background image

ROLA PROMIENIOWANIA 
ŚWIETLNEGO I JEGO WPŁYW 
NA USTRÓJ CZŁOWIEKA

Karolina Olborska 13

background image

PROMIENIOWANIE ŚWIETLNE 

Promieniowanie podczerwone

 780  - 3000 nm

Promieniowanie widzialne 

400  - 780 nm

Promieniowanie nadfioletowe 

100  - 400 nm.

background image

CO TO JEST PROMIENIOWANIE 
PODCZERWONE?

Promieniowanie podczerwone jest 
niewidzialne dla oka, jest jednak odczuwalne 
w postaci ciepła. Naturalnymi źródłami 
promieniowania podczerwonego są wszystkie 
ciała ogrzane, także ciało człowieka czy 
Słońce. Kiedy ciepłe i gorące przedmioty 
oddają ciepło przez promieniowanie, wysyłają 
promienie podczerwone. Używane jest w 
takich urządzeniach jak noktowizory, piloty 
RTV.

background image

CO TO JEST PROMIENIOWANIE 
WIDZIALNE?

Ta część promieniowania elektromagnetycznego 
na którą reaguje siatkówka oka człowieka w 
procesie widzenia.

background image

CO TO JEST PROMIENIOWANIE 
NADFIOLETOWE?

 Promieniowanie elektromagnetyczne o 

długości fali krótszej niż światło widzialne i 

dłuższej niż promieniowanie rentgenowskie. 

Oznacza to zakres długości fali od 10 nm do 

400nm (niektóre źródła za ultrafiolet przyjmują 

zakres 100–400 nm). Słowo "ultrafiolet" 

oznacza "powyżej fioletu" i utworzone jest z 

łacińskiego słowa "ultra" (ponad) i słowa "fiolet" 

oznaczającego barwę o najmniejszej długości 

fali w świetle widzialnym. Głównym źródłem UV 

w przyrodzie jest Słońce. Do powierzchni Ziemi 

dochodzi tylko część promieniowania 

emitowanego przez tę gwiazdę, gdyż szkodliwe 

UV jest zatrzymywane przez atmosferę.

background image

RODZAJE PROMIENIOWANIA 
NADFIOLETOWEGO

UVC

 – widmo sztucznego źródła 

światła

UVB

 – o długości fali od 290 do 320 

nm

UVA

 - o długości fali od 320 do 400 nm

background image

UVA

Jest promieniowaniem o długości 320-400nm. 

Jest ono mniej rumieniogenne ale bardziej 
barwnikotwórcze od UVB.

W dużych dawkach powoduje pigmentacje skóry, 
czyli ciemnienie na skutek utleniania melaniny.

background image

UVB

Jest promieniowaniem o długości fali od 290 
do 320 nm.
Wywołuje: 

odczyny rumieniowe (melanogenezę),

odpowiada za syntezę witaminy D,

wtórne przebarwienia,

powoduje przerost warstwy rogowej 
naskórka, 

działa rakotwórczo

background image

UVC

UVC światła słonecznego nie dociera do ziemi i nie 
odgrywa roli w posłonecznych odczynach skóry.

Stanowi natomiast część widma sztucznych źródeł 
światła i wywiera silne działanie rumieniotwórcze, 
przeciwbakteryjne i karcynogenne

background image

WPŁYW PROMIENIOWANIA NA 
USTRÓJ CZŁOWIEKA

Zależy ono głębokości przenikania fal 

świetlnych do skóry oraz od czasu działania.

Światło o falach krótszych niż 200 nm nie 

przenika do skóry i zostaje całkowicie 

pochłonięte przez warstwę rogową naskórka.

Wraz ze wzrostem długości fal zwiększa się 

zdolność światła do wnikania do skóry, 

osiągając szczyt przy dł. fal 750 nm.

Najbardziej czynną część widma słonecznego 

stanowią promienie nadfioletowe.

background image

WPŁYW PROMIENIOWANIA 
ULTRAFIOLETOWEGO NA 
ORGANIZM

1) Na skórę:

Pobudza zakończenia nerwowe w skórze

zwiększona odporność skóry na zakażenia

pobudza proliferacje naskórka oraz przekrwienie skóry 

Przyspiesza tworzenie barwnika melaniny

powoduje pojawienie się wtórnych przebarwień

działanie rakotwórcze (rozwój czerniaka).

background image

WPŁYW PROMIENIOWANIA 
ULTRAFIOLETOWEGO NA 
ORGANIZM

2)

 

Zwiększa podstawową przemianę materii 

(działa bodźcowo na na gruczoły wydzielania 

wewnętrznego: przysadkę, nadnercza, jajniki i 

jądra)

3)

 

Wpływa na tworzenie witaminy D

3

 

(gosp.fosforanowo-wapniowa)

4) Wpływ na krew i układ krwiotwórczy

zwiększa liczbę erytrocytów, hemoglobiny, 

leukocytów, okresowo płytek krwi

obniża poziom cukru i kwasu mlekowego

wzrost glikogenu w mięśniach i w wątrobie

Obniżenie ciśnienia krwi

5) Wpływ na układ nerwowy:

Spadek pobudliwości nerwowej

Przedawkowanie-objawy podniecenia, 

bezsenność, podrażnienie ukł. nerwowego.

background image

WPŁYW PROMIENIOWANIA 
ULTRAFIOLETOWEGO NA ORGANIZM

UV działa bakteriobójczo

Duża dawka jest szkodliwa a nażady krytyczne to skóra i 
narząd wzroku. (może ono uszkodzić rogówkę i spojówkę 
oka. Promieniowanie o fali krótszej niż 300 nm jest 
całkowicie pochłaniane przez warstwy zewnętrzne oka, 
natomiast o fali dłuższej - przez soczewkę)

background image

Zgodnie z dotychczasowym stanem wiedzy, niewielkie ilości promieniowania UV są 

korzystne dla zdrowia i odgrywają istotną rolę w wytwarzaniu wit. D. Jednak 

nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV prowadzi do niekorzystnych 

konsekwencji zdrowotnych takich jak:

Przebarwienia, fotostarzenie się skóry; 

Rumień i oparzenia słoneczne; 

Nowotwory skóry – czerniak złośliwy, rak podstawnokomórkowy, rak 

kolczystonabłonkowy; 

Immunosupresja (osłabienie układu odpornościowego); 

Choroby oczu - zaćma, czerniak oka.

     

      Wielokrotne korzystanie z solarium w ciągu roku przyczynia się do nasilenia 

procesów przedwczesnego starzenia się skóry oraz występowania nowotworów skóry, w 

tym czerniaka. Idea solariów polegała na eliminacji promieniowania UVB – 

powodującego poparzenia, którą uznano za główną przyczynę niekorzystnych zmian 

skórnych do lat 90-tych, a wzmocnieniu dawki UVA, które miało przyczynić się do 

uzyskania opalenizny bez ryzyka powstania rumienia i podrażnienia skóry. Obecnie 

uznaje się, że promieniowanie UVA, którego dawki ulegają kumulacji, jest równie 

szkodliwe jak UVB (dlatego, że wiązka promieniowania jest znacznie dłuższa i dociera 

do głębszych warstw skóry). 

Lampy w solariach emitują głównie promieniowanie UVA w dawce podobnej do tej 

samej, jaką wytwarza słońce. Podczas jednorazowej wizyty w solarium skóra otrzymuje 

duże natężenie promieniowania UV w krótkim czasie, co stanowi 20-25 krotnie większą 

dawkę promieniowania niż w przypadku naturalnego powolnego opalania. Skóra rasy 

białej nie jest przystosowana do pochłaniania tak dużych ilości promieni UV.

background image

SKÓRA

Rumień fotochemiczny

Histydyna -> histamina -> rumień     
                                      -> gromadzenie 

barwnika

background image

NARZĄD WZROKU

Zapalenie rogówki i spojówki, uszkodzenie 
siatkówki.

UV 290-340nm pochłaniane głównie przez rogówkę, 

płyn komory przedniej, ciało szkliste

Obrzęk spojówki

Pojawienie się pęcherzyków

Wysięk w komorze przedniej

Ubytki nabłonka rogówki

background image

STOSOWANIE PROMIENIOWANIA 
NADFIOLETOWEGO

Wskazania do leczniczego stosowania promieniowania 

nadfioletowego obejmują: krzywicę, przewlekłe nieżyty 

oskrzeli, dychawicę oskrzelową, gościec tkanek miękkich, 

chorobę zwyrodnieniową stawów, trądzik pospolity, 

czyraczność, stany zapalne tkanek miękkich, owrzodzenia 

troficzne, trudno gojące się rany, łuszczycę, utrudniony 

zrost kostny, stany rekonwalescencji, niedoczynność 

tarczycy i jajników.

Przeciwwskazaniami do stosowania promieniowania 

nadfioletowe go są: stany nowotworowe, czynna gruźlica 

płuc, stany wzmożonej wrażliwości na ten rodzaj 

promieniowania, stany gorączkowe, nadczynność 

tarczycy, cukrzyca, wzmożona pobudliwość wegetatywna, 

skłonność do krwawień z przewodu pokarmowego i dróg 

moczowych, miażdżyca naczyń ze znacznym 

nadciśnieniem, obniżone ciśnienie krwi, zakażenia 

ogniskowe, niedokrwistość złośliwa, niewydolność 

krążenia, ostry gościec stawowy, reumatoidalne 

zapalenie stawów w okresie leczenia preparatami złota 

oraz padaczka.

background image

WPŁYW PROMIENIOWANIA 
PODCZERWONEGO

Działanie cieplne (miejscowy efekt termiczny)
-rozszerza ono naczynia krwionośne skóry i wywołuje 

reakcje ze strony głębiej położonych naczyń, 
-zmniejsza napięcie mięśni szkieletowych, 
-działa przeciwbólowo podwyższając próg 

odczuwania bólu,
- wzmaga przemianę materii 
-pobudza receptory cieplne skóry, wpływając przez 

odruchy na narządy głębiej położone.

Efekt zalezy od długości fali i czasu działania

Rumień nie wykazuje czasu utajenia. 

Zaczerwienienie skóry jest raczej nierównomierne, 

spowodowane rozszerzeniem głębiej położonych 

naczyń krwionośnych skóry.

Zmiany patologiczne w soczewce i siatkówce 

(zaćma)

background image

STOSOWANIE PROMIENIOWANIA 
PODCZERWONEGO

Wskazania do leczniczego stosowania 
promieniowania podczerwonego stanowią: 
przewlekłe stany zapalne, przewlekłe i ostre 
zapalenia stawów, zapalenia okołostawowe, 
nerwobóle i zespoły bólowe oraz stany po przebytym 
zapaleniu skóry i tkanek miękkich pochodzenia 
bakteryjnego. Naświetlanie promieniami 
podczerwonymi można stosować również jako zabieg 
wstępny przed masażem.

Przeciwwskazania do leczniczego stosowania 
promieniowania pod czerwonego stanowią: 
niewydolność krążenia, czynna gruźlica płuc, 
skłonność do krwawień, zaburzenia w ukrwieniu 
obwodowym kończyn, stany gorącz kowe, ostre stany 
zapalne skóry i tkanek miękkich.

background image

Document Outline