Układ krążenia

mgr Ewa Radwan

Układ krwionośny - budowa

układ zamknięty, w którym

krew krąży w systemie naczyń

krwionośnych, a serce jest

pompą wymuszającą

nieustanny obieg krwi.

układ krwionośny wraz z

układem limfatycznym

tworzą układ krążenia

Układ krwionośny składa się

- serca
- naczyń krwionośnych
(tętnice, żyły, sieć naczyń
włosowatych)

Serce

Serce (łac. cor, cordis) -
centralny narząd układu
krwionośnego położony w klatce
piersiowej, w śródpiersiu
środkowym, wewnątrz worka
osierdziowego.

Budowa serca

Przedsionek prawy - zbiera krew z

całego organizmu oprócz płuc. Uchodzą
do niego:

• żyła główna górna - zasadniczo zbiera

krew z nadprzeponowej części ciała

• żyła główna dolna - zbiera krew z

podprzeponowej części ciała

• zatoka wieńcowa - uchodzą do niej żyły

duże i średnie serca.

Budowa serca

Komora prawa - z przedsionka

prawego przez zastawkę
trójdzielną krew przepływa do
komory prawej, a stąd przez pień
płucny do obu płuc tworzą
krążenie czynnościowe płuc.

Budowa serca

Przedsionek lewy - z płuc krew

zbierają cztery żyły uchodzące do
przedsionka lewego:

• żyła płucna górna lewa
• żyła płucna górna prawa
• żyła płucna dolna lewa
• żyła płucna dolna prawa

Budowa serca

Komora lewa - z przedsionka lewego przez

zastawkę dwudzielną (mitralną) krew
przepływa do komory lewej, a stąd do
tętnicy głównej (łac. aorta). Krew z aorty
zaopatruje odżywczo cały organizm
człowieka. Grubość ściany wynosi średnio
15 mm. Ma kształt stożka i jest bardziej
wysmukła i dłuższa niż prawa. Jej
wierzchołek jest tożsamy z koniuszkiem
serca.

Budowa serca - schemat

aorta wstępująca

pień płucny

zastawka
półksiężycow
ata

żyła główna górna

przedsionek prawy

przedsionek lewy

Opis zdjęcia

aorta ascendent (aorta wstępujaca)

truncus pulmonalis (pień płucny)

valvula semilunaris trunci pulmonalis (zastawka

półksiężycowata pnia płucnego)

sinus transversus pericardii ( zatoka poprzeczna

osierdzia)

auricula ministra( uszko lewe)

auricula extra ( uszko prawe)

vena cava superior (żyła główna górna)

atrium dextrum (przedsionek prawy)

atrium sinistrum (przedsionek lewy)

10. vv. pulmonales dextrae (żż. płucne prawe)
11. vv. pulmonales sinistrae (żż. płucne lewe)

komora lewa

komora prawa

przedsionek lewy

przedsionek prawy

Opis zdjęcia

1. ventriculus minister (komora lewa)
2. ventriculus dexter (komora prawa)
3. incissura Apicis cordis (wcięcie koniuszkowe)
4. Ramus interventricularis posterior (gałąź

międzykomorowa tylna) t. wieńcowej prawej

5. vena cordis media (żyła średnia serca)
6. sinus coronarius (zatoka wieńcowa)
7. gałąź mięśniowa do komory lewej od tętnicy wieńcowej

prawej

8. vena posteriori ventriculi sinistri (żyła tylna komory

lewej)

9. vena cordis magna (żyła wielka serca)
10. atrium sinistrum (przedsionek lewy)
11. atrium dextrum (przedsionek prawy)

żyła główna górna

przedsionek prawy

pień płucny

aorta

zastawka mitralna

przedsionek lewy

Budowa serca

1. Prawy przedsionek

2. Lewy przedsionek

3. Żyła główna górna

4. Łuk aorty

5. Lewa tętnica płucna

6. Żyła płucna dolna

7. Zastawka mitralna

8. Zastawka aortalna

9. Komora lewa

10. Komora prawa

11. Żyła główna dolna

12. Zastawka

trójdzielna

13. Zastawka pnia

płucnego

Mięśnie serca

Składa się z mięśniówki przedsionków i komór:

• w przedsionkach nie rozróżniamy ściśle oddzielnych

warstw, a jedynie pasma mięśniowe głębokie - krótsze,

biegnące w obrębie jednego przedsionka, i długie, leżące

bardziej powierzchowne, łączące oba przedsionki

• w komorach zazwyczaj wyróżnia się:

• zewnętrzną warstwę skośną - wspólną dla obu

komór, na wierzchołku serca tworzącą wir serca

• środkowa warstwa okrężna - jej powierzchowna

część jest wspólna, a głębsza osobna dla komór.

To ona wytwarza główną siłę skurczu serca

• wewnętrzna warstwa podłużna - osobna dla

każdej komory

Unaczynienie serca

Unaczynienie serca
• unaczynienie tętnicze serca

pochodzi od tętnic wieńcowych
(arteriae coronariae) - prawej (a.
coronaria dextra) i lewej (łac. a.
coronaria sinistra).

Duży obieg krwi

Krew (bogata w tlen) wypływa z lewej komory serca

przez zastawkę aortalną do głównej tętnicy ciała,

aorty, rozgałęzia się na mniejsze tętnice, dalej na

tętniczki, a następnie przechodzi przez sieć naczyń

włosowatych (tzw. kapilarnych) we wszystkich

narządach ciała. Naczynia włosowate przechodzą w

drobne żyłki, które przechodzą w żyły większego

kalibru i żyłę główną górną i dolną. Krew

powracająca żyłami jest odtlenowana (uboga w

tlen) i przechodzi do prawego przedsionka serca, po

czym przez zastawkę trójdzielną wpływa do prawej

komory

(duży obieg krwi)

Mały obieg krwi

Odtlenowana krew wypompowywana jest z

prawej komory serca przez zastawkę pnia

płucnego do pnia płucnego, który rozgałęzia

się na dwie tętnice płucne: lewą i prawą. Te w

płucach (łac. pulmones) rozgałęziają się na

sieć naczyń włosowatych oplatających

pęcherzyki płucne, tam dochodzi do wymiany

gazowej. Utlenowana krew powraca żyłami

płucnymi (to jedyne żyły, którymi płynie

utlenowana krew) do lewego przedsionka

serca, a tam przez zastawkę dwudzielną

(mitralną) krew wpływa do lewej komory serca.

Układ wrotny

Układ składa się z żyły wrotnej (łac.

vena portae), a ona z żyły krezkowej
górnej (jest to tak zwany układ wrotny
żylno-żylny) i śledzionowej (do której
dochodzi żyła krezkowa dolna).
Zadaniem tego układu jest przekazanie
do wątroby (łac. iecur, hepar) pobranych
przez układ pokarmowy substancji (od
substancji odżywczych po toksyny).

Krew

Tkanka płynna krążąca w naczyniach i

jamie ciała 5 – 6 litrów w organizmie
dorosłego człowieka.

Krew

Rola krwi:
- transport tlenu, składników
pokarmowych i produktów przemiany

materii

- transport hormonów
- utrzymanie równowagi wodnej i

elektrolitycznej, regulację wartości pH oraz

temperatury ciała

- funkcje obronne przeciwko ciałom obcym i

antygenom

Skład krwi

1. Erytrocyty (czerwone krwinki) –
transportują tlen i dwutlenek

węgla,

zawierają hemoglobinę
2. Trombocyty – odpowiadają za
krzepnięcie krwi

Leukocyty (krwinki białe):

A. Granulocyty:
- neutrofile – zwalczanie bakterii
- eozynofile – zwalczanie

pasożytów, rola w reakcjach

alergicznych

- bazofile – zdolności fagocytozy
B. Agranulocyty:
- monocyty – komórki żerne
- limfocyty – komórki ukł.

odpornościowego, rola w

rozpoznawaniu antygenu

Elementy morfotyczne

krwi

• Zawieszone w osoczu
• Wytwarzane głównie w szpiku

kostnym, śledzionie, węzłach
chłonnych

• Objętość elementów morfotycznych

w stosunku do ogólnej objętości
krwi – hematokryt

Erytrocyty

• W 1 mm – 4-5 mln
• Kształt dysku
• Nie mają jądra
• Barwnik hemoglobina
nadaje czerwone zabarwienie
(rola w transporcie tlenu)

Leukocyty

Leukocyty (krwinki białe):
A. Granulocyty:
- neutrofile – fagocytują bakterii
- eozynofile – zwalczanie pasożytów, rola w

reakcjach alergicznych

- bazofile – zdolności fagocytozy
B. Agranulocyty:
- monocyty – komórki żerne, wytwarzają

interferon (związek o działaniu

przeciwwirusowym)

- limfocyty – komórki ukł. odpornościowego,

rola w rozpoznawaniu antygenu

Trombocyty

Komorki bezjądrzaste, przylegają do

ściany uszkodzonych naczyń
krwionośnych (adhezja) i tworzenia
skupisk. Wydzielają czynniki
uczestniczące w mechanizmie
krzepnięcia krwi

Osocze

• ponad 90% wody
• Białka:
- albuminy
- globuliny
- fibrynogen

Albuminy

albuminy – utrzymują wodę w

naczyniach, poprzez obniżenie
stężenia białka we krwi powoduje
przechodzenie nadmiernych ilości
wody z krwi do tkanek i do obrzęku

Globuliny i fibrynogen

Globuliny
• Alfa i beta – przenoszą żelazo i

hormony

• Gamma – zawiera ciała odpornościowe

Fibrynogen – powstaje w wątrobie i
odgrywa role w krzepnięciu krwi

Układ limfatyczny budowa i

rola

• Układ limfatyczny (chłonny) - układ

naczyń i przewodów, którymi płynie
limfa, która bierze swój początek ze
śródmiąższowego przesączu
znajdującego się w tkankach.

• Układ naczyń chłonnych połączony jest

z układem krążenia krwi.

• Najważniejszą funkcją układu chłonnego

jest obrona przed zakażeniami

• W skład układu limfatycznego wchodzą

również zbudowane z tkanki
limfatycznej:

- węzły i grudki chłonne
- grasica
- migdałki
- śledziona

Limfa (chłonka)

Skład:
• woda
• sole mineralne
• białka
• tłuszcze
• limfocyty (białe

ciałka krwi) –

produkowane w

węzłach chłonnych

Rola:
• rozprowadza po

organizmie limfocyty

(rola w mechanizmach

obronnych)

• udział w transporcie

tłuszczów

pokarmowych (lekko

żółtawe zabarwienie)

Stany patologiczne układu

krążenia

Omdlenie

Omdlenie jest krótkotrwałą utratą

przytomności, która może być
spowodowana zaburzeniami pracy
serca.

Omdlenie - przyczyny

• wzmożone napięciem emocjonalne (paniczny

strach)

• wystąpienie silnego bólu,

• przebywanie w pozycji stojącej przez długi czas,

• szybkie podniesienie się z pozycji siedzącej bądź

leżącej,

• zbyt mała objętością krwi w naczyniach

krwionośnych – tzw. hipowolemią – spowodowana

np. krwotokiem czy odwodnieniem,

• choroby serca i układu krążenia, jak np.

zaburzenia rytmu serca, choroba niedokrwienna

serca,

• padaczka, udary mózgu, działanie leków i niskie

stężenie cukru we krwi

• leki

Objawy

• na krótko przed omdleniem chory staje się

bardzo blady, poci się, ziewa i słyszy

pulsujący szum w uszach.

• w takiej sytuacji najlepszym sposobem

uniknięcia utraty przytomności jest położyć

się na płaskim podłożu - najlepiej z nogami

uniesionymi w górę.

• do przyczyn omdleń niezwiązanych z sercem

należą: padaczka, udary mózgu, działanie

leków i niskie stężenie cukru we krwi

Postępowanie

• wyniesienie poszkodowanego z miejsca, w

którym omdlał, a gdy jest to niemożliwe

zapewnienie dostępu świeżego powietrza,

• ułożenie na wznak (na plecach),

• ocena funkcji życiowych, czyli udrożnienie

dróg oddechowych poprzez odgięcie głowy

do tyłu a następnie ocena oddechu przez

10 sekund (w tym czasie powinniśmy

usłyszeć co najmniej dwa oddechy),

• uniesienie nóg poszkodowanego do góry.

Postępowanie

Zapaść

Zapaść - obniżenie napięcia ścian i

poszerzenie naczyń krwionośnych,
zwłaszcza naczyń tułowia
(centralnych), w konsekwencji znaczny
spadek ciśnienie krwi. Na skutek
upośledzenia dopływu krwi do mózgu
może dojść do przymroczenia
świadomości, a nawet do całkowitej jej
utraty (omdlenia).

Zapaść

Objawy:

• duże osłabienie i pragnienie,

• chory jest apatyczny

• tętno słabo wyczuwalne, bardzo

przyspieszone,

• skórę bladą z odcieniem szarosinawym,

• skóra pokryta lepkim, obfitym potem,

• oddech szybki, powierzchowny,

• ciśnienie tętnicze krwi obniżone

Postępowanie

• chorego ułożyć w pozycji poziomej, z

nogami ułożonymi nieco wyżej niż
głowa, dla zapewnienia większego
dopływu krwi do mózgu,
• podać mu mocną kawę lub herbatę
(jeśli nie jest nieprzytomny),
• zapewnić spokój fizyczny i
psychiczny,
• ogrzewać termoforami kończyny,
• natychmiast wezwać lekarza

Krwotok

Krwotok - jest to przerwanie

ciągłości naczynia krwionośnego i
utrata krwi do tkanek, jam ciała
(krwotok wewnętrzny) lub na
zewnątrz organizmu (krwotok
zewnętrzny). Utrata krwi od 1,5-2
litrów stanowi bezpośrednie
zagrożenie dla życia.

Objawy

Ogólne objawy krwotoku:
• bladość powłok ciała,
• przyspieszone tętno.
• spadek ciśnienia,
• osłabienie,
• szum w uszach, mroczki przed oczami,
• zimny pot,
• niepokój.

Pierwsza pomoc przy

krwotoku zewnętrznym

• poszkodowanego należy ułożyć w

pozycji leżącej,

• jeżeli krwawienie dotyczy kończyny

- unosimy ją, powyżej poziomu
serca,

• stosujemy ucisk doraźny na ranę

lub na najbliższą tętnicę
doprowadzającą krew do rany

Pierwsza pomoc przy

krwotoku zewnętrznym

• zakładamy jałowy opatrunek

uciskowy:

Pierwsza pomoc przy

krwotoku zewnętrznym

• kontrolujemy tętno na zranionej

kończynie,

• sprawdzamy czynności życiowe

poszkodowanego,

• zapewniamy poszkodowanemu

komfort termiczny i psychiczny,

• w razie potrzeby wzywamy

pogotowie

Krwotok wewnętrzny

Krwawienia wewnętrznego nie

jesteśmy w stanie zatamować,
możemy jedynie zmniejszyć ilość
wypływającej krwi.

Przy podejrzeniu krwotoku

wewnętrznego zawsze wzywamy
pogotowie.

Zaburzenia krążenia

Zaburzenia krążenia – w

patomorfologii jedna z głównych grup
klasyfikacyjnych zmian patologicznych,
obok wad rozwojowych, zmian
wstecznych, zmian postępowych,
zapaleń i nowotworów.

Wśród zaburzeń krążenia wyróżniamy

m.in. zawał, krwotok, zator, obrzęk i
przekrwienie.

Zawał mięśnia

sercowego

Zawał serca (infarctus myocardii)

to postać martwicy części komórek
mięśnia sercowego w wyniku jego
ogniskowego niedokrwienia.

Występuje najczęściej u osób z

chorobą wieńcową.

Przebieg

• zawał serca polega na nagłym

zablokowaniu dopływu krwi do danej części

mięśnia sercowego w wyniku skurczu

naczyń wieńcowych serca lub zatkania ich

światła np. przez pękniętą blaszkę

miażdżycową i powstałą w tym miejscu

skrzeplinę.

• w wyniku niedokrwienia dochodzi do

niedotlenienia i niedożywienia danej części

mięśnia sercowego oraz jego martwicy.

Czynniki sprzyjające

• przepracowanie,
• intensywne emocje, stres, brak wypoczynku
• nadużywanie używek tj. np., kofeina,

nikotyna

• cukrzyca, otyłość
• wysoki poziom cholesterolu w diecie
• siedzący tryb życia.

Objawy – postać

bólowa

•

ostry ból wieńcowy (dusznicowy) utrzymujący

się od 20-30 minut lub stale nawracający,

nieustępujący mimo zmiany pozycji ciała i po

podjęzykowym przyjęciu nitrogliceryny.

•

ból zlokalizowany jest w klatce piersiowej (za

mostkiem) i może promieniować do żuchwy,

barków i nadbrzusza a nawet pleców

•

uczucie lęku, duszność, obfite pocenie oraz

osłabienie z możliwym omdleniem i

wymiotami.

Objawy – postać

bezbólowa

Głównym objawem jest obraz powikłań zawałowych:
• zaburzenie rytmu pracy serca,
• ostra niewydolność lewokomorowa,
• obrzęk płuc, wstrząs, osłabienie
lub jedynie obraz zawałowy uzyskany w badaniu EKG

Zawał serca o przebiegu bezbólowym zwykle

występuje u osób chorych na cukrzycę, ma

przebieg utajony i wykrywany jest przypadkowo.

Pomoc doraźna

W oczekiwaniu na lekarza należy:
• chorego bardzo delikatnie ułożyć w pozycji

odciążającej serce, z lekko podwyższonym

tułowiem

• ułatwić mu oddychanie - otworzyć okno, poluźnić

ubranie

• na dłonie położyć wilgotne, gorące kompresy
• w razie potrzeby zastosować sztuczne oddychanie

połączone z uciskiem klatki piersiowej

• uspokoić chorego, ponieważ silny lęk tylko

pogarsza sprawę.

Nie wolno

Pacjenta z zawałem serca absolutnie nie

wolno stosować pozycji wykonywanej jak

przy normalnym wstrząsie - omdleniu.

Nie wolno kłaść go płasko z podniesionymi

do góry nogami.

Trzeba również pamiętać, że złe udzielenie

pomocy i nastąpienie zejścia śmiertelnego

jest karalne, kodeks prawny, art. 162.

Nadciśnienie

tętnicze

Nadciśnienie tętnicze,

choroba nadciśnieniowa –
choroba układu krążenia, która
charakteryzuje się stale lub
okresowo podwyższonym
ciśnieniem tętniczym krwi.

Ciśnienie tętnicze krwi dla pomiarów

gabinetowych oraz podział nadciśnienia

tętniczego wg Europejskiego Towarzystwa

Kardiologicznego z 2007 r.

Prawidłowe
120-129

80-84

Wysokie prawidłowe
ciśnienie tętnicze

krwi

130 -139

<85-89

Nadciśnienie tętnicze
Łagodne

140-159

90-99

Umiarkowane
nadciśnienie tętnicze

160-179

100-109

Ciężkie nadciśnienie

tętnicze

> =180, > =110

Przyczyny

Nadciśnienie tętnicze pierwotne, zwane też

samoistnym - przyczyna jak dotąd nie została

dokładnie poznana (95%):

• nadwaga

• predyspozycje rodzinne

• nadużywanie soli kuchennej w codziennej diecie,

• regularne spożywanie alkoholu

• przyjmowanie niektórych leków, np. "pigułek"

antykoncepcyjnych lub preparatów zawierających

sterydy

Tylko u 5% pacjentów z nadciśnieniem tętniczym jest

ono spowodowane schorzeniem organicznym

(nadciśnieniu tętniczym),

Ciśnienie tętnicze

Ciśnienie tętnicze wywierane

przez krew na ścianki tętnic w
największych tętnicach, np. w
tętnicy w ramieniu.

Pomiar ciśnienia

• umieść poduszkę

gumową mankietu

na ramieniu 3 cm

powyżej zgięcia

łokciowego nad

tętnicą (tak aby

mankiet znajdował

się na wysokości

serca

Pomiar ciśnienia

• szybko wypełnij

mankiet powietrzem.
Pamiętaj aby nie
pompować mankietu
ręką, na której
dokonujesz pomiaru.

Pomiar ciśnienia

• szybko wypełnij

mankiet
powietrzem.
Pamiętaj aby nie
pompować mankietu
ręką, na której
dokonujesz pomiaru.

Pomiar ciśnienia

Pierwszy usłyszany ton oznacza

ciśnienie skurczowe, zniknięcie
wszystkich tonów - ciśnienie
rozkurczowe. Gdy tony słyszysz aż
do 0 mm Hg za ciśnienie
rozkurczowe, przyjmij wartość
odpowiadającą ich ściszeniu.

Tętno

Puls, tętno – ruch naczyń tętniczych

zależny od skurczów serca i od
elastyczności ścian tętnic.

Tętno bada się najczęściej na tętnicy

promieniowej (okolica nadgarstka), ale
także na tętnicach: szyjnej zewnętrznej,
ramiennej, udowej, podkolanowej i
grzbietowej stopy.

Tętno - cechy

Częstotliwość (ilość wyczuwanych

uderzeń w ciągu minuty), której

wartości prawidłowe zależą głównie od

wieku. W czasie badania na uwadze

należy mieć, że nie należy badać tętna

po wysiłku fizycznym (po dużym

wysiłku fizycznym częstotliwość może

nawet przekraczać 200 uderzeń/min.)

lub w stanie przeżyć emocjonalnych

Tętno - normy

• u niemowląt: 130/min
• u dzieci: 100/min
• u młodzieży: 85/min
• u dorosłych: 70/min
• u ludzi starszych: 60/min

Tętno - cechy

Miarowość – tętno jest jeśli

wszystkie uderzenia wykazują
jednakową siłę, a odstępy między
nimi są jednakowe,

odchylenia od tej normy

nazywamy arytmią

Pomiar tętna

• tętnica promieniowa, w okolicy

nadgarstka od strony dużego palca

• w szczelinie utworzonej przez kość

promieniową i ścięgna zginaczy

palców leży tętnica promieniowa

• na tętnicy kładzie się
3 środkowe palce i lekko
uciskając – wyczuwa tętno

Pomiar tętna

• kciuk i trzy palce dużej ręki obejmują

krtań. Te trzy palce przesuwają się z

boku do zagłębia utworzonego przez

krtań i boczny mięsień szyi - tu

powinno być wyczuwalne tętno

• brak tętna na tętnicy szyjnej
świadczy o zatrzymaniu
krążenia.

Monitorowanie tętna -

pulsometr

Choroby z objawami w jamie

ustnej

Choroby z objawami w jamie

ustnej

• Ostre białaczki szpikowe

(krwawienia z dziąseł, zakażenia
jamy ustnej, plamy na śluzówce,
owrzodzenia)

• Anemia, mukowiscydoza, RZS,

zakażenie HIV (suchość w jamie
ustnej – większe zagrożenie
próchnicą)

Choroby z objawami w jamie

ustnej

Refluks żołądkowo-przełykowy
• wytwarzanie dużej ilości wodnistej

śliny,

• zapalenie dziąseł oraz uszkodzenie

zębów (spowodowane zetknięciem
z kwaśną treścią zarzucaną do ust)

Choroby z objawami w jamie

ustnej

Grzybice jamy ustnej:
• w nabytych zespołach niedoboru

odporności (leczeniu
immunosupresyjnemu po przeszczepach
narządów wewnętrznych, w okresie
leczenia chorób nowotworowych oraz
chorych na AIDS)

Kandydoza jamy ustnej

Białaczki

Białaczka (łac. leucaemia) - nazwa

grupy chorób nowotworowych
układu krwiotwórczego.

Charakteryzuje się ilościowymi i

jakościowymi zmianami leukocytów
we krwi, szpiku i narządach
wewnętrznych (śledzionie, węzłach
chłonnych).

Podział białaczek

• ostra białaczka szpikowa (AML)
• przewlekła białaczka szpikowa

(CML)

• ostra białaczka limfoblastyczna

(ALL)

• przewlekła białaczka limfatyczna

(CLL

Ostra białaczka szpikowa

(AML)

• rozplemem nowotworowym

prekursorów komórek krwi

• zaburzeniem proliferacji i

dojrzewania z nagromadzeniem form

niedojrzałych (np. mieloblastów) w

szpiku

• zaczynają wypierać zdrowe komórki

oraz atakują rozmaite organy: węzły

chłonne, wątrobę , śledzionę, nerki.

Objawy –nagły atak

choroby

• złe samopoczucie (osłabienie, stale

zmęczenie)

• przyspieszone bicie serca,
• szybszy oddech,
• zawroty głowy lub szum w uszach,
• krwotoki z nosa
• na skórze wykwitają czerwone punkciki

Przewlekła białaczka

szpikowa (CML)

• w przeciwieństwie do ostrych białaczek przebieg

choroby jest długotrwały i stosunkowo powolny.

• występowanie ogółem jest rzadkie
• przewlekła białaczka szpikowa spowodowana jest

zmianami w kodzie genetycznym niektórych

komórek w szpiku kostnym. W komórkach tych

część chromosomu 9 zamienia się miejscem z

częścią chromosomu 22. Powstaje nieprawidłowy

chromosom zwany chromosomem Filadelfia, który

pobudza nadprodukcję białych krwinek w szpiku

kostnym.

Objawy

• nie daje ona żadnych

charakterystycznych objawów

• pacjent może odczuwać zmęczenie

czy osłabienie, pocenie się nocne,

• częste infekcje,
• zmniejsza się apetyt i spada waga

ciała,

• powiększenie śledziony, wątroby

Ostra białaczka

limfoblastyczna (ALL)

Choroba, w której występuje rozrost

tkanki limfatycznej i naciekanie jej w
różnych okolicach ciała. Węzły chłonne
ulegają powiększeniu, są niebolesne.

• Liczba leukocytów może być

prawidłowa, niższa lub wyższa od
normy, a w rozmazie 90-95% stanowią
limfocyty. Występują objawy
niedokrwistości i osłabienie.

Ostra białaczka

limfoblastyczna (ALL)

Przewlekła białaczka

limfatyczna (CLL)

• powiększenie węzłów chłonnych, wątroby,

śledziony

• zmęczeniem, osłabieniem,
• niedokrwistością, dusznością, obrzękiem

kostek, wysypką

• na początku choroby brak objawów
• w końcowym okresie występują nacieki

nowotworowe prawie we wszystkich narządach

• dochodzi do rozplemu limfocytów i

limfoblastów

Przewlekła białaczka

limfatyczna (CLL)

Skazy krwotoczne

Skazy krwotoczne -

definicja

Stan, w którym różne defekty

hemostazy (utrzymywania krwi w
naczyniach krwionośnych)
powodują nieprawidłową,
patologiczną skłonność do
krwawień.

Skazy krwotoczne -

rodzaje

• związane z naczyniami (inaczej

waskulopatie),

• skazy związane z płytkami (skazy

krwotoczne płytkowe)

• skazy związane z czynnikami

krzepnięcia występującymi

w osoczu (tzw. koagulopatie).

Koagulopatie - hemofilia

• wrodzony niedobór VIII (hemofilia A)

lub IX (hemofilia B) czynnika
krzepnięcia

• krwawienia do mięśni i stawów, a także

krwawień po operacjach, krwotoków z
nosa czy z dróg rodnych.

Hemofilia - dziedziczenie

Skazy płytkowe - definicja

Małopłytkowość (trompocytopenia)

-
może być spowodowana
zaburzeniami ich wytwarzania w
szpiku kostnym oraz
przyspieszonym niszczeniem
płytek we krwi.

Skazy płytkowe -

przyczyny

• uszkodzenie szpiku przez leki (np.

cytostatyki)

• wypieranie prawidłowych komórek

przez komórki białaczkowe

• niszczenie płytek spowodowane

przez własne przeciwciała
organizmu

Objawy

• krwawienia w skazach płytkowych

różnią od obrazu hemofilili (z błon
śluzowych - z nosa, dziąseł)

• na ich skórze pojawiają się drobne

wybroczyny

• nie ma wylewów do stawów i

mięśni

Skazy naczyniowe

• krwawienie jest uzależnione od

kruchości naczyń krwionośnych

• choroba Rendu-Oslera: na wargach,

języku, koniuszkach palców i innych
częściach ciała występują
teleangiektazje - rozszerzenia małych
naczyń krwionośnych. Miejsca te mają
skłonność do krwawień.

Afty

Małe, bolesne owrzodzenia jamy

ustnej, które zazwyczaj powstają w
miękkim fałdzie tkanki, gdzie
wewnętrzna strona policzków styka
się z dziąsłami. Często występują
także na podniebieniu miękkim,
języku i w przedsionku jamy ustnej.