ROLA PROMIENIOWANIA
ŚWIETLNEGO I JEGO WPŁYW
NA USTRÓJ CZŁOWIEKA

Karolina Olborska 13

PROMIENIOWANIE ŚWIETLNE



Promieniowanie podczerwone

780 - 3000 nm



Promieniowanie widzialne

400 - 780 nm



Promieniowanie nadfioletowe

100 - 400 nm.

CO TO JEST PROMIENIOWANIE
PODCZERWONE?

Promieniowanie podczerwone jest
niewidzialne dla oka, jest jednak odczuwalne
w postaci ciepła. Naturalnymi źródłami
promieniowania podczerwonego są wszystkie
ciała ogrzane, także ciało człowieka czy
Słońce. Kiedy ciepłe i gorące przedmioty
oddają ciepło przez promieniowanie, wysyłają
promienie podczerwone. Używane jest w
takich urządzeniach jak noktowizory, piloty
RTV.

CO TO JEST PROMIENIOWANIE
WIDZIALNE?

Ta część promieniowania elektromagnetycznego
na którą reaguje siatkówka oka człowieka w
procesie widzenia.

CO TO JEST PROMIENIOWANIE
NADFIOLETOWE?

Promieniowanie elektromagnetyczne o

długości fali krótszej niż światło widzialne i

dłuższej niż promieniowanie rentgenowskie.

Oznacza to zakres długości fali od 10 nm do

400nm (niektóre źródła za ultrafiolet przyjmują

zakres 100–400 nm). Słowo "ultrafiolet"

oznacza "powyżej fioletu" i utworzone jest z

łacińskiego słowa "ultra" (ponad) i słowa "fiolet"

oznaczającego barwę o najmniejszej długości

fali w świetle widzialnym. Głównym źródłem UV

w przyrodzie jest Słońce. Do powierzchni Ziemi

dochodzi tylko część promieniowania

emitowanego przez tę gwiazdę, gdyż szkodliwe

UV jest zatrzymywane przez atmosferę.

RODZAJE PROMIENIOWANIA
NADFIOLETOWEGO



UVC

– widmo sztucznego źródła

światła



UVB

– o długości fali od 290 do 320

nm



UVA

- o długości fali od 320 do 400 nm

UVA



Jest promieniowaniem o długości 320-400nm.



Jest ono mniej rumieniogenne ale bardziej
barwnikotwórcze od UVB.



W dużych dawkach powoduje pigmentacje skóry,
czyli ciemnienie na skutek utleniania melaniny.

UVB



Jest promieniowaniem o długości fali od 290
do 320 nm.
Wywołuje:



odczyny rumieniowe (melanogenezę),



odpowiada za syntezę witaminy D,



wtórne przebarwienia,



powoduje przerost warstwy rogowej
naskórka,



działa rakotwórczo

UVC



UVC światła słonecznego nie dociera do ziemi i nie
odgrywa roli w posłonecznych odczynach skóry.



Stanowi natomiast część widma sztucznych źródeł
światła i wywiera silne działanie rumieniotwórcze,
przeciwbakteryjne i karcynogenne

WPŁYW PROMIENIOWANIA NA
USTRÓJ CZŁOWIEKA



Zależy ono głębokości przenikania fal

świetlnych do skóry oraz od czasu działania.



Światło o falach krótszych niż 200 nm nie

przenika do skóry i zostaje całkowicie

pochłonięte przez warstwę rogową naskórka.



Wraz ze wzrostem długości fal zwiększa się

zdolność światła do wnikania do skóry,

osiągając szczyt przy dł. fal 750 nm.



Najbardziej czynną część widma słonecznego

stanowią promienie nadfioletowe.

WPŁYW PROMIENIOWANIA
ULTRAFIOLETOWEGO NA
ORGANIZM

1) Na skórę:



Pobudza zakończenia nerwowe w skórze



zwiększona odporność skóry na zakażenia



pobudza proliferacje naskórka oraz przekrwienie skóry



Przyspiesza tworzenie barwnika melaniny



powoduje pojawienie się wtórnych przebarwień



działanie rakotwórcze (rozwój czerniaka).

WPŁYW PROMIENIOWANIA
ULTRAFIOLETOWEGO NA
ORGANIZM

2)

Zwiększa podstawową przemianę materii

(działa bodźcowo na na gruczoły wydzielania

wewnętrznego: przysadkę, nadnercza, jajniki i

jądra)

3)

Wpływa na tworzenie witaminy D

3

(gosp.fosforanowo-wapniowa)

4) Wpływ na krew i układ krwiotwórczy



zwiększa liczbę erytrocytów, hemoglobiny,

leukocytów, okresowo płytek krwi



obniża poziom cukru i kwasu mlekowego



wzrost glikogenu w mięśniach i w wątrobie



Obniżenie ciśnienia krwi

5) Wpływ na układ nerwowy:



Spadek pobudliwości nerwowej



Przedawkowanie-objawy podniecenia,

bezsenność, podrażnienie ukł. nerwowego.

WPŁYW PROMIENIOWANIA
ULTRAFIOLETOWEGO NA ORGANIZM



UV działa bakteriobójczo



Duża dawka jest szkodliwa a nażady krytyczne to skóra i
narząd wzroku. (może ono uszkodzić rogówkę i spojówkę
oka. Promieniowanie o fali krótszej niż 300 nm jest
całkowicie pochłaniane przez warstwy zewnętrzne oka,
natomiast o fali dłuższej - przez soczewkę)



Zgodnie z dotychczasowym stanem wiedzy, niewielkie ilości promieniowania UV są

korzystne dla zdrowia i odgrywają istotną rolę w wytwarzaniu wit. D. Jednak

nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV prowadzi do niekorzystnych

konsekwencji zdrowotnych takich jak:



Przebarwienia, fotostarzenie się skóry;



Rumień i oparzenia słoneczne;



Nowotwory skóry – czerniak złośliwy, rak podstawnokomórkowy, rak

kolczystonabłonkowy;



Immunosupresja (osłabienie układu odpornościowego);



Choroby oczu - zaćma, czerniak oka.

     

      Wielokrotne korzystanie z solarium w ciągu roku przyczynia się do nasilenia

procesów przedwczesnego starzenia się skóry oraz występowania nowotworów skóry, w

tym czerniaka. Idea solariów polegała na eliminacji promieniowania UVB –

powodującego poparzenia, którą uznano za główną przyczynę niekorzystnych zmian

skórnych do lat 90-tych, a wzmocnieniu dawki UVA, które miało przyczynić się do

uzyskania opalenizny bez ryzyka powstania rumienia i podrażnienia skóry. Obecnie

uznaje się, że promieniowanie UVA, którego dawki ulegają kumulacji, jest równie

szkodliwe jak UVB (dlatego, że wiązka promieniowania jest znacznie dłuższa i dociera

do głębszych warstw skóry).



Lampy w solariach emitują głównie promieniowanie UVA w dawce podobnej do tej

samej, jaką wytwarza słońce. Podczas jednorazowej wizyty w solarium skóra otrzymuje

duże natężenie promieniowania UV w krótkim czasie, co stanowi 20-25 krotnie większą

dawkę promieniowania niż w przypadku naturalnego powolnego opalania. Skóra rasy

białej nie jest przystosowana do pochłaniania tak dużych ilości promieni UV.

SKÓRA

Rumień fotochemiczny

Histydyna -> histamina -> rumień
-> gromadzenie

barwnika

NARZĄD WZROKU

Zapalenie rogówki i spojówki, uszkodzenie
siatkówki.

UV 290-340nm pochłaniane głównie przez rogówkę,

płyn komory przedniej, ciało szkliste



Obrzęk spojówki



Pojawienie się pęcherzyków



Wysięk w komorze przedniej



Ubytki nabłonka rogówki

STOSOWANIE PROMIENIOWANIA
NADFIOLETOWEGO



Wskazania do leczniczego stosowania promieniowania

nadfioletowego obejmują: krzywicę, przewlekłe nieżyty

oskrzeli, dychawicę oskrzelową, gościec tkanek miękkich,

chorobę zwyrodnieniową stawów, trądzik pospolity,

czyraczność, stany zapalne tkanek miękkich, owrzodzenia

troficzne, trudno gojące się rany, łuszczycę, utrudniony

zrost kostny, stany rekonwalescencji, niedoczynność

tarczycy i jajników.



Przeciwwskazaniami do stosowania promieniowania

nadfioletowe go są: stany nowotworowe, czynna gruźlica

płuc, stany wzmożonej wrażliwości na ten rodzaj

promieniowania, stany gorączkowe, nadczynność

tarczycy, cukrzyca, wzmożona pobudliwość wegetatywna,

skłonność do krwawień z przewodu pokarmowego i dróg

moczowych, miażdżyca naczyń ze znacznym

nadciśnieniem, obniżone ciśnienie krwi, zakażenia

ogniskowe, niedokrwistość złośliwa, niewydolność

krążenia, ostry gościec stawowy, reumatoidalne

zapalenie stawów w okresie leczenia preparatami złota

oraz padaczka.

WPŁYW PROMIENIOWANIA
PODCZERWONEGO



Działanie cieplne (miejscowy efekt termiczny)
-rozszerza ono naczynia krwionośne skóry i wywołuje

reakcje ze strony głębiej położonych naczyń,
-zmniejsza napięcie mięśni szkieletowych,
-działa przeciwbólowo podwyższając próg

odczuwania bólu,
- wzmaga przemianę materii
-pobudza receptory cieplne skóry, wpływając przez

odruchy na narządy głębiej położone.



Efekt zalezy od długości fali i czasu działania



Rumień nie wykazuje czasu utajenia.

Zaczerwienienie skóry jest raczej nierównomierne,

spowodowane rozszerzeniem głębiej położonych

naczyń krwionośnych skóry.



Zmiany patologiczne w soczewce i siatkówce

(zaćma)

STOSOWANIE PROMIENIOWANIA
PODCZERWONEGO



Wskazania do leczniczego stosowania
promieniowania podczerwonego stanowią:
przewlekłe stany zapalne, przewlekłe i ostre
zapalenia stawów, zapalenia okołostawowe,
nerwobóle i zespoły bólowe oraz stany po przebytym
zapaleniu skóry i tkanek miękkich pochodzenia
bakteryjnego. Naświetlanie promieniami
podczerwonymi można stosować również jako zabieg
wstępny przed masażem.



Przeciwwskazania do leczniczego stosowania
promieniowania pod czerwonego stanowią:
niewydolność krążenia, czynna gruźlica płuc,
skłonność do krwawień, zaburzenia w ukrwieniu
obwodowym kończyn, stany gorącz kowe, ostre stany
zapalne skóry i tkanek miękkich.