okalecza ciało psychikę.
okalecza ciało psychikę.
Amputacja piersi jest dla kobiety ciężkim
Amputacja piersi jest dla kobiety ciężkim
przeżyciem.
przeżyciem.
Bardzo często pacjentki wpadają w depresję,
Bardzo często pacjentki wpadają w depresję,
tracą wiarę i nadzieję na normalne życie, tracą
tracą wiarę i nadzieję na normalne życie, tracą
poczucie własnej kobiecości.
poczucie własnej kobiecości.
Mastektomia dla 80 % kobiet oznacza tragedię
Mastektomia dla 80 % kobiet oznacza tragedię
Poczucie straty…
Poczucie straty…
Amputacja piersi z powodu raka
Amputacja piersi z powodu raka
wywołuje najczęściej również głęboki
wywołuje najczęściej również głęboki
uraz psychiczny.
uraz psychiczny.
Utrata piersi - symbolu kobiecości,
Utrata piersi - symbolu kobiecości,
atrakcyjności i macierzyństwa, rodzić
atrakcyjności i macierzyństwa, rodzić
może obawy o brak akceptacji.
może obawy o brak akceptacji.
U kobiety powstać może poczucie
U kobiety powstać może poczucie
niepełnej wartości. Stan ten jest
niepełnej wartości. Stan ten jest
dodatkowym obciążeniem
dodatkowym obciążeniem
psychicznym przy i tak istniejącej
psychicznym przy i tak istniejącej
zrozumiałej obawie o życie.
zrozumiałej obawie o życie.
Psychika kobiety
Psychika kobiety
Niepewność, lęk
Niepewność, lęk
Poczucie mniejszej
Poczucie mniejszej
wartości
wartości
„
„
half women
half women
complex” (kompleks
complex” (kompleks
połowy kobiety)
połowy kobiety)
Utrata piersi, włosów
Utrata piersi, włosów
Zasady rehabilitacji
Zasady rehabilitacji
psychicznej:
psychicznej:
1.
1.
Wytworzenie właściwego stosunku
Wytworzenie właściwego stosunku
do faktu utraty piersi.
do faktu utraty piersi.
2.
2.
Uświadomienie kobietom, że w
Uświadomienie kobietom, że w
nowej sytuacji mają pełną szansę
nowej sytuacji mają pełną szansę
przystosowania społecznego i
przystosowania społecznego i
zawodowego, bez widocznych
zawodowego, bez widocznych
oznak kalectwa.
oznak kalectwa.
Postępowanie powinno:
Postępowanie powinno:
Pobudzać chęć do życia
Pobudzać chęć do życia
Korygować sferę motywacyjną oraz
Korygować sferę motywacyjną oraz
strukturę osobowości, które zostały
strukturę osobowości, które zostały
zaburzone przez sytuacje stresowe
zaburzone przez sytuacje stresowe
wywołane chorobą i następstwami
wywołane chorobą i następstwami
leczenia (specjalne metody
leczenia (specjalne metody
psychoterapeutyczne i trening
psychoterapeutyczne i trening
autogenny, doradztwo, relaksacja)
autogenny, doradztwo, relaksacja)
Operacje odtwórcze
Operacje odtwórcze
(rekonstrukcje)
(rekonstrukcje)
Dodatni wpływ
Dodatni wpływ
operacji
operacji
odtwórczych na
odtwórczych na
jakość życia
jakość życia
kobiet po
kobiet po
mastektomii jest
mastektomii jest
obecnie
obecnie
powszechnie
powszechnie
uznawany.
uznawany.
Rekonstrukcja piersi jest elementem
Rekonstrukcja piersi jest elementem
kompleksowego leczenia raka tego narządu.
kompleksowego leczenia raka tego narządu.
Wskazania do operacji mają przede
Wskazania do operacji mają przede
wszystkim charakter psychologiczny.
wszystkim charakter psychologiczny.
Podstawowym przeciwwskazaniem
Podstawowym przeciwwskazaniem
onkologicznym jest potwierdzone
onkologicznym jest potwierdzone
uogólnienie choroby.
uogólnienie choroby.
Decyzja kobiety o poddaniu się
Decyzja kobiety o poddaniu się
rekonstrukcji piersi powinna wypływać z
rekonstrukcji piersi powinna wypływać z
bardzo silnej własnej motywacji
bardzo silnej własnej motywacji
psychologicznej, a nigdy z namowy lekarza.
psychologicznej, a nigdy z namowy lekarza.
Rehabilitacja psychofizyczna jest integralną częścią
Rehabilitacja psychofizyczna jest integralną częścią
postępowania w leczeniu raka piersi.
postępowania w leczeniu raka piersi.
Ma ona na celu zmniejszenie i ograniczenie
Ma ona na celu zmniejszenie i ograniczenie
niekorzystnych zmian fizycznych występujących w
niekorzystnych zmian fizycznych występujących w
wyniku leczenia. Należą do nich: brak piersi lub
wyniku leczenia. Należą do nich: brak piersi lub
zmiana jej wyglądu, ograniczenie ruchomości i
zmiana jej wyglądu, ograniczenie ruchomości i
zmniejszenie siły mięśniowej kończyny górnej
zmniejszenie siły mięśniowej kończyny górnej
strony operowanej, obrzęk limfatyczny kończyny,
strony operowanej, obrzęk limfatyczny kończyny,
wady postawy (obniżenie lub podniesienie barku,
wady postawy (obniżenie lub podniesienie barku,
odstawanie łopatki lub skrzywienie kręgosłupa).
odstawanie łopatki lub skrzywienie kręgosłupa).
Bardzo ważne są zmiany w psychice chorych kobiet
Bardzo ważne są zmiany w psychice chorych kobiet
-lęk przed śmiercią, kalectwem, rozbiciem rodziny
-lęk przed śmiercią, kalectwem, rozbiciem rodziny
oraz obawa, że choroba i leczenie piersi obniża
oraz obawa, że choroba i leczenie piersi obniża
wartość jako kobiety i matki. W tym wypadku
wartość jako kobiety i matki. W tym wypadku
psychoterapia ma na celu ograniczenie lęku i
psychoterapia ma na celu ograniczenie lęku i
stresów psychicznych wywołanych zachorowaniem
stresów psychicznych wywołanych zachorowaniem
"na raka" oraz umożliwienie powrotu do życia w
"na raka" oraz umożliwienie powrotu do życia w
społeczeństwie.
społeczeństwie.
Kluby „Amazonek”
Kluby „Amazonek”
Bardzo ważną funkcję w rehabilitacji psychofizycznej
Bardzo ważną funkcję w rehabilitacji psychofizycznej
pacjentek leczonych z powodu raka piersi pełnią Kluby
pacjentek leczonych z powodu raka piersi pełnią Kluby
Kobiet po Mastektomii "Amazonki" zrzeszone w Federacji
Kobiet po Mastektomii "Amazonki" zrzeszone w Federacji
Polskich Klubów Kobiet po Mastektomii.
Polskich Klubów Kobiet po Mastektomii.
Celem działania Klubów jest niesienie wsparcia
Celem działania Klubów jest niesienie wsparcia
psychicznego kobietom chorym na raka piersi, stworzenie
psychicznego kobietom chorym na raka piersi, stworzenie
warunków do uzyskania optymalnej sprawności
warunków do uzyskania optymalnej sprawności
psychofizycznej po operacji piersi
psychofizycznej po operacji piersi
kolportowanie materiałów informacyjnych przeznaczonych
kolportowanie materiałów informacyjnych przeznaczonych
dla chorych kobiet.
dla chorych kobiet.
Pierwszy Klub powstał w 1987 roku przy Zakładzie
Pierwszy Klub powstał w 1987 roku przy Zakładzie
Rehabilitacji Centrum Onkologii w Warszawie, gdzie mieści
Rehabilitacji Centrum Onkologii w Warszawie, gdzie mieści
się również siedziba Federacji.
się również siedziba Federacji.
Co po mastektomii?
Co po mastektomii?
Kobiety po mastektomii często czują się nieatrakcyjne
Kobiety po mastektomii często czują się nieatrakcyjne
i ułomne. Unikają seksu i tylko dojrzałość partnera
i ułomne. Unikają seksu i tylko dojrzałość partnera
może pomóc przeżyć ten trudny dla związku czas
może pomóc przeżyć ten trudny dla związku czas
Badania wykazują, że jedna na pięć kobiet po
Badania wykazują, że jedna na pięć kobiet po
amputacji piersi traci zainteresowanie seksem.
amputacji piersi traci zainteresowanie seksem.
Może się to wiązać z bólem i stresem po operacji,
Może się to wiązać z bólem i stresem po operacji,
który obniża potencję. Poza tym, w walce z chorobą,
który obniża potencję. Poza tym, w walce z chorobą,
współżycie schodzi na dalszy plan, najważniejsze
współżycie schodzi na dalszy plan, najważniejsze
staje się wyleczenie.
staje się wyleczenie.
Najczęstszym jednak powodem łóżkowych problemów
Najczęstszym jednak powodem łóżkowych problemów
po mastektomii są trudności z zaakceptowaniem ciała
po mastektomii są trudności z zaakceptowaniem ciała
i to zarówno przez kobietę, jak i jej partnera.
i to zarówno przez kobietę, jak i jej partnera.
Ciężka choroba, jaką jest nowotwór, to
Ciężka choroba, jaką jest nowotwór, to
zawsze trudne przeżycie, bo towarzyszy jej
zawsze trudne przeżycie, bo towarzyszy jej
lęk o przyszłość.
lęk o przyszłość.
Większość osób stara się o tym zapomnieć
Większość osób stara się o tym zapomnieć
i próbować wrócić do życia sprzed choroby.
i próbować wrócić do życia sprzed choroby.
Kobietom po mastektomii jest trudniej, bo
Kobietom po mastektomii jest trudniej, bo
o tym co przeszły, przypomina im brak
o tym co przeszły, przypomina im brak
piersi.
piersi.
Wstydzą się, czują się nieatrakcyjne i
Wstydzą się, czują się nieatrakcyjne i
niepełnowartościowe. Problemy z
niepełnowartościowe. Problemy z
akceptacją własnego ciała po usunięciu
akceptacją własnego ciała po usunięciu
piersi mają panie niezależnie od wieku.
piersi mają panie niezależnie od wieku.
Szczególnie trudną sytuacją są pierwsze
Szczególnie trudną sytuacją są pierwsze
momenty zbliżenia po operacji.
momenty zbliżenia po operacji.
Nawet kilka miesięcy po
Nawet kilka miesięcy po
operacji chcąc uchronić się
operacji chcąc uchronić się
przed rozebraniem się w
przed rozebraniem się w
obecności partnera
obecności partnera
wymigują się mówiąc, że
wymigują się mówiąc, że
wciąż je boli. A przecież
wciąż je boli. A przecież
mastektomia nie powoduje,
mastektomia nie powoduje,
że zanika popęd seksualny.
że zanika popęd seksualny.
Może zostać wyciszony
Może zostać wyciszony
poprzez unikanie
poprzez unikanie
współżycia. Podczas
współżycia. Podczas
uprawiania seksu
uprawiania seksu
wydzielają się hormony,
wydzielają się hormony,
które dobrze wpływają na
które dobrze wpływają na
popęd. Jeśli maleją potrzeby
popęd. Jeśli maleją potrzeby
Amazonek, to przecież nie z
Amazonek, to przecież nie z
powodu operacji.
powodu operacji.
Problemy w związku
Problemy w związku
Bywa jednak, że mężczyzna czuje, że partnerka nie
Bywa jednak, że mężczyzna czuje, że partnerka nie
pociąga go tak, jak wcześniej. I nie potrafi tego
pociąga go tak, jak wcześniej. I nie potrafi tego
ukryć. Wtedy dla obojga sytuacja jest szczególnie
ukryć. Wtedy dla obojga sytuacja jest szczególnie
trudna. On może mieć wyrzuty sumienia, że jest
trudna. On może mieć wyrzuty sumienia, że jest
nielojalny i zamiast w trudnych chwilach być przy
nielojalny i zamiast w trudnych chwilach być przy
niej, pogłębia tylko jej kompleksy, a ona
niej, pogłębia tylko jej kompleksy, a ona
rozgoryczenie, że nie pomaga jej, kiedy ona tego
rozgoryczenie, że nie pomaga jej, kiedy ona tego
potrzebuje. Związek w którym nie na wsparcia, w
potrzebuje. Związek w którym nie na wsparcia, w
kryzysowych momentach ma niewielkie szanse na
kryzysowych momentach ma niewielkie szanse na
przetrwanie. Zdarza się więc, że kobieta nie tylko
przetrwanie. Zdarza się więc, że kobieta nie tylko
boryka się z chorobą, ale też traci partnera. Wtedy
boryka się z chorobą, ale też traci partnera. Wtedy
bardzo ważna jest obecność przyjaciół i rodziny.
bardzo ważna jest obecność przyjaciół i rodziny.
Trudno będzie jej sobie poradzić z takim natłokiem
Trudno będzie jej sobie poradzić z takim natłokiem
problemów, jeśli zostanie z tym wszystkim sama.
problemów, jeśli zostanie z tym wszystkim sama.
Psycholodzy są jednak zgodni, że
Psycholodzy są jednak zgodni, że
najczęściej choroba jedynie uwypukla
najczęściej choroba jedynie uwypukla
braki w związku, rzadziej je powoduje.
braki w związku, rzadziej je powoduje.
Jest sprawdzianem, na ile kobieta jest
Jest sprawdzianem, na ile kobieta jest
ważna dla partnera. Jeśli przed
ważna dla partnera. Jeśli przed
operacją w małżeństwie było mało
operacją w małżeństwie było mało
miłości i zrozumienia, to w ciężkich
miłości i zrozumienia, to w ciężkich
chwilach ma niewielkie szanse na
chwilach ma niewielkie szanse na
przetrwanie. Trudno jest odbudować
przetrwanie. Trudno jest odbudować
relacje, jeśli szczerze nie odpowie się
relacje, jeśli szczerze nie odpowie się
sobie na pytanie: Co tak naprawdę
sobie na pytanie: Co tak naprawdę
jest problemem w naszym związku?
jest problemem w naszym związku?
Znane, które pokonały raka
Znane, które pokonały raka
1. Sheryl Crow (46 l.):
1. Sheryl Crow (46 l.):
"Cieszę się, że mój nowowtór został wykryty wcześnie.
"Cieszę się, że mój nowowtór został wykryty wcześnie.
Przeszłam usunięcie guzków i 7-tygodniowe naświetlania. Kobiety powinny badać się
Przeszłam usunięcie guzków i 7-tygodniowe naświetlania. Kobiety powinny badać się
regularnie" - mówiła piosenkarka.
regularnie" - mówiła piosenkarka.
2. Kylie Minogue (40 l.)
2. Kylie Minogue (40 l.)
Pierwsza diagnoza lekarska nie potwierdziła u niej choroby.
Pierwsza diagnoza lekarska nie potwierdziła u niej choroby.
Australijska piosenkarka poszła jednak na dodatkowe badania i dobrze zrobiła. Po kilku
Australijska piosenkarka poszła jednak na dodatkowe badania i dobrze zrobiła. Po kilku
miesiącach walki pokonała raka.
miesiącach walki pokonała raka.
3. Cynthia Nixon (42 l.)
3. Cynthia Nixon (42 l.)
Gwiazda serialu "Seks w wielkim mieście" zdecydowała nie
Gwiazda serialu "Seks w wielkim mieście" zdecydowała nie
mówić mediom o chorobie. Jej matka także przeszła raka piersi. "Wiedziałam, że
mówić mediom o chorobie. Jej matka także przeszła raka piersi. "Wiedziałam, że
jestem bardziej zagrożona chorobą, dlatego regularnie się badałam" - mówiła aktorka.
jestem bardziej zagrożona chorobą, dlatego regularnie się badałam" - mówiła aktorka.
4. Christina Applegate (36 l.)
4. Christina Applegate (36 l.)
U aktorki nowotwór był bardzo złośliwy. Gwiazda
U aktorki nowotwór był bardzo złośliwy. Gwiazda
przeszła podwójną mastektomię mimo, że raka zdiagnozowano tylko w jednej piersi.
przeszła podwójną mastektomię mimo, że raka zdiagnozowano tylko w jednej piersi.
"Zaraz po diagnozie nie płakałam. Dopiero przed samą operacją" - wyznała niedawno
"Zaraz po diagnozie nie płakałam. Dopiero przed samą operacją" - wyznała niedawno
aktorka w programie Oprah Winfrey.
aktorka w programie Oprah Winfrey.
5. Anastacia (40 l.)
5. Anastacia (40 l.)
Raka piersi u zdiagnozowano u niej w 2003 roku. Terapią dla
Raka piersi u zdiagnozowano u niej w 2003 roku. Terapią dla
piosenkarki okazał się szybki powrót do pracy. Pod koniec października ukaże się jej
piosenkarki okazał się szybki powrót do pracy. Pod koniec października ukaże się jej
kolejna płyta.
kolejna płyta.
6. Naomi Campbell (38 l.)
6. Naomi Campbell (38 l.)
O jej chorobie wiemy jedynie, że wykryto ją bardzo
O jej chorobie wiemy jedynie, że wykryto ją bardzo
wcześnie. Dzięki temu modelka nie przerywając kariery, szybko wróciła do zdrowia.
wcześnie. Dzięki temu modelka nie przerywając kariery, szybko wróciła do zdrowia.
7. Krystyna Kofta (66 l.)
7. Krystyna Kofta (66 l.)
Artystka zmagała się z nowotworem piersi przez kilka lat. O
Artystka zmagała się z nowotworem piersi przez kilka lat. O
swoich zmaganiach z chorobą napisała książkę. Teraz jest już zdrowa.
swoich zmaganiach z chorobą napisała książkę. Teraz jest już zdrowa.
8. Irena Santor (74 l.)
8. Irena Santor (74 l.)
Jedna z najbardziej znanych polskich piosenkarek o chorobie
Jedna z najbardziej znanych polskich piosenkarek o chorobie
dowiedziała się w 2000 roku. Zdiagnozowany wcześnie, nie dał już o sobie na szczęście
dowiedziała się w 2000 roku. Zdiagnozowany wcześnie, nie dał już o sobie na szczęście
znać. Teraz artystka włącza się w kampanie promujące profilaktykę antynowotworową.
znać. Teraz artystka włącza się w kampanie promujące profilaktykę antynowotworową.
Monika Sawicka „Kruchość
Monika Sawicka „Kruchość
porcelany”
porcelany”