Zaburzenia

Zaburzenia

gospodarki wodno-

gospodarki wodno-

elektrolitowej

elektrolitowej

Homeostaza ustrojowa

Homeostaza ustrojowa



Izowolemia

Izowolemia

– fizjologiczna wielkość

– fizjologiczna wielkość

przestrzeni

przestrzeni

wodnej

wodnej



Izotonia

Izotonia

– fizjologiczne ciśnienie osmotyczne

– fizjologiczne ciśnienie osmotyczne



Izojonia

Izojonia

– fizjologiczny skład jonowy

– fizjologiczny skład jonowy



Izohydria

Izohydria

– niezmienne stężenie jonów

– niezmienne stężenie jonów

wodorowych

wodorowych

Izowolemia

Izowolemia



RAA

RAA



Wazopresyna (ADH)

Wazopresyna (ADH)



Przedsionkowy peptyd

Przedsionkowy peptyd

natriuretyczny

natriuretyczny



Regulacja nerwowa

Regulacja nerwowa

Ogólna zawartość wody:

u mężczyzn wynosi 60%

u kobiet 50%

u noworodków 75% masy ciała

2/3 wody ogólnoustrojowej występuje śródkomórkowo, a
1/3 pozakomórkowo

Płyn transcelularny (tzw. trzecia przestrzeń) obejmuje:
płyn mózgowo-rdzeniowy, płyn zawarty w jamach
opłucnej, otrzewnej oraz soki trawienne w świetle
przewodu pokarmowego.

Izotonia

Izotonia



Zależy od ilości substancji

Zależy od ilości substancji

rozpuszczonych

rozpuszczonych



Osmolalność

Osmolalność

– liczba moli substancji

– liczba moli substancji

osmotycznie czynnych, nie

osmotycznie czynnych, nie

przenikających przez błonę komórkową,

przenikających przez błonę komórkową,

zawartych w 1000g rozpuszczalnika

zawartych w 1000g rozpuszczalnika



ADH

ADH



Uczucie pragnienia

Uczucie pragnienia

Izojonia

Izojonia



Kationy

Kationy

-

sód

sód

-

potas

potas

-

wapń

wapń

-

magnez

magnez



Aniony

Aniony

-

chlor

chlor

-

wodorowęglany

wodorowęglany

-

fosforany

fosforany

-

siarczany

siarczany

-

kwasy

kwasy

nieorganiczne

nieorganiczne

Głównymi elektrolitami płynu pozakomórkowgo są
kationy sodowe i aniony chlorkowe, a płynu
śródkomórkowego jony potasowe i fosforanowe.

Bilans wodny

Bilans wodny



Dowóz wody

Dowóz wody

-

pokarmy płynne

pokarmy płynne

(1500ml)

(1500ml)

-

pokarmy stałe

pokarmy stałe

(700ml)

(700ml)

-

woda oksydacyjna

woda oksydacyjna

(300ml)

(300ml)



Utrata wody

Utrata wody

-

nerki (1500ml)

nerki (1500ml)

-

skóra (500ml)

skóra (500ml)

-

płuca (400ml)

płuca (400ml)

-

jelita (100ml)

jelita (100ml)

W warunkach chorobowych straty wodne mogą
znacznie wzrosnać.

W warunkach fizjologicznych utrata wody przez
skórę i układ oddechowy wynosi prawie 1 litr.

U osób gorączkujących straty te wzrastają o dalsze
0,5-1,0 litra przy wzroąście temperatury o 1°
powyżej 37°C.

Zaburzenia przestrzeni

Zaburzenia przestrzeni

wodnej pozakomórkowej

wodnej pozakomórkowej



Stany odwodnienia

Stany odwodnienia

-

Odwodnienie

Odwodnienie

izotoniczne

izotoniczne

-

Odwodnienie

Odwodnienie

hipotoniczne

hipotoniczne

-

Odwodnienie

Odwodnienie

hipertoniczne

hipertoniczne



Stany

Stany

przewodnienia

przewodnienia

-

Przewodnienie

Przewodnienie

izotoniczne

izotoniczne

-

Przewodnienie

Przewodnienie

hipotoniczne

hipotoniczne

-

Przewodnienie

Przewodnienie

hipertoniczne

hipertoniczne

Odwodnienie izotoniczne

Odwodnienie izotoniczne



Oznacza utratę wody i sodu w takim

Oznacza utratę wody i sodu w takim

stosunku, który nie powoduje zmian

stosunku, który nie powoduje zmian

izotonii osocza

izotonii osocza



Może być spowodowane:

Może być spowodowane:

- utratą Na i H2O przez nerki

- utratą Na i H2O przez nerki

- utratą pozanerkową

- utratą pozanerkową

Odwodnienie izotoniczne

Odwodnienie izotoniczne



Objawy kliniczne:

Objawy kliniczne:

-

pragnienie

pragnienie

-

tachycardia

tachycardia

-

skłonność do zapaści

skłonność do zapaści

-

skąpomocz

skąpomocz



Badanie laboratoryjne:

Badanie laboratoryjne:

w

w

zrost wartości hematokrytowej, hemoglobiny, białka

zrost wartości hematokrytowej, hemoglobiny, białka

w surowicy

w surowicy

Prawidłowa natremia i osmolalność osocza

Prawidłowa natremia i osmolalność osocza

Odwodnienie

Odwodnienie

hipotoniczne

hipotoniczne



Charakteryzuje się nieproporcjonalnie

Charakteryzuje się nieproporcjonalnie

większą utratą sodu niż wody, przez co

większą utratą sodu niż wody, przez co

dochodzi do odwodnienia pozakomórkowego

dochodzi do odwodnienia pozakomórkowego

i przewodnienia komórkowego

i przewodnienia komórkowego



Etiologia podobna jak w odwodnieniu

Etiologia podobna jak w odwodnieniu

izotonicznym, hipotonia u tych chorych

izotonicznym, hipotonia u tych chorych

wywołana jest podaniem płynów

wywołana jest podaniem płynów

bezelektrolitowych.

bezelektrolitowych.

Odwodnienie

Odwodnienie

hipotoniczne

hipotoniczne



Obraz kliniczny:

Obraz kliniczny:

-

objawy hypowolemii

objawy hypowolemii

-

objawy mózgowe (odurzenie, stany

objawy mózgowe (odurzenie, stany

majaczeniowe, drgawki)

majaczeniowe, drgawki)



Badanie laboratoryjne:

Badanie laboratoryjne:

w

w

zrost wartości hematokrytowej, hemoglobiny, białka

zrost wartości hematokrytowej, hemoglobiny, białka

w surowicy

w surowicy

Spadek stężenia sodu i osmolalnosci osocza

Spadek stężenia sodu i osmolalnosci osocza

Odwodnienie

Odwodnienie

hypertoniczne

hypertoniczne



Charakteryzuje się niedoborem wolnej wody i

Charakteryzuje się niedoborem wolnej wody i

zmniejszeniem się wielkości przestrzeni

zmniejszeniem się wielkości przestrzeni

wodnej zarówno pozakomórkowej, jak i

wodnej zarówno pozakomórkowej, jak i

śródkomórkowej

śródkomórkowej



Etiolgia:

Etiolgia:

Niedostateczna podaż wody

Niedostateczna podaż wody

Utrata wody przez: skórę, płuca, nerki, przewód

Utrata wody przez: skórę, płuca, nerki, przewód

pokarmowy

pokarmowy

Czynniki jatrogenne (nadmierna podaż czynników

Czynniki jatrogenne (nadmierna podaż czynników

osmotycznie czynnych)

osmotycznie czynnych)

Odwodnienie

Odwodnienie

hypertoniczne

hypertoniczne



Obraz kliniczny:

Obraz kliniczny:

silne pragnienie

silne pragnienie

suche błony śluzowe

suche błony śluzowe

gorączka

gorączka

majaczenia, dezorientacja

majaczenia, dezorientacja

skąpomocz

skąpomocz



Badanie laboratoryjne:

Badanie laboratoryjne:

w

w

zrost wartości hematokrytowej, hemoglobiny, białka w

zrost wartości hematokrytowej, hemoglobiny, białka w

surowicy

surowicy

wzrost stężenia sodu i osmolalności osocza

wzrost stężenia sodu i osmolalności osocza

Przewodnienie

Przewodnienie



Może być spowodowane nadmierną

Może być spowodowane nadmierną

podażą wody i/lub chlorku sodu

podażą wody i/lub chlorku sodu

chorym:

chorym:

-

-

z niewydolnością nerek

z niewydolnością nerek

-

z niewydolnością serca

z niewydolnością serca

-

z hipoproteinemią

z hipoproteinemią

-

z zaburzeniami hormonalnej regulacji gospodarki

z zaburzeniami hormonalnej regulacji gospodarki

wodno-elektrolitowej (hiperaldosteronizm, SIADH)

wodno-elektrolitowej (hiperaldosteronizm, SIADH)

Przewodnienie

Przewodnienie



przyrost masy ciała

przyrost masy ciała



obrzęki

obrzęki



obrzęk płuc

obrzęk płuc



hydrothorax

hydrothorax



ascites

ascites



zaburzenia czynności OUN

zaburzenia czynności OUN



wzrost ciśnienia tętniczego

wzrost ciśnienia tętniczego

Na podstawie oceny osmolalności lub

stężenia sodu w surowicy wyróżnia się trzy
rodzaje przewodnienia:

a) Izotoniczne

b)Hipotoniczne

c) Hipertoniczne

Zaburzenia gospodarki

Zaburzenia gospodarki

potasowej

potasowej



Hipokalemia

Hipokalemia

-

senność

senność

-

adynamia mięśni

adynamia mięśni

-

zaparcia

zaparcia

-

zaburzenia rytmu

zaburzenia rytmu

serca

serca

-

wielomocz

wielomocz

-

zasadowica

zasadowica

metaboliczna

metaboliczna



Hiperkalemia

Hiperkalemia

-

parestezje

parestezje

-

porażenia mięśni

porażenia mięśni

-

zaburzenia rytmu

zaburzenia rytmu

serca (bloki

serca (bloki

przewodzenia,

przewodzenia,

asystolia)

asystolia)

-

kwasica

kwasica

metaboliczna

metaboliczna

Zaburzenia gospodarki

Zaburzenia gospodarki

wapniowej

wapniowej



Hipokalcemia

Hipokalcemia

-tężyczka

-tężyczka

-równoważniki tężyczki

-równoważniki tężyczki

-objawy

-objawy

Trousseau/Chwostka

Trousseau/Chwostka

-niepokój, depresja,

-niepokój, depresja,

psychoza

psychoza

-łamliwość włosów i

-łamliwość włosów i

paznokci

paznokci

-zaćma

-zaćma

-zahamowanie wzrostu i

-zahamowanie wzrostu i

niedorozwój umysłowy

niedorozwój umysłowy

[dzieci]

[dzieci]



Hiperkalcemia

Hiperkalcemia

-poliuria

-poliuria

-zaburzone zagęszczanie

-zaburzone zagęszczanie

moczu

moczu

-kamica nerek

-kamica nerek

-nudności, wymioty,

-nudności, wymioty,

zaparcia

zaparcia

-tachycardia, skurcze

-tachycardia, skurcze

dodatkowe

dodatkowe

-adynamia mięśniowa

-adynamia mięśniowa

-osłabienie odruchów

-osłabienie odruchów

ścięgnistych

ścięgnistych